Balinalar və delfinlər, "dəniz məməliləri" olaraq bilinən canlı qrupunu meydana gətirərlər. Bu canlılar məməli sinifinə daxildir, çünki eynilə qurudakı məməlilər kimi doğurar, əmizdirər, ağciyərlə nəfəs alar və bədənlərini istilədərlər. Ancaq bu canlılar suda yaşayan məməlilər olduqları üçün bədən strukturları digər məməlilərdən olduqca fərqlidir. Dəniz məməliləri tamamilə suda yaşamaq üçün hazırlanmış xüsusi bədən sistemlərinə sahibdirlər, bu sayədə heç yorulmadan kilometrlər tərəfindən üzə bilər, suda və quruda olan hər şeyi eyni dəqiqlikdə görə bilərlər. (Harun Yəhya, Təbiətdəki Dizayn)
Duzlu Suda Həyat Möcüzəsi
Balinalar və delfinlər kimi dənizdə yaşayan məməlilərin, yaşamaq üçün şirin suya ehtiyacları vardır. Ancaq bu ehtiyaclarını, digər balıqlar kimi duzlu sudan qarşılaya bilməzlər. Bu məməlilər su ehtiyaclarının böyük qisimini, okeandakı duz nisbətinin üçdə biri qədər duz ehtiva edən canlıları yeyərək təmin etməkdədirlər.
Bu qədər qıt su qaynaqlarına sahib dəniz məməliləri üçün, bədənlərindəki suyun maksimum dərəcədə qorunması və qənaət edilməsi son dərəcə əhəmiyyətlidir. Məşhur elm jurnalı Scientific American, bu əhəmiyyətli mövzunu "dəniz məməliləri duzlu suyu necə içir" başlığı altında araşdırdı. Dəniz biyoloğu Robert Kenney jurnalda etmiş olduğu şərhdə dəniz məməlilərinin ehtiyacları olan suyu yeməklərindən əldə etdiklərini açıqladı. Robbert Kenney dəniz məməlilərinin duzlu yeməklərdən uzaq dayanaraq, bədənlərindəki duz nisbətini azaltdıqlarına və qanlarındakı suyu tarazlıqlaydıqlarına diqqət çəkdi. (Scientific American İyul 2001)
Edilən araşdırmalara görə dəniz məməliləri, özlərinə xas həllər sayəsində bədənlərindəki şirin sunu qorumağı bacarmaqdalar. Məsələn bu canlılar su itirməmək üçün tərləməzlər, çünki dərilərində tər bezləri ol/tapılmaz. Bu vaxt böyrəkləri də, qandakı üreyi yüksək tutaraq suyun sidiklə atılmasını azaldar. Beləcə su itkisi də aşağı endirilmiş olar.
Kompleks Mexanizmlər
Bu həyati funksiyaların dəniz məməlilərinin varlığı üçün şərt olduğu çox aydındır. Ancaq bütün bu həssas həlləri dəniz məməlilərinin öz azad iradələriylə düşünüb tapmış olması mümkün deyil. Çünki bu canlılar nə yeməklərini seçəcək, nə də bədənlərindəki su qorumasını edəcək bir ağla sahib deyildirlər. Qaldı ki belə bir ağla sahib olmuş olsaydılar da öz bədənlərində söz mövzusu kompleks mexanizmləri yoxlamaları mümkün olmazdı.
Bütün bu ağıl məhsulu həllər təbiətdəki bir çox canlıda qarşımıza çıxan, elmin göstərdiyi bir yaradılış gerçəyidirlər. Şübhəsiz, dəniz məməlilərini yaradan və onlara bədənlərindəki su tarazlığını necə qorumaları lazım olduğunu ilham edən aləmlərin Rəbbi Allahdır.
Dəniz Məməlilərinin Maraqlı Uyğunlaşmaya Şəkli
Amerikadakı South Caroline Aquarium idarəçisi Bruce Hecker və iş yoldaşları etdikləri araşdırmalar nəticəsində bu problemin də cavabını tapmış və iki təməl uyğunlaşmaya üsulu ortaya qoymuşlar:
Dəniz məməliləri suyun içində üfüqi və ya şaquli şəkildə, səssizcə istirahət edərlər və ya bir başqa heyvanın yanında yavaşca üzərkən yatarlar. Tək başlarına yaşayan delfinlər də daha çox gecələri, yuxunun daha dərin bir formasına girərlər. Buna 'kötükləmə' deyilir, çünki bu haldaykən delfin suyun səthində üzən bir kötüyə bənzər.
Dəniz məməliləri eyni anda həm yatıb həm də üzdükləri zaman, "kəsəyə" bənzər bir hala keçərlər. Gənc balina və delfinlər anaları onları öz üzüş xətti içərisinə çəkərkən istirahət edərlər,yeyərlər və yatarlar buna da 'diziliş yuxusu' deyilməkdədir. Bu zamanlarda ana da hərəkət anında rahatlıqla yata biləcək. Yetkin kişi delfinlər isə ümumiyyətlə cütlər halında gəzərlər və yatdıqlarında yan-yana üzərlər. Dişilər və gənclər daha geniş sürülər halında gəzərlər. Eyni ümumi sahədə istirahət edə bilərlər və ya bir-birinə yoldaşlıq edə biləcək heyvanlar üzmə əsnasında yatmaq üçün uyğunlaşa bilərlər.
Bu canlılar yatarkən beyinlərinin yalnız yarısını və tərs tərəfdəki gözlərini dövrə xarici buraxarlar. Beynin digər yarısı aşağı bir teyakkuz səviyyəsində oyanıq qalar. Bu oyanıq qisim ovçulara, maneələrə və digər heyvanlara qarşı gözətçilik etmədə istifadə edilər. Eyni zamanda təzə hava üçün səthə nə vaxt çıxılacağının da siqnalını verər. Təxminən iki saatdan sonra, heyvan bu müddəti tərsinə çevirəcək, beynin aktiv qisimini istirahət etdirəcək və qalan qisimini oyandıracaq. Bu modelə ümumiyyətlə 'pişik yuxusu' adı verilər. Delfinlər ümumiyyətlə gecələri, yalnız bir dəfə və bir neçə saatlıq bir müddət içində yatarlar; ümumiyyətlə gecənin irəliləyən saatlarında aktivdirlər və ehtimalla bu oyanıq dövrü o sırada dərinlərdəki balıqları və sprutları ovlamaq üçün bərabər gətirməkdədirlər.
Şübhəsiz dəniz məməlilərinə bu sistemləri verən, bu canlıları həyatlarını davam etdirə bilməsi üçün ən uyğun xüsusiyyətlərlə yaradan Uca Allahdır. Rəbbimiz, yaradışındakı qüsursuzluğu və möcüzələri bir Quran ayəsində belə bildirər:
"Sizin yaradılışınızda və (Allahın yer üzünə) yayıb səpələdiyi canlılarda tam yəqinliklə inananlar üçün (Allahın birliyinə, qüdrət vəəzəmətinə, qiyamət gününün haqq olmasına dəlalət edən) əlamətlər vardır." (Casiyə Surəsi, 4)
Fərqli Mühitlərdə İti Görüş Qabiliyyəti
Delfinlərin və balinaların gözləri fərqli mühitdə görmələrinə imkan verəcək şəkildədir. Suyun altında və üzərində eyni mükəmməllikdə görə bilərlər. Məsələn bir delfin, suyun 6 metr qədər üstünə tullana bilər və özü üçün havada tutulmaqda olan bir yeməyi çox böyük bir həssaslıqla ala bilər. Halbuki başda insan olmaq üzrə çoxu canlı, işığın qırılmasındakı fərqliliklər səbəbiylə, öz təbii mühitinin xaricində yaxşı görə bilməz. Dəniz məməlilərinin gözü ilə quru canlılarının gözü arasındakı fərqlər çaşdırıcı dərəcədə detallıdır. Quruda gözü gözləyən təhlükələr fiziki zərbələr və tozdur. Bu səbəblə quru heyvanlarının göz qapaqları vardır. Su mühitində isə ən böyük təhlükələr duz nisbəti, dərinlərə dalayarkən meydana gələn təzyiq və dəniz axıntılarının meydana gətirdiyi ziyanlardır. Axıntılarla doğrudan təmas olmaması üçün gözlər başın yan tərəfindədir. Ayrıca dərin dalışlarda gözü təzyiqə qarşı qoruyan sərt bir təbəqə vardır. Doqquz metr dərinlikdən sonra dənizin dibi qaranlıq olduğu üçün, su məməlilərinin gözü, qaranlıq mühitlərə uyğunlaşma təmin etməyi mümkün edən bir çox xüsusilə təchiz edilmişdir. Məsələn lens mükəmməl bir dairə formasındadır. İşığa həssas olan çubuq hüceyrələri, rənglərə və detallara həssas olan konus hüceyrələrindən daha çoxdur. Dahası, gözlərdə xüsusi bir fosforlu təbəqə vardır. Bu səbəblə dəniz məməlilərinin qaranlıq mühitlərdəki fikirləri qüvvətlidir.
