Məsələn, Məsəd surəsi, Məkkədə endirilən surədir. Məkkədə də müşriklər vardı bilirsən, Məkkə müşrikləri. Peyğəmbərimizə qarşı mübarizə edirdilər. Münafiqlər vardı, Peyğəmbərimizə qarşı ayrı bir məscid qurmuşlardı, Dırar məscidi. Peyğəmbərimizə qarşı və təqva iddiasıyla, İslam və Quran adına ortaya çıxdılar. Daha təqvalı olduqları iddiasıyla ayrı bir məscid düzəltdilər. Baxın, məsələn, Rəhman Rəhim olan Allahın adıyla, "Əbu Ləhəbin iki əli qurusun; qurudu da." Deməli, Axırzamanda da belə müşriklər olacaq. Əbu Ləhəb kimi Mehdiyə qarşı mübarizə aparacaq, bir müşrik, azılı bir müşrik çıxacaq. Din adına, Allah adına da iddiada olacaq, lakin müşrikdir, yəni saxtakardır. Allah onun bədənində quruma yaradır. Yəni bir quruma. Yəni Allah bədən üzvlərində bir pozulma yaradır. İndi bu 1. "Malı və qazandıqları özünə bir fayda vermədi". Bu münafiq də müsəlmanları aldadaraq Allah adınaymış kimi özünü göstərərək mal yığır, deyilmi? Və qazandıqları özünə bir fayda vermir, çünki xəstədir, yeyə bilmir-boğazından keçmir. Allah yediklərini boğazından çıxarır. Yəni müsəlmanlardan aldığı pulu da yeyə bilmir. Malı yığır, o da, mal da bir işinə yaramır, bax, ona işarə edir. "Alovu olan bir atəşə girəcək. Yoldaşı da; odun xammalıdır". Yəni bu adam da odun kimidir, buna da işarə edir. Yoldaşı, yəni buna dəstək olan kim olsa, ona da bir işarə var. Yəni buna dəstək olan, qoruyan. "Boynuna bir ip bağlanmış olaraq". Məsələn, bu ayə 70 min sarıqlıya da işarə edir. Başlarına sarıq bağlayır, amma ip kimidir, o sarıq eyni zamanda onun boynuna dolanmışdır, inşaAllah. Sarıq eyni zamanda bir ipdir, deyilmi? Parçadan əldə edilmiş bir ipdir. Yəhudilər də başlarına sarıyarlar, lakin yəhudilər sarımazlar, yumru edərlər. İçlərindən çıxan yəhudi münafiqlər də vardır, müsəlman münafiqlər də vardır. Yəhudilərin xalisləri də vardır, məsələn hz. Musa zamanında səmimi yəhudilər də vardı, münafiqlər də vardı. Məsələn kim? Samiri. Azğın münafiq idi. Amma onun da başında bir sarıq vardı, deyilmi? Yumru sarıq, yəni belə tac kimi. Xaxamların da başlarında vardır, yumru tac kimi hələ də vardır. O tərz atmazlar. Müsəlmanlarda da ya arxaya doğru kürək aralarına doğru Peyğəmbərimizin etdiyi kimi, ya ön tərəfə doğru sarılar, yaxud iki tərəfə doğru, bir qismi bu tərəfə, bir qismi arxa tərəfə doğru sarılar, bu şəkildədir. Amma "boynuna bükülmüş bir ip bağlanmış olaraq" Quran buna da işarə etmiş olur. Yəni əgər genişləndirsək, daha da çox mənaları çıxar, inşaAllah. Məsələn, ayənin sıralaması 1, 2, 3, 4, 5-dir. 4 və 5-də bu adamdan, bu adamı təyin edən bir xüsusiyyətlər ifadə edilir, yəni müəyyəndir, bir də yoldaşından bəhs edilir. İkisini yığdığımızda 45 edir. 45 də bizə bir şey vermiş olur, bir ədəd. Yəni bir təyinedici ədəd daha vermiş olur, bunu görürük. Məsələn, "Əbu Ləhəbin iki əli qurusun; qurudu da". Məsələn, eyni zamanda 1861-ci ili verir. Darvinin dövrünü, inşaAllah. Bax "iki əli qurusun; qurudu da". Darvin də pərişan oldu, Allah xəstəliklə pərişan edərək öldürdü. 1861 onun dövrünə də işarə etməsi baxımından mənalıdır. "Əbu Ləhəbin iki əli qurusun; qurudu da", İnşaAllah. Yəni çox mənası var. Məsələn, "malı və qazandıqları özünə bir fayda vermədi". Ayə məğlub olacağı tarixə işarə edir, 2011. Yəni münafiqlərin və fırıldaqçıların məğlub olacağı tarix. İslamın inkişaf edəcəyi, Mehdiyyətin hücuma keçəcəyi, lakin münafiqlərin dərin zərbə yeyəcəyi tarix. 2011, bax "malı və qazandıqları özünə bir fayda vermədi". 2011-də bir şey var. Çünki bax 111-ci surə, lakin əbcədi 2011-dir. Bax 11, 11. İkisində də bir 11-lər var. Deməli, 2011-lərə doğru bu münafiqanə sistem, yəni münafiq hücumlarında ciddi bir çöküş olacaq. Yəni Quran buna da işarə edir, inşaAllah.
(Adnan Oktarın reportaj şərhlərindən)