Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin güneydoğusu ile ilgili bir haber ajanslarda geniş yer buldu. Ancak bu sefer haber konusu öncekiler gibi terör örgütü PKK’nın bölgede patlattığı bombalar veya işlediği cinayetler değildi. Mardin’in Savur ilçesinde doğmuş, orada okumuş ve eğitimini tamamladıktan sonra aynı bölgede 2 yıl doktorluk yapmış bir kişiydi.
Bu kişi Prof. Dr. Aziz Sancar’dı ve 2015 yılı Nobel Kimya ödülünü kazanması nedeniyle pek çok haberin konusu olmuştu. Prof. Dr. Sancar, Kuzey Carolina Üniversitesi'nde Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde öğretim üyesi.
Ödüle layık görülen çalışması pek çoğumuzun farkında olmadığı ama içimizde her an cereyan eden muhteşem bir olayla, DNA’nın onarımı ile ilgili. Sancar kendisine ödülü getiren çalışması ile ilgili olarak şunları söylüyor:
"DNA onarımı insanı kansere karşı korumakta önemli. Çünkü kanser yapan etkenlerin çoğu DNA'yı bozuyor ve o yolla kansere sebep oluyor. Biz, 'DNA kendini nasıl onarıyor, hücreler kendini kansere karşı nasıl müdafaa ediyor', bunu aydınlattık. Ayrıca bu DNA onarımının bir de kanser tedavisi için önemi var. Çünkü kanseri tedavi etmek için kullanılan ilaçların çoğu, kanser hücrelerinin DNA'sını tahrip ediyor ve kanser hücreleri onu tamir etmeye çalışıyor. Biz de orada girişim yapıp kanser ilaçlarının daha etkili olmasına çalışıyoruz." (1)
Sancar, bölge insanın tipik özelliklerini taşıyor. Pek çok Güneydoğulu aile gibi kalabalık bir ailenin evladı; 10 kardeşi var. Okuma yazma bilmeyen zeki bir anne ve çalışkan bir babanın çocuğu. Ödül ile ilgili demeçlerinde bölge insanına özgü tevazu ve sıcaklık hemen göze çarpıyor. Uzun yıllardır ABD’de yaşamasına karşın ülkesi ve memleketi ile bağlarını koparmamış. Sancar BBC’ye verdiği demeçte, “Yıllardır yaptığım çalışmaların böyle tanınmış olmasına memnunum. Ayrıca ailem, memleketim ve sonradan edindiğim memleketim için de memnunum. Bu özellikle Türkiye için çok önemli” diyerek bunu gösteriyor. (2)
Buna karşın haber ilk duyulduğunda ilginç bir gelişme oldu. Gündeme Sancar’ın ödülü nasıl kazandığı konusundan çok, etnik kökeni ile ilgili spekülasyonlar oturdu. BBC bile Sancar’ın ödülünden ziyade etnik kökeni ile ilgilendi.
Prof. Aziz Sancar bazı medya organlarının sorularından ve sosyal medyada kendisinin kökenine ilişkin yorumlardan rahatsızlık duyduğunu dile getirdi.
İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin telefon ettiğini aktaran Sancar, “Bana 'Arap mısınız, kısmen mi Türksünüz' diye sorarak saygısızlık yaptılar. BBC'ye söyledim, 'Arapça konuşmuyorum, Kürtçe konuşmuyorum, ben Türküm' dedim. Güneydoğulu olunca bundan kaçamıyorsunuz ama kendimi öyle biliyorum, BBC'ye de söyledim size de öyle söylüyorum" diye konuştu.
Sancar, "BBC'nin bana sorduğu ilk soru, 'Siz Arap mısınız?' oldu. Ben Türküm, o kadar. Mardin'de doğmuşsam, Cizre'de de doğmuşsam, Kars'ta da doğmuşsam ben Türküm" dedi. (3)
Sancar’ın son cümlesi Türkiye’deki Türk – Kürt ayrımcılığına ilişkin siyasi tartışmaların toplum içinde pek de yer bulmadığını gösteriyor. Prof. Dr. Aziz Sancar'ın ağabeyi Tahir Sancar’ın eşi Gülşen Sancar’ın, “Aziz'in Nobel Ödülü alması, Türk'üyle Kürt'üyle hepimiz için gururdur. Neyi paylaşamıyoruz, paylaşamadığımız nedir?" sözleri (4) olayın “Nobel’i bir Türk mü aldı? Hayır, aslında o bir Kürt” tartışmasına dönüşmesine duyduğu tepkiyi gösteriyor.
Yıllardır Arap, Rum veya Boşnak kökenli pek çok Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yaşıyor. Bu insanların hepsi ‘Türkiye’nin halkı olma’ anlamına gelen ‘Türk milleti’ tanımını oluşturuyor. Türkiye’de ister Arap, ister Kürt, ister Laz, isterse Türk olsun tüm çocuklar aynı şartlarda eğitim görüyor, istediği şehirde, istediği gibi yaşıyor. Herkes birinci sınıf vatandaş ve eşit haklara sahip. Nasıl ki pek çok etnik grubun yaşadığı ABD’de herkes kendisini Amerikalı olarak isimlendiriyorsa, Türkiye’de de herkes bu ülkenin vatandaşı olma manasında Türk olarak anılıyor.
Sancar’ın sözleri Türkiye’de suistimal edilecek türden bir etnik ayrımcılık sorunu olmadığını tüm dünyaya bir kere daha gösterdi. Prof. Dr. Sancar’ın hayat hikayesi yalnız Türkiye’de değil, dünyanın dört bir tarafında çeşitli nedenlerle zorluk yaşayan her insan için ibret dolu bir ders niteliğinde.
Referanslar:
(1) http://www.milliyet.com.tr/nobel-odulunu-kazanan-sancar-in-gundem-2128721/
(2) http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/10/151007_nobel_kimya
(3) http://aa.com.tr/tr/turkiye/nobel-odullu-sancar-duygularini-aa-ile-paylasti/436248
(4) http://www.trthaber.com/haber/turkiye/nobel-odullu-sancari-ailesi-anlatti-207941.html
Adnan Oktar's piece on EKurd Daily:
http://ekurd.net/lesson-aziz-sancar-gave-people-2015-10-28
