MARMARAYI PEYĞƏMBƏRİMİZ (S.Ə.V) HƏDİSLƏRDƏ BİLDİRMİŞDİR
“Qaim Mehdi (ə.s) zühur edəndə” deyir. Şəhərin adını açıq-aşkar söyləyir Peyğəmbərimiz (s.ə.v) “Konstantinopol (İstanbul).” Yanlış yer yox. “Tələbələrini göndərir.” “Dənizin yanına çatanda ayaqları ilə bir şey edərlər; su, üzərində gedərlər” deyir. Su harasında olur? Üstündə olur. O harasında olur? Altında olur suyun. “Su üzərindəykən gedərlər” deyir. Suyun harada olduğunu izah edir Peyğəmbərimiz (s.ə.v). “Başlarının üstündə” deyir. Su üstlərində olur, deyir. “Su üstlərində olaraq gedərlər” deyir. Deyir ki, “Ayaqları ilə bir şey edərlər.” İstifadə olunan vasitələr ayaqla idarə olunur. Qaza basdın, gedir. Oxuyarkən ikinci mənasını dərk etmişlər. Bəzən cümlələrdə olur. Üzərində su olaraq, üstlərində başları üstündə su olaraq yeriyirlər. Oradakı şərh odur.
“Bu yolun iki tərəfində də bayraqlar olacaq” deyir Peyğəmbərimiz (s.ə.v). Baxdıq, hər yer bayraq dolu. Məscidlərdən bəhs edir. Baxdıq, iki dənə məscid var çıxışında. Bir də deyir ki, Peyğəmbərimiz (s.ə.v), “Eyni anda yerin altından xəzinələr çıxar” deyir; torpağın altından. Bəs buna nə deyəcəksiniz?
Əgər hədisləri diqqətli şəkildə araşdırmazsa insan, səthi baxarsa çıxara bilməz. Bədiüzzaman onun üçün deyir ki, “Şualar”da, “Peyğəmbərimiz (s.ə.v) elə bir izah edir ki” deyir, ”Normalda başa düşülməz” deyir. “Ancaq həyata keçəndən sonra başa düşülər.” deyir. “Elmdə sağlam olanlar, dərin elm sahibi olanlar, Allahualəm və bil savab deyib, bu gizli həqiqətləri izhar edərlər” deyir. “Yoxsa başa düşülməz” deyir. Məsələn, bax insanlar təəccüblənir; “Üstlərində su ilə yeriyərlər.” Yəni, dəniz üzərlərində yeriyər, dəniz üzərlərindədir. Onlar da güman edir ki, dənizin üstündə yeriyir. Halbuki, dəniz onların üstündədir; yeriyirlər.
Hətta deyir, “Yeridikləri yerdə yemək yeyərlər” deyir. Yəni, orada yemək yeyərlər deyir. “Toplanarlar” deyir. Həqiqətən altı, təsis şəklində. İçərisi təsis şəklində; yemək də yeyən var orada, toplanan da var, hər şey var. İzah edilənlər təəccüb içində hadisələri qiymətləndirirlər, amma indi həyata keçəndə son dərəcə məqbul olduğu başa düşülür.