Bediüzzaman'ın eserlerinde "acib bir şahıs" (hayret veren, şaşırtıcı, benzeri görülmeyen) olarak nitelendirdiği Hz. Mehdi'nin, mücadelesinde kullanacağı yöntemler de o güne kadar benzeri görülmeyen, şaşırtıcı ve son derece etkili yöntemler olacaktır. Hz. Mehdi gerek inkarcı felsefelerle olan fikri mücadelesinde, gerekse din ahlakının tebliğ edilmesinde -Allah'ın izni ve dilemesiyle- en akılcı yolları takip edecek, her işinde çok hızlı sonuç alacak, her bir hareketi büyük bir akıl ve hikmet barındıracaktır.
Ne var ki, Hz. Mehdi'nin mücadelesinde olağanüstü harikalıklar sergileyeceğini ve mucizeler gerçekleştireceğini düşünmek tamamen yanlış olur. Çünkü Hz. Mehdi "sebepler dairesinde", bir başka deyişle doğal dünya şartlarında süren bir mücadele yönetecektir. Ahir zaman hadislerinde verilen bilgileri de bu gerçek doğrultusunda değerlendirmek gerekir. Bu hadisler gerçekte "müteşabih" (mecazi anlamlı) hadisler olup bazı benzetmeler içermektedir.
İslam aleminin büyük bir heyecanla zuhurunu beklediği Hz. Mehdi hakkında yazılarımızda bugüne kadar pek çok konuya yer verdik. Şüphesiz ki, Peygamberimiz (sav)'in hadis-i şeriflerinde çok detaylı olarak tarif ettiği, İslam alimlerinin eserlerinde geniş yer verdiği böylesine önemli bir konu hakkında tüm Müslümanların kapsamlı bir bilgi sahibi olmalarının önemi büyüktür. İçinde bulunduğumuz yılların, ahir zaman alametlerinin peşisıra gerçekleştiği bir zaman dilimi olduğu da göz önünde bulundurulduğunda konunun önemi daha da iyi anlaşılmaktadır.
Hiç şüphe yok ki, samimi iman eden tüm Müslümanlar, ahir zamanın kutlu şahısları olan Hz. İsa ve Hz. Mehdi hakkında bilgi sahibi olmayı, gelişleri için hazırlık yapabilmeyi, ortaya çıktıklarında hadislerde bildirilen özellikleriyle onları tanıyabilmeyi ve mücadelelerinde onlara yardımcı olabilmeyi içten arzu edeceklerdir. Hadisler ve İslam alimlerinin izahları ışığında Hz. Mehdi'nin mücadelesi konusuna ilişkin önemli bilgileri soru cevap şeklinde biraraya getirdik.
Bazı insanlar Hz. Mehdi'yi ve mücadelesini son derece mistik bir tablo içinde hayal etmekte, Hz. Mehdi'nin olağanüstü harikalıklar yapacağını, mucizeler gerçekleştireceğini düşünmektedirler. Oysa gerçek böyle değildir. Hz. Mehdi ile ilgili mucizelerden söz eden hadislerin pek çoğu gerçekte "müteşabih" hadistir; bir başka deyişle birer benzetmedir. Örneğin 'Hz. Mehdi'nin kuru bir dalı toprağa dikeceği ve dalın yeşereceği' şeklindeki hadisin anlamı, bir yoruma göre, önceden hidayet sahibi olmayan bir insanın kısa sürede Hz. Mehdi aracılığıyla hidayete ermesi ve İslam ahlakının yayılması için yararlı hale gelmesidir. (En doğrusunu Allah bilir.)
Hz. Mehdi'yi ve mücadelesini abartılı bir mistisizm içinde değerlendirmenin yanlış olduğunu, bize öncelikle Allah'ın Kuran'da bildirdiği ahlak göstermektedir. Ayetlerde, çoğu insanın peygamberleri insanüstü varlıklar olarak bekledikleri, oysa bunun yanlış olduğu haber verilir. Furkan Suresi'nde konu şöyle açıklanır:
Senden önce gönderdiklerimizden, gerçekten yemek yiyen ve pazarlarda gezen (elçi)lerden başkasını göndermiş değiliz. Biz, sizin kiminizi kimi için deneme (fitne konusu) yaptık. Sabredecek misiniz? Senin Rabbin görendir. Bize kavuşmayı ummayanlar, dediler ki: "Bize meleklerin indirilmesi ya da Rabbimiz’i görmemiz gerekmez miydi?" Andolsun, onlar kendi nefislerinde büyüklüğe kapıldılar ve büyük bir azgınlıkla baş kaldırdılar. (Furkan Suresi, 20-21)
Enbiya Suresi'nin 7 ve 8. ayetlerinde "Biz senden önce de kendilerine vahyettiğimiz erkekler dışında elçi göndermedik. Eğer bilmiyorsanız, o halde zikir ehline sorun. Biz onları, yemek yemez cesetler kılmadık ve onlar ölümsüz değillerdi" denir. Bakara Suresi'nin 210. ayetinde ise "Onlar, bulut gölgeleri içinde Allah'ın (azabının) meleklerle onlara gelmesini ve (azap) emrinin gerçekleşmesini mi gözlüyorlar? Oysa bütün işler Allah'a döner" şeklinde buyrulmuştur. Tüm bunlar, Hz. Mehdi ve diğer ahir zaman konularının da akılcılıktan uzaklaşılarak incelenmesinin ve mistik bir boyutta düşünülmesinin doğru olmadığının işaretleridir. Hz. Mehdi "sebepler dairesinde", yani doğal dünya şartlarında süren bir mücadele yönetecektir. Ancak bu mücadelede çok sabırlı olacağına ve son derece etkin yöntemler kullanacağına kuşku yoktur.
1-Hz. Mehdi Mücadelesine Kaç Yaşlarında Başlayacaktır?
Peygamberimiz (sav)'in hadislerinde, Hz. Mehdi'nin mücadelesine başladığı yıllarda 30 ila 40 yaşları arasında olacağı haber verilmiştir:
Yaşı 30 ile 40 arasında olduğu halde gönderilecektirHz. Mehdi benim evlatlarımdandır. 40 yaşlarındadır. (El-Kavlu'l Muhtasar Fi Alamatil Mehdiyy-il Muntazar, s. 41)
40 yaşındadır. Diğer bir rivayete göre 30 ile 40 yaşındadır. (Kıyamet Alametleri, Berzenci, s. 16)
Hz. Mehdi benim neslimdendir. O 40 yaşındadır. Sanki yüzü parlak bir yıldızdır... (Mer'iy b. Yusuf b. Ebi bekir b. Ahmet b. Yusuf el-Makdisi "Fevaidu Fevaidi'l Fikr Fi'l İmam El-Mehdi El-Muntazar")
2- Hadislerde Hz. Mehdi’nin Mücadelesi ve Kararlılığı Nasıl Anlatılmıştır?
Peygamberimiz (sav)'in hadislerinde Hz. Mehdi'nin kullandığı yöntemlerin ve mücadele şeklinin alışılmışın dışında olacağı bildirilmiştir. Bu bilgilere göre, Hz. Mehdi çok etkili yöntemler kullanacak, her konuda başarılı sonuçlar elde edecektir. Bu başarısına karşılık, kendisine çok yoğun saldırılar olmasına rağmen bunlardan hiç etkilenmeyecektir. Bu konudaki bazı hadisler şöyledir:
İnsanlar hakka dönünceye kadar mücadelesine devam edecektir. (El-Kavlu'l Muhtasar Fi Alamet-il Mehdiyy-il Muntazar, s. 23)
Fitneleri önlemenin kendisine zor gelmeyeceği ve öldürmenin de onu vazgeçiremeyeceği Ehli Beytime mensup birisi (Hz. Mehdi) sahip olmadan günler geceler bitmeyecektir. (Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Ahir Zaman, s. 12)
Bunun yanısıra hadislerde Hz. Mehdi'nin "işi sıkı tutacağı", "hesabı seri göreceği", karşısına çıkan her engeli aşacağı anlatılmaktadır:
Hz. Mehdi işi sıkı tutacak. (Kıyamet Alametleri, s. 175)Hz. Mehdi Doğu tarafından çıkacak. Karşısına dağlar bile dikilse onları ezip geçecek, o dağlarda kendisine yol bulacaktır. (El-Kavlu'l Muhtasar Fi Alamet-il Mehdiyy-il Muntazar, s. 39)
Hz. Mehdi hesabını çok seri bir şekilde görecek ve vaadinden dönmeyecektir. (Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Ahir Zaman, s. 24)
Muhyiddin Arabi ise, Hz. Mehdi'nin mücadelesinden şöyle söz eder:
Allah'ın bir Halifesi daha vardır ki, yeryüzü zulüm ve haksızlıklarla dolduğu zaman zuhur edecektir... Yeryüzünü adalet ve sükunetle dolduracaktır... Peygamber'in (s.a.v.) yolundan gidecektir... O hiç yanılmayacaktır. Çünkü onun görmediği yerde doğrultan bir meleği vardır... Dediğini yapacak, bildiğini söyleyecek; Allah ona o kadar güç verecek ki, bir gece içinde zulmü ve ehlini (fikren) ortadan kaldıracak. Dini ikame edecek (yerleştirecek), İslam'ı ihya edecek, önemsenmez bir hale geldikten sonra ona tekrar kıymet kazandıracak, ölümünden sonra onu diriltecek. Asrında cahil, bahil (başıboş) ve korkak olan bir adam hemen alim, cömert ve cesur olacak... (Muhyiddin-i İbn-i Arabi, Fütuhat'ül Mekkiye, 66. Bab)
İslam alimlerinin konuyla ilgili izahlarından da Hz. Mehdi'nin dikkat çekici ve farklı yöntemler kullanacağı anlaşılmaktadır. Örneğin Bediüzzaman, Hz. Mehdi için sık sık "acip (acayip) şahıs" ifadesini kullanır ki, bu da Hz. Mehdi'nin gerçekten oldukça dikkat çekici, o zamana dek görülmemiş metotlar kullanacağı anlamına gelir.
3- Hz. Mehdi Hakkında Olumsuz Propaganda Yapılacak mıdır?
Peygamberimiz (sav) devrinde İslam düşmanları, onu kötülemek için o devrin yayın organı sayılan şairleri kullanıyorlardı. Şairler, panayırlarda, çarşılarda Peygamber (sav) hakkında cahilce konuşmalar yapıyor ve çeşitli iftiralar atıyorlardı. Ahir zamanda da inkarcı kimseler Hz. Mehdi hakkında olumsuz propaganda yapacak, kendilerince halkın nazarında bu mübarek şahsın itibarını sarsmaya çalışacaklardır.
4- Hz. Mehdi Mücadele Yıllarında Zorluk ve Sıkıntıyla Karşılaşacak mıdır?
İnkar içinde olan toplumları uyarmak ve onları doğru yola davet etmek için gönderilen tüm elçiler, gönderildikleri kavimler tarafından yalanlanmış ve onların çeşitli itham ve iftiralarına maruz kalmışlardır. Peygamberimiz (sav)'in hadislerinde Ehl-i Beyt'ten gelecek olan Hz. Mehdi'nin de bu gibi eziyet ve sıkıntılarla karşılaşacağı haber verilmiştir. Hadislerde Hz. Mehdi'nin başlangıç yıllarının sıkıntı ve zorluklarla dolu mücadele yılları olduğu anlatılmaktadır.
Hz. Mehdi, bizden, Ehl-i Beyt'tendir... Biz öyle bir ev halkıyız ki Allah bizim için ahireti dünyaya tercih etmiştir. Benim Ehl-i Beyt'im muhakkak benden sonra bela, kaçırılma ve sürgüne uğrayacaktır.
Benden sonra Ehl-i Beyt'im bela ve mihnetlerle karşılaşacaklar ve tarda maruz kalacaklardır. (Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Ahir Zaman, s. 14)
Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)'in aşağıdaki hadisi de böyle bir durumu, "Hz. Mehdi'nin biat sırasında, kendisinin birçok kahr ve haksızlığa uğradığını insanlara açıklayacağını" haber vermektedir:
Hz. Mehdi, Resulullah'ın bayrağı ile, insanların başlarına bela üzerine bela yağdığı ve çıkışından ümit kesildiği bir sırada çıkar. İki rekat namaz kılar. Namazdan dönünce şöyle der: "Ey insanlar! Ümmet-i Muhammed ve bilhassa onun Ehl-i Beyti çok belalar gördü ve bizler kahr ve haksızlığa maruz kaldık." (Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Ahir Zaman, s. 55)
Allah, Kuran'da birçok peygamberin kavimleri tarafından yalanlandıklarını, delilik ve büyücülük iftiralarına maruz kaldıklarını ve daha pek çok saldırı ve eziyetle karşılaştıklarını bildirmiştir. Elçiler tüm bu saldırılar karşısında sabretmiş, onlara en güzel şekilde cevap vermişlerdir:
Andolsun senden önce de elçiler yalanlandı... (Enam Suresi, 34)
... Ve elbette bize yaptığınız işkencelere karşı sabredeceğiz... (İbrahim Suresi, 12)
Sonra, ondan yüz çevirdiler ve dediler ki: "(Bu,) Öğretilmiştir, bir delidir." (Duhan Suresi, 14)
İşte böyle; onlardan öncekiler de bir elçi gelmeyiversin, mutlaka: "Büyücü ve cinlenmiş" demişlerdir. (Zariyat Suresi, 52)
Fakat o, 'bütün kişisel ve askeri gücüyle' yüz çevirdi ve: "(Bu,) Ya bir büyücü veya bir delidir" dedi. (Zariyat Suresi, 39)
(Firavun) dedi ki: "Andolsun, benim dışımda bir ilah edinecek olursan, seni mutlaka hapse atacağım." (Şuara Suresi, 29)
Ey iman edenler, Musa'ya eziyet edenler gibi olmayın... (Ahzab Suresi, 69)
Dediler ki: "Onun için (yüksekçe) bir bina inşa edin de onu çılgınca yanan ateşin içine atın." (Saffat Suresi, 97)
Sonra onlarda (Yusuf'un iffetine ilişkin) delilleri görmelerinin ardından, mutlaka onu belli bir vakte kadar zindana atmak (görüşü) ağır bastı. (Yusuf Suresi, 35)
O inkar edenler, zikri (Kur'an'ı) işittikleri zaman, seni neredeyse gözleriyle devireceklerdi. "O, gerçekten bir delidir" diyorlar. (Kalem Suresi, 51)
5- Hadislerde Hz. Mehdi ve Cemaatinin İnkar Edenlerin Baskıları Karşısında Gösterecekleri Tavır Nasıl Anlatılmaktadır?
Hadislerde bildirildiği gibi, İslam ahlakının Hz. Mehdi vesilesiyle tüm insanlar arasında hakim olmasından önceki devrede Hz. Mehdi ve yardımcılarına çeşitli sıkıntılar isabet edecek, ancak daha sonra bu sıkıntılar Allah'ın izniyle ortadan kalkacaktır.
Yine Peygamberimiz (sav)’in hadislerinde, Hz. Mehdi ve beraberindeki kimselerin, inkar edenlerin olumsuz propagandaları ve baskıları ya da yaşadıkları zorluk ve sıkıntılar karşısında kararlılıklarından hiçbir şekilde vazgeçmeyecekleri de haber verilmiştir:
Onlar Allah yolunda hiçbir kınayanın kınamasından, dedikodusundan korkmayan İslam ahalisidir. (Süneni İbni Mace-10-259)
6- Hadislere Göre, Hz. Mehdi İlk Başlarda Çalışmalarını Gizli mi Yoksa Açık Olarak mı Yürütecektir?
Peygamberimiz (sav)'in hadislerinde, Hz. Mehdi'nin henüz halk tarafından tanınmadığı ilk dönemlerinde faaliyetlerini gizli olarak gerçekleştireceği bildirilmiştir:
Geceleri ibadetle meşgul olup, gündüzleri gizli olacak... (Ukayli "En-Necmu's-sakıb fi Beyanı Enne'l Hz. Mehdi min Evladı Ali b. Ebi Talib Ale't-Temam ve'l kamal")
Hz. Mehdi'nin ortaya çıktığı dönem ahlaki dejenerasyonun çok ciddi boyutlara ulaştığı, inkar edenlerin din ahlakına ve inananlara karşı çok şiddetli bir düşmanlık besledikleri, gizli ve açık yoğun bir faaliyet içinde oldukları, çok çetin bir dönemdir. Böyle bir dönemde insanlardan gizli kalması ve tanınmaması, Hz. Mehdi'nin inkar edenlerin saldırılarından korunmasına vesile olacaktır.
Bu dönem, Hz. Mehdi'nin inkarcı ve müşrik sistemlerle çok büyük bir fikri mücadele yürüttüğü, din ahlakının yayılması için dünya çapında faaliyet yaptığı bir dönem olacaktır. İnsanların çoğunluğu tarafından tanınmaması, faaliyetlerinin ilk yıllarında Hz. Mehdi için çok büyük bir kolaylık sağlayacak, İslam ahlakının insanlar tarafından kabulünü de hızlandıracaktır. (En doğrusunu Allah bilir.)
7- Hadislerde Hz. Mehdi’nin Tebliğ Gücü Nasıl Tarif Edilmiştir?
Hz. Mehdi, kuru bir ağacı diktiğinde de ağaç hemen yeşillenip yapraklanacaktır. (El-Kavlu'l Muhtasar Fi Alamet-il Mehdiyy-il Muntazar, s. 43)
O (Hz. Mehdi) kuru bir kamış ağacını kuru bir yere dikecek, anında yeşillenip yaprak verecek. (Kıyamet Alametleri, s. 165)
Hz. Mehdi bir yere kuru bir dalı diker ve dal yapraklanıp yeşillenir. (Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Ahir Zaman, s. 67)
Bu hadisin işaret ettiği mana bir yönüyle şöyle olabilir:
Hz. Mehdi, 'kuru bir ağaç'a benzetilen bir insana teveccühüyle ve onu irşad etmesiyle (doğru yolu gösterme); önceleri aynı kuru bir ağaç gibi etrafına faydalı olamayan böyle bir insanın, bu sefer yeşillenmiş ve meyve vermiş bir ağaç gibi etrafına, yani dinine ve bütün insanlığa faydalı hale geleceğine işaret edilmiştir. (En doğrusunu Allah bilir.) Aşağıdaki hadis-i şerifte de benzer bir şekilde; önceleri cahil, cimri ve korkak olan bir insanın, ahir zamanın büyük mürşidinin irşad ve tedrisiyle (ders vermesiyle) inşaAllah bilgili, cömert ve cesur bir hale geleceğine, adeta önceleri kuru ve faydasız olan bir ağacın yeşerip yaprak vermesi gibi şahsiyetini değiştireceğine işaret edilmiştir. (En doğrusunu Allah bilir.)
Asrında cahil, cimri ve korkak olan bir adam hemen alim, cömert ve cesur olacak. (Kıyamet Alametleri, s. 186)
İmam Rabbani Hazretleri de eserlerinde kendisine verilen gücü aynı benzetmeyle ifade etmektedir:
Allah-ü Taala, hidayet işinde; bana büyük bir güç verdi. O kadar ki: Kuru bir ağaca teveccüh (sevgiyle yönelsem) etsem; o kuru ağaç hemen filizlenir. (Mektubat-i Rabbani, 1/18)
8-Hz. Mehdi İslam Ahlakının Dünyaya Hakim Olmasına Nasıl Vesile Olacaktır?
Allah’ın izni ile Hz. Mehdi İslam ahlakını ilmi çalışmalarıyla hakim edecektir. Hadislerde bildirildiği gibi Hz. Mehdi döneminde hiç kimsenin burnu kanamayacak, hiç kimse zarar görmeyecek, hatta uyuyan kişi dahi uyandırılmayacaktır. Bu da Hz. Mehdi'nin fikri bir mücadele yürüteceğini göstermektedir. Hz. Mehdi, fikren din ahlakına uygun olmayan akım ve sistemleri susturacak, ilmi çalışmayla İslam ahlakını hakim edecektir.
Zamanında ne bir kimse uykusundan uyandırılacak, ne de bir kimsenin burnu kanayacaktır. (El Kavlu'l Muhtasar Fi Alamatil Mehdiyy-il Muntazar, s. 42)
Hz. Mehdi, Peygamberin (sav) yolunda gidecek, uyuyan kişiyi uyandırmayacak, kan da akıtmayacaktır. (Kıyamet Alametleri, s. 163)
Hz. Mehdi... gayet sükunet içinde yürüyecektir. (Kıyamet Alametleri, s. 173)
9-Hz. Mehdi’nin Mücadelesi Ne Zamana Kadar Sürecektir?
Peygamberimiz (sav)'in hadislerinde Hz. Mehdi'nin inkarcı felsefeleri fikri olarak tümüyle etkisiz hale getirerek İslam ahlakını tüm dünyaya hakim kılacağı bildirilmiştir.
Hz. Mehdi, Kuran ahlakını tüm yeryüzüne hakim kılana kadar fikri mücadelesine devam edecektir. Bir hadiste bu durum şöyle haber verilmiştir:
İnsanlar, hakka dönünceye kadar mücadelesine devam edecektir. (El Kavlu-l Muhtasar Fi Alamatil Mehdiyy-il Muntazar, s. 23)
10- Hadislerde İnsanların Hz. Mehdi’ye Nasıl Tabi Olacakları Bildirilmiştir?
Peygamberimiz (sav)'in hadislerinde Hz. Mehdi döneminde insanların arıların kovanlarına gelip sığındığı gibi Hz. Mehdi'ye gelip sığınacakları haber verilmiştir:
Ebu Said Hudri Resulullah'tan rivayet ediyor:
Hz. Mehdi'nin izleyicileri ona sığınırlar, bal arılarının Kraliçe arıya sığındıkları gibi (onun yanında güven ve huzur bulurlar), o yeryüzünü adalet ve dürüstlükle dolduracaktır. (Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Ahir Zaman, s. 11)
Hz. Mehdi tam manasıyla ortaya çıktığında, Hz. Muhammed (sav)'in bildirdiği şekil ve sureti, mücadelesi, yardımcıları ile ilgili bütün hadis-i şeriflerle uygunluk gösterecek, böylece bu konuda hiç kimsenin kalbinde en ufak bir şüphe ve tereddüt kalmayacaktır.