Araştırma Sayı 18

ABD’nin Irak operasyonu ile yeniden dünya gündeminin en üst sıralarına oturan Ortadoğu toprakları, geçtiğimiz yüzyılda kan ve gözyaşı ile sulandı. Bu bölge 20. yüzyıl boyunca işgaller, iç savaşlar, gerilla hareketleri, etnik temizlikler, sürgünler, mülteciler gördü. Oysa bu topraklar bir zamanlar böyle değildi. Ortadoğu’da beş asır boyunca hüküm süren barış ve istikrarın nedeni, bölgedeki Osmanlı hakimiyetiydi. Osmanlı’yı bu bölgeden sürmek ve kendi egemenliklerini bölgeye yaymak isteyen İngiltere ve Fransa, özellikle Ortadoğu’nun dünyanın en zengin petrol yataklarını barındırdığının farkedilmesiyle birlikte Ortadoğu’yu paylaşma yarışına giriştiler. Bölge üzerinde benzer hayalleri olan Almanya ve Rusya’yı I. Dünya Savaşı ile diskalifiye ettikten sonra bölgeyi gerçekten paylaştılar. 20. yüzyılda bölgeye üçüncü bir güç daha girdi: Siyonizm, yani Filistin’de bir Yahudi Devleti kurma hedefindeki Yahudi milliyetçiliği... Siyonistler Ortadoğu’ya henüz Sultan Abdülhamid zamanında girmek istemişler, ama Sultan’ın sert tepkisi nedeniyle beklemek zorunda kalmışlardı. Bölgenin Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliğinden çıkması, onlar için altın bir fırsat oldu. Osmanlı İmparatorluğu’nun bölgeden çekilmesinin ardından geçen yaklaşık 100 yıl bölgeye huzur ve barış getirmedi. Peki bu bölgeye huzur ve barış ortamı tekrar sağlanabilir mi? Araştırma dergisinin Nisan sayısının kapak konusunu işte bu önemli sorunun cevabına ayrıldı.