SHPRESË PËR NDRYSHIM

Politikanët dalin gjithnjë me premtime të reja dhe e bëjnë popullin të besojë se  ata janë ndryshe nga pararendësit e tyre. Megjithatë, votuesit zakonisht e dinë se me politikanët e sapozgjedhur  nuk do të jetë kushediçfarë më mirë. E prapëseprapë, me një ndjesi të fortë shprese dhe dëshire për të përmbushur pritshmëritë e tyre dhe të kenë një cilësi më të mirë jete, ata votojnë për kandiadatët e rinj.

   Doemos Presidenti Amerikan Obama nuk bën përjashtim prej politikanëve të tjerë të zgjedhur, duke bërë premtime të shumta, por kur vjen puna bëjnë fare pak për t’i plotësuar. Ai zhvilloi një fushatë duke i bërë amerikanët të besojnë se ai do të bënte një ndryshim, duke e quajtur atë fushatë «Shpresë dhe ndryshim». Kjo i bëri shumë njerëz shpresëplotë tek një administratë e re qysh në fillim. Ai pati një përparësi ndër kandidatët e tjerë; do të ishte presidenti i parë afro-amerikan. Mjaft amerikanë e votuan atë vetëm ngaqë ata e konsideronin zgjedhjen e tij si të kishte një vlerë simbolike të mirëfilltë. Disa prej premtimeve të pambajtura përfshijnë tërheqjen e plotë të trupave amerikane nga Afganistani, dhe mbylljen e Gjirit të Guantanamos. Kanë kaluar gjashtë vjetë dhe trupat amerikane vazhdojnë të jenë në Afganistan, dhe Gjiri i Guantanamo ende i hapur. Obama doli jo më i mirë se çdo president tjetër agresiv amerikan.

   Tani në vitin e gjashtë në detyrë, politika e tij e jashtëme është bërë shënjestër e kritikave të ashpra prej shumë analistëve. Më të shumtët besojnë se ai nuk i ka përmbushur premtimet,  sidomos atyre që u përkasin  politikave mbi Lindjen e Mesme. Ndryshimi i politikës ndaj Sirisë, vonesa për të ndërmarrë veprime në luftë kundër Shtetit Islamik, mungesa nga ana e tij e veprimeve pozitive në Lindjen e Mesme, ka shqetësuar mjaftë politikanë. Politikat e Obamës ndaj droneve dhe e programeve të mbikqyrjes, po ashtu, ka dështuar dhe është bërë qendër debatesh shumë herë në Kongres. Pas zgjedhjeve mes-mandati në nëntor 2014, republikanët morën kontrollin e Kongresit. Kësisoj, me Partinë Republikane në kontroll të të dyjave, Senatit dhe Dhomës së Përfaqësuesve,  Obama do ta ketë tepër të vëshirë të kalojë versionin e tij të legjistlacionit në lidhje me vendimet mbi politikën e jashtëme, ndërsa republikanët kanë qenë mjaft kiritikë ndaj vizionit të tij mbi Lindjen e Mesme. Atij do t’i duhet të luajë sipas rregullave të republikanëve gjatë dy viteve në vazhdim. Me Kongresin e udhëhequr prej republikanëve, gjasat janë se ata do ta nxisin Obamën të rrisë gamën e operacioneve kundër Shtetit Islamik.

   Strategjia e përdorimit të vetëm sulmeve ajrore për të mundur grupet terroriste nuk do të mjaftojë për ta dobësuar Shtetin Islamik, mjaft në Kongres besojnë se çizmet në tokë së bashku me forcat ajrore do të jenë më efikase për të prodhuar rezultat.

   Obama, nga ana tjetër, ngulmonte në mosdërgimin e trupave amerikane që do t’u duhet të luftojnë në tokë kundër Shtetit Islamik dhe vendosi të dërgojë vetëm këshillëtarë ushtarakë amerikanë për të trajnuar ushtrinë irakene dhe grupet opozitare siriane. Administrata gjithashtu do t’i furnizojë ata me municion për të luftuar kundër Shtetit Islamik. Përpos këtyre, administrata dhe Obama duan t’i bëjnë shtetet anëtare të koalicionit në Lindjen e Mesme të marrin rolin e luftës tokësore kundër Shtetit Islamik dhe të përdorin forcën e tyre ushtarake tokësore në vend të trupave amerikane. Kjo nënkupton se administrata nuk don humbje në njerëz nga atdheu por parapëlqen të mbështesë ushtri të treta. Peshmerga në Kobane është një shembull i qartë. Megjithatë, as  shtetet anëtare të koalicionit nuk duan që të vriten ushtarët e tyre. Ndjekja e një strategjie të tillë është një qorrsokak në kërkim për zgjidhje. Do të ishte gabim sikur qoftë edhe një njeri i vetëm të vritej e njëkohësisht të paragjykosh se problemi nuk mund të zgjidhet përmes përpjekjeve diplomatike paqësore.

   Një nga debatet politike të kohëve të fundit përfshin ngjarjet në afërsi të kufirit turk. Kjo përkon me interesat e Turqisë në lidhje me Sirinë dhe Irakun. Amerika e ka patur të vështirë të bindë një prej aleatëve të saj më vendimtarë, Turqinë, përballë operacioneve kundër ISIS-it.

   Politika amerikane e Lindjes së Mesme ka bezdisur gjithashtu edhe forcat e saja aleate në Siri, ngase, ndërsa Amerika filloi operacionet e saja në Kobane kundër SHI (Shtetit Islamik), regjimi i Asadit ka shtuar perden e zjarrit me bomba-fuçi mbi territoret e kontrolluara prej kundërshtarëve, e cila ka shkaktuar vdekjen e shumë civilëve, përfshi fëmijë. Për shembull, regjimi zhvilloi 200 sulme ajrore për 36 orë në fund të tetorit. Ndërsa administrata amerikane pret që grupet e opozitës siriane të jenë trajnuar gjer kah fundi i 2015-ës, kritikët thonë se nuk do të ketë kushedi ç’tokë për të mbrojtur nëse regjimi vazhdon bombardimin me ritme gjithnjë e në rritje.

   Shenja më e qartë e dështimit të administratës Obama ishte dorëheqja e detyruar e Çak Hagelit. Hagel, Sekretari i Mbrojtjes qysh prej 2013 ishte republikani i fundit të shërbente në administratën Obama. Ndonëse Shtëpia e Bardhë tha se ishte koha për një ndryshim në atë post, arësyeja e vërtetë prapa skene ishte krejt tjetër. Hagel kishte mosmarrveshje të mëdha me Obamën dhe rrethin e tij të brendshëm në Shtëpinë e Bardhë që kanë të bëjnë me politikën e jashtme. Kërcënimet në rritje me të cilët përballen SHBA-të, përsa i përket edhe sigurisë kombëtare, sidomos dalja e Shtetit Islamik, e ka detyruar Obamën të kërkojë një rrugëdalje tjetër, kreun e Pentagonit. Obama emëroi ish-Zëvendëssekretarin e Mbrojtjes Ashton Carter si pasardhës të Hagelit. Megjithatë, duhet të dihet se ndryshimi i personelit nuk ka mjaftuar që ndaj Obamës të ndalen kritikat kundër strategjisë së tij. Për më tepër, sekretari i ri i mbrojtjes nuk ka gjasa të sjellë ndryshime rrënjësore përsa i përket politikës së jashtëme.