Een gedwongen scheiding mislukt bijna altijd, want als er sprake is van vriendschap en liefde, zullen de partijen zich uiteindelijk weer verenigen. Dit is wat er in Marokko is gebeurd.
Marokko was eens het thuisland van een grote gemeenschap van 250.000 Joden, het grootste aantal binnen de Arabische wereld. Sterker nog, zij hadden daar gedurende 2000 jaar geleefd: met andere woorden, samen met de Marokkaanse moslims waren zij een onafscheidelijk deel van Marokko, haar cultuur, geschiedenis en beschaving en hielpen het op te bouwen en vormden het tot wat het nu is.
Toen het Nazi-geïnspireerde Vichy regime echter haar antisemitische praktijken uitvoerde, begonnen de dagen van ellende. De Franse regering beveelde zelfs dat de Joden in het land gele sterren moesten dragen als een identificatie van hun Jood zijn. Maar koning Mohammed V van Marokko, een persoon die zeer geliefd is bij de Joden, weigerde zoals bekend het verzoek en zei, “Er zijn geen Joden in mijn land, alleen onderdanen”. Er is zelfs gemeld dat de koning ook voor zichzelf en zijn gezin om gele sterren vroeg als een teken van solidariteit. Ondanks intense druk van de Fransen, weigerde de koning om enige onderscheiding tussen zijn volk te maken, en verwelkomende tijdens de jaarlijkse Dag van de Troon Ceremonie, in aanwezigheid van Vichy officieren in het koninklijk paleis, de leiders van de Joodse gemeenschap en zei, “Ik moet u informeren dat, net als in het verleden, de Israëliërs onder mijn bescherming blijven. Ik weiger om enige onderscheid te maken tussen mijn onderdanen.”Het is ook bekend dat hij een groep prominente Joden in zijn paleis schuil hield voor de Vichy autoriteiten. De inspanningen van de koning worden vandaag de dag nog altijd herinnerd door de Joden als een teken van liefdevolle eerbetoon aan hem.
Maar zo goed als de intenties van de Marokkaanse regering waren, begonnen er donkere dagen voor de moslim-joodse vriendschap die ze uiteindelijk uit elkaar zou drijven.
Toen de staat Israël werd opgericht in 1948, was er een stijging van anti-Joodse sentimenten en een krachtige propaganda machine zorgde ervoor dat de Joden zich meer ongemakkelijk gingen voelen en als gevolg daar van massaal Marokko gingen verlaten om naar Israëlte emigreren. Er was een grote golf van migratie vanwege het antisemitisme en ze verlieten de regio gedurende de jaren 1956 tot 1967. Heden is het aantal Joden dat in het land leeft gezakt tot slechts 2500.
Vandaag de dag zijn de echos van deze pijnlijke scheiding nog steeds in de straten van Marokko te voelen, en in de woorden van de Marokkaanse moslims en joden. Een oude Marokkaanse man haalt liefdevolle herinneringen op uit de oude tijd toen zijn Joodse vrienden er nog waren: “Ik hielp hen hun baggage in te laden in de bussen. Samen met hen is hun mooie voedsel verdwenen. We wilden niet dat ze zouden vertrekken. We dansen niet meer de traditionele Ahwach”. De verkopers vertellen hoe de marktplaatsen levendigheid uitstraalden toen de Joden er nog waren en de Marokkaanse Joden, die gedurende die periode vertrokken, vertellen dat ze altijd hun huizen in Marokko bleven missen. Pinhas Suissa, een teruggekeerde Marokkaanse Jood, sprak over hoe de Marokkaanse Joden elkaar opzochten in Israël en een Ahwach band vormden om de gehele nacht muziek te bespelen, omdat ze niet hun band met Marokko wilden verliezen; degenen die ervoor kozen om te blijven, ondanks de risico’s, zeggen met trots dat ze nooit spijt hebben gehad van hun beslissingen omdat de anti-Joodse geruchten slechts geruchten bleken te zijn.
Alhoewel de jongere generatie niet zo bekend is met het Joodse verleden van het land, kijken ze met respect naar de Joden die terugkeren naar Marokko, zowel als permanente bewoners of als toeristen. Zelfs hedendaags, is het de twee gemeenschappen gelukt om hun hechte connectie intact te houden ondanks de traumatische gebeurtenissen die hun vriendschap op de proef stelde. Toen bijvoorbeeld een Joodse gemeenschapscentrum in Casablanca 13 jaar geleden werd aangevallen, waarbij 40 doden en 100 gewonden vielen, riep de Israëlische regering de Marokkaanse Joden op om zich te vestigen in Israël. Maar de Joodse inwoners van Marokko gaven er de voorkeur aan om te blijven, de Hoofd Secretaris van de Raad van Joodse Gemeenschappen in Marokko zei dat de Joden zich thuis voelen in Marokko en geen intenties hebben om te vertrekken.
Marokko is een goed voorbeeld dat aantoont hoe twee verschillende geloofs gemeenschappen, door velen beschouwd als vijanden, in feite in harmonie samen kunnen leven met wederzijdse liefde en respect. Niet alles ging natuurlijk perfect; er waren tijden waarbij ongewenste gebeurtenissen plaatvonden –en die nog steeds af en toe plaatsvinden- maar het weerspiegelt niet het algemene gevoel van de gemeenschappen, en zulke gebeurtenissen zijn meestal uitzonderings gevallen.
De twee landen hebben vandaag de dag geen enkele officiële band, maar dit weerhoudt Marokko er niet van om de derde grootste regionale handelspartner te zijn van Israël. Liefde en vriendschap hebben hun eigen wegen om te winnen, en in het geval van Marokko laat het duidelijk zien dat er een mogelijkheid is om conflicten op afstand te houden of het gekibbel van de politici weg te houden van het dagelijkse leven van de mensen, en op basis niveau goede relaties te onderhouden.
God houdt van liefde, vrede en vriendschap, vooral tussen verschillende culturen, beschavingen en naties. Dat is waarom Hij deze geweldige diversiteit in onze wereld heeft gecreëerd. In een Koran vers legt onze Almachtige God uit dat het doel dat wij zijn geschapen als verschillende naties is, dat wij elkaar leren kennen. (49/13) De Marokkaanse moslims en Marokkaanse Joden hebben deze schoonheid gewaardeerd en gaven een grote les aan de wereld. Omdat ze deze grote cultuur van co-existentie, vriendschap en wederzijds respect hebben, geloven wij dat ze nog meer kunnen bereiken en de rest van de wereld kunnen laten zien hoe twee gemeenschappen, ondanks de verschillen, van elkaar kunnen houden, elkaar kunnen respecteren en in vrede samen kunnen leven.