Fas’ta Bulunan 509 Milyon Yıllık Trilobitler Bize Ne Anlatıyor?

Trilobitler, Kambriyen döneminde yani günümüzden yaklaşık 540 milyon yıl önce ortaya çıkan, son derece kompleks yapıya sahip deniz canlılarıdır. Fas’taki Kambriyen Tatelt Formasyonu'nda, trilobitlerin anatomik açıdan şu ana kadar en eksiksiz örnekleri ortaya çıkarıldı.

Araştırmacılar, bölgede 509 milyon yıl öncesine ait Protolenus (Hupeolenus) ve Gigoutella mauretanica olmak üzere iki tür trilobit fosilini volkanik kül katmanlarının altından çıkardılar.

Bu volkanik mezar, hayvanların yumuşak dokularını bile koruyarak daha önce hiç gözlemlenmemiş anatomik özelliklerini ortaya çıkardı. Fosillerde canlının yalnızca antenleri ve yürüme bacakları değil, aynı zamanda ağız yapıları ve hatta tüm sindirim sistemi üç boyutlu olarak korunmuş haldeydi.

Bilim insanları, özel bir görüntüleme tekniği olan X-ışını mikrotomografisini kullanarak uzun zaman önce nesli tükenmiş trilobitlerin sanal bir 3 boyutlu modelini oluşturdular. Elde edilen modelde hayvanların dış yüzeyleri, vücutlarının her bir bölümü, bacakları ve hatta uzantıları boyunca uzanan kıl benzeri yapılar dahil en ince ayrıntısına kadar birebir mevcuttu.

Poitiers Üniversitesi'nden sedimantolog (tortul kayaçları inceleyen bilim adamı) Abderrazzak El Albani çarpıcı korunma ve yüksek kaliteli 3 boyutlu görüntülerin, bilim insanlarının trilobitlerin daha önce hiç görülmemiş kısımlarını, örneğin Protolenus (Hupeolenus) türünün ağız yapılarını, "Ağzı kaplayan labrum adı verilen etli bir lob da dahil olmak üzere, ilk kez trilobitlerde belgelendiğini" söylüyor. 

Trilobitlerin milyonlarca yıldır, doğal halleri ile aynen korunması heyecan verici bir olay. New England Üniversitesi'nden paleontolog olan John Paterson  bunu "Volkanik kül, talk pudrasına benzer şekilde çok ince taneli olduğundan, bu hayvanların dış yüzeyindeki en küçük anatomik özellikleri, hatta yürüme bacaklarındaki kılları bile şekillendirebilir" diyerek açıklıyor. Paterson, "Hızlı gömülmeyle birleşince, volkanik kül trilobitlerde şaşırtıcı 3 boyutlu ayrıntıların korunmasına olanak sağladı" diye de ekliyor. (1)

Gigoutella mauretanica'nın özel görüntüleme tekniği ile elde edilen 3 boyutlu canlandırması.

Volkanik kül hayvanların iç organlarının korunmasına yardımcı olmuş görünüyor. Sindirim sisteminin tamamı sağlam olan örnekte, trilobit ölmeden önce muhtemelen suda kül yutmuş ve bu da yumuşak dokuların bozulmasını durdurmuş. Bu sayede trilobitlerin öldükleri gündeki halleri ile bugüne kadar korunmasını sağlamış.

Aşağıda foisllerden elde edilen görüntülerden faydalanılarak hazırlanan modelde trilobitin sindirim sistemi tüm ayrıntıları ile görülüyor.

Bu renkli görüntüde trilobitlerin oldukça kompleks yapıdaki organlara sahip olduğu anlaşılıyor. Bu canlılar, sert kabukları, boğumlu vücutları ve gelişmiş iç sistemleriyle son derece kompleks yapılara sahiptir. 

Trilobitlerin kompleks organları sadece sindirim sistemi ve bacaklar ile kısıtlı değildir. Trilobitlerin dikkat çekici özelliklerinden bir diğeri, çok mercekli kompleks yapılı gözleridir. Tek bir trilobit gözünde üç binden fazla mercek bulunabilir ve bu mercekler, su altında mükemmel bir görüş sağlar. Bu gözler, günümüzün optik mühendisleri tarafından bile zor tasarlanabilecek kadar detaylı yapıdadır.

Kambriyen devrinin canlılarından biri olan trilobitlerin gözleri, olağanüstü bir tasarıma sahiptir. Gözün içinde, yüzlerce küçük gözcük yer almaktadır. Dahası, bu gözcüklerin her birinde iki ayrı mercek bulunur. Bu yapı sayesinde trilobitler su altında çok detaylı ve berrak bir görüntü elde edebilmektedir. Trilobitler, 530 milyon yıl önce kompleks bir yapıda olmaları ve görme sistemlerindeki detaylar nedeniyle pek çok bilimsel araştırmaya konu olmuştur.(2) Altta her biri 1 mm boyutundaki yaklaşık 200 mercekten oluşan bir trilobit gözüne ait fosil görülmektedir.(3)

Jeoloji profesörü David Raup, "Trilobitlerin gözü, ancak günümüzün iyi eğitim görmüş ve son derece yetenekli bir optik mühendisi tarafından geliştirilebilecek bir tasarıma sahipti" demektedir.(4)

Canlılardaki göz yapıları son derece komplekstir ve milyonlarca yıl öncesine ait fosil kayıtlarında da bu komplekslik hemen görülmektedir. Tek bir göz bile oldukça karmaşık ve birbirine bağlı sistemlerle çalışırken, trilobit örneğinde olduğu gibi çoklu görme sistemlerinin milyonlarca yıldır değişmemiş olduğunun ortaya çıkması oldukça heyecan vericidir. Canlılar zaman içinde kendi kendine gelişen sistemlerle değil bir anda ortaya çıkmışlardır ki bu evrim savunucuları için oldukça önemli bir sorundur.

Trilobitlerdeki bu karmaşık yapılı vücut sistemleri, canlıların zaman içinde ve tesadüflerle var olduğunu iddia eden evrim teorisi için büyük bir darbedir. Çünkü trilobitler fosil kayıtlarında yaklaşık 500 milyon yıl önce kompleks yapılarla aniden belirmiştir. Bu da canlıların zaman içinde sözde basitten karmaşığa doğru geliştiği iddiasını ortaya atan evrim teorisinin geçersizliğini ortaya koyar. En son Fas’ta bulunanlar ve daha önce bulunmuş olan tüm trilobitler, canlıların aşamayla değil, aniden ve tam olarak Allah tarafından yaratıldığını göstermektedir.

Kaynaklar:

(1) Elise Poore, “Stunning 3D images show anatomy of 500 million-year-old Cambrian trilobites entombed in volcanic ash”, Live Science 28 Haziran 2024
https://www.livescience.com/animals/extinct-species/stunning-3d-images-show-anatomy-of-500-million-year-old-cambrian-trilobites-entombed-in-volcanic-ash

(2) B. Schoenemann ve diğerleri, “A 390 million-year-old hyper-compound eye in Devonian phacopid trilobites”, Scientific Reports 30 Eylül 2021 https://www.nature.com/articles/s41598-021-98740-z

(3) Jack Dunhill, “Incredible Trilobite Fossil Reveals It Had Hundreds Of Eyes”, IFL  Science 4 Ekim 2021 
https://www.iflscience.com/incredible-trilobite-fossil-reveals-it-had-hundreds-of-eyes-61155

(4) David Raup, "Conflicts Between Darwin and Paleontology", Bulletin, Field Museum of Natural History, Cilt 50, Ocak 1979, s. 24