Peyğəmbərimizi (səv) görən, ona iman gətirib onunla birlikdə fəaliyyət göstərən insanlara “səhabi” deyilir. Səhabə və əshab “səhabi” sözünün cəm şəklidir. Səhabələr İslamı qəbul etdikdən sonra Peyğəmbərimizə dərin imanla bağlanıblar. Həyatlarının böyük hissəsini Peyğəmbərimizin (səv) yanında keçiriblər, İslam dininin yayılması üçün onunla birlikdə mübarizə aparıblar. Onların Peyğəmbərə olan bu sədaqəti dövrün müşrikləri və kafirlərinin xoşuna gəlmədiyi üçün işgəncələrə və hücumlara məruz qalıb, hətta şəhid ediliblər. Ancaq bu çətinliklərə baxmayaraq, Allaha və hz.Muhammədə (səv) olan sevgiləri azalmayıb və daim sadiq qalıblar. Bu səbəbdən əshabi-kiram çox dəyərli insanlardır. Onlar böyük fədakarlıq göstərərək ailələrindən, həyat yoldaşlarından, uşaqlarından, qısaca, hər şeydən əl çəkib Peyğəmbərimizin (səv) köməkçisi olublar.

Quranda Allah səhabə əxlaqının gözəlliyini belə tərifləyir:

“Neçə-neçə peyğəmbər (olmuşdur ki,) bir çox dindarlarla birlikdə vuruşmuşlar. Onlar Allah yolunda başlarına gələnlərə görə nə ruhdan düşmüş, nə zəifləmiş, nə də (düşmənə) boyun əymişlər. Allah səbir edənləri sevir. Onların dedikləri ancaq: “Ey Rəbbimiz! Günahlarımızı və əməllərimizdə həddi aşmağımızı bizə bağışla; qədəmlərimizi sabit et və kafir qövmə qələbə çalmaqda bizə yardım et!”– olmuşdur. Beləliklə, Allah onlara həm dünya mükafatını, həm də gözəl axirət mükafatını verdi. Allah yaxşı iş görənləri sevir.” (Ali-imran surəsi, 146-148)

Quranda Allahın razılığını qazanmaq üçün hər cür çətinliyin öhdəsindən gələn əshabi-kiram kimi səmimi müsəlmanların cənnətlə müjdələndikləri belə bildirilir:

 

Rəbbi onlara belə cavab verdi: “Mən sizlərdən (yaxşı) işlər görən – istər kişi, istərsə də qadın olsun, – heç bir kəsin əməyini puç etmərəm. Siz bir-birinizdənsiniz. Hicrət edənlərin, öz yurdlarından çıxarılanların, Mənim yolumda əziyyətə düçar olanların, vuruşanların və öldürülənlərin, əlbəttə, təqsirlərindən keçəcək və onları (ağacları) altından çaylar axan Cənnət bağlarına daxil edəcəyəm. (Bu), Allah tərəfindən bir mükafatdır. Gözəl mükafat məhz Allahın dərgahındadır”. (Ali-imran surəsi, 195)

Bütün həyatlarını Allaha  və Peyğəmbərimizə həsr edən səhabeyi-kiram

ƏBU BƏKİR ƏS-SİDDİQ:

Bütün var-dövlətini, mülkünü İslam üçün xərcləyən, Camiül-Quran, əs-Siddiq, əl-Atik ləqəbləri ilə tanınan böyük səhabə

HZ.ÖMƏR:

Ədalətin timsalı, ikinci böyük xəlifə

HZ.OSMAN:

İlk müsəlmanlardan üçüncü xəlifə

HZ.ƏLİ ibn ƏBU TALİB:

Allahın aslanı, dördüncü xəlifə

ƏBDÜRRƏHMAN ibn ƏVF:

Bütün mal dövlətini İslam üçün xərcləyən səhabə

ƏBU ÜBEYDƏ ibn CƏRRAH:

Əminül-Ümmə (ümmətin əmini). Məkkənin fəthində, Taif döyüşündə, Vida həccində hər zaman Peyğəmbərimizin (səv) yanında olub, Bədr döyüşündə atasına qarşı vuruşub.

SƏD ibn ƏBU VƏQQAS:

Peyğəmbərimizin (səv) oxuyucusu. Ühüd döyüşündə Peyğəmbərimizin (səv) yanından ayrılmadan özünü sipər edərək döyüşən əsgərlərdən biri

TALHA ibn ÜBEYDULLAH

Cömərdliyi və qəhrəmanlığı ilə məşhur səhabə

ZÜBEYR ibn əl-ƏVVAM:

Müsəlman olduqdan sonra başda əmisi olmaqla müşriklər tərəfindən müxtəlif işgəncə və əziyyətlərə məruz qalan, Məkkənin fəthi zamanı İslam ordusunun bayraqdarı olan səhabə

ADİ ibn XƏTİM TAİ:

Ailəlikcə cömərd olan səhabə

ƏMİR ibn FÜHEYRƏ:

Bilal Həbəşi ilə birlikdə ağır işgəncələrə məruz qalan səhabə

ƏMMAR ibn YASƏR:

Şəhid oğlu şəhid

ABBAS ibn ƏBDÜLMÜTTƏLLİB:

Peyğəmbərimizin (s.ə.v) əmisi

ABDULLAH ibn ABBAS:

Təfsir alimlərinin şahı

ABDULLAH ibn ƏMR ibn AS:

Hədis yazması ilə məşhur olan səhabə

ABDULLAH ibn CƏHŞ:

Ühüd şəhidlərindən

ABDULLAH ƏBU

BƏKİRİ-SİDDİQ:

Hz.Əbu Bəkirin oğlu

ABDULLAH ibn HÜZAFƏ:

Rəsullullahın elçilərindən

ABDULLAH ibn MƏSUD:

Qurani-kərimi açıq şəkildə oxuya bilən ilk səhabə

ABDULLAH ibn ÖMƏR:

Ən çox hədis bilən səhabələrdən

ABDULLAH ibn RƏVAHA:

Peyğəmbərimizin (səv) şairi

ABDULLAH ibn SALAM:

Bədrdə atasına qarşı döyüşən səhabə

ABDULLAH ibn SÜHEYL:

Tövratda Peyğəmbərimizin (s.ə.v) əlamətlərini görüb müsəlman olan səhabə

ABDULLAH ibn ZEYD:

Sahib-ül əzan

ABDULLAH ibn ZÜBEYİR:

Mədinədə mühacirlər arasından çıxan ilk səhabə

ADİY ibn HATƏM TAİ:

Ailəlikcə cömərd olan səhabə

ƏMİR ibn FÜHEYRƏ:

Bilal Həbəşi ilə birlikdə ağır işgəncələrə məruz qalan səhabə

ƏMR ibn əl-AS:

Məşhur ərəb dahilərindən

ASİM ibn SABİT:

Arıların qoruduğu səhabə

BƏRA ibn AZİB:

Qiblənin dəyişildiyini xəbər verən səhabə

BƏŞİR ibn SAD:

Hz.Əbu Bəkirə ilk beyət edən səhabə

BİLAL HƏBƏŞİ:

Peyğəmbərimizin (səv) müəzzini

BÜREYDƏ ibn HASİB:

Peyğəmbərimizin (səv) bayraqdarı

CABİR BİN ABDULLAH:

Ən çox hədis bildirən səhabələrdən

CƏFƏR-İ TƏYYAR:

Görünüş və xasiyyətcə Peyğəmbərimizə (səv) bənzəyən, Mütə döyüşündə yetmişdən çox yara alaraq şəhid olan səhabə

DİHYƏ  əl-KƏLBİ:

Cəbrayıl əleyhissalamın şəklinə girdiyi səhabə

ƏBU DÜCANƏ:

Peyğəmbərimizin (səv) fədaisi

ƏBU ƏYYUB ƏL-ƏNSARİ:

Peyğəmbərimizin mehmandarı

ƏBU HÜREYRƏ:

Ən çox hədis nəql edən səhabə

ƏBU KATADƏ:

Peyğəmbərimizin süvarilərindən

ƏBU LÜBABƏ:

Tövbələri ilə məşhur olan səhabə

ƏBU MUSA ƏL-ƏŞARİ:

Qurani-kərimi ən yaxşı oxuyan səhabələrdən

ƏBU SƏİD əl-HUDRİ:

Çox hədis rəvayət edən 7 səhabələrdən biri

ƏBU SƏLƏMƏ:

Tək başına hicrət edən səhabə

ƏBU TALHA:

Peyğəmbərimizin fədaisi

ƏBU ZƏR əl-ĞİFARİ:

Bəni-ğifar qəbiləsinin rəisi

ƏBÜDDƏRDA:

O dövrdə hakimlik vəzifəsini yerinə yetirən səhabələrdən

ƏNƏS ibn MALİK:

Peyğəmbərimizin (səv) xidmətçisi

ƏRKAM ibn ƏBİL ƏRKAM:

Evi ilk dəfə vəqf olan səhabə

ƏSAD ibn ZÜRARƏ:

Cahiliyyə dövründə də tək bir Allaha inanan səhabə

FEYRUZ ibn DEYLƏMİ:

Yəmənli səhabələrdən

ABDULLAH ibn ÖMƏR:

Ən çox hədis bilən səhabələrdən

ABDULLAH ibn RƏVAHA:

Peyğəmbərimizin (səv) şairi

XƏBBAB ibn ƏRƏT:

İlk müsəlman səhabələrdən

XALİD ibn SƏİD ibn əl-AS:

İlk müsəlman olan səhabələrdən

HƏNZƏLƏ ibn ƏBU AMİR:

Ühüd döyüşündə şəhid olan səhabə

HÜBEYB ibn ADİY:

Dar ağacında ilk namaz qılan səhabə

HÜZEYFƏ ibn YƏMƏN:

Peyğəmbərimizin (səv) sirdaşı

HZ.HƏMZƏ:

Şəhidlərin ən ucası

KAB ibn MALİK:

Peyğəmbərimizin (səv) şairlərindən

MİQDAD ibn ƏSVƏD:

Peyğəmbərimizin (səv) süvarilərindən

MUHAMMƏD ibn MƏSLƏMƏ:

Peyğəmbərimizin (səv) fədailərindən

MUSAB ibn ÜMEYİR:

İslamda ilk müəllim

NOVFƏL ibn HARİS:

Həşimoğullarının ən yaşlısı

OSMAN ibn MAZUN:

Mədinədə ilk vəfat edən mühacir səhabə

OSMAN ibn TALHA:

Kəbəyə xidmət edən səhabə

SABİT ibn QEYS:

Peyğəmbərimizin (səv) xətiblərindən

SAD ibn MUAZ:

Ənsarın ən xeyirlilərindən

SAD ibn RƏBİ:

Şəhid olanda nəsihət edən səhabə

SƏİD ibn ƏMİR:

Hz.Ömərə bənzəyən idarəçi

SƏLİM MÖVLA ƏBU HÜZEYFƏ:

Quranı ən yaxşı oxuyanlardan

SƏHL ibn HƏNİF:

Əshabi-kiramın oxucularından

SƏHL ibn SAD:

Mədinədə sonuncu vəfat edən səhabə

SƏLƏMƏ ibn ƏKVA:

Piyadalardan ən xeyirlisi

SƏLƏMƏ ibn HİŞAM:

Qardaşları tərəfindən işgəncə görən səhabə

SƏLMAN FARSİ:

Əhli beytdən olan iranlı səhabə

SƏVBAN:

Rəsullulahın xidmətçisi

SÜMAMƏ ibn ÜSAL:

Yəmamə qəbiləsinin başçısı

TUFEYL ibn AMR:

Devs qəbiləsinin bütlərini qırıb müsəlman olmalarına vəsilə olan şair səhabə

ÜBADƏ ibn SAMİT:

Akabe beyəti zamanı qövmünün təmsilçisi olan səhabə

ÜKBƏ ibn AMİR:

Əshabı-suffa nümayəndəsi, Peyğəmbərimizin (səv)          tələbəsi

ÜBEYY ibn KAB:

Qiraəti ilə məşhur olan səhabə

ÜSAMƏ ibn ZEYD:

Rəsulullahın ən çox sevdiyi səhabələrindən

ÜSEYD ibn HUDEYİR:

Əshabi-kiramın bayraqdarlarından

VƏLİD ibn VƏLİD:

Qardaşları tərəfindən işgəncəyə məruz qalan səhabə

ABDULLAH ibn ƏTİQ:

Mədinənin ilk müsəlmanlarından

ABDULLAH ibn ÜMMİ MƏKTUM:

Peyğəmbərimizin (səv) ilk müəzzinlərindən

ABBAS ibn ÜBADƏ:

Ənsarın mühaciri deyə tanınan səhabə

CUVEYRİYYƏ BİNTİ HARİS:

Möminlərin analarından

ƏBU RAFİ:

Peyğəmbərimizin (səv) azad olunan kölələrindən

ƏBU SÜFYAN ibn HARİS:

Peyğəmbərimizin (səv) süd qardaşı

FATİMƏ BİNTİ ƏSƏD:

Hz.Əlinin anası

HƏCCAC BİN İLAT:

Məkkə səhabələrindən

XƏDİCƏTÜL KÜBRA:

Peyğəmbərimizin (səv) ilk xanımı


HAFSA BİNTİ ÖMƏR:

Peyğəmbərimizin (səv) xanımlarından

XALİD ibn VƏLİD:

Allahın qılıncı ləqəbi ilə məşhur olan başçı səhabə

HƏLİMƏ XATUN:

Peyğəmbərimizin (səv) süd anası

HAMNƏ BİNTİ CAHŞ:

Peyğəmbərimizin (səv) xalası qızı

HANSA XATUN:

Məşhur şair qadın səhabələrdən

HASSAN ibn SABİT:

Peyğəmbərimizin (səv) şairlərindən

XATİB ibn ƏBİ BƏLTƏA:

Peyğəmbərimizin (səv) elçilərindən

HZ.AİŞƏ-İ Siddiqə:

Peyğəmbərimizin (səv) xanımlarından

HZ.FATİMƏ:

Peyğəmbərimizin ən sevgili kəriməsi

HZ.HƏSƏN:

Peyğəmbərimizin ən sevdiyi nəvələrindən biri, hz.Əli və           hz.Fatimənin böyük oğlu

Hz.HÜSEYİN:

Hz.Əli ve hz.Fatimənin oğlu, Peyğəmbərimizə (s.ə.v)      bənzəyən nəvəsi

HZ.REYHANƏ:

Peyğəmbərimizin zövcələrindən biri

HZ.SƏİD ibn ZEYD:

Müsəlmanlığı qəbul etdiyi üçün müşriklərin çoxlu          hücumlarına məruz qalan, Şamın fəthində iştirak edən         səhabə

İKRİMƏ ibn ƏBU CƏHL:

Məşhur İslam ordusu başçılarından

İMRAN ibn HUSAYN:

İki yüzə yaxın hədis nəql edən, yaxşı lider, gözəl geyinən səhabə

KAB ibn ZÜHEYİR:

Peyğəmbərimizin (səv) əbasını verdiyi şair səhabə

KATADƏ ibn NUMAN:

Əshabi-kiramın oxucularından

MEYMUNƏ BİNTİ HARİS:

Peyğəmbərimizin (səv) zövcələrindən biri

MUĞİRƏ-TƏBNİ ŞUBƏ:

Məşhur beş dahidən biri olan səhabə

RİBİ ibn AMİR:

Əshabi-kiramın elçilərindən

SƏD ibn ÜBADƏ:

Ənsarın bayraqdarlarından biri

SƏFİYYƏ BİNTİ ƏBDÜLMÜTƏLLİB:

Peyğəmbərimizin (səv) bibisi

SƏFİYYƏ BİNTİ HUYEY:

Peyğəmbərimizin (səv) zövcələrindən biri

SƏDDAD ibn EVS:

Ailəlikcə müsəlman olan səhabə

SEVDƏ BİNTİ ZƏMA:

Peyğəmbərimizin (səv) zövcələrindən

SÜRAKA ibn MALİK:

Əshabi-kiramın süvarilərindən

UKAYL ibn ƏBU TALİB:

Hz.Əlinin qardaşı

ÜMM-İ EYMƏN:

Peyğəmbərimizin (səv) dayəsi

ÜMM-İ HƏBİBƏ:

Peyğəmbərimizin (səv) zövcələrindən biri

ÜMM-İ XANİÇ:

Hz.Əlinin bacısı

ÜMM-İ HİRAM:

Hələ də Sultan kimi tanınan qadın səhabə

ÜMM-İ RUMAN:

Hz.Əbu Bəkirin xanımı

ÜMMÜ ÜMARƏ

NƏSİBƏ XATUN:

Əshabın qadın qəhrəmanlarından

VƏHŞİ

Yalançı peyğəmbər Müseyləməni öldürən səhabə

ZEYD ibn DƏSİNNƏ:

Dar ağacından Peyğəmbərimizə (səv) salam göndərən səhabə

ZEYD ibn HARİSƏ:

İlk iman gətirən kölə

ZEYD ibn SABİT:

Ən məşhur vəhy katibi olan səhabə

ZEYNƏB BİNTİ CAHŞ:

Peyğəmbərimizin (səv) zövcələrindən