RAMAZAN 2008, 22. GÜN

• Karalar ve denizler arasındaki ısınma ve basınç farkından doğan kısa süreli rüzgarlardan olan ve sıcak mevsimde görülen meltemler, sıcaklığa etki eden rüzgarlardandır. Hava sıcaklığının yüksek olduğu öğle saatlerinde, kara çok fazla ısındığı için basınç alçalır. Bu şekilde yüksek basınç merkezi olan denizden alçak basınç merkezi olan karaya doğru esen rüzgar havayı serinletir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, Yüce Allah'ın bir hikmeti olarak bu rüzgarın sıcak mevsimde ve günün sıcak saatlerinde denizden eserek havayı serinletmesidir. Geceleri ise hava zaten serin olduğundan daha fazla serinlemesine gerek yoktur. Bu nedenle mekanizma tersine dönerek işler. Ülkemizin Ege kıyılarında yer alan İzmir'de yaz aylarında esen imbat, bu rüzgar tipine örnek olarak verilebilir.

• Bazı rüzgarlar ise geldikleri yere göre daha sıcaktır. Bu gruptakilerin en tanınmış olanı Fön adı verilen rüzgarlardır. Söz konusu rüzgarlar, yükselen hava kütlesinin bir dağı aşarak öteki yamaçta alçalması ile oluşurlar. Bu alçalma hareketi sırasında her 100 m.'de 100 C kadar ısınır. Diğer yamaca sıcak ve kuru olarak inen bu rüzgarlar ilginçtir ki İsviçre Alplerinin kuzey yamaçları ve ülkemizin Doğu Karadeniz ve Toros dağlarının denize bakan kesimlerinde ve benzer koşullara sahip dağlık alanlarda, başka bir deyişle dünyanın serin kısımlarında eser ve buradaki sert ve soğuk iklim koşullarını yumuşatır.

• Dünya üzerinde atmosferin genel dolaşımı içinde sürekli esen Alizeler ile Batı rüzgarları, yeryüzünün çeşitli kısımlarının iklim ve yağış özelliği üzerinde etkili olurlar. Bu rüzgarlar, nemli hava kütlelerini önlerine katarak sürükler veya havanın yükselerek soğumasına ve içinde bulunan su buharının yoğunlaşarak yağmur halinde yeryüzüne düşmesine neden olurlar.

"Allah, rüzgarları gönderir, onlar da bulutu kaldırır, böylece Biz onu ölü bir beldeye sürükleriz, onunla, yeri ölümünden sonra diriltiriz. İşte (ölümden sonra) dirilip- yayılma da böyledir." (Fatır Suresi, 9)

• Batı rüzgarları gibi nemli deniz havasını taşıyan diğer rüzgarlar musonlardır. Güney ve Doğu Asya ülkeleri, Gine Körfezi, Doğu Afrika, Meksika körfezi ve Orta Amerika kıyılarında etkili olan bu rüzgarlar, kara ve denizler arasındaki ısınma ve basınç farkları nedeniyle mevsimlere göre farklılık gösterirler. Yazın karaya, kışın denize doğru esen bu rüzgarlar, yazın denizden getirdikleri nemli havayı kara üzerinde bırakırlar. Bu nedenle birçok kalabalık muson ülkesinde tarımın temelini bu yaz yağışları meydana getirir.

 

• Tamamıyla doğa ile uyumlu olduğu için, fosil yakıtların atmosfere verdiği zehirli gazlar rüzgar türbinlerinde söz konusu değildir.

• Tükenme ihtimali olmayan bir enerji kaynağı olduğu gibi, en ucuz yenilenebilir enerji kaynaklarındandır.

• Uygun rüzgar alanlarında, geleneksel fosil yakıtlar ve nükleer enerji ile rahat rekabet edebilecek düzeydedir.

• Maliyetleri de rüzgar teknolojisi geliştikçe ve kullanım alanları arttıkça düşmektedir.

• Rüzgar türbinleri kuruldukları alanın sadece %1'ini kullanırlar, dolayısı ile kalan kısımlarda tarımsal faaliyetler yapılabilir.

• Bugün dünyanın toplam teknik rüzgar potansiyeli yıllık 53.000 TW/saattir. Bu değer bütün dünyanın elektrik tüketiminin 4 katıdır. Son yıllarda rüzgar türbinlerindeki hızlı gelişim, beraberinde büyük enerji miktarlarının bu santraller tarafından üretilebileceği gerçeğini ortaya koymaktadır. Nitekim Yüce Allah Kuran'da rüzgarı Hz. Süleyman'ın emrine verdiğini ve çeşitli işlerinde bir araç olarak kullanmasına imkan sağladığını bildirmektedir. Rabbimiz Hz. Süleyman'a rüzgar enerjisini kullanan bir teknik ilham etmiş olabilir. (En doğrusunu Allah bilir.)

"Süleyman için de, fırtına biçiminde esen rüzgara (boyun eğdirdik) ki, kendi emriyle, içinde bereketler kıldığımız yere akıp giderdi. Biz her şeyi bilenleriz." (Enbiya Suresi, 81)

"Ve aşılayıcılar olarak rüzgarları gönderdik, böylece gökten su indirdik de sizleri suladık. Oysa siz onun hazine-koruyucuları değilsiniz." (Hicr Suresi, 22)

• Rüzgarlar belli ölçülerde estiği için yağmur yağan muson ülkelerinde, yağışların az yağdığı veya geciktiği yıllarda kıtlıklar olmamaktadır.

• Rüzgarların Yüce Allah'ın belirlediği ölçüden daha hızlı esmesi durumunda sürekli olarak fırtınalar meydana gelirdi. Özellikle tropikal kuşakta görülen ve hızları saatte birkaç yüz km.'yi bulan sarmal hava hareketleri biçimindeki tayfunlar, yıkıcı ve tahrip edici etkisi ile büyük zararlara neden olurdu. Nitekim yakın zamanda kısa süreli de olsa ABD'nin doğusunu etkisi altına alan Isabel Kasırgası 21 kişinin ölümüne, 3.5 milyon kişinin elektriksiz kalmasına sebep olmasının yanında, sonrasında gelen su baskınlarıyla binlerce kişinin evini terk etmesine neden olmuştur.

• Rüzgarlar belli ölçülerde estiği için serinletici etkileri kavurucu bir soğuğa ödnüşebilir veya çöl bölgelerinde esen Hamsin, Sirokko gibi adlar alan sıcak kurak rüzgarlar biçiminde olabilirdi. Her iki durumda da bitki yaşamı olanaksız olduğu için yeryüzünde insanların ve diğer canlıların yaşaması mümkün olmazdı.

"Gece ile gündüzün ardarda gelişinde (veya aykırılığında), Allah'ın gökten rızık indirip ölümünden sonra yeryüzünü diriltmesinde ve rüzgarları (belli bir düzen içinde) yönetmesinde aklını kullanan bir kavim için ayetler vardır." (Casiye Suresi, 5)