Allahla yaxın əlaqə necə qurulmalıdır?

• Allahla yaxın əlaqə necə qurulmalıdır?
• Uca Rəbbimizə yaxın olmaq hər bir müsəlmanın ən böyük arzusudur. Ancaq bunun üçün gün ərzində diqqət edilməli mövzular var.
• Uca Allaha yaxın olmaq üçün nə etmək lazımdır?
• Allahla yaxından əlaqə qurmaq üçün hansı düşüncəyə sahib olmaq lazımdır?

İnsanlar adətən güclü olanın yanında olmaq istəyirlər. Bununla, həm digər insanlar tərəfindən etibar görəcəklərini, həm də güclü insanın onları qoruyacağını düşünürlər. Əslində, insanın güclünün yanında olmaq istəyi yaradılışından qaynaqlanan bir xüsusiyyətdir. Buna görə də, insan bütün həyatı boyu güclü olanı axtarar, lakin heç vaxt axtardığı gücü tapa bilməz. İnsanları yanıldan da budur. Çünki onlar əsl qaynağına yaxın olmaq əvəzinə, Onun təcəllilərinə sığınır və özləri kimi bir qul olan varlıqlardan kömək istəyirlər. Halbuki gücün əsl qaynağı bütün varlıq aləminin tək sahibi Uca Allahdır. Uca Allaha yaxın olmağın nəticəsində insanlar həyatları boyu axtardıqları rahatlığı və etibarı qazanırlar. Elə insanın fitrətinə uyğun olan da budur. Bu sirri qavrayan möminlər sadəcə Allaha güvənir, Onu dost və Vəli edir, özlərini Ona yaxınlaşdıran vəsilələr axtarırlar. Rəbbimiz bir ayəsində qullarına çox yaxın olduğunu belə bildirir:

Uca Allah insanların Onun böyüklüyünü qavramaları üçün kainatdakı nizamı mükəmməl detallarla birlikdə yaratmışdır. Quranda bu həqiqətə “Allahın hər şeyə qadir olduğunu və Allahın hər şeyi elmi ilə əhatə etdiyini biləsiniz” (Talaq surəsi, 12) ayəsi ilə diqqət çəkilir. Uca Allahın ağlı, elmi və qüdrəti sonsuzdur.

Allah sonsuz qüdrətini və elmini mövcud olan hər varlıqda göstərir. İnsan bədəninin hər detalındakı mükəmməllik, çiçəklərin görünüşündəki rəng, qoxularındakı gözəllik, göy üzünün və kainatın möhtəşəmliyi, planletlərin orbitlərindəki nizam, dənizlərin dərinliklərindəki balıqlar və ağlınıza gələn hər şeydə açıqca görünən mükəmməlik və möhtəşəmlik Allahın varlığının və sonsuz gücünün açıq dəlillərindəndir. Uca Rəbbimiz olan Allahın sonsuz gücünə və ağlına bir neçə nümunə olaraq aşağıdakıları verək:

Yuxarıda bir neçə nümunə ilə toxunduğumuz mövzuları möminlər daim düşünür, Uca Allahı, yaratma sənətindəki üstün ağılı və elmi təfəkkür edirlər. Allahın gücünün və böyüklüyünün sərhədsizliyini, hər şeyin Onun diləməsilə istədiyi zaman reallaşdığını qavramağa çalışırlar.

Uca Allahın elminin sonsuzluğunu düşünmək və Onun qədrini haqqı ilə təqdir etməyə çalışmaq möminləri Allaha yaxınlaşdıran vacib ibadətdir. Quranda Rəbbimizin sonsuz gücü belə xəbər verilir:

Uca Allahın isimlərini təfəkkür etmək insanı Ona yaxınlaşdıran əhəmiyyətli ibadətdir. Çünki Allahın isimləri haqqında düşünən bir insan əvvəlcə Allahın hər yerdə olduğunu, bütün insanlara şah damarlarından daha yaxın, hər etdiyimizə şahid olduğunu, hər şeyi gördüyünü, dediyimiz bütün kəlmələri eşitdiyini, ürəyimizdə etdiyimiz bütün duaları bildiyini, hər an yanımızda olduğunu, ruzi verdiyini, xəstələndiyimiz zaman şəfa verdiyini, bizi yoxluqdan yaratdığını anlayar. Bu səbəblə, yanlız Ona qulluq etməli və Onun razılığını axtarmalı olduğunu qavrayar. Bunu dərk edən bir insan Uca Allahın razı olacağı əməllər etmək üçün çox cəhd edər. Allahın razılığı üçün səmimiyətlə edilən hər əməl isə insanı Uca Allaha yaxınlaşdıran əhəmiyyətli bir vəsilədir. Hz. Musanın Rəbbimizə yaxınlaşmaq üçün etdiyi dua bu mövzuda örnəkdir:

Alçaq hiylələrə əl atanlar Allahın onları yerə batırmayacağına və yaxud gözləmədikləri bir yerdən əzabın onlara gəlməyəcəyinə əmindirlərmi?  (Nəhl surəsi, 45) ayəsində diqqət çəkildiyi kimi, Uca Allah Quranda bir çox ayədə qullarını xəbərdar edib-qorxudur. Bu ayələri oxumaq və üzərində düşünmək isə Rəbbimizin qüdrətini təqdir edən möminləri Allaha yaxınlaşdıracaq. Ayələr haqqında düşünən bir mömin Allaha hörmət dolu qorxu ilə içi titrəyərək bağlanar, Onun sərhədlərini qoruyar. Allahdan qorxan insan nəfsindəki pislikləri təmizləyər, səbirli, qərarlı, cəsur, gözəl əxlaqlı olar, həqiqi mənada səmimi olaraq iman gətirər və Uca Allaha eşqlə bağlanar. Əlbəttə ki, Allaha eşqlə və böyük sevgi ilə bağlanan mömin Allaha çox yaxınlaşar.

Uca Allah Quranda səmimi olaraq iman gətirən qullarını cənnətlə müjdələmişdir. Əlbəttə, cənnət ayələrini oxumaq və onlar haqqında düşünmək möminlərə çox böyük bir şövq, coşğu verir. Ancaq sadəcə cənnəti düşünmək insanı arxayınlığa apara bilər. İnsan “necə olsa, cənnətə gedərəm”, “necə olsa, bağışlanaram” kimi sapqın bir düşüncəyə qapıla bilər. Bu düşüncə isə insanın özünü bəyənməsinə, hətta ilah etməsinə səbəb olar və bu, onu Uca Allahdan uzaqlaşdıra bilər. Bu təhlükəyə qarşı peyğəmbərlər belə, Uca Allaha müsəlman olaraq canlarının alınması üçün dua ediblər. Hz.Yusifin duası bu baxımdan Quranda nümunə verilir. Hz.Yusif Uca Allaha belə dua edir:

Möminlərin bu təhlükəyə qarşı özlərini qoruya biləcəkləri ən gözəl davranış cəhənnəmi təfəkkür etməkdir. “Onları orada inilti gözləyir. Onlar orada  eşitməzlər”.  (Ənbiya surəsi, 100) ayəsində xəbər verildiyi kimi, cəhənnəmdəki sonsuz əzablarla dolu bir mühiti düşünmək insanın içi titrəyərək qorxu duymasına və çəkinməsinə səbəb olar. Cəhənnəmi təfəkkür etmək möminin əxlaqını gözəlləşdirər, ibadətlərini və Uca Allahın sərhədlərini diqqətlə qorumasına, daima Allahın razılığının ən çoxunu güdməsinə və Ona daha çox yaxınlaşmasına vəsilə olar.

Dünya həyatında mövcud olan hər şeyin bir gün mütləq xarab olduğunu, köhnəldiyini, hətta yox olduğunu düşünmək insana ölümü, dolayısı ilə də bir həqiqəti, sonda Uca Rəbbimizə qovuşmağı xatırladır. Bu həqiqət Quranda belə bildirilir:

Bədiüzzaman Səid Nursinin də “Nəsihət istəsən, ölüm yetər. Bəli, ölümü düşünən dünya sevgisindən qurtular və axirətinə ciddi çalışar” sözlərilə bildirdiyi kimi, ölümü çox düşünmək insanı dünyaya bağlılıqdan uzaqlaşdırıb, Rəbbimizə yaxınlaşdıran bir yoldur. Belə ki, dövrünün mücəddidlərindən olan İmam Qəzali də ölümü “sevgilini sevgiliyə qovuşduran bir körpü” kimi dəyərləndirərək, insanın Uca Allaha yaxınlaşmasında ölümü düşünməyin əhəmiyyətini bir daha xatırladır.

Uca Allaha yaxınlaşmağa vəsilə olan üsullardan biri də diqqət və şüur açıqlığıdır. İnsan zəif hafizəyə, diqqət dağınıqlığına, qəflətə qapılmağa uyğun bir xarakterlə yaradılmışdır. İnsan Uca Allahın imtahan üçün xüsusi olaraq yaratdığı bu vəziyyətdən diqqətini mütəmadi olaraq açıq tutmaqla qurtula bilər. Bunun üçün Rəbbimizin hər an, hər saniyə bizimlə birlikdə olduğunu, bizi gördüyünü və eşitdiyini, hər işi nizamlayıb nəzarəti altında saxladığını unutmamaq, bütün həyatımızın müəyyən edilmiş bir qədərə görə yaşandığını xatırlamaq, edilən hər işdə, görünən hər görüntüdə Allahın sonsuz ağlını, heyranedici sənətini və Onun Uca Qüdrətini təfəkkür etmək, hər zaman təvəkküllü və təslimiyyətli olmaq, Allahı təsbih edib ucaltmaq lazımdır.

İman gətirənlərin gündəlük həyatının hər mərhələsində Allahı anma və dua halında olmaları, özlərinə verilən nemətlərə qarşı mütəmadi olaraq içdən şükür etmələri, bilərək və ya bilməyərək etdikləri xətalarından ötrü bağışlanma diləmələri və tez-tez Allahın adını ucaltmaları onları Uca Allahın iznilə Rəbbimizə dost edəcək, Ona yaxınlaşmalarını təmin edəcək. Bu həqiqət bir Quran ayəsində belə xəbər verilir: