Kromatofor, kurbağalar için neden hayati önem taşıyan bir pigment hücresidir?
Bu pigment hücresi, kaç tabakadan oluşur ve bu tabakaların görevi nedir?
Söz konusu pigment hücresindeki hormonlar, pigmentlere nasıl etki eder?
Bir kurbağa, parlak yeşil renkli yapraktan çamurlu kahverengi bir gölete atladığında, derisinin renginde hızlı bir değişim göze çarpar. Allah’ın kurbağanın vücudunda var ettiği mükemmel bir sistemle meydana gelen bu değişim, bu canlının yırtıcı hayvanlara karşı kullandığı savunma taktiklerinin en önemlilerinden biri olan ‘kamuflaj’ını sağlar. Böylelikle yaşadığı ortamın renklerine mükemmel bir uyum sağlayarak görünmez hale gelen kurbağa, düşmanlarından kolaylıkla kurtulmuş olur. Kurbağaların bulundukları ortama bu şekilde kolaylıkla uyum göstermesini sağlayansa pigment hücreleridir.
Pigmentler, renklerin yansımasını sağlayan moleküllerdir. Diğer bir ifadeyle, her maddenin yansıttığı renk, kendisini oluşturan pigment moleküllerine bağlıdır. Fakat her pigment molekülünün atom yapısı farklıdır. İşte kurbağanın derisindeki yeşil rengin oluşmasına neden olan da bu farklılıktır.
Kurbağa derisindeki pigment moleküllerinin atomlarının sayısı, çeşidi ve dizilişleri yalnızca bu canlıya özgüdür. Diğer canlıların pigmentlerinden daha farklı olan kurbağanın pigmentlerine çarpan ışık, yeşil renk tonunun yansımasına neden olur.
Kurbağa Derisinin Rengini Belirleyen Pigmentlerin Dizilişleri Nasıldır?
Kromatofor adı verilen pigment hücreleri, üst üste yığılmış üç tabakadan meydana gelir.
En alt tabakayı melanoforlar oluşturur. Melanoforlar, koyu kahverengi ya da siyah renkte olup insan derisine de renk veren melanin pigmentini içerirler.
Melanofor hücrelerinin üstünde iridoforlar bulunur. İridoforlar renklenme meydana getirmezler fakat hücrenin içindeki purin kristallerinin yüzeyindeki ışığı yansıtırlar. Işık bu hücrelere geldiğinde, diğer amfibiyen, balık ve omurgasızlarda olduğu gibi kurbağalarda gümüşi renkli yanardöner bir yansıma meydana getirir.
Yeşil kurbağaların çoğunda, güneş ışığı deriden geçerek iridoforlardaki küçük aynalara ulaşır. Geri yansıyan ışık ise mavidir. Bu mavi ışık ksanthofore denilen sarımsı pigmentler içeren üst tabakaya doğru hareket eder. Üst hücrelere doğru yayılan ışık, insanlar tarafından yeşil renk olarak algılanır. Ksanthoforları olmayan kurbağalar ise parlak mavi renkte görünürler.
İşte kurbağaya yeşil rengi veren moleküllerin özel dizilişi bu şekildedir. Ancak burada akla hemen bir soru gelir: Kurbağalar yeryüzüne ulaşan özel ışık tayfının özelliklerini bilip ona göre özel pigment molekülleri seçerek mi bu renklere sahip olmuşlardır? Kuşkusuz bu mümkün değildir. Peki ya böyle bir durumun rastlantı sonucu gerçekleşmesi mümkün müdür? Elbette hayır. Açıktır ki ne kurbağaların böyle bir işlemi kendi iradeleriyle gerçekleştirmeleri, ne de böyle bir oluşumun tesadüfen meydana gelmesi mümkün değildir. Yüce Allah her canlıyı kendine has çok detaylı özelliklere sahip olarak yaratmıştır. Kurbağalar da kendi özelliklerine uygun pigmentlere sahiptir.
Kurbağa Pigment Hücrelerini Savunma Taktiği Olarak Kullanır
Kurbağanın özel olarak yaratılmış yeşil rengi, yırtıcı hayvanlara karşı kullandığı savunma taktiklerinin en önemlilerinden biri olan kamuflajı sağlar. Canlının birkaç kattan oluşan pigment hücreleri, derinin rengini parlak yeşilden koyu kahverengiye çevirebilir. Böylelikle yaşadığı ortamın renklerine son derece uyum sağlayarak görünmez hale gelen kurbağa, düşmanlarından kolaylıkla kurtulmuş olur. Kurbağayı bulunduğu ortama uyumlu hale getiren akrobatlar olarak tanımlanabilecek pigmentler, bu canlıdaki hormonlar sayesinde şekil değiştirirler. Bunun için hücrenin içindeki pigment çevresinde dolaşırlar ve gelen ışığın yoğunluğunu değiştirirler. Bu şekilde kurbağa parlak yeşil renkli yapraktan çamurlu kahverengi bir gölete atladığında, derisindeki hücreler kurbağanın rengini değiştirerek onun korunmasını sağlar.
Bulunduğu zeminin rengini alan bir kurbağanın böyle bir işlemi kendi iradesiyle ya da tesadüfen gerçekleştirmesi mümkün değildir. Elbette ki diğer tüm canlılar gibi kurbağaya da kamuflaj yeteneğini veren, renk değişimini gerçekleştireceği kimya laboratuvarlarını vücuduna yerleştiren üstün akıl ve bilgi sahibi olan Allah’tır.
Her Seferinde Aynı Rengin Oluşması Bir Mucizedir
Bir laboratuvar ortamında kurbağanın rengini oluşturmaya çalıştığınızı düşünün. Bu konuda hiç bilginiz yoksa, bulunduğunuz laboratuvar ne kadar gelişmiş imkanlarla dolu olursa olsun, istediğiniz gibi kesin bir sonuç alamazsınız. Bırakın kurbağanın yaşadığı ortamla son derece uyumlu, gerektiğinde renk değiştirerek tamamen görünmez hale gelen renk kalitesini, her defasında canlının aynı rengini tutturmayı bile başaramazsınız. Durum böyleyken kurbağalardaki bu muazzam sistemin tesadüflerle oluştuğunu iddia etmek elbette ki bilimsellikten uzak ve akıl dışı bir iddia olacaktır. Yeryüzündeki kusursuz yaratılış Rahman olan Allah’a aittir. Allah Nahl Suresi’nde şöyle bildirmektedir:
“Yerde sizin için üretip-türettiği çeşitli renklerdekileri de (faydanıza verdi). Şüphesiz bunda, öğüt alıp düşünen bir topluluk için ayetler vardır.” (Nahl Suresi, 13)
