Сизге эч сезилбестен, денеңизде тынымсыз миңдеген буйруктар жиберилип, жашооңузду эң ыңгайлуу, эң оңой нукка салып турат.
Мисалы, толкунданганыңызда же коркконуңузда, нерв клеткаларыңыз ошол замат нерв системасына сигнал берет жана тездик менен, жолунан адашпай көздөгөн жерине жетип, бөйрөк үстүндөгү бездериңизди стимулдайт. Кабарды алган бөйрөк үстүндөгү бездер адреналин гормонун чыгарат. Адреналин гормону болсо канга аралашып, дээрлик бүт денеге коңгуроо кагат. Тамак сиңирүү органдарынын иш-аракетине бөгөт коюп, тамак сиңирүү процессин токтотот. Натыйжада тамак сиңирүүгө катышпаган маанилүү көлөмдөгү кан булчуңдарды азыктандыруу үчүн бошойт. Ошондой эле, жүрөктүн ритми ылдамдап, кан басымы жогорулайт. Өпкөлөрдүн бронхтору кеңейип, кычкылтектин кирүүсү жана кандын кычкылтекке байышы ылдамдайт. Кандагы канттын көлөмү жогорулайт. Бул болсо булчуңдарга кошумча энергия берет. Мындан тышкары, каректер кеңейип, көздүн жарыкка карата сезгичтиги жогорулайт. Бул таасирлердин баары чогулганда болсо, бир адам качабы, коргонобу же чабуул жасайбы, кандай гана болбосун, ар кандай шартка даярданып, күчтүү болуп калат.
Нерв клеткалары жансыз жана аң-сезимсиз атомдордон турат. Бирок бул атомдор дененин муктаждыгын заматта түшүнүп, дененин тиешелүү жерине эч кечиктирбей кабар жиберишет. Кабарды алган жер дагы, ушул сыяктуу эле, жансыз атомдордун жыйындысынан турат. Бирок, келген кабарды заматта түшүнүп, керектүү гормонду өндүрөт. Ал гормон болсо абдан акылдуулук менен өзүнүн өндүрүлгөн максатын мыкты түшүнөт жана бүт денени кыдырып, тиешелүү органдарга коңгуроо кагат.
Мынчалык аң-сезимдүү, пландуу, уюшкан жана белгилүү максатты көздөгөн бир системаны кокустан пайда болгон деп ойлоо акылга жана логикага карама-каршы келүү болуп саналат. Дарвинисттер бүт бул системалар менен органдарды кокустан пайда болгон деп, жаш балдар да күлө турган абалга түшүшүүдө.
Болжол менен 60 жашына чейин эволюцияны жактаган атеист бир философ болуп жашап, бирок андан соң чындыктарды көргөн Малколм Маггеридж дарвинизмдин бул абалын төмөнкүчө моюнга алган:
Мен өзүм эволюция теориясынын, өзгөчө жайылган тармактарында, келечектин тарых китептеринде эң негизги анекдоттордун бирине айланаарына ынандым. Келечек урпак мынчалык негизсиз жана күмөндүү бир гипотезаны адамдардын кантип ойлонбой кабыл алганына таң калышат. (Malcolm Muggeridge, The End of Christendom, Grand Rapids: Eerdmans, 1980, s; 43)
Бул кемчиликсиз системаларды улуу Жаратуучу Аллахтын жараткандыгы апачык көрүнүп турган бир чындык.
Адреналин гормонунун таасирлери:
1. Карек чоңойот
2. Теридеги капиллярлар тартылат
3. Жүрөк күчтүүрөөк жана батыраак согуп баштайт
4. Өпкөлөр кеңейет
5. Булчуңдар кеңейет
6. Ичегилерди көздөй кан агымы азаят
7. Боор азыраак кант кое берет.
Өпкөнүн өзүнө тиешелүү бир ыкчам коргонуу бөлүгү бар экенин билчү белеңиз?
Өпкөнүн өзүнүн ыкчам коргонуу бөлүгү бар. Кээ бир өпкө клеткалары бактерия менен микробдордун үстүнө табигый бир микроб өлтүргүч кошулманы чачуу аркылуу аларды нейтралдаштырышат. Ошентип дем алуу аркылуу денеге кирген жана өпкөгө жеткенге чейин тирүү калган микроб жана бактериялар бул жерде жок кылынат.
Өпкө клеткаларынын аларга зыян тийгизе турган заттарды таанышы, аларды жок кыла турган кошулманы билиши жана, ошондой эле, аны өндүрө алышы, албетте, мүмкүн эмес. Клеткаларда ойлонуу, билүү, чечим чыгаруу, план түзүү сыяктуу аң-сезимге тиешелүү өзгөчөлүктөр жок. Булардын баары асмандарды жана жерди белгилүү бир тартип менен жараткан, бир гармония жана чен-өлчөм белгилеген Аллахтын чыгармасы. Аллах бир клеткага дагы адамды таң калтыра турган аң-сезимдүү иштерди жасатуу аркылуу чексиз илиминин жана акылынын далилдерин көрсөтүүдө.
Өпкөдөгү клеткалар микробду жок кылуучу бир зат чачышат.
Харун Яхьянын «Клеткадагы аң-сезим» китебинен алынды.
Которгон Жунус Ганиев.
