Son iyirmi ildir dünyada müsəlmanların sayında stabil artım müşahidə olunub. Statistik göstəricilərə görə, 1973–cü ildə müsəlmanların sayı 500 milyon idisə, bu gün bu rəqəm 1.5 milyarda çatıb. Hər dörd nəfərdən birinin müsəlman olduğu bu gündə, müsəlmanların sayının ilk dəfə xristianları keçdiyi bildirilir. Bu sayın yaxın gələcəkdə daha da artacağı və İslamın dünyanın ən böyük dini olacağı təxmin edilir. Bu stabil yüksəlişin səbəbi təkcə müsəlman ölkələrinin əhalisinin sürətlə artması deyil, həmçinin digər dinlərdən və mədəniyyətlərdən əksər insanın İslamı seçməsidir.
Xüsusilə 11 sentyabr 2001–ci ildə Dünya Ticarət Mərkəzində baş verən terrorun ardınca İslama yönəliş daha da sürətləndi. Başda müsəlmanlar olmaqla, bütün dünyanın şiddətlə qınadığı bu hücum bir anda insanların, xüsusilə Amerika vətəndaşlarının diqqətini İslama yönəltdi. İslamın necə bir din olduğu, Quranda nələrin xəbər verildiyi, müsəlmanın məsuliyyətinin nə olduğu və əsl müsəlmanın həyat tərzi Qərbdə ən çox danışılan mövzulardan oldu. Bu maraq təbii olaraq, əksər ölkədə İslama yönələn insanların sayının artmasına səbəb oldu. Beləliklə, 11 sentyabr hücumlarının ardınca əksəriyyətin də dilə gətirdiyi, "bu hücumun dünya tarixinin axışını dəyişdirəcək hadisədir" ifadələri ilə dilə gətirilən ehtimal reallaşmağa başladı. Uzun müddətdir dünyada yaşanan dini və mənəvi dəyərlərə yönəliş bu hadisə ilə haqq din olan İslama çevrildi.
Bəzən qəzetdə, bəzən də televiziyada eşitdiyimiz bu çevrilişlə bağlı yenilikləri sıraya düzsək, baş verənlərin mükkəməlliyini görərik. Daha çox gündəlik xəbərlərdən biri kimi verilən bu yeniliklər əslində İslam əxlaqının dünyaya böyük sürətlə yayılmağa başladığının əhəmiyyətli işarələridir. Bütün dünyada olduğu kimi, Avropada da İslam sürətlə yüksəlir və bu yüksəliş bir neçə ildir daha çox diqqət çəkir. Son illərdə 'Avropada İslamın yüksəlişi', 'Müsəlmanların Avropadakı mövqeyi', 'Avropa cəmiyyətləri və müsəlmanlar arasındakı dialoq' kimi başlıqların altında çoxlu tezis, araşdırma və məqalə nəşr olunub. Alimlər tərəfindən hazırlanan bu nəşrlərlə yanaşı, media da İslam və müsəlmanlar mövzusuna diqqətini cəmləyib. Bu diqqət müsəlmanların sayının getdikcə artmasına şərait yaratdı. Üstəlik bu artım iddia edildiyi kimi, yalnız müsəlman ölkələrindən Avropaya edilən köçdən qaynaqlanmır. Əlbəttə bu köçlərin də buna təsiri var, lakin bir çoxunun bu mövzuya yönəlməsinin əsl səbəbi dinini dəyişdirib müsəlmanlığı seçənlərin sayının çoxalmasıdır. Belə ki, 20 iyul 2004–ci ildə NTV xəbərlərində "Avropada ən sürətli yayılan din İslam" başlığı altında Fransa Daxili Kəşfiyyat Dairəsi tərəfindən hazırlanan hesabat ələ keçirilib. Hesabatda Qərb ölkələrində, xüsusilə 11 sentyabr terrorundan sonra İslam dinini seçənlərin sayının daha da artdığı ifadə edilib. Məsələn, Fransada yalnız keçən il müsəlmanların sayı 30–40 min arasında artıb...
Katolik kilsəsi və İslamın yüksəlişi
Avropda İslamı seçərək dinini dəyişdirənlərin getdikcə çoxalması ilə maraqlanan təşkilatlardan biri Mərkəzi Vatikanda olan Katolik kilsəsidir. 1999-cu ilin oktyabrında keçirilən Avropa Katolik Kilsələr Yığıncağının əsas mövzusu yeni əsrdə kilsənin hansı mövqedə olacağını müəyyənləşdirmək idi. Yığıncaqda iştirak edən din adamlarının demək olar ki, üzərində dayandıqları mövzu İslamın Avropadakı sürətli yayılması idi. National Catholic Reporter jurnalının verdiyi xəbərə görə yığıncaqda edilən müzakirələr nəticəsində bəzi radikal şəxslər müsəlmanların Avropada güclənməsinə mane olmağın tək yolu kimi İslamiyyətə və müsəlmanlara qarşı ciddi və sərt rəftar göstərməyi görsələr də, mövzuya daha obyektiv yanaşan şəxslər hər iki dinin mənsublarının eyni Allah`a iman gətirdikləri üçün bu iki din arasında hansısa münaqişənin olmasının yanlış olduğunu bildiriblər. Belə ki, yığıncağın almanca edilən iclasında Almaniya Kardinalı Karl Lehmann, "İslamda, bir çox xristianın düşündüyündən daha çox gözəliklər var" deyərək, radikalların İslamla əlaqəli iddialarının düzgün olmadığını söyləyib.
Kilsənin yeni əsrdəki yeri təyin olunanda müsəlmanların hansı mövqedə olacağının diqqətə alınması düzgün dəyərdir. Çünki BMT–nin 1999–cu ildə apardığı araşdırma Avropada müsəlmanların sayının 1989–1998–ci illər arasında 100%-dən də yüksək sürətlə artdığını göstərib. Bu gün Avropada, 3,2 milyonu Almaniyada, 2 milyonu İngiltərədə, 4–5 milyonu Fransada, digərləri isə başda Balkanlar olmaqla Avropanın hər yerinə yayılan 13 milyona yaxın müsəlmanın yaşadığı bildirilib və bu rəqəm Avropa əhalisinin 2%-indən çoxunu təşkil edir.
Avropadakı müsəlmanların dini dünyagörüşləri artır
Avropadakı müsəlmanlarla əlaqəli aparılan müşahidələr nəticəsində ortaya çıxan başqa həqiqət də var: Bir tərəfdən müsəlmanların sayı artdığı halda, digər tərəfdən də müsəlmanlar arasında dini oyanış da baş verir. Fransız Le Monde qəzetinin 2001–ci ilin oktyabr ayında Avropadakı müsəlmanlar arasında apardığı sorğuya görə 1994–cü ildəki müşahidəyə nəzərən namazlarını davam etdirənlərin, məscidə gedənlərin, oruc tutanların sayı daha çoxdur. Həmçinin bu şüurlanma daha çox universitet tələbələri arasında müşahidə edilib.
Aktual jurnalında 1999–cu ildə xarici mətbuat əsasında hazırlanan xəbərdə, Qərb mütəfəkkirlərinin təxminən 50 il sonra Avropanın İslamın ən çox yayılan mərkəzlərdən biri olacağını təsbit etdikləri bildirilib.
İslam Avropanın ayrılmaz parçasıdır
Sosioloji və demokratik müşahidələrin göstərdiyi bu yeniliklərlə yanaşı, bir tarixi həqiqət unudulmamalıdır. O da Avropanın İslam ilə yeni tanış olmadığı, əslində İslamın Avropanın ayrılmaz parçası olmasıdır.
Şübhəsiz Avropa ilə İslam mədəniyyəti bir-biri ilə yaxın olan iki mədəniyyətdir. Əvvəl İber yarımadasında qurulan Əndəlüs dövləti, daha sonra Səlib yürüşləri və Osmanlının Balkanları fəthi Avropa və İslam cəmiyyətləri arasında nizamlı təsirə səbəb olub. Orta əsrlərin qaranlığına qərq olmuş Avropadakı inkişaf və irəliləmə hərəkatlarının əsl səbəbkarının İslamiyyət olduğu bu gün əksər tarixçi və sosioloq tərəfindən də bildirilib. Tibb, astronomiya, riyaziyyat sahələrində Avropanın olduqca geri qaldığı dövrlərdə müsəlmanların geniş elmi xəzinəyə və inkişaf etmiş imkanlara sahib olduqları bilinir.
Ortaq mövqedə "Tovhiddə" birləşmək
İslamın yüksəlişinin göstəricilərindən biri də son illərdə daha çox yayılan 'dinlərarası dialoq' fəaliyyətləridir. Hər üç dinin təməl nöqtəsinin eyniliyi və ortaq nöqtədə birləşmənin mümkünlüyü fikrindən meydana gələn bu fəaliyyətlər böyük uğur qazanıb, xüsusilə xristianlar və müsəlmanların bir–birinə yaxınlaşmasına şərait yaradıb. Allah Quranda müsəlmanları Kitab Əhlini (xristianlar və yəhudilər) ortaq mövqedə birləşməyə dəvət etmələrini belə bildirib:
De: “Ey Kitab əhli! Bizim və sizin aranızda olan eyni bir kəlməyə gəlin ki, Allah`dan başqasına ibadət etməyək, Ona heç bir şeyi şərik qoşmayaq və Allah`ı qoyub bir-birimizi ilahiləşdirməyək”… (Ali-İmran surəsi, 64)
Xristianlar, yəhudilər və müsəlmanlar ortaq inanclara və əxlaqi dəyərlərə malikdir. Allah`ın varlığına və birliyinə, mələklərinə, peyğəmbərlərinə, axirət gününə, cənnət və cəhənnəmin varlığına iman gətirmək hər üç dinin də əsas şərtlərindəndir. Bununla birlikdə fədakarlıq, təvazökarlıq, sevgi, mehribanlıq, hörmət, mərhəmət, dürüstlük, hər cür haqsızlıqdan qaçmaq, ədalətli olmaq, vicdanlı davranmaq kimi gözəl əxlaq xüsusiyyətləri də ortaq dəyərlərdəndir. Buna görə də hər üç dinin də eyni mövqedə olması yer üzündə dinsiz ideologiyalar nəticəsində yaranan münaqişələrin, müharibələrin və zülmlərin sona çatmasında çox vacibdir. Dinlərarası dialoq fəaliyyətləri bu baxımdan yanaşanda daha da əhəmiyyətli olur. Bu dinlərin nümayəndələrini bir araya gətirən, ortaq seminarlar və konfranslarla barış və qardaşlıq mesajları verən bu cəhdlər 1990–cı illərin ortalarından bu günə kimi nizamlı şəkildə davam edir.
Müqəddəs dövrü müjdələmək
Bütün bu məlumatları nəzərə alanda, dünyada geniş əkildə İslama yönəliş olduğu, İslamın dünya mediasında getdikcə ən əhəmiyyətli mövzuya çevrildiyi açıqca ortaya çıxır. Bu yeniliklər dünyanın artıq yeni dövrə doğru irəlilədiyini göstərir. Bu yeni dövrdə Allah’ın icazəsi ilə, İslamiyyət əhəmiyyət qazanacaq, Quran əxlaqı insanlar arasında sürətlə yayılacaq. Unutmayaq ki, bu yönəliş tam 14 əsr əvvəl Quranda müjdələnilib. Quranda Allah belə buyurur:
Onlar ağızları ilə Allah`ın nurunu söndürmək istəyirlər. Allah isə (buna) yol verməz, kafirlərin xoşuna gəlməsə də, O, Öz nurunu tamamlayar. Müşriklərin xoşuna gəlməsə də, İslamı bütün dinlərdən üstün etmək üçün Öz Elçisini doğru yol göstərən rəhbərlə və haqq din ilə göndərən Odur.(Tövbə surəsi, 32-33)
Ayədə də bildirildiyi kimi, İslam əxlaqının yayılması Allah`ın iman gətirənlərə vədidir. Quran ayələri xaricində Peyğəmbərimizin çoxlu hədisində də Quran əxlaqının dünyaya hakim olacağı bildirilir. Buna görə axırzaman olaraq adlandırılan qiyamətdən əvvəlki dövrdə insanlar əvvəl haqsızlığın, ədalətsizliyin, yalanın, saxtakarlığın, döyüşlərin, münaqişələrin, əxlaqi degenarasiyanın yayıldığı dövrü yaşayacaqlar. Bu dövrün ardınca isə Quran əxlaqının sürətlə insanlar arasında yayılmağa başladığı və ən son bütün dünyaya hakim olduğu Qızıl əsr gələcək. Peyğəmbərimizin (səv) Qızıl əsri müjdələdiyi hədislər və bəzi İslam alimlərinin bu mövzudakı izahları belədir:
Ədalət elə yayılacaq ki, yuxuda olan kimsə belə, oyandırılmayacaq və bir damla qan da axıdılmayacaq. Dünya, sanki Əsri Səadət dövrünə geri dönəcək. (Əl Kavlu'l Müxtəsər Fi Alamatil Mehdiyy-il Muntazar, s. 29)
... Qurdla qoyun birgə oynayacaq, ilanlar uşaqlara zərər verməyəcək. İnsan bir ovuc toxum atacaq, 700 ovuc xeyir qazanacaq. Riya, zina, içki qalmayacaq, ömürlər uzanacaq və əmanət itməyəcək. Pislər həlak olacaq, Peyğəmbərimizə nifrət edən qalmayacaq. (Əl Kavlu'l Müxtəsər Fi Alamatil Mehdiyy-il Muntazar, s. 43)
İnsanlar çoxlu xeyir qazanacaq, həyatları çox rahat olacaq. (Əl Kavlu'l Müxtəsər Fi Alamatil Mehdiyy-il Muntazar, Əhməd İbni Həcəri Mekki (Heytemi), tərcümə: Müşərrəf Gözçü, s. 54)
... Əşyanı, malını paylayacaq, lakin o qədər bolluq olacaq ki, qəbul edən olmayacaq... (Əl Kavlu'l Müxtəsər Fi Alamatil Mehdiyy-il Muntazar, s. 31)
Hədislərdə də deyildiyi kimi, Qızıl əsr ədalətin, bolluğun, bərəkətin, dincliyin, təhlükəsizliyin, barışın, qardaşlığın hakim olacağı, insanlar arasında sevgi, fədakarlıq, mehribanlıq, şəfqət, mərhəmət, sədaqət kimi duyğuların yaşanacağı dövr olacaq. Peyğəmbərimiz (səv) hədislərində bu müqəddəs dövrün hz. Mehdinin vəsiləsi ilə yaşanacağını ifadə edir. Hz. Mehdi axırzamanda gələcək və bütün dünyanı xaosdan, ədalətsizlikdən və əxlaqi çöküntüdən qurtaracaq. O, inkarçı ideologiyalara son qoyacaq, dünyanın hər yerində davam edən ədalətsizlikləri, zülmləri, terroru bitirəcək, dinin Peyğəmbərimizin (səv) dövründəki kimi olmasına şərait yaradacaq, Quran əxlaqını insanlar arasında hakim edəcək, bütün dünyaya dinclik və barış gətirəcək.
Bu gün dünyada başverən İslama yönəliş və yeni dövrdə Türkiyəyə verilən rol, Quranda və Peyğəmbərimizin (səv) hədislərində müjdələnilən dövrün çox yaxın olduğununa işarələrədir. Allah`dan arzumuz bizləri də bu müqəddəs dövrdə yaşamağı nəsib etməsidir.
