Hürriyet Bilim dergisinin 12 Temmuz 2003 tarihli sayısında "Yüzdeki İfadeler Maymunları da Etkiliyor" başlıklı bir haber yayınlandı. Bu kısa haberde maymunlar üzerinde yapılan bir deneyden söz ediliyor, bu deneyden yola çıkılarak dilin sözde evrimiyle ilgili yorumlar ortaya konuyordu.
Hürriyet Bilim dergisinin 12 Temmuz 2003 tarihli sayısında "Yüzdeki İfadeler Maymunları da Etkiliyor" başlıklı bir haber yayınlandı. Bu kısa haberde maymunlar üzerinde yapılan bir deneyden söz ediliyor, bu deneyden yola çıkılarak dilin sözde evrimiyle ilgili yorumlar ortaya konuyordu.
Yazı, bir deneyi haber vermekten çok, Hürriyet Bilim dergisinin sürdürdüğü Darwinist propagandayı kimi zaman ne kadar amatör seviyelere düşürebildiğini gösteriyordu. Alelacele hazırlandığı anlaşılan yazının deneyi ile sonucu arasında tutarlı en küçük bir ilişki bulunmuyordu.
Deney, Asıf Gazanfer ve Nikos Logothetis isimli araştırmacılar tarafından Nature dergisinde yayınlanmıştı. Araştırmacılar bu deneyde hayvanların mimik ve bunlara uygun sesleri birbirleriyle ilişkilendirme yeteneklerini ölçmek istemişlerdi. Bunun için makak maymunlarına, biri sesli diğeri sessiz olmak üzere iki film izlettiler. Sesli oynatılan film, maymunların daha fazla dikkatini çekmişti. Çünkü sesli filmde izleyici maymun iki algı kanalından (işitme ve görme) uyarılıyorken, sessiz filmde sadece bir (görme) algısından uyarılmıştı. Doğal olarak, bağırıp çağıran maymunların sesi, izleyici maymunların dikkatini daha çok çekmişti. Tıpkı kaliteli ses efektlerine sahip bir Hollywood filminin, aynı filmin sessiz versiyonuna göre daha fazla dikkatimizi çekmesi gibi...
Konu sağlıklı değerlendirildiğinde buraya kadar herşey normaldir. Ancak Hürriyet Bilim bu noktada deneyin sonuçlarını yanlış yorumlamaktadır. Dergide deneyde kontrol edilen faktör karıştırılarak aktarılmaktadır. Hürriyet Bilim, maymunların "yüzdeki mimiklere" tepki verdiğini, maymunların "yüzdeki ifadelerden etkilendiğini" yazmaktadır.
Halbuki sesli veya sessiz filmde maymunların mimikleri tıpatıp aynıdır. Filmlerden birinin daha fazla dikkat çekmesine neden olan faktör aslında SES"tir.
Maymunların yüz ifadesi okumadaki sözde yeteneklerini işte bu garip mantıkla keşfeden (!) Hürriyet Bilim, deneyin bilimsel sonucunu şöyle aktarıyor:
"Maymunların da tıpkı insanlar gibi konuşmalara uygun mimiklere reaksiyon gösterdikleri ortaya çıktı... [Araştırmacılar] yüzdeki ifadelerin doğru algılanmasının dilin anlaşılması için gerekli olduğuna ve dilin evriminde önemli bir rol oynadığına değiniyorlar."
Bu satırlarda Hürriyet Bilim"in gereği gibi değerlendirme başarısını gösteremediği söz konusu deneyi, bir de evrimle bağdaştırdığı görülmektedir. Halbuki Hürriyet Bilim yazarı biraz dikkat etse, hem deneyi doğru şekilde anlayabilir hem de bu evrim iddiasının ne kadar yüzeysel olduğunu görebilirdi. Konuyu şöyle izah edelim:
Burada kullanılan "dilin evrimi" kelimesinin bilimsel hiçbir anlamı yoktur. Bu anlam tamamen psikolojiktir. Materyalizmi benimsemiş bazı bilim adamları, "evrim" kelimesini "köken, varoluş" anlamlarında, "vardır, o halde evrimleşmiştir" mantığının bir sonucu olarak kullanmaktadırlar. Kuşkusuz bu bakış açısı bilimsel değil, dogmatiktir. Gerçekte dilin evrimleştiğine dair değil bir kanıt, tek bir ipucu dahi yoktur.
Hürriyet Bilim"e daha önce defalarca ortaya koyduğumuz ancak dergi yetkililerinin görmezden geldikleri bir gerçeği burada bir kez daha hatırlatıyoruz: Maymunların yüzdeki ifadeleri tanıma yetenekleri evrimi kanıtlamaz. (Kaldı ki bu deneyde böyle bir durum da yoktur.) Bu bir avantaj olabilir, ancak avantaj "kökeni" açıklamaz. Bunun dilin evriminde rol oynadığını söylemek, ışık şiddetine göre mükemmel odaklama yapabilen gözbebeğini tanımlayıp bunun gözün evriminde önemli bir rol oynadığını iddia etmek gibidir. Her ikisi de saçmadır.
Sonuç:
Bilimde Darwinizm"e tutunulduğu sürece, bu felsefenin tutarsız mantıklarına mahkumiyet kaçınılmazdır. Sayın Hürriyet Bilim yetkililerine bu yanlış tutumu terk etmeyi ve bilimin gösterdiği yaratılış gerçeğini kabullenmeyi tavsiye ediyoruz.
