Bilim ve Ütopya"da Bir Hikaye ""İnsanın Evrimi: İki ayaklılığa geçiş ve su kökenli beslenmenin önemi""

Bilim ve Ütopya dergisinin Haziran 2004 sayısında Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji A.B.D. Öğretim Üyesi Yardımcı Doçent Dr. Tuğrul Atasoy"un hazırladığı bir makale yayınlandı. "İnsanın Evrimi: İki ayaklılığa geçiş ve su kökenli beslenmenin önemi" başlıklı yazıda, insanın dik yürüyüşünün evrimle ortaya çıktığı iddia ediliyor, iki ayaklılığa geçiş senaryosu su kökenli beslenmeye dayalı bir hikayeyle açıklanmaya çalışılıyordu.

Atasoy"a göre su kıyısında yaşayan hominidler (hayali evrim sürecinde yaşadığı varsayılan insansılar), su kökenli beslenmenin sağladığı çeşitli avantajlardan yararlanmış olabilir, bu da sözde evrim sürecinde iki ayaklı bir hareket tarzı kazanmalarına yol açmış olabilirdi. Atasoy"un bu beslenme şekliyle ilgili, gıda bulma yarışında diğer etçiller tarafindan görece daha az rahatsız edilmek, gıda toplamak için daha az zaman, sosyal etkileşim ve alet yapımı için daha çok zaman, su kökenli beslenmenin sağladığı ve gelişimde önem taşıyan bazı yağ asitleri gibi avantajları sayıyordu. Atasoy, primatların su kenarında ve suyun içinde iki ayak üzerinde durma eğilimlerini bu faydalara ekleyerek, insanın iki ayaklılığının böyle bir süreçte tamamlanmış olması gerektiğini ileri sürüyordu. Tuğrul Atasoy"un bu iddiaları hiçbir bilimsel delile dayanmayan hayal ürünü hikayelerden ibarettir.

Evrimci iddianın bir diğer çıkmazı ise, iki ayaklılığın Darwinizm"in "aşama aşama gelişme" modeline kesinlikle uymamasıdır. Evrimin temelini oluşturan bu model, evrimin bir aşamasında iki ayaklılıkla dört ayaklılık arasında "karma" bir yürüyüş olmasını zorunlu kılar. Oysa İngiliz paleoantropolog Robin Crompton, 1996 yılında bilgisayar yardımıyla yaptığı araştırmalarda bu çeşit bir "karma" yürüyüşün imkansız olduğunu göstermiştir. Crompton"un vardığı sonuç şudur: Bir canlı ya tam dik, ya da tam dört ayağı üzerinde yürüyebilir. ¹ Bu ikisinin arası bir yürüyüş biçimi, enerji kullanımının aşırı derecede artması nedeniyle mümkün olmamaktadır. Bu yüzden yarı-iki ayaklı bir canlının var olması mümkün değildir.  

(Bu konudaki daha detaylı bilgiyi http://www.netcevap.org/evrensel011120.html adresinde bulabilirsiniz.)  

Bütün bunlar doğrultusunda Tuğrul Atasoy"un tezlerinin evrim teorisine hiçbir bilimsel destek oluşturmayan bir işte-öylesine hikayeden ibaret olduğu açığa çıkmaktadır.  

İşte öylesine hikayeler, evrim biyologlarının canlılardaki sözde evrimsel adaptasyonların tarihsel açıklamalarında başvurdukları hikayelerdir. Bu hikayelere oldukça yakışan "işte öylesine hikayeler" ismi, evrimci paleontolog Stephen Jay Gould"un, İngiliz öykü yazarı ve şair Rudyard Kipling (1865-1936) tarafından 1902 yılında yayınlanan aynı isimli kitaba atfen yaptığı eleştiriden gelmektedir. Kipling, çocuklara yönelik hikayelerini derlediği bu kitabında; canlıların çeşitli organlarını nasıl kazanmış olabileceğine dair hayalgücüne dayalı gelişimsel masallar anlatmıştı. Örneğin Kipling, filin hortumunu anlattığı hikayesinde şunları yazıyordu:  

"Günün birinde bir yavru fil annesinin gerektiği kadar yakınında durmuyordu. Nehrin parlak sularını gördü ve meraklı bir şekilde kıyıya yanaştı incelemeye koyuldu. Suyun yüzeyinde çıkıntı yapan bir tümsek vardı ve bunun ne olduğunu merak eden fil yavrusu daha yakından bakmak için suya doğru eğildi. Birdenbire o tümsek yukarı fırladı ve küçük filin burnunu yakaladı. [Bu, bir timsahtı]... Sonra filin yavrusu kalçasının üzerine oturdu ve kendisini geri itmeye başladı, itti, itti ve burnu giderek uzamaya başladı. Ve timsah çırpınarak kıyıya doğru çekildi ve kuyruğunun darbeleriyle suyu krema gibi beyaz yaptı; timsah da [filin burnunu] çekti, çekti ve çekmeye devam etti. "  

Gould, evrim biyologlarını, literatürü, yukarıdaki bu hikayeyle büyük paralellikler gösteren ve hiçbirşeyin kanıtı olmayan işte-öylesine hikayelerle doldurmakla eleştirmiştir. Kipling"in hikayeleri gibi, evrimci biyologların işte-öylesine hikayeleri de sadece hayalgücüne dayanır. Ve aslında, aşağıda gösterdiğimiz gibi, Tuğrul Atasoy"un suyun kenarında iki ayaklılık kazanan hayali atalar masalı, suyun kenarında hortumu uzayan filin masalından farklı değildir. Atasoy da anatomik bir özelliği (iki ayaklılık) hayalgücüyle ele almakta ve bunu kendine makul gelen bir çevrede (ekoloji) hikayelendirmektedir.  

Atasoy"un bu "işte-öylesine" yaklaşımı, bu hikayeler konusunda sağduyulu bir yaklaşım sergilemiş olan Gould"un şu sözleri ışığında kolayca görülebilir:

Gould ayrıca, bu hikayelerin hiçbirşeyin kanıtı olmadığını ve buldukları destekte sadece "zihinsel yaratıcılığa" dayandıklarını şöyle ifade etmiştir:

Tuğrul Atasoy, su kökenli beslenme sürecinde iki ayaklılığa dönüşüm hikayesini kendine göre çekici bulmuş olabilir. Bunun içerdiği hayalgücü ile ortaya koyduğu senaryo, kendisinde fantastik bir etki de bırakmış olabilir. Ancak bir hikaye, ne kadar etkileyici olursa olsun, bir hikayedir ve gerçeklere dair hiçbir şey söyleyemez. Bir bilimsel açıklamanın yerine ise asla geçemez.  

Sonuç:  

Burada Bilim ve Ütopya yetkililerine işte-öylesine hikayelerle ilgili aldanışlarına son vermeleri çağrısında bulunuyoruz. Kendileri materyalist ön yargıları doğrultusunda bu hikayeleri çekici buluyor ve bilimsel bir makale konusu yapacak kadar ciddiye alıyor olabilirler. Ancak bu, yukarıda açıkça ortaya konduğu gibi, gerçekçilikten son derece uzak bir tutumdur. Bu makaleyi çocuk hikayeleri kategorisinde değerlendirmek daha uygun olacaktır. Deneysel kanıtlara ve test edilebilir hipotezlere dayanması gereken bilimde değil.  

1. Ruth Henke, "Aufrecht aus den Baumen", Focus, Cilt 39, 1996, s. 178
2. Stephen Jay Gould, "Introduction," in Björn Kurtén, Dance of the Tiger: A Novel of the Ice Age (New York: Random House, 1980), xvii-xviii
3. Gould S.J., "The Return of the Hopeful Monster," in "The Panda"s Thumb: More Reflections in Natural History," [1980], Penguin: London , 1990, reprint, sf.158