Orkide Arısının Eylemsizlik Kanununu Kullanma Şekli

Newton'un 1. Hareket Yasası`na göre, durmakta olan cisimlerin durma istemine, hareket etmekte olan cisimlerin hareket etme istemine ``eylemsizlik`` ya da ``atalet`` denir. Örneğin bir arabaya bindiğimizde araç hızlanırken geriye doğru itiliriz. Araç fren yaptığında ise öne doğru geliriz. Bu durumlarda bize etki yapan kuvvete eylemsizlik kuvveti denir. Kısaca eylemsizlik, cisimlerde mevcut hareketin ve durumun muhafaza edilme eğilimidir.

Bir jet uçuşa geçtiğinde iniş takımlarını geri çeker. Oysa bazı arıların hızlı uçuş esnasında ``iniş takımlarını`` yani ayaklarını aşağı bıraktıkları tespit edilmiştir. Orkide arılarının, hızla uçarken büyük arka ayaklarını ayak bağı olmasın diye altlarına kıvırmaları beklenirken onlar, ayaklarını vücutlarının altında sarkıtırlar. Elde ettikleri ``burun aşağı`` duruş sayesinde vücutlarını ileri doğru iterek maksimum uçuş hızına ulaşırlar. Arı hızlanınca doğal olarak dengesini kaybetme eğilimi ortaya çıkar. Ancak arı ayaklarını aşağı sarkıtarak dönüş ataletini sağlar ve yüksek hızda uçuşun sebep olacağı yuvarlanma hareketini önler. Böylece dengesini bulmak için zaman kazanmış olur.

Orkide arısının uçuş tekniği, bazı eski helikopterlerin rüzgarda sürüklenmeleri sırasında dengelerini sağlamak için ileri eğilmelerine benzetilir. Uzmanlar, arının ayakları gibi görev yapan bir aletin tasarımlarına dahil edilmesiyle, bu tekniğin yeni minyatür uçak tasarımlarına esin kaynağı olabileceğine dikkat çekmektedirler. Bu noktada biraz düşünmekte fayda vardır. Orkide arısı hızla uçarken dengesini sağlamak için fiziğin temel kanunlarından biri olan ``Atalet Kanunu``nu kullanmaktadır. Peki hiçbir akla sahip olmayan küçücük bir arı fizik kanunlarını nereden bilmektedir? Bu kanunu bilip, ondan nasıl faydalanacağını, nerede uygulayacağını nasıl akletmektedir? Şüphesiz 1 cm boyundaki bir arının bunu kendisinin yapması mümkün değildir.

Bu düşünüldüğünde arının davranışında görülen bilincin kaynağının kendisi olmadığı, bu davranışın arıya ilham edildiği gerçeği ortaya çıkar. Bu aklın sahibi, göklerin, yerin ve ikisi arasındakilerin tümünün Rabbi olan Allah'tır.