Bir ayə bir açıqlama: "Ali İmran surəsi", 188

Etdiyi işlərlə lovğalanmaq ya da həqiqətdə öz etmədiyi şeylərlə öyünmək cəmiyyətdəki bəzi insanlar üçün son dərəcə adi bir davranış ola bilər ancaq Allah Ali İmran surəsinin bu ayəsində, bu davranışın Öz Qatında bəyənilməyən bir əxlaq olduğunu bildirir.

Nəfsin ən əhəmiyyətli bəslənmə qaynaqlarından biri öyünməkdir. Hər insanın özünü digər insanlardan üstün gördüyü bir öyünmə səbəbi vardır və nəfs təriflənməkdən böyük bir zövq alar. Bu cür davranışların altında, insanın özünün etdiyini sandığı, həqiqətdə isə yalnız Allahın diləməsi və yaratması ilə reallaşan işlərdən öz nəfsinə pay çıxarmaq və bunlarla nəfsini ucaltmaq kimi azğın axtarışlar yatar. Halbuki, insan bir işi özü etsin ya da etməsin, tərif duyulan şeylərin həqiqi sahibi, o işi yaradan, sonsuz güc və elm sahibi olan Allahdır. Bu səbəblə. hər cür tərifə layiq olan da yalnız Uca Allahdır.

Heç bir insanın özünə aid müstəqil bir gücü yoxdur. Hər şey və hər hadisə Allahın izni və diləməsi ilə reallaşar. Rəbbimiz qullarına bəxş etdiyi fərqli üstün xüsusiyyətlərlə yalnız onları sınayır. Nəfsin istəyi istiqamətində hərəkət edərək böyüklənməyi və təriflənməkdən xoşlanması insanı itkiyə sürüyəcək davranışlardır. Adamın müstəqil olaraq gücü çatmayacağı bir şeydən ötəri böyüklənməsi və öyünməsi, həqiqətdə bütün xüsusiyyətləri yaradan Allahı gərəyi kimi təqdir edə bilmədiyini göstərər. Bu da insanın nəfsinə ilahlıq verməsi (Allahı tənzih edirik) və nəfsini Allaha ortaq qoşması mənalarına gəlir. Allah Quranda Özünə şirk qoşulmasının ən böyük günah olduğunu və ondan dönmədiyi təqdirdə bu çirkin rəftarı göstərən kəsləri bağışlamayacağını bildirir. Rəbbimizin sərhədsiz gücünü təqdir etmək yerinə özünü tərifləyib ucaltmağa cəhd edən kəslər isə ayələrdə şiddətli bir əzab ilə müjdələnmişdir.