EN ESKİ MAYA TAKVİMİ TARİHİNE AİT 7 GEYİK TABELASI BULUNDU

EN ESKİ MAYA TAKVİMİ TARİHİNE AİT 7 GEYİK TABELASI BULUNDU
| SAN BARTOLO, GUATEMALA | OCAK/ŞUBAT 2023

İnsanın ilk var olduğu günden bu yana yüksek bir kültüre sahip olduğunun delillerinden biri daha bulundu. 

Guatemala’nın San Bartolo antik kentindeki bir piramidin tabanında bulunan 1 inç (2,5 cm) genişliğindeki bir geyik kafası görüntüsü (glif), bugün hala kullanımda olan 260 günlük Maya ritüel takvimine ait bilinen en eski bilimsel kayıt olma özelliğini taşıyor. 
"Glif", genellikle belirli bir anlamı temsil etmek için kullanılan sembolik bir işarettir. Arkeolojide ve yazı sistemlerinde kullanılan sembollerin her biri bir glif olarak adlandırılabilir. Özellikle antik uygarlıklarda yazı sistemlerinde kullanılan semboller genellikle glif olarak adlandırılır. Keşfi yapan ekip bu glifin M.Ö. 3. yüzyılda oldukça eski olan sanatsal ve edebi bir gelenekte çalışan bir katip tarafından yapıldığını düşünmektedir. 

MÖ 1000 yıllarında Orta Amerika'da, diğer medeniyetlerden oldukça uzakta yaşayan Mayalar tıpkı Mısır, Yunan veya Mezopotamya'daki uygarlıklar gibi gelişmiş bir medeniyet oluşturmuşlardır. Mayaların en önemli özelliği ise, astronomi ve matematik alanındaki çalışmaları ve oldukça karmaşık yazı dilleriyle bilime öncülük etmiş olmalarıdır. Mayaların zaman, astronomi ve matematik alanlarındaki bilgisi, kendi dönemlerinin oldukça ilerisindeydi.

Austin'deki Teksas Üniversitesi'nden arkeolog David Stuart ve Skidmore Koleji'nden Heather Hurst'ün de dahil olduğu bir ekip tarafından “7 Geyik” olarak isimlendirilen bu eser o döneme ait gelişmiş tarihe dair gerçekleri temsil etmesi bakımından oldukça önemli. Piramidin iç duvarlarından birini süsleyen bir duvar resminin parçası olarak MÖ 250 civarında boyanmış olduğu tahmin ediliyor. 

Kazıda erken Maya dönemine ait yazıları taşıyan duvar resminin 11 tane parçası bulundu. 7 Geyik eseri, şimdiye kadar çözümlenebilmiş tek hiyeroglif yazıt olma özelliğini taşıyor.

Hurst, "7 Geyik tarihinin zarif bir kaligrafik kalitesi var. Onu boyamak için kullanılan fırçaların hassas hareketlerini dahi kolaylıkla görebilirsiniz." Diyor. Hurst, gün işaretinin bir tür başlık işlevi gördüğünü, muhtemelen piramidin daha büyük bir astronomik gözlemevinin parçası olarak oynadığı rolle ilgili önemli bir tarihi işaretlediğini de tespitlerine ekliyor. 

Stuart, 7 Geyik'in, Mayaların güneş yılının başlangıcını işaretlemek için kullandığı tarihlerden biri olduğuna dikkat çekiyor. Ayrıca Stuart, "Bu bir Yeni Yıl tarihi. Bu eser, piramidin ormandaki bir tür güneş gözlem güvertesi işleviyle bağlantılı olmalı." Diye de ekliyor.

Arkeolojik kazılarda bulunan ve bu yazıya konu olan 7 Geyik glifi gibi tüm malzemeler geçmişte yaşamış insanların zeka düzeylerine, tarihin her döneminde gerek kültürleriyle gerekse de sosyal yaşamlarıyla insanların medeni bir yaşam sürdüklerine dair delillerdir.

KAYNAK

https://archaeology.org/issues/january-february-2023/collection/guatemala-maya-calendar-date/
https://archaeology.org/news/2022/04/14/220415-guatemala-maya-calendar/