Enaniyet kelime anlamı olarak, insanların nefislerinde var olan büyüklük gururu demektir. Yüce Rabbimiz`in hoşnut olmadığı çirkin bir karakter özelliğidir ve etkisi altına aldığı her insana büyük zararlar vermektedir.
İnsanın kendisini sürekli olarak dış dünyaya karşı temkinli ve kendisini sıkarak davranmasına sebep olduğundan insanda bir müddet sonra yoğun bir stres meydana getirir. Hata yapma, eleştiri alma, küçük düşme, prestij kaybetme, ön plana çıkma, üstün olma, övündüğü ve gururlandığı şeyleri kaybetme gibi kaygılar kişiyi çok yoran sürekli dikkatli olmasını gerektiren duygulardır. Bu da stresin meydana gelmesi için ideal bir ortam oluşturur. Yaşadığı bu ruh halinden dolayı da enaniyetli bir insanın yüz ifadesi ve hali, tevazulu, yumuşak başlı ve tevekküllü bir insanınkinden çok daha farklı hale gelir.
Kibirli kişilerin ruhlarındaki huzursuzluk, bedenlerinde de çeşitli şekillerde ortaya çıkar. Yaşadıkları stres nedeniyle erken yaşlanırlar ve pek çok sağlık sorunuyla karşı karşıya kalırlar.
Diğer yandan enaniyetli kişide konuşma bozukluğu dikkati çeker. Rahat, akıcı ve samimi konuşamaz. Bu tür insanlar akıllarını beğendikleri için, mantık örgüleri çok bozuk olur. Samimi ya da hikmetli konuşmak yerine, kusurlarını örtecek şekilde süslü ve güzel konuşma yapma, hatalarının ortaya çıkmasını engelleme ya da insanların hoşnutluğunu kazanma amacıyla konuşurlar. Bu yüzden de kurdukları cümleler hem akılsızca olur, hem de dürüst olmadıkları rahatça anlaşılır. Özellikle de nefisleri köşeye sıkıştığı zaman, yani hataları ortaya çıktığında veya hoşlanmadıkları bir hatırlatma yapıldığında bu sayılan özellikler çok daha yoğun olarak kendini gösterir.
Unutmamak gerekir ki sayılan tüm bu etkiler ancak dikkatli değerlendirilirse görülebilir. Bu özelliklerin meydana geldiği kişilere sorulsa onlar bu belirtileri reddedebilir ya da başka açıklamalar da getirebilirler. Ama kibirli bir kişi ile Allah'a teslimiyetli bir Mümin kıyaslandığında, aralarındaki bu fiziksel ve ruhsal farklılık hemen göze çarpar. Özellikle yaş ilerledikçe bu fark inkar edilemez hale gelir. Enaniyetli insan bu şekilde en büyük zararı kendine vermiş olur. Oysa Müminler Allah (cc)'a teslim olmanın ve kadere inanmanın getirdiği ruh hali ile son derece neşeli, rahat ve huzurlu bir hayat sürerler. Doğal yaşlanma belirtileri elbette onlarda da görülür. Ama bu belirtiler enaniyetin getirdiği stresin ve karanlık ruh halinin etkisiyle meydana gelen çöküntüden çok farklıdır. Böylece Müslümanlar hem dünyada rahat ve kazanç içinde olurlar, hem de ahirette güzel bir hayat yaşarlar.
