Beyinde yeni bir tamir sistemi tespit edildi

Duke Üniversitesi’nden araştırmacılar yetişkinlerin beyinlerde kök hücrelere yeni nöronlar üretmelerini söyleyen bir tür sinir hücresi buldular. Bu deneyler henüz başlangıç aşamasında olmasına rağmen, beynin içeriden kendini tamir edebildiği ihtimalini ortaya koyuyor.

Sinir bilimciler, bir süredir beynin yeni nöron üretimini yönlendirme kapasitesine sahip olduğu ihtimali üzerinde duruyorlardı. Fakat bu talimatların nereden geldiğini belirlemek oldukça zordu.

Kobaylar üzerinde yapılan araştırmalarda bilim adamları yetişkin beyninin en dış tabakasında SVZ adlı ektoderm kökenli bölgede daha önce tanımlayamadıkları bir tür nörona rastladılar. Bu nöronlar asetilkolin nörotransmiteri üretmek için gerekli olan kolin asetiltransferaz (ChAT) enzimini üretiyorlardı. Optogenetik araçlar kullanarak lazer ışığı ile bu ChAT+ nöronlarının yukarı ve aşağı yöndeki geçiş frekanslarını izlediler. Bu şekilde beyindeki kök hücre artışını açıkça tespit ettiler.

Olgun ChAT+ nöron hücreleri topluluğu, kök hücreleriyle açık bir şekilde iletişim kurabilen ancak nasıl olduğu henüz açıklanamayan sinir sisteminin bir bölümünü oluşturuyor. Bunlar yeni sinir hücresi üretilmesini sağlıyorlar. Araştırmacılar bu sistemin tüm parçalarını henüz tam olarak bilmiyor veya kullanılan şifreyi de belirlemiş değiller. Fakat ChAT+ nöronlarına ait sinyalleri kontrol ederek bunların SVZ bölgesindeki yeni sinir hücrelerinin üretiminin kontrolünde gerekli ve yeterli olduklarını tespit ettiler.

Duke Üniversitesi Beyin Bilimleri Enstitüsü’nden Dr. Kuo: “Yetişkin beyninde sinir hücresi üretiminin nasıl sağlandığını belirlemek için çalışıyoruz. Bu gizli yolun ortaya çıkmış olması hiç beklenmedik ve heyecan verici bir gelişme. Bu sinir devresi (Devre nedir = Bir elektrik kaynağının, iki ucu iletken bir telle birleştirilip, düzeneğe bir lamba yerleştirilirse, kaynağın eksi (-) kutbundan çıkan elektronlar artı (+) kutba giderler. Kurulan bu düzeneğe bir elektrik devresi denir).”

Sinir sisteminin çalışma prensibi bildiğimiz elektrik akımının yine elektrik kablosu görevi gören sinir hücreleri tarafından iletilmesine dayanır. Yani günümüzde kullanılan elektronik devreler ile aynı prensipte çalışmaktadır.  Sinir hücrelerinin bu akımlardan anlam çıkartarak yukarıdaki gibi kendi aralarında iletişim kurabilmeleri muhteşem bir konu zira Yüce Allah’ın tecellisi olarak şuursuz hücreler birbiriyle haberleşiyorlar gibi görünmekteler. Allah bize sayısız tecellisini gelişen teknolojiyi vesile ederek göstermekte. Bilim insanlarının yaptığı her buluş ancak Allah’ın izniyle olmaktadır. Rabbimiz biz kullarını daha rahat ettirecek, daha sağlıklı kılacak ortamlara kavuşturmak için bilimi vesile kılmaktadır.  Allah bir ayetinde “Ayetlerimiz onlara, gözler önünde sergilenmiş olarak gelince..”(Neml Suresi, 13) şeklinde buyurduğu gibi Allah’ın varlığını gösteren deliller açıkça gözlerimizin önüne sergilenmektedir.

Bahsettiğimiz bu gelişmeler ileride muhtemelen felç gibi sinir dokusunun kaybından oluşan ve günümüzde henüz tedavisi mümkün olmayan hastalıklara da ışık tutan  çalışmalardır. Bilimdeki bu ilerlemeler, Peygamber Efendimiz (sav)’in Mehdiyet döneminde ahir zamanda insan ömürlerinin uzayacağına dair buyurduğu hadislerinin de doğruluğuna işaret ediyor.