Suriye'deki sessiz katliama son vermek için acil çağrı

Vicdanı olan hemen herkes çevresindeki muhtaçlara yardım elini uzatır. Ama bir de görmediğimiz yardıma muhtaçlar var ki onların durumu çevremizde rastladığımız kişilerin durumundan çok daha vahim.

Suriye’nin Doğu Guta bölgesinde sessiz bir katliam sürüyor. Sessiz diyoruz çünkü bu katliam bombalar veya kurşunlardan fazlasıyla, bölgede insani koşulların tümüyle engellenmesi ve ortadan kaldırılmasıyla gerçekleşiyor. Bu nedenle haberlerde çok az yer buluyor, dünya kamuoyu gelişmelerden habersiz oldukları için gereken tepkiyi göstermiyor. Oysa yaşananlar geniş kapsamlı bir insanlık suçu işlendiğini tüm boyutlarıyla ortaya koyuyor.

Suriye rejiminin 2012 yılında kuşattığı bölgedeki şartlar özellikle son aylarda gıda girişi yapılan yolların da kapatılması ile daha da çetin bir hal aldı. Hükümet uluslararası kuruluşların ve BM’in yardımlarını da sınırlandırdı, dolayısıyla BM Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından yayınlanan rapora göre, Guta halkı gıdaya ulaşamıyor, çöplerden besleniyorlar, hayvan yemi yiyorlar. Açlıktan baygınlık geçiren insanlar görüyoruz, halk çocuklarını ancak gün aşırı - dönüşümlü olarak yedirebiliyorlar.

WFP sözcüsü Dina Al Kassaby, Doğu Guta’daki durumun “kesinlikle çaresizlik içinde” olduğunu söylüyor.  Bölgedeki artan kuşatma ve saldırılar çok sayıda sivilin ölümüne ve kitlesel açlık vakalarına yol açıyor. UNICEF bölgede Ocak ayında %2,1 olan çocuklardaki yetersiz beslenme oranın hızla %11,9’a çıktığını belirtiyor (%10 acil durum sınırı olarak kabul ediliyor). Bölgedeki kötü koşullar nedeniyle anneler çocuklarını emziremiyor. Babalar ise çatışmalar nedeniyle gıda temin etmek için dışarı bile çıkamıyorlar. Çıksalar dahi bölgedeki gıda fiyatlarının birkaç kilometre ötedeki Şam’ın tam 85 katı daha fazla olması satın almalarını imkansız kılıyor. Doğu Guta’da gıda yardımına muhtaç 400 bin kişi var ve şu an bölgeye sadece 100 bin kişiye yetecek kadar yiyecek gönderilmiş durumda. (1)

BM son olarak ölüm tehlikesi ile yüz yüze gelmiş olan 500 kişinin acilen bölgeden çıkarılması gerektiğini açıkladı. Bölgedeki sivil toplum kuruluşlarının verdiği bilgilere göre ise 1000 çocuk yemek ve ilaç sıkıntısı nedeniyle ölüm riski altında. BM danışma Jan Egeland bu durumu “tam bir felaket” olarak nitelendiriyor. AFP’nin yayınladığı Sahar Dofdaa bebeğin görüntüsü durumun ne kadar korkunç olduğunu gözler önüne seriyor. İki kilogramdan daha zayıf olan bebeğin gözleri çukura kaçmış, kaburgaları göğsünden adeta fırlamış ve kemikleri sayılabiliyor, cildi ise kas dokusu eridiği için buruş buruş durumda.(2) Suriyeli aktivist Raed Srewel, "Binlerce çocuk tehlikede ve bu sorunu çözmek için uluslararası bir girişim yok. Bunun sonuçları son derece tehlikeli olacak ve Ghouta’da insani bir felaket yaşanacak" diyerek bölgedeki durumun ciddiyetini ifade ediyor. (3)

193 ülkenin üye olduğu, yıllık bütçesi 2,5 milyar doları bulan BM’in tanıklığında gerçekleşen bu katliamın önlenmesi için alınan bir tedbir olmaması oldukça şaşırtıcı. BM ile birlikte pek çok ülkenin dışişleri bakanlıkları, diplomatik temsilcilikleri de durumdan haberdar. Görevleri bu tür vahim sorunlara çözüm üretmek olan devasa bütçelere sahip deneyimli ve kalabalık kadrolar hayret verici bir çaresizlik ve sessizlik içinde. Eğer Doğu Guta’daki sessiz katliam önlenemezse tarih, bunun müsebbiplerinin yanında katliamı engelleyemeyen kurum ve kadrolar hiçbir çaba harcamamış olmanın utancıyla anılacak.

Bugün Doğu Guta’da tüm dünyanın gözleri önünde gerçekleşen insanlık dramı, Suriye’deki ateşkesin garantörü olan üç ülke Türkiye, İran ve Rusya’nın katkıları ile sonlandırılabilir. Doğu Guta’nın içinde bulunduğu bölge bu üç ülkenin Suriye’de kurulması için anlaştığı güvenli bölge sınırlarında. (5) Gıda ve tıbbi yardımların hayati önem taşıdığı bölgeye gerekli malzemelerin ulaştırılması için BM kontrolünde ve içinde rejimin, Rus ve Türk yetkililerin yer alacağı heyetler kurulabilir. Bu yetkililerin insani yardımları denetlemesiyle rejimin yardımlar aracılığı ile Guta’daki muhaliflere silah gönderildiğine dair endişelerini gidermek de mümkün olabilir.

Bölgedeki sivillerin ihtiyaçları çok fazla olduğu için oldukça kapsamlı bir yardım operasyonu gerekiyor. Bunun olabilmesi içinde bölgede çatışan taraflar arasında zaman zaman ancak birkaç gün sürecek şekilde sağlanan ateşkesin yaygınlaştırılması ve  daha uzun süreli hale getirilmesi ile sivillerin tahliye edilmesi mümkün olabilir. Tahliye edilen sivillerin ihtiyaçları Türkiye’nin kontrolündeki bölgede veya mülteci kadın, çocuk ve yaşlılara her zaman kapılarını açık tutan Türkiye’de karşılanabilir. Bölgedeki diğer ülkelerin de din kardeşlerinin güvende olmalarını sağlamak için maddi ve manevi her türlü desteği sağlamaları için devletler nezdinde iyi bir planlama yapılabilir.

Bölgeye asıl çözümü sağlayacak olan ise, bölge ülkelerinin bir araya gelerek akılcı bir ittifak geliştirilmesidir. Türkiye, Rusya ve İran'ın, Suriye'de devam eden anlaşmazlığı çözümleme yönündeki akılcı ve uzlaştırıcı adımları doğrultusunda ve bu ittifakın garantörlüğünde öncelikle bölgede kalıcı ateşkes sağlanabilir. Bu gerçekleştikten sonra masumların zulüm görmesini engellemek, insani yardımları ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak mümkün olabilir. Hiç zaman kaybetmeksizin, tarafları uzlaştıracak asgari müşterek zeminde kararlar alınıp, bunların öncelikli olarak uygulanmaya başlaması, bölgede akan kanın durdurulması için tedbirler alınması ve terörü önleyecek atılımların gerçekleştirilmesi elzemdir. Bu önemli ve hayati adımların atılması, öncelikle her türlü etnik veya mezhepsel ayrımların ortadan kaldırıldığı, bölge halklarının birbirleriyle kaynaştığı sevgi ve dostluk ittifaklarının birlik içinde hareket etmesiyle meydana gelebilir. Bu kararlılığın ifade edilmesi, uluslararası toplum üzerinde sivil halkın ihtiyaç duyduğu güvenlik şartlarının oluşturulması konusunda yaptırımları güçlendirebilir. Bunun için  Müslüman ülkelerdeki kamuoyunun ittifak konusunda taleplerini yüksek sesle dile getirmeleri büyük önem taşıyor.

Referanslar:

(1) Middle Esat Eye, Child malnutrition hits 'all-time high' in East Ghouta, says UN, 30 Kasım 2017,
http://www.middleeasteye.net/news/child-malnutrition-hits-all-time-high-east-ghouta-says-un-506304877

(2) News.com.au, Heartbreaking photos of malnourished children in Syria, 23  Ekim 2017, http://www.news.com.au/lifestyle/real-life/news-life/heartbreaking-photos-of-malnourished-children-in-syria/news-story/fd3dcf739b1b34043325b2dc2473a113

(3) Kareem Shaheen, Syria: shocking images of starving baby reveal impact of food crisis, The Guardian 23 Ekim 2017,  https://www.theguardian.com/world/2017/oct/23/syria-shocking-images-of-starving-baby-reveal-impact-of-food-crisis

(4) Arab News, Syrian children die of hunger under regime siege, 23 Ekim 2017, http://www.arabnews.com/node/1181786/middle-east

Adnan Oktar'ın The Mercury (Güney Afrika) & Al Bilad'da (Kanada) yayınlanan makalesi