Balinaların beslenmesi hakkında ne biliyorsunuz? Balinaların en sevdiği besin maddelerinin başında krill adı verilen küçük deniz canlıları geliyor. Balinalar bu canlıları yemek için ağızlarını kocaman açıp su ile doldururlar. Bu su içinde kriller kalacak şekilde süzülür. Bilim insanları balinaları drone kameralarla ile havadan izlerken onların beslenmesi ile şaşırtıcı yeni bir şeye şahit oldular. Bu keşif daha sonra su altı çekimlerinde de doğrulandı.
Balinalar kendi ürettikleri ağları kullanarak avlanıyorlar ama onların ağları insanların ürettiği ağlar gibi değil… Kambur balinalar avlanırken baloncuk ağı balıkçılığı adı verilen bir teknik kullanıyorlar.
Normalde bir balina tek başına iken kril ya da balık sürüsünün altına dalıyor ve ağzı açık bir halde hızla su yüzeyine doğru yüzüyor. Böylelikle ağzına dolan avlar ile besleniyor. Ancak baloncuk ağı balıkçılığı bundan çok daha farklı bir avlanma tekniği.
Bu teknik bir balinanın sesini kullanarak diğer balinaları ava katılmaya çağırması ile başlıyor. Avlanma süreci en derindeki bir balinanın kril sürüsüne doğru su yüzeyine spiral bir rota izleyerek yüzmesiyle başlıyor. Oluşturulan kabarcık ağının boyu 3 ile 30 metre arasında olabiliyor. Balina spiraller çizerken yoğun biçimde kabarcıklar üretiyor. En sonunda ağzı açık bir halde hızla su yüzeyinde sıkışıp toplaşmış olan avlarını yutmak üzere harekete geçiyorlar.
Bir balinanın yüzeye çıkarken ağızlarını 56.000 litre su ile doldurabildikleri düşünülürse avlanma tekniğinin ne kadar başarı oluğu anlaşılabilir. Nitekim baloncuk ağı balıkçılığı ile avlanan balinaları fazla enerji sarf etmeden tek seferde 7 kat daha çok av yakalayabiliyorlar.
Kambur balinalar kril adlı deniz canlılarını avlamak için "karmaşık baloncuklar" ile oluşturdukları ağın boyutunu, derinliğini ve aralarındaki mesafeyi aktif olarak kontrol ediyorlar. Kabarcıkların seyrekliği nedeniyle ağın zayıf olduğu yerlere yüzgeçleri ile müdahale ederek buraları sıkılaştırıyorlar. Balina su yüzeyine doğru yükselirken yüzgeçlerini avı ağza yönlendirmek için kullanır. Dahası, balinalar bazen yüzgeçlerinden birini veya her ikisini de eğerek alt kısımdaki beyaz deriden parlak güneş ışığını yansıtarak balıkların kafasını karıştırarak onları kolay bir av haline getirebilirler.
Balinalar beslenebilmesini sağlayan özel bir çene yapısı ile yaratılmıştır. Hayvanın ağzı normalde on binlerce litre su ile doldurulacak kadar geniş değildir. Ancak Kambur balinaların çenenin üstünden göbeğe kadar uzanan 14 ila 35 boğaz oluğu vardır. Bu oluklar bir körük gibi ağzın genişlemesini sağlar. Ağza doldurulan su dışarı atılırken içindeki kriller ve balıklar süzülerek yenilir.
Alet kullanan canlılar evrimcileri iddialarını kabul ettirmek adına en çok istismar ettikleri konulardan birisidir. Sözgelimi maymunların bir şeyleri ezmek veya kırmak için taş benzeri aletler kullanmaları kasıtlı olarak öne çıkarırlarken diğer canlıları görmezden gelinir. Mesela ağının yakalama kapasitesini arttırmak için iplikçiklerin birleşim noktasına bir ağırlık bağlayarak ağın gergin hale gelmesini sağlayan örümcek veya ağaç gövdeleri ve taşlarla baraj setleri inşa eden kunduzlar veya yukarıdaki örnekte de yer verildiği gibi daha çok av yakalamak için kabarcıklarla ilgili yaptıkları düzenlemelerde şempanzelerden çok daha yeteneklidirler.
Şüphesiz hiçbir canlı türü birbirinden çok farklı ve üstün özelliklere kendiliklerinden sahip olmamışlardır. Alemlerin Rabbi olan Yüce Allah, benzersiz yaratma sanatıyla bu canlıları kusursuz bir tasarımla ve hayranlık verici bir güzellikte var etmiştir. Rabbimiz, bir Kuran ayetinde şöyle buyurmaktadır:
O Allah ki, yaratandır, (en güzel bir biçimde) kusursuzca var edendir, 'şekil ve suret' verendir. En güzel isimler O'nundur. Göklerde ve yerde olanların tümü O'nu tesbih etmektedir. O, Aziz, Hakimdir. (Haşr suresi, 24)
Kaynaklar:
Amanda Kooser, Watch this magical video of whales blowing bubbles to catch dinner, CNET 13 Ekim 2019
https://www.cnet.com/science/watch-this-magical-video-of-whales-blowing-bubbles-to-catch-dinner/
Sofia Bates, Humpback whales use their flippers and bubble ‘nets’ to catch fish, ScenceNews 15 Ekim 2019
https://www.sciencenews.org/article/humpback-whales-bubble-nets#:~:text=A%20humpback%20whale%20will%20blow,Royal%20Society%20Open%20Science%202019
Daniel Graham, Humpback whales actually make and use tools for hunting, finds new study. And it's utterly mesmerising to watch... DiscoverWildlife 21 Ağustos 2024
https://www.discoverwildlife.com/animal-facts/marine-animals/humpback-whale-bubble-net-feeding
