Een gewetensvol persoon zal altijd een houding proberen aan te nemen dat Allah het meest zal tevredenstellen, hij zal altijd denken van; ‘Hoe kan ik Allah het meest tevredenstellen?’ Hij zal nooit denken aan de tevredenheid van mensen in plaats van Allah en hoe de mensen hem misschien zullen zien. Hij zal zich alleen wenden tot Allah.
Sommige mensen leven het geloof niet door middel van het volgen van hun geweten, maar zien het als traditie overgenomen van de (voor)ouders. Zij verrichten slechts het verplichte gebed en sommige kleine dingen die zij hebben geleerd en nemen hiermee genoegen.
Het beleven van een goede geloofskarakter is helaas niet mogelijk zonder hierin je zuivere geweten volledig te betrekken. De bovengenoemde mensen zullen dus hun geloofsleven aanpassen aan hoe zij het hebben meegekregen en ook nog eens op die manier om niet buiten hun vrienden- en kennissengroep te vallen. Deze mensen denken dus in de trant van; ‘hoe kan ik zo weinig mogelijk aan geloof doen en mijn omgeving laten geloven dat ik goede gelovige ben’ , in plaats van; ‘hoe kan ik zo veel mogelijk doen voor de tevredenheid van Allah’.
Een gewetensvol iemand zal altijd zijn gebeden het best mogelijk verrichten en ook zorgen dat hij overal en altijd de beste houding aanneemt. Hij zal ervoor zorgen dat elke houding dat hij aanneemt en elk gesprek dat hij voert geen risico met zich meeneemt op de Dag des Oordeels. Hij weet immers dat van alles wat hij doet, hij op de Dag des Oordeels verantwoording over moet afleggen. Allah waarschuwt hier in de Koran als volgt voor:
En onderhoudt het gebed en betaalt de Zakaat; het goede dat gij vooruit zendt voor uzelf, gij zult het bij Allah vinden. Voorzeker, Allah ziet al hetgeen gij doet.(Koran 2:110)
Een voorbeeld uit de Koran om het beste en mooiste te doen in alles wat je doet is om tussen de gelovigen ‘het beste/mooiste woord te spreken’:
En zeg tot Mijn dienaren dat zij spreken wat het beste is. Voorwaar, Satan sticht onenigheid onder hen. Voorwaar, Satan is de mens een verklaarde vijand.(Koran 17:53)
Degene die deze vers van Allah weet, zal het beste woord vinden door zijn geweten te raadplegen. Hij zal niet denken van; ‘wat maakt het uit’ en alles wat in hem opkomt zeggen. Integendeel, hij zal mooie en indruk wekkende gesprekken houden en er tevens zorg voor dragen dat degene met wie hij praat niet gekwetst raakt of zijn vreugde verliest.
Hij zal een gesprek voeren dat Allah het meest zal tevredenstellen en de sleutel hiervan is; het geweten raadplegen.
In een ander vers deelt Allah de mensen en hun mate van verbondenheid aan hun geloof in drie groepen:
Dan gaven Wij het Boek als erfdeel aan diegenen Onzer dienaren die Wij uitkozen. En onder hen zijn er die zich zelven te kort doen, anderen die de middenweg bewandelen en nog anderen die in goedheid en deugd uitmunten naar Allah's gebod. Dat is de grote genade. (Koran 35:32)
Zoals beschreven in de vers, is er dus van de mensen een gedeelte dat het geloofskarakter niet beleeft. Een ander gedeelte houdt een middenweg aan omdat ze niet volledig bouwen op hun geweten. Hiermee wordt bedoeld dat ze niet altijd naar de stem van hun geweten luisteren, maar naar een deel ervan. Zij kunnen als de stem van hun geweten indruist tegen hun belangen hier vanaf zien.
Zij zullen bijvoorbeeld slechts een gedeelte van hun tijd en mogelijkheden gebruiken voor hun geloof en zullen zich niet serieus inspannen om het geloof en goede moraliteit te verspreiden.
Zij zullen letten op sommige gebeden en op wat halal en haram is en hier genoegen mee nemen. Desoniettemin is wat we onder halal en toegestane houding verstaan het goede uitkiezen en dit ook toepassen erg belangrijk.
Allah heeft degene die zich aan het mooiste woord houden in de Koran als volgt geprezen:
Die naar het Woord luisteren en dit het best naleven. Zij zijn het die Allah geleid heeft, en zij zijn de verstandigen.(Koran 39:18)
De derde groep bestaat uit mensen die in goedheid en deugd uitmunten en deze mensen zijn het dus die het meest luisteren naar de stem van hun geweten. Ze zijn als het ware in een soort wedstrijd om de meeste goede daden te verkrijgen.
Zij zullen zich steeds als eerste opofferen voor elke goede daad en werk.
Zij zullen bij elke te verrichten goede werk nooit wachten tot anderen het doen, maar zelf het initiatief nemen. Hun geweten zal nooit accepteren om minder goede werken en daden te verrichten als ze in staat zijn om meer te doen.
Een voorbeeld om het best mogelijke te kiezen wordt gegeven in Sura Nisa uit de Koran. In deze Sura vertelt Allah dat het toevertrouwde aan degenen gegeven moet worden die er het meest recht op hebben:
Voorwaar, Allah gebiedt u het u toevertrouwde over te geven aan hen die er recht op hebben en dat, wanneer gij tussen mensen richt, gij rechtvaardig handelt. En waarlijk, voortreffelijk is datgene, waartoe Allah u maant. Voorzeker, Allah is de Alhorende, de Alziende.(Koran 4:58)
Met iets toevertrouwen kan worden bedoeld een missie, een verantwoordelijkheid of een te beschermen en bewaren eigendom.
Als we als voorbeeld het te toevertrouwen eigendom nemen, dan moeten we deze aan de meest waakzame en eerlijke persoon geven, willen we geheel aan deze vers in de Koran voldoen.
Als het gaat om een taak of verantwoordelijkheid, dan moeten we dus iemand kiezen met de meeste ervaring en die het meest over dat onderwerp weet. Als iemand wordt gekozen met minder ervaring en wetenschap, betekent het vaak dat er andere belangen hebben meegespeeld.
Er is dan meer gelet op het feit dat de gekozen persoon een kennis is of vriend of dat er meer wederzijdse belangen voor de toekomst een rol spelen, dit komt heden ten dage helaas erg veel voor.
Relaties gebaseerd op belangen komen bij deze mensen op de eerste plaats, ondanks dat het beste zoeken met betrekking tot alles een moraliteit is van de Koran.
Zoals te zien is het geweten niet alleen gebaseerd op erkenning van het bestaan van Allah, maar ook op het verrichten van dingen die Hem tevreden zullen stellen en hierbij erg oplettend te zijn. Het grootste deel van de mensen leeft in een veronderstelling dat het erkennen van het bestaan van Allah voldoende is. De Koran brengt ons over deze mensen als volgt op de hoogte:
Zeg: "Wie voorziet u van voedsel van de hemel en de aarde? Of wie is het, die macht heeft over de oren en de ogen? En wie brengt de levenden uit de doden en de doden uit de levenden voort? En wie bestuurt het al?" Zij zullen zeggen: "Allah." Zeg: "Wilt gij dan niet Zijn bescherming zoeken?"
Zo is Allah, uw ware Heer. Wat is er buiten de waarheid anders, dan dwaling? Waarheen wordt gij dan afgewend? (Koran 10: 31,32)
Zoals in bovenstaande vers is te zien, geloven deze mensen in het bestaan van Allah, dat Hij levensonderhoud geeft aan hen, dat Hij hun schept en vervolgens doodt en de Schepper van alles is. Zij gebruiken hun geweten helaas alleen voor deze kennis en vinden dit genoeg voor hun geloofsbeleving.
Echter, degene die zijn geweten goed gebruikt, zal omdat hij de grootheid van Allah heeft ingezien een respectvolle angst inboezemen. Dit is een heel andere angst dan we gewend zijn. Het is angst om de tevredenheid van Allah te verliezen.
Degene die deze angst heeft zal zijn hele leven eraan werken om de tevredenheid van Allah te winnen. Hij zal zichzelf geen grenzen stellen om dichterbij Allah te komen. Allah heeft in de Koran Abraham als voorbeeld gegeven en dit gezegd:
En wie is beter in geloof dan hij, die zich aan Allah onderwerpt en die het goede doet en de godsdienst volgt van Abraham de oprechte? Allah nam Abraham tot vriend. (Koran 4:125)
De mens die honderd procent met zuiver geweten handelt, zal zich inzetten tot hij Allah zo goed als maar mogelijk is begrijpt en zodoende een hechte vriend wordt van Hem, maar omdat hij nooit zal weten of hij die graad daadwerkelijk heeft bereikt, zal hij tot zijn dood hiervoor werken en er zich voor inzetten.
Nu zul je je sommige dingen afvragen als; ‘hoe kom ik zo dicht mogelijk bij Allah?’ of ‘hoe bekom ik tot een ware vriend van Hem?’
Het antwoord hierop is heel simpel; je geweten.