Güncel: İlmi Araştırma, Sayı 130
Harun YahyaGÜNCEL
İşte Dünyanın En Sağlam Doğal Maddesi
Dünyanın en sağlam doğal maddesinin bir deniz salyangoz türünün dişi olduğu ortaya çıktı.
İngiltere'deki Portsmouth Üniversitesi'nden bilim adamlarının araştırması, karından bacaklı familyasından limpet olarak da bilinen deniz salyangozunun dişlerinin 6 bin 500 megapascala kadar basınca dayanabildiğini gösterdi.
Örümcek Ağından 3 Kat Daha Dayanıklı
Kayalara yapışık duran koni biçiminde kabuğa sahip bu küçük deniz canlısının 1 milimetreden kısa dişlerinin yapısını mikroskop yardımıyla inceleyen bilim adamlarından Ana Barber, bugüne dek örümcek ağının dünyanın en sağlam doğal malzemesi olduğunun sanıldığını ancak ağın sadece 2 bin megapascal basınca dayanabildiğini vurguladı.
.png)
Bir Adet Çubuk Makarna ile 3 Bin Şeker Çuvalı
Barber, daha kolay anlaşılabilmesi için deniz hayvanının dişlerinin gücünü bir adet çubuk makarnayla 3 bin şeker çuvalını (yaklaşık 1,5 ton) taşımaya benzetti.
Ancak grafen gibi birkaç yapay maddenin limpetin dişlerinin direncinin ötesine geçebildiğine dikkati çeken bilim adamları, bu hayvanın dişlerinin dayanıklılığın sırrını da çözdü. Limpetin dişlerinin son derece sert olan bir tür demir oksit ve kitin adı verilen bir molekülün liflerinden meydana geldiğini belirten bilim adamları, bu ikilinin karışımının sağlam ve dirençli bir maddenin ortaya çıkmasını sağladığını açıkladı.
Dayanıklı Malzeme Üretimine Işık Tutacak
Bu deniz hayvanının dişlerinin araba, uçak ya da gemi yapımında kullanılmak üzere daha dayanıklı malzemelerin üretilmesine ışık tutabileceği kaydedildi.
Daha önceki araştırmalar dünyanın en sağlam doğal maddesinin örümcek ağı olduğunu göstermişti. Çelikten daha sağlam olduğu belirlenen örümcek ağının yapısından savaş ortamında askerlerin korunması için bazı araçların üretilmesinde yararlanılabileceği belirtilmişti.
Yeni Keşfedilen Kara Delik Şaşkına Çevirdi
Bilim insanları evrenin uzak bir köşesinde Güneş'in tam 12 milyar katı büyüklüğünde bir kara deliğin varlığını keşfetti.
Bilim adamları, 12,8 milyar ışık yılı uzaklıkta "zamanın başlangıcından kalma" bir "kozmik canavar" buldu.
"Nature" dergisinde yayımlanan araştırmada, "SDSS J0100+2802" adı verilen kuasarın, şimdiye kadar bilim adamları tarafından uzak evrende gözlemlenen en parlak gökada olduğu belirtildi.
.png)
Güneş sisteminin de içinde bulunduğu Samanyolu dahil evrendeki tüm galaksilerin merkezinde bir kara delik bulunuyor. Bu kara deliklerden süper sıcak gazlarla çevrili olanlarına "kuasar" adı veriliyor. Yeni keşfedilen kuasarın olağanüstü parlaklığı, merkezindeki kara deliği çevreleyen gazın son derece güçlü bir biçimde ısınması sonucu ortaya çıkıyor.
Pekin Üniversitesi Kavli Astronomi ve Astrofizik Enstitüsü'nden Vu Şüe Bing, Çin, Hawaii, Arizona ve Şili'deki teleskoplar kullanılarak 12,8 milyar ışık yılı uzaklıkta keşfedilen kuasarın Güneş'ten 420 trilyon kez daha büyük ve Samanyolu galaksisinden 40 bin kat daha parlak olduğunu söyledi.
Kuasarın bu büyüklüğe, evrenin oluşumuna yol açtığına inanılan "Büyük Çarpışma"dan sonraki 900 milyon yıl içinde ulaştığı sanılıyor. Bilim adamları, evrenin halihazırda 14 milyar yaşında olduğunu varsayıyor.
Çinli bilim adamı, "Evrenin bu kadar genç olduğu bir çağda bu kadar devasa bir ara delik nasıl oluşabildi? Halihazırda elimizde bunu açıklayabilecek hiçbir kuram yok. Bir kara deliğin bir milyar yıldan az sürede bu büyüklüğe ulaşabilmesi için doğduğu andan itibaren çevresindeki bütün yıldızlar arası kütleyi içine çekmesi gerekir" dedi.
Karanlık Evrende Tıpkı Deniz Feneri Gibi
SDSS J0100+2802 kuasarını keşfedilmeyi bekleyen diğer gök cisimlerini bulmak için yol gösterici olarak kullanacaklarını söyleyen Vu, "Karanlık, uzak evrende tıpkı bir deniz feneri gibi parlıyor. Işık tutarak yerküre ile kara delik arasındaki gök cisimlerini görmemizi sağlıyor. Uzak galaksilerle Samanyolu galaksisi arasındaki gök cisimlerini anlamak için eşsiz bir fırsat yakaladık" şeklinde konuştu.
Satürn'den 200 Kat Büyük Gezegen Keşfedildi
Astronomlar, gezegenin halka sisteminin Satürn'ünkinden 200 kat büyük olduğunu açıkladı.
Astronomlar, devasa halka sistemi bulunan bir gezegen keşfetti.
BBC'nin haberine göre, Hollandalı ve ABD'li astronomların keşfettiği gezegenin halka sistemi Satürn'ün halka sisteminden 200 kat daha büyük. Astronomlar, gezegenin etrafındaki muhtemelen 30'dan fazla halkanın her birinin milyonlarca kilometre çapında olduğunu hesapladı.
Halkaların, SuperWASP gözlemevinden toplanan verilerin incelenmesi sırasında keşfedildiği bildirildi. Halka sisteminde tespit edilen boşlukların, hali hazırda uyduları oluşturacak bazı maddeleri bir araya getirmiş olabileceği izlenimi verdiği belirtildi.
Rochester Üniversitesi'nden Profesör Eric Mamajek, gezegen için "bir tür süper Satürn" ifadesini kullandı. Bilim adamları, "Satürn'ün halkaları bu büyüklükte olsaydı Dünya'dan bakıldığında akşamları rahatlıkla dolunaydan çok daha büyük biçimde görülebilirdi" yorumunu yaptı.
Keşif ekibi, devasa halkalara sahip gezegenin de büyük olasılıkla Jüpiter gibi dev bir gaz kütlesinden oluştuğunu düşünüyor.
.png)
