Canlılardaki Akılcı Savunma Sistemi: Taklit Etme

Taklit; gözlem, teşhis, hafıza ve sonuç çıkarma gibi akıl gerektiren özellikler sonucunda ortaya çıkan bir yetenektir. Peki detaylı   bir hazırlık gerektiren taklit yeteneğinin sadece şuur ve zeka sahibi insanlar değil, pek çok hayvan tarafından da kullanıldığını biliyor muydunuz?

 

Bir insanı taklit etmeniz gerektiğinde, bunun için nasıl bir yol izlersiniz? Kuşkusuz yapacağınız ilk şey, taklit edeceğiniz kişiyi iyice incelemek ve onun özelliklerini hafızanıza kaydetmek olacaktır. Onu taklit ederken nasıl yaptığınızı anlamak ve hafızanıza yerleştirmek için alıştırma yapmanız gerekir. Sesini, mimiklerini ya da hareketlerini taklit etmek içinse yine söz konusu kişiyi detaylı olarak analiz etmeniz, zekanızı ve yeteneklerinizi birleştirerek ona benzemeye çalışmanız gerekir.

 

Görüldüğü gibi detaylı bir hazırlık, gözlem ve hafıza gerektiren taklit yeteneği ile ilgili en dikkat çeken nokta ise bu yeteneğin zeka ve şuur sahibi insanların yanı sıra ilk yaratıldıkları milyonlarca yıl öncesinden beri bazı canlılar tarafından da kullanılmasıdır. 

 

Allah doğadaki canlıların her birini içinde yaşadığı ortama göre farklı özelliklerle yaratmıştır. Her canlı, kendini korumak veya avlanmak için, yaratılışından gelen bu özellikleri kullanır. İşte bu amaçla, hiçbir akla ve bilince sahip olmayan doğadaki birçok canlı, taklit yapmak gibi beceri ve akıl isteyen, belli bir strateji ve plan dahilinde yapılan bir davranışı kolayca uygulamaktadırlar. 

 

Doğadaki söz konusu mükemmel taklit yeteneklerine sahip canlılar Allah’ın ilhamıyla ustaca davranışlar sergilerler. İşte, bu canlılara ait bazı örnekler: 

 

 

 

Venezuela ormanlarında yaşayan Patoo isimli kuş bir taklit ustasıdır. Kuşun tüyleri ve üstüne konduğu ağacın kabuğu, birbirine olağanüstü derecede benzer yaratılmıştır. Bu anlamda canlı zaten doğal bir kamuflaja sahiptir. Kütüğün üzerinde fark edilmesi son derece zordur. Bu özelliğe ek olarak kuş, ağaç kütüğünü adeta “taklit eder”. Kuş, yanına yaklaşıldıkça taklidini daha mükemmelleştirmek için hareket etmeye başlar. Çok yavaş bir şekilde, kuyruğunu indirir ve onu ağaç kütüğünün deliğine sokar. Böylece kuşla ağacın birleşme yeri iyice belirsizleşir. 

 

Kuşu ele verebilecek tek ipucu, gagası ve gözleridir. Bu yüzden aynı yavaşlıkta, gagası dik olarak gökyüzüne dönene kadar başını kaldırır, gözlerini kapar ve iyice gerinir. Kuşa 90 cm. uzaklıkta olunduğunda bile kuş hareketsiz ve donuk durur. Bu sayede ağaç kütüğünden ayırt edilmesi imkansız bir hale gelir. Tehlike uzaklaştığındaysa rahatlar ve taklit yapmayı bırakır. (David Attenborough, The Life of Birds, s.164)

 

 

Patagonya’da yaşayan Altın Kuşu, yuvasını açık alanlardaki otlaklara yapar. Anne kuşun karnında olgunlaşan yumurtanın üzeri, yumurtlamadan hemen önce toprak deseniyle kaplanır. Bu desenler yumurtaya kamuflaj sağlaması için yaratılan özel bir korumadır. Böylece yumurtalar otların arasında fark edilmezler. Bir tehlike, yırtıcı bir kuş veya bir insan yuvaya doğru yaklaştığında ise, altın kuşu çok şaşırtıcı bir taklit sergiler: Kuş yuvasından fırlayarak koşmaya başlar. Sonra otların üzerinde yaralı ve kanadı kırılmış bir kuş taklidi yapar. Yabancı canlı kendisine doğru yaklaşınca tekrar koşmaya başlar. Aradaki mesafe açılırsa hemen yere yatarak yaralı numarasını tekrarlar. Amacı, yaklaşan yabancının dikkatini yuvadan uzaklaştırmaktır. Tehlikeyi yeterince uzaklaştırdığında taklit sona erer. Altın kuşu, uçarak yuvasına geri döner. (Russel Freedman, How Animals Defend Their Young? s.51)

 

Görüldüğü gibi kuş burada, muhteşem bir akıl yürütme ve bir taklit sergilemektedir. Bu aklın ve yeteneğin kuşa ait olamayacağı, kuşun tüm bunları Yüce Rabbimiz’in ilhamıyla yaptığı çok açıktır. Allah’ın canlılar üzerindeki hakimiyeti bir Kuran ayetinde şöyle bildirilmiştir:

 

 

 

Bazı hayvanlar düşmanlarını yanıltmak için seslerini çeşitli şekillerde kullanırlar. Örneğin ağaç deliklerinde yuva yapan birçok kuş rahatsız edildiğinde bir yılan gibi tıslar. Yuvaya saldıran yırtıcı hayvanlar da, delikte muhtemelen bir yılan olduğunu düşünerek bu deliği kurcalamazlar. Küçük tırtıllardan bazıları da tehlike hissettikleri anda tıslarlar ve vücutlarındaki sahte göz beneklerini şişirirler. (Jill Bailey, Mimicry and Camouflage, s.50)

 

 

Yavru bir baykuş korkutulduğunda, dışa açılan kanatlarını ve kafasındaki tüylerini çok iri gözükene kadar kabartarak korkutucu bir görünüm alır. Bir yandan da davetsiz misafirlere büyük gözlerini ardına kadar açarak bakar. Bu sayede yavru baykuşun yüzü çok daha büyük bir hayvanın yüzü gibi görünür. (Jill Bailey, Mimicry and Camouflage, s.44)

 

Göz benzeri benekleri olan baykuşun (Glaucidium perlatum) başının arkasında belirgin gözleri bulunan taklit bir yüz bulunur. Yüce Allah’ın baykuşa özel olarak verdiği bu taklit yüz, arkadan gelen düşmanları caydırıp uzaklaştırmak içindir. (Prof. Peter JB Slater,The Encyclopedia of Animal Behaviour, s.62)

 

 

 

Yaban arısı katydidleri kısa antenleri, neredeyse saydam, zarımsı ön kanatları ve dar karın bölgeleri ile en ince detayına kadar yaban arılarını taklit eder. Gerçek yaban arılarından tek farkları iğnelerinin olmamasıdır. Hatta duruşları bile gerçek yaban arılarından farksızdır. Taklit o kadar başarılıdır ki avcı hayvanlar, bu canlılara yaklaşmaya dahi cesaret edemezler. (International Wildlife, May/June 1998, s.24-28)

 

 

 

 

 

 

Farklı koloniler arasındaki savaşlarda, karıncaların uyguladıkları bir takım taktikler vardır. Bunlardan en yaygın olarak uygulananı karıncaların kendilerinden daha uzun ve büyük olan canlıları taklit etmeleridir. Karıncalar bacaklarını mümkün olduğu kadar düzleştirerek ve kafalarını kaldırarak daha uzun boylu ve daha “caydırıcı” görünmeye çalışırlar. (Bert Hölldobler-Edward O.Wilson, Journey to The Ants, Harvard University Press, Cambridge, 1994, s. 70)

 

Kedi güvesi tırtılı korktuğu zaman adeta “şahlanarak” korkunç bir görünüm kazanır. Başını içeri çekerek “omuzlarını” kamburlaştırır. Böylece ortaya parlak kırmızı bir halkayla bunun üzerinde duran iki siyah nokta çıkar. Tırtılın aldığı bu şekil, bir surata çok benzer. Kırmızı halkaysa bir uyarıdır. (Hayvanlar Ans., C.B.P.C Publishing, Böcekler, s.150)

 

 

Alemlerin Rabbi olan Allah canlılarda eşi benzeri olmayan, eksiksiz sistemler var etmiştir. Doğadaki canlı türlerinin her birinde, ayrı ayrı yaratılmış özellikler, üstünlükler vardır. Bu yazıda yalnızca birkaçına değindiğimiz canlılardaki taklit yetenekleri, bu canlıların Yüce Rabbimiz’in üstün aklı ve ilhamıyla hareket ettiklerini açıkça gözler önüne sermektedir. Tüm bu muhteşem yaratılışın sahibi, göklerin, yerin ve ikisi arasında bulunan her şeyin Rabbi olan Yüce Allah’tır.

 

Akıl sahibi insanlara düşen ise Allah’ın yaratması üzerinde düşünmek ve O’nu övüp yüceltmektir. Allah, Kuran ayetlerinde şöyle buyurur: