SƏİD NURSİnin HZ. MEHDİNİN (Ə.S.) ŞƏXSİ MƏNƏVİ DEYİL, "ŞƏXS" OLDUĞU İLƏ ƏLAQƏDAR İZAHLARI:
1. Ona qarşı Əhli Beyti Nəbəvinin Silsileyi Nuranisinə (Peyğəmbərimizin nurani soyuna) bağlanan, əhli vəlayət (vəlilərin) və əhli kamalın (kamil iman sahiblərinin) başına keçəcək ƏHLİ BEYTDƏN MƏHƏMMƏD HZ. MEHDİ (1 İFADƏ) adında BİR ŞƏXSİ NURANİ (2 TƏKRAR) (NURLU BİR ŞƏXS) o Süfyanın şəxsi mənəvisi olan cərəyanı münafiqaneyi (münafiqlik cərəyanını) öldürüb (təsirsiz hala gətirib) çıxaracaq… (Mektubat, sf. 56-57)
2. …Axır zamanın o BÖYÜK ŞƏXSİ (3 TƏKRAR) Əhli Beytdən (Peyğəmbərimizin soyundan) olacaq. (Şualar, sf. 442)
3. …O ŞƏXS (4 TƏKRAR) o taifənin uzun tədqiqatı (o birliyin uzun araşdırmaları) ilə yazdıqları əsəri özünə hazır bir proqram edəcək, onunla o birinci vəzifəni tam yerinə yetirəcək. Bu vəzifənin istinad etdiyi (əsaslandığı) qüvvət və mənəvi ordusu, ixlas və sədaqət və təsanüd (həmrəylik) sifətlərinə tam sahib olan bir qisim şagirdlərdir. Nə qədər az olsalar da, mənən bir ordu qədər qüvvətli və qiymətli sayılarlar. (Emirdağ Lahikası-1, sf. 266-267)
4. … Mən də onlara demişdim: "Mən özümü seyyid (Peyğəmbərimizin soyundan) bilmirəm. Bu zamanda nəsillər bilinmir. Halbuki axır zamanın O BÖYÜK ŞƏXSİ (5 TƏKRAR) Əhli Beytdən (Peyğəmbərimizin ailəsindən) olacaq. (Emirdağ Lahikası-1, sf. 267)
5. O irəlidə gələcək vacib BİR ŞƏXSİN (6 TƏKRAR) (heyrət oyandıran şəxsin) bir xidmətçisi və ona yer hazır edəcək bir dümdarı (əvvəldən gələn təqibçisi) və O BÖYÜK KOMANDİRİN (7 TƏKRAR) pişdar bir nəfəri (qabaqcıl bir əsgəri) olduğumu zənn edirəm. (Barla Lahikası, sf. 162)
6. Axır zamanın ən böyük fəsadı zamanında, əlbəttə ƏN BÖYÜK BİR MÜCTƏHİD (8 TƏKRAR) (ictihad edən böyük İslam alimi), həm ƏN BÖYÜK BİR MÜCƏDDİD (9 TƏKRAR) (hər əsrin əvvəlinda dini həqiqətləri dövrün ehtiyacına görə dərs vermək üçün göndərilən böyük İslam alimi, yeniləyən, yeniləyici), HƏM HAKİM (10 TƏKRAR), həm Hz. Mehdi, həm mürşid (doğru yolu göstərən adam), HƏM QÜTBÜ-ƏZƏM (11 TƏKRAR) (Müsəlmanların bağlandıqları böyük övliyalardan, zamanın ən böyük mürşidi) olaraq bir ŞƏXSİ NURANİNİ (12 TƏKRAR) göndərəcək və O ŞƏXS (13 TƏKRAR) də Əhli-Beyti Nəbəvidən (Peyğəmbərimizin soyundan) olacaq. (Mektubat, sf. 411, 412, 441)
Bədiüzzamanın yuxarıda göstərdiyimiz sözləri mənalarından da aydın olduğu kimi, bir adama xas olacaq xüsusiyyətlərdir.
7. … bir müctəhid
8. … bir mücəddid
9. … hakim
10. … Hz. Mehdi
11. … mürşid
12. … qütbü-əzəm
13. … bir şəxsi nurani
14. axır zamanda həyatın geniş dairəsində əsl sahibləri, yəni HZ. MEHDİ (14 TƏKRAR) və ŞAGİRDLƏRİ, Cənab Haqqın iznilə gələr, o dairəni genişləndirər və o toxumlar sünbüllənər. (Sikke-i Tasdik-i Gaybî, sf. 172) (Kastamonu Lahikası, sf. 72)
15. Həm bu üç vəzaifi (vəzifələri) birdən BİR ŞƏXSDƏ, yaxud camaatda bu zamanda olması və mükəmməl olması və bir-birini cerhetməməsi (çürütməməsi) çox uzaq, sanki qabil (mümkün) görünmür. Axır zamanda Əhli Beyti Nəbəvinin (asm) (Peyğəmbərimizin soyunun) camaatı nuraniyyəsini (nurani camaatını) təmsil edən HƏZRƏTİ MEHDİ (15 TƏKRAR) də və camaatındakı şəxsi mənəvi də ancaq ictima edə bilər (toplana bilər). (Kastamonu Lahikası, sf. 139) (Sikke-i Tasdik-i Gaybî, sf. 186)
16. …HZ. MEHDİ (ə.s) Əhli RƏSULun TƏMSİL ETDİYİ (16 TƏKRAR) qüdsi camaatının şəxsi mənəvisinin üç vəzifəsi var. (Emirdağ Lahikası-1 sf. 265)
17. Ümmətin gözlədiyi AXIR ZAMANDA GƏLƏCƏK ŞƏXSİN (17 TƏKRAR) üç vəzifəsindən ən mühümü (əhəmiyyətlisi) və ən böyüyü və ən qıymətdarı (qiymətlisi) olan imanı təhqiqini nəşr (əsl imanı yayma) və əhli imanı dəlalətdən (iman edənləri sapmaqdan) qurtarmaq... (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, sf. 9)
18. Bu həqiqətdən aydın olur ki, SONRA GƏLƏCƏK O MÜBARƏK ŞƏXS (18 TƏKRAR) Risaleyi Nuru bir proqramı olaraq nəşr və tətbiq edəcək … (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, sf. 9)
19. ... Bu zamanda elə fövqəladə hakim cərəyanlar (fikir cərəyanları) var ki, hər şeyi öz hesabına aldığı üçün faraza (fərz edək) HƏQİQİ GÖZLƏNİLƏN VƏ BİR ƏSR SONRA GƏLƏCƏK O ŞƏXS (19 TƏKRAR) də bu zamanda gəlsə... (Kastamonu Lahikası, 57)
20. ... Halbuki AXIR ZAMANIN O BÖYÜK ŞƏXSİ (20 TƏKRAR) ƏHLİ BEYTdən (Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) ev xalqından yəni soyundan) olacaq... (Emirdağ Lahikası, 247-250)
21. Rəvayətlərdə axır zamanın əlamətlərindən olan və ƏHLİ BEYTİ NƏBƏVİdən (PEYĞƏMBƏRİMİZİN (S.Ə.V.) SOYUNDAN) HƏZRƏTİ MEHDİnin (21 TƏKRAR) (RADİALLAHU ƏNH) haqqında ayrı-ayrı xəbərlər var. (Şualar, sf. 465)
22. ... Səid etiraznaməsində demişdir ki: "Mən seyyid deyiləm. MEHDİ SEYİD (PEYĞƏMBƏRİMİZ (S.Ə.V.) SOYUNDAN OLAN KİMSƏ) (22 TƏKRAR) OLACAQ" deyə onları rədd etmişdir. (Şualar, sf. 368)
23. ... Lakin çiçəklər baharda gəlir. Elə qüdsi çiçəklərə zəmin hazır etmək lazım gəlir. Və anladıq ki, bu xidmətimizlə O NURANİ ŞƏXSLƏRƏ (23 TƏKRAR) zəmin göstəririk (hazırlayırıq). (Sikke-i Tasdik-i (Gaybi, 189, Mektubat, 34)
24. ... Əlbəttə o qüvvəti əzimdəki (böyük qüvvətdə) bir hamiyət-i əliyə (uca bir səy) fışqıracaq (coşacaq) və HƏZRƏTİ MEHDİ (24 TƏKRAR) BAŞINA KEÇİB, tariqi haqq (haqq yola) və həqiqətə sövq edəcək. (Mektubat, sf. 473)
25. ... hər əsrdə hidayət edici, bir cür Mehdi və mücəddid gəlir və gəlmiş, lakin hər biri üç vəzifələrdən birini bir cəhətdə (bir baxımdan) etməsi etibarilə AXIR ZAMANIN BÖYÜK MEHDİsi (25 TƏKRAR) ünvanını almamışlar (Emirdağ Lahikası, sf. 260)
26. Bu ayrı-ayrı rəvayətlərin şərhi budur ki: BÖYÜK MEHDİnin (26 TƏKRAR) çox vəzifələri var. Və siyasət aləmində, dəyanət aləmində, səltənət aləmində, cihad aləmindəki çox dairələrdə işləri olduğu kimi... (Şualar, sf. 465)
27. … Əhli imanı dəlalətdən mühafizə etmək (iman edənlərin doğru yoldan sapmalarına mane olmaq) və bu vəzifə həm dünya, həm də hər şeyi buraxmaqla, çox zaman tədqiqatla (araşdırma ilə) məşğuliyyəti iqtiza etdiyindən (tələb etdiyindən), HƏZRƏTİ MEHDİnin O VƏZİFƏSİNİ ŞƏXSƏN ÖZÜ (27 TƏKRAR) görməyə VAXT VƏ HAL icazə edə bilməz... (Emirdağ Lahikası-1 266-267)
28. ... O GƏLƏCƏK ŞƏXSİN (28 TƏKRAR) ADINI VERMƏK, üç vəzifəsi birdən xatirə gəlir, səhv olar ... Onun üçün Nurlara o adı vermək münasib hesab edilmir. Bəlkə "Mücəddiddir, onun pişdarıdır" deyilə bilər. (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, sf. 9)
29. … O ŞƏXS (29 TƏKRAR) bütün əhli imanın (iman edənlərin) mənəvi yardımı ilə və ittihad-i İslamın müavinətilə (İslam birliyinin yardımlaşması ilə) və bütün üləma və övliyanın (alimlərin və vəlilərin) və xüsusilə Əhli Beytin nəslindən (xüsusilə Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) nəslindən) hər əsrdə qüvvətli və kəsrətli (çox sayda) olan milyonlar fədakar seyyidlərin iltihaqları ilə (peyğəmbər soyundan gələn fədakar kəslərin iştirakları ilə) O VƏZİFEYİ UZMAYI (BÖYÜK VƏZİFƏNİ) ETMƏYƏ (30 TƏKRAR) ÇALIŞAR. (Emirdağ Lahikası-1, sf. 266-267)İ
30. ... o vəzifələri Onun (31 TƏKRAR) cəmiyyəti və seyyidlər camaatı edəcəyini rəhməti İlahiyyədən gözləyirik. (Emirdağ Lahikası-1, sf. 265)
31. ... bundan bir əsr sonra zulümatı (qaranlığı) dağıdacaq ŞƏXSLƏR isə Həzrəti Mehdinin (32 TƏKRAR) şagirdləri (tələbələri) ola bilər." (Şualar, sf. 605)
32. HƏZRƏTİ MEHDİnin (33 TƏKRAR) (cəmiyyəti nuraniyyəsi... (Mektubat, sf. 473)
33. Həm "BÖYÜK MEHDİ"NİN (34 TƏKRAR) halları sabiq Mehdilərə (əvvəlki Mehdilərə) işarə edən rəvayətlərə razı (uyğun) çıxmır, hədisi təşbehli (bir çox məna verən hədis) hökmünə keçər. (Şualar, sf. 582)
34. ... Bəlkə nuru imanın (imanın işığının) diqqətilə, O ƏŞHAS-İ AXIR ZAMAN (35 TƏKRAR) (axır zaman şəxsləri) tanına bilər. (Sözlər, sf. 343-344)
35. Həm də o əşhasın (o şəxslərin) şəxsi mənəvisinə və ya təmsil etdikləri camaata aid əsər-i əzimeyi (fövqəladə əsərləri, izləri) o əşhasın (şəxslərin) şəxslərində təsəvvür edərək elə təfsir etmişlər ki, o ƏŞHAS-İ MÖCÜZƏ (36 TƏKRAR) (möcüzəli şəxslər, yəni Hz İsa və Hz. Mehdi) çıxdıqları vaxt BÜTÜN XALQ ONLARI TANIYACAQ kimi bir şəkil vermişlər. (Sözler, sf. 343-344)
36. Beşinci və altıncı işarələr islah-i aləmin ŞƏXSƏN HƏZRƏTİ MEHDİnin (37 TƏKRAR) zühuruna vabəstə (bağlı, bir şeyə bağlı olan) olduğuna qənaət edən zümrədən BU ŞƏXSİ ALİŞANIN (şanı, şərəfi yüksək şəxsin) (38 TƏKRAR) da bu əmrdə müqtədir olmasında şübhə duyanların, bu qorxularını (fikirlərini, düşüncələrini) aradan qaldıracaq (ortadan qaldıracaq), etimadlarını təmin edəcək (etibarlarını təmin edəcək), çox qüvvətli günəş kimi bir həqiqət. (Barla Lahikası - Mektup No: 111 - sf.1452)
