در هشتم نوامبر آمریکاییها به پای صندوقهای رأی رفتند تا رئیسجمهور جدید این کشور را انتخاب کنند. نه فقط خود آمریکا، بلکه کل دنیا با دقت مبارزات انتخاباتی بین دو حزب جمهوریخواه و دموکرات را از نزدیک پیگیری میکردند، چراکه در آینده روابط کشورها با دولت جدید آمریکا تأثیرگذار بود. درواقع، کشورهای دیگر به دنبال پاسخی برای این سؤال بودند که آیا آمریکا به دخالت خود در درگیریهای بین کشورهای دیگر ادامه خواهد داد یا تمرکز خود را معطوف نیازها و منافع ملت خود خواهد کرد.
نتایج غیرمنتظره بود و دونالد ترامپ به عنوان چهلوپنجمین رئیسجمهور ایالات متحده انتخاب شد. برخی از اظهارات ترامپ در سخنرانیهای انتخاباتی خود درباره مهاجران، مسلمانان، زنان یا اسلام تحت هیچ شرایطی پذیرفتنی نیست. باوجوداین، امیدواریم ترامپ با قرارگرفتن در جایگاه ریاستجمهوری تغییر کند، چراکه در اولین سخنرانی خود بعد از انتخابات به هموطنان خود پیام وحدت و یکپارچگی فرستاد و وعده داد با همه دولتهایی که قصد همراهی با آمریکا را دارند روابط حسنه داشته باشد. همچنین ترامپ برخی از اظهارات خود را نیز اصلاح کرد؛ بهاینترتیب که گفت با وجود صف طویل مهاجران قانونی که منتظر ورود به این کشور هستند، او اجازه ورود مهاجران غیرقانونی را نخواهد داد.
پیشبینی شرایط خاورمیانه در صورت پیروزی هیلاری کلینتون دشوار نبود. کلینتون در طول سالهایی که وزیر خارجه آمریکا بود سیاست خصمانهای در خاورمیانه در پیش گرفت و در طول مبارزات انتخاباتی خود نیز اظهاراتی مشابه به زبان آورد. این قطعا به معنای جنگهای بیشتر در خاورمیانه بود. اگرچه باراک اوباما به شعار «تغییر» بر صندلی ریاستجمهوری آمریکا تکیه زد، قول داد آمریکا را وارد منازعات و بحرانهای خارجی نکند و سیاست صلحجویانهای را در پیش گیرد. اوباما حتی در دوران ریاستجمهوری خود موفق به دریافت جایزه صلح نوبل نیز شد. باوجوداین، هماکنون آمریکا در عملیاتهای نظامی مختلف در خاورمیانه حضوری فعال دارد.
با این تفاسیر، نتیجه این انتخابات حاکی از سرشکستگی مردم آمریکا از دولتی است که بیش از هشت سال است با آن سروکار دارند. تصور مردم آمریکا این بود که انتخاب اوباما نتایج متفاوتی را رقم خواهد زد و این در حالی است که اوباما نتوانست این انتظارات را برآورده کند. البته عادلانه نخواهد بود همه انتقادات را متوجه شخص اوباما کنیم، چراکه او تنها تصمیمگیرنده دولت آمریکا نیست. برای هرکاری رئیسجمهور آمریکا نیازمند همراهی و اجازه كنگره است که خود شامل مجلس سنا و مجلس نمایندگان میشود. همچنين بهجز دستورات اجرائی، نمایندگان و سناتورهای كنگره آمریکا میتوانند تصمیمات رئیسجمهور را وتو کنند. درباره دولت اوباما نباید فراموش کرد اکثریت نمایندگان و سناتورها اعضای حزب جمهوریخواه بودند و همین امر آزادی عمل اوباما را محدود کرده بود. از این منظر، دولت جدید آمریکا وضعیت بهمراتب بهتری دارد، چراکه هم رئیسجمهور و هم اعضای كنگره از یک طیف سیاسی هستند؛ اتفاقی که از دهه دوم قرن بیستم تا به حال رخ نداده بود. اگرچه بر کسی پوشیده نیست برخی از جمهوریخواهان موافق ترامپ نیستند، اما احتمالا ترامپ به دنبال همراهکردن آنها نیز خواهد بود و با آنها نیز به تفاهم خواهد رسید.
اگر بخواهیم نتایج این انتخابات را از زاویه خاورمیانه تحلیل کنیم، باید پذیرفت برخی کشورها از پیروزی ترامپ خوشحال و برخی دیگر نیز نگران هستند. روی کار آمدن دولتی که دست دوستی و صلح به طرف روسیه دراز خواهد کرد امیدوارکننده است، چراکه چنین پیوندی ممکن است به معنای گشایشی در بحران سوریه و عراق باشد.
موضع ترامپ در قبال ترکیه نیز مایه خرسندی است از این جهت که یکی از گزینههای موردنظر برای تصاحب پست وزارت دفاع آمریکا ژنرال «مایکل فلین» در مقالهای در روزنامه هیل از اهمیت ترکیه به عنوان یکی از متحدان آمریکا سخن گفته و افزوده است ترکیه نیازمند حمایت آمریکاست. این موضعگیری باعث میشود به آینده روابط ترکیه و آمریکا امیدوار بود؛ روابطی که به دنبال عملیاتهای ارتش آمریکا در سوریه و نیز حمایتهای تسلیحاتی آنها از یگانهای آزادی خلق وابسته به حزب دموکراتیک کردستان به تازگی تیره شده است.
اما این خوشبینی تا حدودی درباره ایران صدق نمیکند. ترامپ در سخنرانیهای انتخاباتی خود به عنوان منتقد توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی ظاهر شد. برای ایرانیان، توافق هستهای یک پیروزی دموکراتیک تلقی میشود که منتج به برداشتهشدن تحریمها شد و فرصت پیوستن به جامعه جهانی را یک بار دیگر فراهم کرد. برادران ایرانی ما نباید از نتیجه این انتخابات نگران باشند. نخست اینکه توافق هستهای توافقی بینالمللی است که بین ایران و شش کشور دیگر امضا شده است و آمریکا نمیتواند یکجانبه آن را لغو کند. همچنین لحن ترامپ بعد از انتخابات تغییر کرده و در تازهترین موضعگیری خود صحبت از بررسی، نه لغو آن به میان آورده است. بدیهی است اظهارات انتخاباتی همیشه با واقعیت همخوانی ندارند.
از آنجایی که ترامپ سیاست خارجی بهتری را در خاورمیانه خواهد داشت به احتمال قوی بهدنبال حفظ رابطه خوبی است که در نتیجه توافق هستهای به دست آمده است. همچنین همراهی بیشتر با ترکیه و روسیه بر رابطه بین آمریکا و ایران نیز تأثیر خواهد گذاشت. چنین موضعگیری قطعا حمایت ملت ایران را به دنبال خواهد داشت و بهتر است از واکنشهای منفی ضدآمریکایی که در صورت نقض توافق هستهای حتمی است، در ایران جلوگیری شود، چراکه نه به نفع آمریکا خواهد بود و نه به نفع کل منطقه. ما مسلمانان خاورمیانه که در طول سالهای گذشته قربانی جنگ و خونریزی بودهایم، انتظار داریم ترامپ سیاست بهتری را نسبت به دولت قبلی آمریکا در خاورمیانه در پیش گیرد و راهحلی دیپلماتیک برای حل بحران عراق و سوریه پیدا کند.