İnsan bir baksın, hangi şeyden yaratıldı? (Tarık Suresi 5)
Hücre içinde Allah ribozomu yaratmış ve ona görevini ilham etmiştir. Bu çok detaylı sistemde en ufak hataya bile yer yoktur. Herhangi bir kademede oluşan hata, güvenilir kontrol mekanizmalarıyla anında düzeltilmektedir. Canlıların hayatlarını devam ettirebilmeleri için her an milyarlarcasına ihtiyaç duyulur. Proteinler tam olarak doğru yapı ve yerde hatasız olarak üretilmektedir.
Ribozomlar protein üretim fabrikalarıdır. Vücudun tüm hücrelerinde aktif rolleri vardır. Tek bir hücrede birkaç milyon ribozom bulunmakta olup, uzun zamandan beri moleküler "biyolojinin kara kutusu" olarak bilinmektedir. Günümüzde az çok anlaşılmaya başlansa da tam olarak ribozomda neler olup bittiğini anlama konusunda henüz yolun başında sayılırız.
Ribozomlar, mesajcı RNA (mRNA) olarak çekirdekten gelen DNA kopyasını, protein üretiminde kullanırlar. İki büyük protein-RNA alt ünitesi ribozomu oluşturur; proteinler, yardımcı faktörler ve RNA’lardan oluşan yüzlerce parça yapı, operasyonda rol alırlar. mRNA çekirdekten gelen DNA’ya ait genetik kodu tam olarak aktarmak durumundadır. Bilgi bandı olan mRNA genetik kodu ribozoma taşır. Görev ribozom tarafından okunur ve protein zincirine yeni bir aminoasit (proteinlerin yapı taşı) eklenir. Aynı anda, taşıyıcı RNA (tRNA) denen başka bir RNA molekülü tarafından aminoasitler tek tek ribozoma sunulur.
Ribozomlardaki olağanüstü işlem hızı
Bir ribozom protein zincirine saniyede 20 aminoasit ekleyebilmektedir. Parçaların eklenmesi ve hata kontrolü gibi sayısız işlem göz önüne alındığında bu hayret verici bir hızdır. Protein sentezinde toplamda 300 kadar makromolekül (80 ribozom proteini, 20’den fazla aminoasit mesajcı molekülü, 12-15 yardımcı enzim, 40’tan fazla RNA molekülü, 100’den fazla enzim) düzenli bir rol oynarlar. Bu kusursuz üretim, milimetrenin binde biri kadar bir boyutta hayatın devamını sağlar. Ribozomun iki alt ünitesi, bu üretim esnasında birçok adımda şekil değiştirerek büyük yapılı tRNA’ların bağlanmasına olanak verir; fakat iki alt ünite hiçbir zaman birbirinden ayrılıp savrulmazlar.
Elongasyon faktörü (protein sentezini başlatan parça), her iki ribozom alt ünitesine özel yerlerinden ve tRNA’ya bağlanarak işlev görür. Aminoasitlerin doğru pozisyonunu alması için gerekli olan bu özel hareketler ile ilk peptit bağı oluşturularak protein sentezi başlatılır.
İnsanın bilinçli ya da bilinçsiz olarak bedenimizde yerleştirilmiş olan bu ihtişamlı organizasyonda etkisi yoktur. Hatta bilim adamları bu yapının işlevlerini kavrayıp tam anlamıyla keşfetmeyi bile başaramamışlardır. Bu mekanizma kesinlikle tesadüfe dayalı deneme-yanılma sonucu da oluşmuş değildir. Tesadüflerin böylesine muhteşem ve sistemli bir yapıyı oluşturması kuşkusuz ki mümkün değildir. Bunu iddia etmek ciddi bir mantık bozukluğuna işaret eder. Bu yapılar ve hayranlık uyandırıcı sistemlerin her biri, her an, kusursuz ve muhteşem bir şekilde, eksiksiz ve hatasız olarak Yüce Allah tarafından yaratılmaktadır. Rabbimiz bir ayetinde şöyle buyurur:
…(Allah) her şeyi yaratmış, ona bir düzen vermiş, belli bir ölçüyle takdir etmiştir. (Furkan Suresi, 2)
