Yargıtay 8. Ceza Dairesi, Bilim Araştırma Vakfı davasında Yerel Mahkemenin zamanaşımı kararını 21 Mayıs 2007 tarihinde ortadan kaldırmıştır. Dava dosyasının Yargıtay’dan Yerel Mahkemeye gönderiliş nedeni YARGILANANLARA CEZA VERİLMESİ TALEBİ DEĞİLDİR. Yargıtay’ın kararına göre, Yerel Mahkeme yalnızca davanın HANGİ KANUN MADDESİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLECEĞİNİ BELİRLEMEKLE yükümlüdür. Yargılananlar hakkında bir ceza değerlendirmesi ancak bundan sonra yapılabilir. DOLAYISIYLA ŞU ANDA DAVA DOSYASI YARGITAYA, CEZA HÜKMÜNÜN ONANMASI AÇISINDAN İLK DEFA GİTMİŞTİR.
Şu anda Yargıtay’da bulunan BAV davasında verilen mahkumiyet kararının BOZULMASINI gerektiren gerekçelerden bir kısmı ve bunlara emsal teşkil eden Yargıtay içtihatları aşağıdaki gibidir:
1. BAV davasında, yargılanan kişilerle hiçbir ilgisi olmayan konular bahane edilerek, yargılananlar hakkında CEZA ARTIRIMI uygulanmış ve TCK.nun 61. maddesine muhalefet edilmiştir. Yargılanan kişilerle ilgisi olmayan konuların TEŞDİD (CEZA ARTIRIMI) nedeni olarak gösterilmesi BOZMA GEREKÇESİDİR.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, E. 1979/39, K. 1979/126
Suçun bu işleniş şekli ve sanığın kişiliğinden gelen CEZAYI ÇOĞALTICI HAKLI BİR NEDEN BULUNMADIĞI HALDE, aşağı sınırın çok üstünde ceza tayini suretiyle HAK VE NESAFET KURALLARINA AYKIRI hareket edilmesi, usul ve Yasaya aykırı görüldüğünden, sanığın temyiz itirazlarının kabulü ile direnme hükmünün BOZULMASINA karar verilmelidir.
2. Bozma ilamının ardından, sanıkların yargılandıkları kanun maddesi değişmiş olmasına rağmen, Yerel Mahkeme heyeti bu durumu yargılananlara bildirmemiştir. Yargılananların hangi madde üzerinden yargılandıklarını öğrenme taleplerini ise Yerel Mahkeme cevapsız bırakmıştır. Aynı zamanda Yerel Mahkeme, sanıkları yeni bir kanun maddesi kapsamında yargılamasına rağmen, EK SAVUNMA HAKKI TANIMAMIŞTIR. Her iki uygulama da BOZMA GEREKÇESİDİR.
Yargıtay 8. Ceza Dairesi, E. 2001/13616, K. 2002/2670
... haklarında iddianame ile 4422 sayılı yasanın 1/1-2 madde ve fıkraları gereğince cezalandırılmaları istemiyle kamu davası açıldığı halde kendilerine EK SAVUNMA HAKKI TANINMADAN eylemlerinin uyduğu kabul edilen TCK.nun 313. maddesi uyarınca uygulama yapılmak suretiyle CMUK.nun 258. maddesine aykırılık yapılması, bozmayı gerektirmiş... hükmün bu sebeplerden dolayı BOZULMASINA...
3. BAV davasında, 7 yıl süren mahkeme sürecinde yargılanan kişilere SAVUNMA HAKKI TANINMAMASI, savunma avukatlarının SAVUNMA TALEPLERİNİN MAHKEMECE REDDEDİLMESİ, BOZMA GEREKÇESİDİR.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, E. 2006/331, K. 2006/313
...evrak üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda... cezalandırılmasına karar verilmesi savunma hakkının bütünüyle ortadan kaldırılması sonucunu doğurduğundan, yasaya mutlak aykırılık oluşturmaktadır... Açıklanan nedenlerle,... dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay C. Başsavcılığına tevdiine, karar verildi.
4. BAV davasının iddianamesinde yer alan tüm suç isnadları, davada yargılananlara avukat huzurunda olmadan ve işkence zoruyla imzalatılmış olan emniyet ifadelerine dayanmaktadır. Söz konusu KANUNEN GEÇERSİZ İFADELERİN ALEYHTE DELİL OLARAK KULLANILMASI ve Yerel mahkemenin GEREKÇELİ KARARINDA TAM 16 KERE GEÇERSİZ EMNİYET İFADELERİNE ATIFTA BULUNULMASI BOZMA GEREKÇESİDİR.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, E. 1999/1-213, K. 1999/219
Başkaca yan delillerle desteklenip doğrulanmayan, BASKIYA DAYALI olduğu bildirilerek SONRADAN GERİ ALINAN kolluktaki ikrardan başka KESİN VE İNANDIRICI KANITLAR BULUNMADIĞI HALDE sanığın yüklenen suçlardan BERAATİ GEREKİRKEN yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi nedenleri ile ... kararın itirazen kaldırılıp,... kararın yukarıdaki nedenler kapsamında BOZULMASINA...
5. Emniyet ifadelerini sanıklara işkence zoruyla imzalatan polis memurları hakkında devam eden İŞKENCE DAVASININ BEKLETİCİ MESELE YAPILMAMASI BOZMA GEREKÇESİDİR.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2007/13883, K. 2008/6812
... bekletici mesele yapılacak davanın başka bir mahkemede görülmekte olması ve İKİ DAVA ARASINDA BAĞLANTI BULUNMASI GEREKİR. ...diğer dava hakkında verilecek hükün bekletilerek davada verilecek HÜKMÜ ETKİLECEYECEK NİTELİKTE OLMASI GEREKİR.
Somut olayda,... tarafından verilecek karar bu davanın SONUCUNU DA ETKİLEYECEĞİNDEN ve her iki dava arasında BAĞLANTI BULUNDUĞU ANLAŞILDIĞINDAN... DİĞER DAVA SONUÇLANIP KESİNLEŞENE KADAR mahkemece bekletici mesele yapılmalı ve söz konusu dava kesinleştikten sonra bir değerlendirmeye tabi tutularak sonuca gidilmelidir. Temyiz olunan kararın yazılı sebepten BOZULMASINA...
6. Bir ceza davasında mahkumiyet alan her kişi için, gerekçeli kararda ceza gerekçelerinin ayrı ayrı açıklanması gerekir. Ancak BAV davasında olduğu gibi gerekçeli kararda, gerekçenin KİŞİSELLEŞTİRİLMEDEN, bütün sanıkları kapsayacak şekilde genel ifadelerle anlatılması, kimin neye dayanarak bu cezayı aldığının belirtilmemesi BOZMA GEREKÇESİDİR.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, E. 1976/7-390, K. 1976/386
...kararda aşağı sınırın geçilmesi suretiyle ceza tayinine mahkemeyi götüren takdir gerekçesinde NE SANIĞIN KİŞİLİĞİNE İLİŞKİN ÖZELLİKLERİNE NE DE SUÇU İŞLEYİŞ BİÇİMİNE DEĞİNİLMEMİŞTİR. Dayanılan gerekçe ... sanığın kişiliğine değinen bir gerekçe değildir.
...hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA...
7. BAV davası iddianamesinin dayandırıldığı 4422 sayılı kanun 1 Ağustos 1999 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu davada yargılananlar ise 12 Kasım 1999 tarihinde gözaltına alınmışlardır. Dolayısıyla isnat edilen eylemlerin 4422 sayılı kanun kapsamında değerlendirilebilmesi için aradaki 103 günde gerçekleşmiş olması gerekir. Fakat ne iddianamede ne de dava süresi boyunca bu süre içinde işlendiği iddia edilen bir eylem bulunmamaktadır. 1982 T.C. Anayasası’nın 15. maddesinin “CEZALAR GEÇMİŞE YÜRÜTÜLEMEZ” hükmü gereğince bu durum BOZMA GEREKÇESİDİR.
Yargıtay 6. Ceza Dairesi, E. 2004/10046, K. 2005/3689
Sanığın, 4422 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 1.8.1999 tarihinden sonra örgüt içerisinde eylemlerini sürdürdüğüne ilişkin kanıtlar karar yerinde gösterilip tartışılmadan, hakkında TCK.nun 313. Maddesi yerine, 4422 sayılı yasa uyarınca hüküm kurulması BOZMAYI GEREKTİRMİŞ...
8. Dava süreci içerisinde iki Yargıtay kararı arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi için, Yargıtay Başsavcılığı dava dosyasını Yerel Mahkeme başkanından 2 kere istemiş olmasına rağmen, mahkeme başkanının dosyayı 1.5 yıl boyunca Başsavcılığa göndermemesi ve göndermeden davayı ceza ile sonuçlandırması BOZMA GEREKÇESİDİR.
9. Yerel mahkeme heyetinin, aynı iddianame ve aynı iddialarla toplam 42 yargılananın 23’ünü TCK 313, 19’unu da TCK 220 üzerinden yargılamış olması BOZMA GEREKÇESİDİR. Aynı mahkemenin, aynı iddianame ile yargılanan kişilerin bir kısmı hakkında BERAAT, bir kısmı hakkında ZAMANAŞIMI, geriye kalanların tamamı hakkında ise CEZA KARARI vermiş olması BOZMA GEREKÇESİDİR.
Yargıtay 9. Ceza Dairesi, E. 1995/1402, K. 1995/2647
Sanığın tek olan eyleminin suç vasfı itibariyle ikiye ayrılarak, CMUK.nun 258, 257 ve 254. Maddelerin aykırı şekilde aynı eylemden dolayı bir taraftan beraat diğer yönden mahkumiyet kararı verilmesi, kanuna aykırı... olduğundan hükmün bu sebepten BOZULMASINA...
Ancak elbette takdir Sayın Yüce Mahkemenindir ve BAV camiası mensupları verilecek olan her karara saygılıdır. Yukarıda yer alan konulara açıklık getirilmesi, adil hukuk sisteminin işlemesi açısından büyük önem taşımaktadır.
C. Sedat Altan. Bilim Araştırma Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı
