Özür olmaksızın oturmamak

Müminlerden, özür olmaksızın oturanlar ile, Allah yolunda mallarıyla ve canlarıyla cehd edenler (çaba harcayanlar) eşit değildir. Allah, mallarıyla ve canlarıyla cehd edenleri oturanlara göre derece olarak üstün kılmıştır. Tümüne güzelliği (cenneti) vadetmiştir; ancak Allah, cehd edenleri (çaba harcayanları) oturanlara göre büyük bir ecirle üstün kılmıştır. (Nisa Suresi, 95)

Bu ayette, Kuran'da bildirildiği şekilde şevk ve heyecana sahip olmadıkları için, kendilerine fazla sorumluluk verilmeyip kendi haline bırakılan ve müminler tarafından idare edilen kimselerin durumu açıklanmaktadır. Kuran'da kesin bir emirle bildirildiği halde, dinin menfaatleri uğrunda çaba harcamaktan kaçınmak ve pişmanlık duymadan bu tutumu devam ettirmek, Kuran ayetlerinde kınanan bir ahlaktır. Kuran'da böyle bir kişinin, hayatını sürekli mücadele içinde geçiren, Allah'ın rızasını kazanabilmek için canını malını tümüyle ortaya koymuş müminlerden derece olarak çok farklı konumda olduğu bildirilmiştir. Ayette geçen "büyük bir ecirle üstün kılmıştır" ifadesi, özürleri olmaksızın oturan kimselerle müminler arasındaki farkın ne kadar büyük olduğunu gösterir. Dünya hayatındaki az bir çıkar, aldatıcı bir rahatlık uğruna ahiretin üstün derecelerini feda etmek asla bir mümine yakışmaz. Allah'ı herşeyden çok seven, Allah'ı razı etmek dışında hiçbir amacı olmayan salih bir mümin için Allah yolunda mücadeleden geri kalmak, bu konuda ağırlık göstermek gibi birşey asla söz konusu olmaz. Mümin elindeki tüm imkanları sonuna kadar kullanarak, Kuran ahlakını hakim kılmak için fikren mücadele eder ve bundan büyük bir zevk duyar. Allah'ın rızasını kazanmak için gayret etmenin, Allah yolunda mücadele etmenin verdiği derin haz ise hiçbir dünyevi nimetle kıyas olmayacak kadar değerlidir. Kısacası, mümin için Allah yolunda ilmen mücadele etmek bir güzellik ve nimettir.