Təkamül nəzəriyyəsinə son zərbə: İnsan Genomu layihəsi

Ötən il bəşər tarixi üçün çox əhəmiyyətli nəaliyyət əldə edildi. İnsanın gen quruluşunu açmaq üçün həyata keçirilən işlər İnsan Genom layihəsində əhəmiyyətli bir hissə tamamlandı və ictimaiyyətə çatdırıldı. Bütün dünyada böyük əks-səda doğuran bu tədqiqatın xüsusilə insan sağlamlığı üçün vəd etdiyi nailiyyətlərlə yanaşı ortaya qoyduğu çox əhəmiyyətli bir həqiqət də vardı: Allahın canlıları nə dərəcədə üstün bir yaradılışla yaratması həqiqəti. Bəlkə də, o günə qədər yazılarında və ya xəbərlərində bir dəfə də olsun Allahın adını anmayan insanlar belə Allahın bu yaradılış möcüzəsi qarşısında heyranlıqlarını dilə gətirməkdən özlərini saxlaya bilmədilər. Darvinizm və ateizm kimi Allahı inkar edən fəlsəfələr üçünsə, şübhəsiz, bu ağır və qarşısı alınmaz bir məğlubiyyət oldu.

Ancaq təkamülçülər son bir cəhdlə əslində öz əleyhlərinə olan bu son nailiyyəti təhrif etməyə və sanki “təkamülə” dəlilmiş kimi göstərməyə çalışdılar. İnsanların böyük əksəriyyətinin, ümumiyyətlə, bu cür mövzularda geniş məlumatının olmamasından istifadə edən bəzi təkamülçü mətbuat orqanları “meymunla qohum olduğumuz isbat edildi” kimi tamamilə yanlış olan şüarlarla mövzunu ictimaiyyətə çatdırdılar. Meymunla qohumluq mövzusunda istifadə etdikləri məlumat isə, insan ilə şimpanze genləri arasında 99% oxşarlıq var iddiası idi.

Şimpanzelərlə insan genlərinin 99% oxşarlıq verməsi düzgün və etibarlı elmi bir nəticə deyil. İnsan Genom Layihəsi çərçivəsində insanın genetik quruluşunun 100%-i yox, sadəcə 97% -i müəyyən edilib. İnsanla şimpanze arasında düzgün müqayisə apara bilmək üçünsə, eyni iş həyata keçirilərək şimpanzenin də genetik xəritəsi hazırlanmalıdır. Ancaq şimpanzenin genetik xəritəsi ilə əlaqədar hələ belə bir iş həyata keçirilməyib. İnsan və meymun arasındakı 99% genetik oxşarlıq iddiası isə, illər əvvəl ortaya atılmış və insanın meymundan törədiyi fikrini təlqin etmək məqsədiylə təbliğat vasitəsi olaraq istifadə edilmişdir.

Bəzi təkamülçü elm adamları insanda və şimpanzedə olan 30-40 yaxın bəzi əsas zülalların amin turşusunun düzülüşündə olan oxşarlığa istinad edərək son dərəcə şişirdilmiş bir ümumiləşdirmə etmişlər. Əslində insanda 30 minə yaxın gen və bu genlərin kodlandığı 100 minə qədər zülal var. Buna görə 100 min zülalın sadəcə 40 dənəsinin oxşarlığı ilə insan və meymunun bütün genlərinin 99 % eyni olduğunu iddia etmək üçün heç bir elmi əsas yoxdur.

Bəhs edilən 40 zülala gəldikdə isə, onların üzərində aparılan DNT müqayisəsi hələ mübahisəlidir. Bu müqayisə 1987-ci ildə Sibley və Olkvist adlı iki bioloq tərəfindən aparılmış və “Molekulyar Təkamül” jurnalının 26-cı sayında dərc edilmişdir. (Sibley and Ahlquist Journal of Molecular Evolution, say 26, səh. 99-121). Ancaq sonradan bu iki bioloqun verdiyi faktları tədqiq edən Sariç adlı alim istifadə etdikləri üsulun etibarlılığının mübahisəli olduğu və faktların şişirdilmiş olduğu qənaətinə gəlmişdir. (Sarich et al. 1989. Cladistics 5:3-32)

Nəticə etibarilə hələ insan və meymun genlərini müqayisə etmək üçün aparılan tədqiqatlar kifayət etmir. Aparılan tədqiqatlar kifayət qədər olmayan məlumatla və qərəzli olaraq edilmişdir. İnsan DNT-si meymundan əlavə başqa canlılarla da oxşarlıq göstərir. Bundan əlavə meymun genləri ilə insan genlərinin bir-birlərinə çox oxşadığını qəbul etsək belə bu insanın meymunun yaxın bir qohumu olduğu iddiasına bir dəlil deyil. Çünki bu əsas zülallar digər bir çox fərqli canlıda da olduğu kimi əhəmiyyətli molekullardır. Əgər bu oxşarlıqları növlər arası qohumluğa bir dəlil olaraq istifadə etmiş olsaydıq, bu vəziyyətdə insanın şimpanzedən başqa soxulcan, milçək, toyuq kimi bir çox yaxın qohumu olardı ki, bu da hətta təkamülçülərin belə qəbul edə bilməyəcəkləri bir vəziyyətdir.

Məsələn, nematod soxulcanları və insan DNT-lərində 75% oxşarlıq olduğu ortaya qoyulmuşdur. (New Scientist, 15 may 1999, səh. 27) Bu, əlbəttə, insan ilə bu soxulcanlar arasında sadəcə 25 % fərq olduğu mənasına gəlmir. Digər bir nümunə isə, Drosophila növünə aid meyvə milçəklərinin genləri ilə insan genləri müqayisə edildikdə 60 % oxşarlıq təşkil etməsidir. (Hürriyet, 24 fevral 2000) Kembric Universitetindəki tədqiqatçıların həyata keçirdikləri bir işdə isə heyrət verici bir şəkildə təxminən bütün nümunələrdə insan və toyuq bir-birlərinə ən yaxın qohum olaraq çıxmışlar. Növbəti ən yaxın qohum isə timsahdır. (New Scientist, 16 avqust 1984, səh. 19)

Təkamülçülərin “insan ilə meymun arasındakı genetik oxşarlıq” mövzusunda istifadə etdikləri başqa bir nümunə isə insanda 46, şimpanze və qorillalarda isə 48 xromosomun olmasıdır. Təkamülçülər xromosom sayının yaxınlığını təkamül xarakterli əlaqənin  göstəricisi olaraq hesab edirlər. Halbuki, əgər təkamülçülərin istifadə etdikləri bu məntiq doğru olsaydı, insanın şimpanze qədər yaxın bir qohumu kartof olmalı idi. Çünki kartofun xromosom sayı meymunun xromosom sayı (48) qədərdir.

Bu nümunələr genetik oxşarlıq anlayışının təkamül nəzəriyyəsinə bir dəlil olmadığını göstərir. Çünki genetik oxşarlıq iddia edilən təkamül sxemi ilə uzlaşmır, əksinə bunlara tamamilə zidd olan nəticələr verir. Məşhur biokimyaçı prof. Maykl Denton genetik müqayisələrdə olduğu kimi molekulyar sahədə əldə edilən tapıntılara əsaslanaraq mövzunu belə şərh edir:

Molekulyar səviyyədə hər bir canlı sinfi xüsusi və fərqli olmaqla digərləri ilə də heç bir əlaqəsi yoxdur. Bu səbəbdən molekullar eyni ilə canlı qalıqları kimi təkamülçü biologiya tərəfindən çoxdan axtarılan nəzəri ara keçidlərin olmadığını ortaya qoyur ... Molekulyar səviyyədə heç bir orqanizm digər orqanizmin “əcdadı” deyil, digərindən nə daha “ibtidai”, nə də “inkişaf etmişdir”... Əgər bu molekulyar dəlillər bundan bir əsr əvvəl mövcud olsaydı ... üzvi təkamül düşüncəsi heç vaxt qəbul edilməzdi. (Michael Denton. Evolution: A Theory in Crisis. London: Burnett Books, 1985, səh. 290-91)

Canlıların oxşar  genetik xüsusiyyətlərə malik olmaları görüldüyü kimi təkamülün dəlili deyil. Nəticədə, canlıların bu oxşarlığı hər birinin ortaq bir dizaynın məhsulu olduqlarının bir göstəricisidir. Hər canlını Allah ayrı-ayrı yaratmışdır və bu yaradılışda təsadüflər və təkamül qətiliklə yer tutmamışdır.

Bütün bu tapıntılar 20-ci əsrin sonunda təkamül nəzəriyyəsini qəti şəkildə əsassız etmişdir. Ancaq bu həqiqət dünyanın bir çox ölkəsində ictimaiyyətdən gizlədilir və insanlar təkamül nağılları ilə aldadılmağa davam edilir. Təkamül xurafatçı düşüncə tərəfindən təkidlə müdafiə edilir. Bunun yeganə səbəbi isə, bəzi dairələrin yaradılış həqiqətini və dolayısilə Allahın varlığını ideoloji və fəlsəfi səbəblərlə qəbul etmək istəməmələridir. Yaradılış qarşısında irəli sürülə biləcək tək alternativ təkamül olduğu üçün də təkidlə bu elmdən kənar əfsanəni yaşatmaq istəyirlər. Halbuki, həqiqət hər ağıl və sağlam düşüncə sahibi insan tərəfindən görüləcək qədər aydındır: bütün canlıları üstün və qüsursuz bir yaradılışla göylərin və yerin Rəbbi olan Allah yaratmışdır. Bu səbəbdən məsul olduğumuz tək varlıq bizi yoxdan yaradan Allahdır.