اتم متشکل از هسته - که خودش شامل نوترون و پروتون است- و الکترون هایی می باشد که به دور هسته می چرخند.
کوچک ترین اجزای اتم، شامل الکترون ها و دو نوع « کوارک » می باشد. تمامی آنچه که در عالم ماده وجود دارد- یعنی همه بوها، مزه ها، رنگ ها، سختی ها، نرمی ها و تمامی چیزهای دیگر- همگی از این سه اجزای بسیار کوچک آفرینش یافته اند.
در مقایسه با هسته، الکترون ها به طرز خارق العاده ای ریز هستند. هر الکترون فقط یک دوهزارم ِ پروتون هایی است که هسته را می سازند.
اگر روی کاغذی یک نقطه بگذاریم و آن را به عنوان هسته اتم در نظر بگیریم، الکترونی که دور آن می چرخد، 50 متر دورتر از آن قرار خواهد داشت.
اگر هسته را به عنوان یک سیب در نظر بگیریم، الکترونی که دور آن می چرخد، 50 کیلومتر دورتر از آن قرار خواهد داشت. حال، فردی که نزدیک سیب ایستاده است، به هیچ وجه برایش میسّر نیست که از این فاصله بتواند الکترون را ببیند.
هیچ ضربه، برخورد یا انفجاری که در جهان هستی رخ می دهد، نمی تواند اتم یا هسته و یا الکترون ها را جابجا کند. حتی وقتی جانداری که از اتم ساخته شده است می میرد، اتم های سازنده آن همچنان به چرخش خود ادامه می دهند.
اتم هایی که سازنده درختی در حال سوختن هستند، با سوختن درخت، نه می سوزند و نه از بین می روند؛ بلکه، همچنان در هوا به چرخش خود ادامه می دهند و برای ساختن چیزهای جدید، با اتم های گوناگون ترکیب می یابند.
هستۀ درون اتم، پیوسته در چرخش است. الکترون ها هم به دور هسته می چرخند و هم به دور محور خودشان. درست به همین ترتیب، کوارک های درون هسته نیز بی وقفه در چرخش اند. هر یک از آنها با سرعت خاصی می چرخد. نه هیچ گونه اشتباهی از آنها سر می زند و نه هیچ یک از آنها نظمی را که برایش ترتیب یافته است، به هم می زند. الکترون با سرعتی خارق العاده (یعنی با سرعت 2000 تا 000/100 کیلومتر در ثانیه) هم به دور محور خود می چرخد و هم به دور هسته.
در طول این 15 میلیارد سالی که از آفرینش شان می گذرد، حتی یک الکترون با الکترون دیگری برخورد نکرده است. چنین تصادمی هرگز اتفاق نیفتاده است.
الکترون ها در 7 مدار مختلف به دور هسته می چرخند. تعداد این الکترون هایی که به دور هسته می چرخند، گاهاً ممکن است از 100 تا تجاوز کنند.
الکترون ها با سرعت بسیار بسیار زیادی به داخل مدار یکدیگر می پرند و تغییر مکان می دهند؛ اما، با وجود سرعت و حرکت بسیار بالای شان، باز هم هیچ گاه با یکدیگر برخورد نمی کنند.
تبادل الکترون میان دو اتم با سرعت بسیار پایینی صورت می گیرد؛ و این کار از نظر ادامه حیات، برای ما موهبتی بزرگ است؛ زیرا، این امر یکی از دلایلی است که در پس ِ وجود تمامی چیزها قرار گرفته است: از سلول های درون بدنمان گرفته تا اشیایی که از آنها استفاده می کنیم، از ستارگان آسمان گرفته تا خود زمین.
در هر لحظه، به تعداد ستارگان موجود در یک کهکشانِ متوسط، درون مغزمان نقل و انتقالات الکتریکی صورت می گیرد. الکترون ها هستند که این نقل و انتقالات الکتریکی را امکان پذیر می سازند.
الکترون ها به دور محور خودشان هم می چرخند، که آن را « اِسپین » می گویند. اگر اینچنین نمی بود، تمام الکترون ها فقط در یک مدار ترکیب می شدند، هیچ تبادل الکترونی صورت نمی گرفت و [لذا،] ماده هم هیچگاه شکل نمی گرفت.
هنگامی که راحت و آرام در خانه مان نشسته ایم، زمین با سرعت 500 متر در ثانیه به دور محور خود در چرخش است؛ و ما هم به همراه آن می چرخیم. زمین با سرعت 30 کیلومتر در ثانیه به دور خورشید می چرخد؛ و ما هم باز به همراه آن می چرخیم. منظومه شمسی با سرعت 250 کیلومتر در ثانیه به درون کهکشان راه شیری می چرخد؛ و ما هم به همراه آن می چرخیم. و تک تک اتم های درون بدنمان، همه چیزهای اطرافمان و محل زندگیمان نیز پیوسته در گردش است. تمامی چیزها (از کهکشان های عظیم گرفته تا کوچک ترین کوارک) در حیطه علم و تحت کنترل خداوند متعال – آفریدگار و پروردگار جهانیان – قرار دارد.
أَعُوذُ باللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجيمِ
] أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قَدْ يَعْلَمُ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ وَيَوْمَ يُرْجَعُونَ إِلَيْهِ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ [
هان! [اي مردم! بدانید که] بی شک، آنچه در آسمان ها و زمين است، از آنِ خداست. او آگاه است از آنچه [ اينك] بر آنید [و در سر دارید] و از آن روزی كه انسان ها در آن به سوی او باز می گردند [نیز آگاه است]، و [آن وقت است که] آنان را از [حقیقتِ] آنچه انجام دادهاند، باخبر می سازد؛ و الله به همه چیز آگاه است. (نور/64)