Shumë njerëz mendojnë se është e mundur që të jetohet një jetë e përsosur në këtë botë. Duke u bazuar në këtë pikëpamje, jeta e kënaqshme në këtë botë mund të arrihet përmes përparimit material, që së bashku me përmbushjet e obligimeve në shtëpi si dhe arritja e një statuti të lartë shoqëror në përgjithësi konsiderohen si gjërat fondamentale të një jete të përsosur.
Sidoqoftë sipas pikëpamjeve të Kur’anit, “jeta e përsosur” – dmth, jeta pa asnjë problem – nuk është e mundur në këtë botë. Kjo është ashtu sepse jeta në këtë botë është e dizajnuar në atë mënyrë që të jetë jo e përsosur.
Origjina e fjalës arabe për botën – dynja – ka kuptim të rëndësishëm. Etimiologjikisht, rrjedh nga rrënja e fjalës danji, që dmth. “i thjeshtë”, “inferior”, “i poshtëm” dhe “i pavlerë”. Prandaj, fjala “botë” në arabishte trashëgimish përmban këto cilësi.
Parëndësia e kësaj jete është theksuar shumë herë më herët në këtë libër. Në të vërtetë, të gjithë faktorët që besohet se e bëjnë jetën të mrekullueshme – pasuria, suksesi personal dhe afarist, martesa, fëmijët etj, – nuk janë gjë tjetër vetëm mashtrime të kota. Këtë e tregon edhe ajeti vijues:
Ju njerëz dinie se jeta e kësaj bote nuk është tjetër vetëm se lojë, kalim kohe në argëtim, stoli, krenari mes jush dhe përpjekje në shtimin e pasurisë dhe të fëmijëve, e që është si shembull i një shiu prej të cilit bima i habit bujqit, e pastaj ajo thahet dhe e sheh atë të verdhë, mandej bëhet e thyer e llomitur, e në botën tjetër është dënimi i rëndë, por edhe falje mëkatesh dhe dhurim i kënaqësisë nga All-llahu; pra jeta e kësaj bote nuk është tjetër vetëm se përjetim mashtrues. (Hadid: 20)
Në ajetin tjetër, Allahu jep shpjegim për animin e njeriut më shumë për këtë botë se sa për ahiret:
Po ju i jepni përparësi jetës së kësaj bote, e dihet se jeta e botës tjetër është më e dobishme dhe e përjetshme. (A'la: 16-17)
Problemet shfaqen vetëm për shkak se njerëzit e vlerësojnë shumë lartë këtë botë, në vend se të vlerësojnë ahiretin. Ata janë të kënaqur me atë se çfarë kanë në këtë botë. Qëndrim i tillë nuk do të thotë asgjë tjetër përpos largimit nga premtimi i Allahut dhe si rrjedhim nga e vërteta për ekzistimin e Tij. Allahu thotë se përfundim i hidhur do t’i pret ata:
Ata që nuk presin takimin Tonë, që janë të kënaqur me jetën e dynjasë dhe kanë gjetur prehje në të, dhe ata që janë indiferentë ndaj argumenteve tona. (Junus: 7)
Natyrisht, pa-përsosmëria e kësaj jete nuk do të thotë se nuk ka gjëra të bukura në tokë. Por këtu në tokë, çfarë mendohet të jetë e bukur, mahnitëse, e kënaqshme dhe tërheqëse qëndron shumë afër me imperfektin, të shëmtuarën dhe të çalën. Në këtë botë, e mira dhe e keqja janë të përziera. Kjo nuk është gjë tjetër vetëm sikur përkujtues për xhennetin dhe xhehennemin. Në të vërtetë, nëse vështrohet me një mendje të pastër dhe të arsyeshme, këto fakte mund të bëjnë që njeriu të kuptojë të vërtetën e ahiretit. Sipas Allahut, jeta e cila menduar si e mira dhe e dobishme në të vërtetë është jeta e ahiretit.
Allahu i urdhëron shërbëtorët e Tij besnikë që të bëjnë përpjekje serioze që të fitojnë xhennetin në ajetin e mëposhtëm:
Dhe ngutuni (me punë që meritoni) në falje mëkatesh nga Zoti juaj dhe për në një Xhennet, gjerësia e të cilit është si gjerësia e qiejve dhe e tokës, i përgatitur për të devotshmit. (Ali Imran:133)
Në Kur’an, besimtarëve u është dhënë sihariq për shpërblimin dhe kënaqësinë e amshueshme. Sidoqoftë, ajo që zakonisht shpërfillet është fakti që lumturia dhe kënaqësia e amshueshme fillon derisa jemi ende në këtë botë. Kjo është për shkak se, edhe në këtë botë, besimtarët nuk janë të privuar nga përkrahja dhe dashamirësia e Allahut.
Në Kur’an, Allahu thotë se besimtarët e vërtetë që angazhohen në vepra të mira në këtë botë do të gjejnë banesë të mrekullueshme në ahiret:
Kush bën vepër të mirë, qoftë mashkull ose femër, e duke qenë besimtar, Ne do t'i japim atij një jetë të mirë (në këtë botë), e (në botën tjetër) do t'u japim shpërblimin më të mirë për veprat e tyre. (Nahl: 97)
E si shpërblim dhe burim i lumturisë, në këtë botë Allahu dhuron shumë të mira si dhe mundësi të rralla për besimtarët e Tij të vërtetë. Ky është ligj i pandryshueshëm i Allahut. Pasi pasuria, bukuria dhe madhështia janë karakteristikë themelore të xhennetit, Allahu u jep pasuri besimtarëve të Tij të sinqertë edhe në këtë botë. Ky sigurisht është fillimi i jetës së ndershme dhe të qetë që kurrë nuk do të përfundojë.
Vendet e bukura dhe ornamentet e kësaj bote nuk janë asgjë tjetër përpos jehona imperfekte të atyre në xhennetin e vërtetë. Ekzistenca e tyre bën që besimtarët e vërtetë të mendojnë për parajsën dhe të ndjejnë një dashuri edhe më të thellë për të. Nga ana tjetër, gjatë tërë jetës së tij, është shumë e mundur që besimtari të përjetojë shqetësime serioze dhe pikëllim, por sidoqoftë besimtarët e vërtetë vendosin besimin në Allahun dhe me durim kalojnë çdo dhimbje dhe hidhërim që mund t’iu bjerë. Bile, duke qenë të vetëdijshëm se kjo është mënyra se si të fitohet kënaqësia e Allahut, dhe ky qëndrim bën që ata të ndiejnë një lehtësi në zemrat e tyre.
Besimtar është ai që vazhdimisht është i vetëdijshëm për ekzistimin e Krijuesit të tij. Ai i bindet urdhrave të Allahut dhe është i kujdesshëm që të jetojë asi jete siç është përshkruar në Kur’an. Ai ka shpresë dhe besim real për jetën e tij pas vdekjes. Pasi besimtari vë besimin e tij në Krijuesin e tij, Allahu ia lehtëson zemrën e tij nga të gjitha mizoritë dhe vuajtjet.
Çfarë është edhe më e rëndësishme, besimtari, në çdo moment, ndien udhëzimin dhe përkrahjen nga Krijuesi i tij. Kjo në të vërtetë është gjendje e qetë shpirtërore që është si pasoj e dijës se Allahu është me të çdoherë kur falet, punon vepra të mira, apo bën diçka – të rëndësishme apo të parëndësishme – vetëm që të fitojë kënaqësinë e Allahut.
Kjo sigurisht është ndjenjë e sigurisë duke inspiruar zemrën e besimtarit i cili kupton se "ai ka përcjellës (engjëj) një pas një, para tij dhe prapa tij, që me urdhrin e All-llahut e ruajnë atë. (Rra'd:11) dhe kjo do të jetë fitimtare në luftën e tij në emër të Allahut, dhe ai do të merr lajme të mira për shpërblimin e amshueshëm: xhennetin. Kështu, besimtarët e vërtetë kurrë nuk frikohen apo pikëllohen, sipas inspirimit nga Allahu të dhënë engjëjve "Unë jam me ju, pra, inkurajoni ata që besuan!" (Enfal:12)
Besimtarë janë ata që thonë “Zoti ynë është All-llahu, pastaj nuk u luhatën, atyre u zbresin melaiket (në prag të vdekjes dhe u thonë): “Mos u frikësoni dhe mos u pikëlloni, keni myzhde Xhennetin që ju premtohej!”(Fussilat: 30). Besimtarët janë të vetëdijshëm se Krijuesi i tyre “as që obligon ndoken çka nuk ka mundësi (të veprojë).“ (A’raf: 42). Ata shumë mirë e dinë se “Allahu çdo send e ka krijuar me masë të caktuar.” (Kamer: 49). Në këtë mënyrë, ata janë ata që thonë: “Thuaj: “Neve nuk na godet asgjë tjetër, përveç çka na është caktuar nga All-llahu; Ai është ndihmëtar yni”. Prandaj, vetëm All-llahut le t’i mbështeten besimtarët. “ (Teube:51). Dhe thonë “neve na mjafton që kemi All-llahu, Ai është mbrojtësi më i mirë!”. (Ali Imran:173-174). Sidoqoftë, pasi bota është vend i sprovës për njeriun, besimtarët gjithsesi duhet që të ballafaqohen me disa vështirësi. Uria, etja, humbja e pasurisë, sëmundja, fatkeqësitë etj, gjithashtu mund t’i godasin në çdo kohë. Varfëria si dhe vuajtje tjera mund t’u bien atyre. Në Kur’an përshkruhet lloji i sprovës nëpër të cilin mund të që kalojë besimtari:
Po ju menduat se do të hyni në Xhennet, pa u sprovuar edhe ju me shembullin e atyre që ishin para jush, të cilët i patën goditur skamjet e vuajtjet dhe qenë tronditur, sa që i dërguari thoshte, e me te edhe ata që kishin besuar: "Kur do të jetë ndihma e All-llahut?!" Ja (u erdhi ndihma) vërtetë ndihma e All-llahut është afër!" (Bekare: 214)
Natyrisht, fatkeqësitë kurrë nuk e kanë ndryshuar respektin dhe frikën e profetit dhe ashabëve të tij që kishin për Allahun. Kurrfarë ndryshimi në qëndrimin e tyre kurrë nuk ka ndodhur kur ballafaqoheshin me hallet e tyre. Allahu, gjithashtu, u jep besimtarëve lajm të gëzuar për përkrahjen e Tij në ajetin: "Me të vërtetë, ndihma e Allahut (gjithmonë) është afër". Si rrjedhim, "All-llahu do t'i shpëtojë me atë suksesin e tyre ata, që kishin qenë të ruajtur. Ata nuk do t'i kapë e keqja e as nuk do të jenë të shqetësuar. " (Zumer: 61)
Besimtarët e dinë se kohërat e vështira janë të krijuara posaçërisht dhe përgjegjësi e tyre është që të reagojnë me durim dhe qëndrueshmëri në to. Bile këto janë mundësi të mëdha që të tregohet këmbëngulja dhe përkushtimi ndaj Allahut dhe këto janë mjete që të fitohet pjekuri personale. Në këtë mënyrë, besimtari bëhet më i lumtur, më i emocionuar dhe më shumë i angazhuar pas rasteve të tilla.
Sidoqoftë, qëndrimi i jobesimtarëve është krejtësisht tjetër. Kohërat e vështira i vejnë në pikëllim. Ndryshe nga dhimbja fizike, jobesimtari gjithashtu vuan edhe nga shqetësimi mental.
Frika, humbja e shpresës, pesimizmi, pikëllimi, brenga, shqetësimi dhe trazimi janë disa nga tiparet karakteristike të jobesimtarëve në këtë botë e që janë vetëm version i zbehtë i dhimbjes reale që ata do të vuajnë në botën e mëpastajme. Allahu "zemrën e tij ia bën shumë të ngushtë sikur të ngjitej në qiell. Kështu All-llahu lëshon dënimin mbi ata që nuk besojnë." (En'am:125)
Nga ana tjetër, ata që janë besimtarë të vërtetë që kërkojnë falje dhe pendohen tek Allahu janë pranuesit e mirëdashjes dhe përkrahjes së Allahut në këtë botë siç tregohet në ajetin e ardhshëm:
E të kërkoni falje Zotit tuaj dhe pendohuni (kthehuni) te Ai, se Ai do të ju mundësojë përjetime të mira (në këtë jetë) deri në një afat (të caktuar) dhe çdo punëmiri i jep shpërblimin e merituar. Në qoftë se refuzojnë (të kërkojnë falje), unë pra kam frikë për ju, dënimin e ditës së madhe. (Hud: 3)
Në një ajet tjetër, jeta e besimtarëve përshkruhet kështu:
Atyre që patën frikë nga (dënimi) All-llahu, u thuhet: "Ç'është ajo që shpalli Zoti juaj?" Ata thoshin: "Shpalli çdo të mirë!" Ata që bënë vepra të mira, edhe në këtë jetë kanë shpërblim të mirë, por shpërblimi i tyre në botën tjetër është shumë më i mirë, e sa vend i mirë është ai i të devotshmëve. (Nahl: 30)
Ahireti është sigurisht më superiore dhe më i mirë se kjo botë. Duke krahasuar me ahiretin, kjo botë është vetëm vend i poshtër dhe krejtësisht i pavlefshëm. Prandaj, nëse dikush dëshiron që të vendos një cak për vete, ai cak do të duhej të jetë parajsa në ahiret Ai gjithashtu duhet të mbajë në mend se ata që synojnë parajsën do të kenë mirëdashje dhe përkrahje nga Krijuesi i tyre edhe në këtë botë. Por ata që synojnë këtë botë të pabindur ndaj Allahut shpesh nuk fitojnë asgjë nga vlera e saj si dhe vendbanimin e jetës së ardhshme të tyre është ferri.
Allahu u premton parajsën atyre që i afrohen pranisë së Tij si besimtarë. Sigurisht, Allahu do ta mbajë premtimin. Njerëzit që e kanë besimin e sigurt, e dinë se Krijuesi i tyre do ta mbajë premtimin dhe se ata do të pranohen në parajsë pasi kanë qenë besimtarë të vërtetë në këtë botë:
Ato janë Xhennetet e Adnit. që Mëshiruesi u pat premtuar robve të vet, pa i parë ata (i besuan pa i parë), e premtimi i Tij është i kryer. (Mejrem: 61)
Çasti i hyrjes në parajsë është momenti më i rëndësishëm për ata që besuan dhe bënë vepra të mira. Gjatë tërë jetës së tyre, ata janë përpjekur për këtë gjë, janë lutur dhe kanë bërë veprat e duhura që ta fitojnë. Në prani të Allahut, është vendi më i mirë për të qëndruar dhe vend i vërtetë që të fitohet: parajsa; vend i përgatitur enkas për besimtarët. Allahu e përshkruan këtë çast të papërsëritshëm në ajetin e ardhshëm:
Përfundimi i mirë është Xhennete të Adnit (vende të përjetshme) ku do të hyjnë ata, edhe prindërit, gratë dhe fëmijët e tyre të cilët kanë qenë vepërmirë ata do t'i vizitojnë engjëjt duke hyrë në secilën derë. (u thonë) Selamun alejkum, me durimin tuaj gjetët shpëtimin; sa përfundim i lavdishëm është ky vend. (Rad: 23-24)
Shembulli (atributi) i xhennetit që u është premtuar të devotshmëve është: që nën (pallatet) të rrjedhin lumenj, që ushqimi në të dhe hija në të është e përhershme. Ai është përjetim i lumtur i atyre që ishin të ruajtur, e përfundimi i jobesimtarëve është zjarri. (Rad: 35)
Një pamje e mrekullueshme e liqeve, lumenjve dhe një gjelbërim për bukuri është një lloj parajse e imagjinuar nga njeriu i zakonshëm. Mirëpo ky përfytyrim i parajsës duhet sqaruar pasi nuk shpreh saktësisht pikëvështrimin kur’anor. Është më se e vërtetë se parajsa ka bukuri domethënëse; por ambient aq të këndshëm vetëm përshkruan aspektin e saj estetik dhe tërheqës. Për këtë shkak në Kur’an përmenden shtëpi të mahnitshme, kopshte të bukura dhe lumenj të pasur. Mirëpo të kufizuarit e parajsës në një madhësi fizike do të del se është paraqitur në mënyrë joadekuate ndaj realitetit.
Bukuria dhe madhështia e parajsës janë përtej imagjinatës së njeriut. Fjalët në Kur’an “(të mira) plot degë me gjethe e pemë.” (Rrahman: 48) me të vërtetë ilustron një pamje të gjallë të natyrës së vërtetë të parajsës. Çfarë mendohet për “të mirat” janë gjërat të krijuara posaçërisht nga Allahu i Gjithëdijshmi. Këto të mira mund të jenë shpërblime apo gjëra që njeriut i japin aq kënaqësi sa që qenia njerëzore nuk ka paramenduar ndonjëherë. Premtimi i Allahut “ata kanë te Zoti i tyre çka të dëshirojnë; e kjo është ajo dhuntia e madhe.” (Shura:22) e thekson se si e mirë e Allahut, imagjinata e besimtarëve do të formojë një parajsë sipas dëshirave dhe shijeve të veta.
Besimtarëve dhe besimtareve All-llahu u premtoi xhennete nën të cilët rrjedhin lumenj, në të do të jenë përgjithmonë, dhe (u premtoi) vendbanime të bukura në xhennetin e Adnit, edhe një disponim nga All-llahu që është mbi të gjitha. Ky, pra është ai shpëtimi i madh. (Teube: 72)
Në këtë botë, besimtarët jetojnë “në shtëpitë (xhamitë) që All-llahu lejoi të ngritën, e që në to të përmendet emri i Tij” (Nur: 36) Me urdhrin e Allahut, këto banesa mbahen pastër dhe me përkujdesje të veçantë.
Në mënyrë të njëjtë janë edhe banesat në parajsë; ato janë të vendosura aty ku Allahu madhërohet dhe emri i Tij gjithmonë mbahet në mend.
Gjithashtu edhe vila të mëdha në vende të bukura, banesat e besimtarëve në këtë botë mund të jenë punime nga dizajni dhe arkitektura e fundit moderne, të ndërtuara në qytete të bukura.
Banesat në parajsë që përshkruhen në Kur’an, zakonisht gjenden pranë bukurive natyrore:
Ndërkaq, ata që u ruajtën për hir të Zotit të tyre, për ta do të ketë dhoma të ndërtuara njëra mbi tjetrën, nën të cilat rrjedhin lumenjtë (e të mirave). Premtimi i All-llahut, e All-llahu nuk e thyen premtimin. (Zumer: 20)
Dhomat e përmendura në ajetin e mësipërm, nën të cilat rrjedhin lumenj, mund të kenë dritare të gjëra apo korridore të rrethuara me mure xhami për të mundësuar shikimin e kësaj pamje të bukur. Këto janë shtëpi të dekoruara bukur me frone të dizajnuara posaçërisht për komforin e besimtarëve. Ata do të pushojnë mbi këto frone që janë të vendosura në radhë dhe do të kënaqen në begatinë e frutave të shijshme dhe lloje të ndryshme të pijeve. Dizajni dhe dekorimi i vilave janë nga materiali dhe tekstili më kualitativ. Divane të rehatshme me brokadë mëndafshi dhe fronet janë të cekura posaçërisht në shumë ajete:
Janë në shtretër të qëndisur me ar. Të mbështetur në to përballë njëri-tjetrit. (Wakia: 15-16)
Ata janë të mbështetur në kolltukë të renditur (dhe praruar me ar dhe gurë të çmueshëm) dhe Ne u shoqëruam atyre hyri symëdha. (Tur: 20)
Siç sugjerojnë edhe ajetet, kolltukët janë simbol i dinjitetit, madhështisë dhe pasurisë. Allahu do që shërbëtorët e vet t’i vendosë në banesa të shkëlqyera në parajsë. Në ambient aq të mrekullueshëm, besimtarët vazhdimisht përmendin Allahun dhe përsërisin fjalën e Tij:
Xhennetet e Adnit janë që do të hyjnë në to, aty do të stolisen me byzylyk nga ari e margaritari, e petkat e tyre janë të mëndafshta. E ata thonë: "Falënderuar qoftë All-llahu që largoi prej nesh brengat; vërtet, Zoti ynë është që falë shumë dhe është bamirës. I cili nga mirësia e Tij na vendosi në vendin e përjetshëm, ku nuk do të na prekë ndonjë mundim fizik dhe ku nuk na prek ndonjë molisje. (Fatir: 33-35)
Materiali bazë i parajsës është “punë me shumë hijeshi” dhe “me bukuri të shquar”. Këto janë të gjitha shëmbëllimet e inteligjencës përfundimtare dhe artit të Allahut. P.sh., kolltukët janë të praruara me ar dhe me gurë të çmuar. Kolltukët nuk janë të zakonshëm por janë madhështorë. Rrobat janë nga mëndafshi dhe materiali i çmueshëm. Bile, stolitë e argjendit dhe të arit do të jenë të dorës së dytë në krahasim me veshjen e çmuar. Në Kur’an, Allahu jep shumë detaje në lidhje me parajsën, megjithëse nga këto përshkrime është e qartë se çdo besimtar do të kënaqet në kopsht të punuar sipas imagjinatës së vet. Padyshim, Allahu do të dhurojë shumë gjëra tjera mahnitëse për shërbëtorët e Vet të dashur.
Atyre u shërbejnë me enë e gastare nga ari, aty do të kenë çka t'u dëshirojnë shpirti dhe t'u kënaqet syri. Ju do të jeni aty përgjithmonë. (Zuhruf: 71)
Nga përshkrimet dhe ilustrimet që janë në Kur’an, mund të krijohet një pasqyrë e përgjithshme e të kuptuarit se si duket parajsa. Në ajetin: “Saherë që u jepet ndonjë ushqim nga frutat e tij, ata thonë: “Ky është që me te u ushqyem edhe më parë” (Bekare: 25) Allahu thotë se të mirat në parajsë do të jenë krejtësisht të ngjashme si në këtë botë. Në pajtim me përshkrimin e ajetit “Dhe do t’i shtie në Xhennetin, të cilin ua ka bërë të njohur atyre.” (Muhammed: 6), kështu që ne mund të arrijmë në përfundim se Allahu do tu lejojë besimtarëve të banojnë në xhennet për të cilën kanë qenë të njoftuar më parë.
Sidoqoftë, çdo informatë që mund të mbledhim për parajsën në këtë botë duhet patjetër të jetë joadekuate; pasi ajo mund të jep vetëm disa të dhëna të përafërta për të pasqyruar pamjen e përgjithshme. “Shembulli i Xhennetit, i cili u është premtuar atyre që janë ruajtur (të devotshëm) në të cilin ka lumenj me ujë për pije, lumenj nga qumështi me shije të paprishur, lumenj nga vera e shijshme për njerëz, lumenj nga mjalti i kulluar.” (Muhammed: 15). Ky ajet na e bën të qartë se parajsa është një vend përtej imagjinatës sonë. Në shpirtin e njeriut, ky ajet na e bën të mendojmë se është një vend me pamje të papritur.
Nga ana tjetër, Allahu e përshkruan parajsën si “një zbavitje” apo “festë”:
Por ata që ia patën frikën Zotit të tyre, ata i kanë xhennetet nëpër të cilat rrjedhin lumenj dhe aty janë përgjithmonë. Ajo është pritje nga ana e All-llahut, e për të mirët më e dobishmja është ajo që është tek All-llahu. (Ali-Imran: 198)
Në këtë ajet, Allahu paraqet parajsën si një vend të kënaqësisë dhe zbavitjes. “Fundi” i kësaj jete, kënaqësia e të kaluarit “të sprovës” dhe fitimi i vendeve më të mira në të cilat do të banohen përgjithmonë, janë sigurisht çështje për besimtarët që të gëzohen. Festimi do të jetë i mrekullueshëm: që nuk i përngjanë asnjë feste në këtë botë. Është e sigurt se do të bëhet një festim ndryshe prej traditës dhe zakoneve të njohura për ne nga popujt e mëparshëm dhe ata të sotëm.
Në jetën e amshuar, fakti që besimtarët do të shijojnë kënaqësi të ndryshme dhe të pashtershme na sjell në mend një karakteristikë të rëndësishme të besimtarëve në parajsë: kurrë nuk do të ndjejnë lodhje. Në Kur'an kjo ndjenjë përshkruhet me fjalë e thëna nga besimtarët: "...I cili nga mirësia e Tij na vendosi në vendin e përjetshëm, ku nuk do të na prekë ndonjë mundim fizik dhe ku nuk na prek ndonjë molisje." " (Fatir: 35)
Padyshim, atje besimtarët nuk do të lëngojnë nga lodhja mendore. Përndryshe nga parajsa ku “ata aty nuk i godet kurrfarë lodhje” (Hixhr: 48), njeriu në këtë botë ndien lodhje pasi trupi i tij nuk është krijuar i fortë. Kur dikush ndihet i lodhur, është vështirë që të koncentrohet dhe të marrë vendime racionale. Për shkak të lodhjes, perceptimet ndryshohen. Sidoqoftë, gjendja e tillë shpirtërore nuk ekziston në parajsë. Të gjitha shqisat mbeten të mprehta duke i perceptuar krijimet e Allahut në mënyrën më të mirë. Besimtarët janë plotësisht të liruar nga çdo ndjenjë e lodhjes, prandaj, ata i shijojnë dhuratat e Allahut pa pengesa. Kënaqësia dhe argëtimi janë të pakufishme dhe të amshueshme.
Në një ambient ku lodhja dhe mërzia nuk ekzistojnë, Allahu shpërblen besimtarët me krijimin e "çfarëdo që ata dëshirojnë". Në të vërtetë, Allahu u jep lajme të mira se ai do të krijon më shumë se ata mund të marrin me mend: "Ata aty kanë çka të dëshirojnë, e te Ne ka edhe më shumë." (Kaf: 35)
Duhet pasur në mendje se njëra ndër dhuratat e parajsës është se "ata i shpëtoi (All-llahu) prej vuajtjeve të Xhehennemit." (Duhan: 56) dhe "ata nuk nuk do të dëgjojnë as zhurmën e tij (të Ferrit)." (Enbia: 102)
Çfarëdo që dëshirojnë, nga ana tjetër, besimtarët do të kenë mundësinë që të shohin dhe të flasin me njerëzit në ferr. Ata janë falënderues edhe për këtë kënaqësi:
(Këta) Thonë: "Ne edhe kur ishim në familjet tona, ishim ata që frikësoheshim. E All-llahu na dhuroi të mira dhe na ruajti prej dënimit të erës (flakës) së nxehtë të zjarrit. Ne më parë ishim ndër ata që lutëm Atë, e Ai është bamirës, mëshirues". (Tur: 26-28)
Parajsa përshkruhet në Kur’an si vijon: “Dhe kur të shikosh aty, sheh begati të mëdha e zotërim (pronë, pasuri) të madh.“ (Insan: 20) Këtu, sytë shijojnë dhe kënaqën nga perspektiva tjetër, në dimensione tjera. Çdo skaj dhe pikë është stolisur me ornamente të çmuara. Kjo madhështi është vetëm për besimtarët që Allahu i ka mëshiruar me mëshirën e Tij dhe të cilëve u ka dhuruar Kopshtin e Tij. “Ne kemi hequr prej zemrave të tyre çfarëdo urrejtje, e ata në mbështetëse qëndrojnë ballë për ballë njëri-tjetrit duke qenë të vëllazëruar” (Hixhr: 47) Aty do të jenë përgjithmonë, e nuk kërkojnë të largohen nga ai (ose t’u ndryshohet). (Kehf: 108)
Besimtarëve dhe besimtareve All-llahu u premtoi xhennete nën të cilët rrjedhin lumenj, në to do të jenë përgjithmonë, dhe (u premtoi) vendbanime të bukura në xhennetin e Adnit, edhe një disponim nga All-llahu që është mbi të gjitha. Ky, pra është ai shpëtimi i madh. (Teube: 72)
Në faqet paraprijëse, i përmendëm dhuratat e çmuara që Allahu i dhuron njeriut në parajsë. Është evidente se parajsa është vend që i përmban të gjitha kënaqësitë që njeriu mund të përjetojë me pesë shqisat e tij. Mirëpo, cilësia superiore e parajsës është vullneti i mirë i Allahut. Për besimtarët, fitimi i kënaqësisë së Allahut bëhet burim i madh i kënaqësisë dhe paqes në ahiret. Bile, duke parë dhuratat e Allahut dhe duke qenë falënderues ndaj Allahut për bujarinë e Tij i bën ata të ndjehen të lumtur. Në Kur’an, besimtarët në parajsë përshkruhen si në vijim:
... All-llahu është i kënaqur me ta dhe ata janë të kënaqur ndaj Tij. Ky është shpëtim i madh. (Maide: 119)
Të mirat e parajsës aq të vlefshme i bën kënaqësia e Allahut. Të mirat e njëjta mund të ekzistojnë edhe në këtë botë, por kënaqësia e Allahut nuk është e përfshirë këtu, besimtarët nuk mund të shijojnë këto të mira. Kjo është çështje shumë e rëndësishme me të cilën njerëzit duhet ta vrasin mendjen. Ajo që në të vërtetë i bën këto të mira të çmuara është diçka përtej kënaqësisë që jep. Ajo që me të vërtetë është e rëndësishme, është fakti se Allahu e ka dhuruar atë të mirë.
Besimtari që ka përfitim nga e mira e tillë dhe është falënderues ndaj Krijuesit të tij e nxjerr kënaqësinë kryesore të tij duke e ditur se kjo është bujari e Allahut. Kënaqësia mund të gjendet vetëm nga fakti se Allahu e mbron atë, e donë dhe se Krijuesi i Tij e mbulon me Mëshirën e Tij. Prandaj, zemra e njeriut pranon vetëm kënaqësinë nga parajsa. Ai është krijuar që të jetë shërbëtor i Allahut dhe prandaj ai pranon vetëm kënaqësitë nga bujaria e Tij.
Për këtë shkak "Parajsa në tokë"- si utopi e jobesimtarëve- kurrë nuk mund të ekzistojë në këtë botë. Edhe nëse çdo gjë që ekziston në parajsë të mblidhej dhe të vendosej në këtë botë, prapë do të ishte e pakuptimtë pa kënaqësinë e Allahut.
Shkurtimisht, parajsa është dhuratë e Allahut për shërbëtorët e Tij të sinqertë dhe për këtë arsye kjo është e rëndësishme për ta. Pasi "... ata janë rob të ndershëm! " (Enbia: 26) ata e arrijnë kënaqësinë dhe lumturinë a amshuar. Fjalët e besimtarëve në parajsë janë "i lartësuar është emri i Zotit tënd, të madhëruar e të nderuar!" (Rrahman: 78)
Vendi, ku jobesimtarët do të mbesin përgjithmonë është krijuar posaçërisht që t’u shkaktojë dhimbje në trupin dhe shpirtin e njeriut. Kjo është kështu vetëm për shkak se jobesimtarët janë fajtorë për një gabim të madh dhe drejtësia e Allahut bie si dënim mbi ta.
Duke qenë jo-falënderues dhe përbuzës ndaj Krijuesit, Atij që i jep njeriut shpirt, është ndër veprat më të liga që mund të bëhen në tërë gjithësinë. Prandaj, në ahiret do të ketë dënim të hidhur për këtë gabim të tmerrshëm. Për këtë qëllim shërben ferri. Njeriu është krijuar që të jetë shërbëtor i Allahut. Nëse ai e mohon qëllimin kryesor të krijimit të tij, atëherë ai do të merr atë që e meriton. Allahu për këtë thotë në ajetin vijues:
... e ata që nga mendjemadhësia i shmangen adhurimit ndaj Meje, do të hyjnë të nënçmuar në Xhehennem. (Gafir: 60)
Pasi shumica e njerëzve do të dërgohen në xhehennem edhe dënimi është i përhershëm dhe i amshueshëm, atëherë qëllimi kryesor, synimi themelor i njerëzimit është që t’i ikin xhehennemit. Kërcënimi më i madh ndaj njeriut është xhehennemi dhe nuk ka asgjë tjetër më të rëndësishme sesa shpëtimi i shpirtit nga xhehennemi.
Pavarësisht nga kjo, gati të gjithë njerëzit jetojnë në një gjendje të pavetëdijshme. Ata preokupohen me problemet e përditshme. Ata punojnë me muaj, vite, bile me dekada për çështje të parëndësishme duke mos menduar kurrë për kërcënimin më të madh që u kanoset, rreziku më kërcënues ndaj ekzistencës së tyre të amshueshme. Xhehennemi është shumë afër tyre; e ata ende janë të verbër që të shohin atë:
Njerëzve u është afruar koha e llogarisë së tyre, e ata të hutuar në pakujdesi nuk përgatiten fare për të. Atyre nuk u vjen asnjë këshillë e re (në Kur'an) nga Zoti i tyre, e që ata të mos tallen me të duke e dëgjuar. Të shmangura nga e vërteta janë zemrat e tyre. (Enbia: 1-3)
Njerëzit e tillë angazhohen në punë të kota. Ata e kalojnë tërë jetën duke vrapuar pas qëllimeve imagjinare. Më së shumti caqet e tyre janë ngritja në pozitë në vendin e punës, martesa, posedimi i një “familjeje të lumtur”, fitimi i madh i të hollave apo përkrahja e ndonjë ideologjie të padobishme. Duke i bërë këto gjëra, këta njerëz janë të pavetëdijshëm për kërcënimi e madh që iu kanoset. Për këta njerëz xhehennemi është një vend i imagjinuar.
Në të vërtetë, xhehennemi është më real se kjo bota. Pas një kohe bota do të pushojë së ekzistuari, ndërsa xhehennemi do të mbes përgjithmonë. Allahu, Krijuesi i gjithësisë e botës dhe i të gjithë baraspeshave delikate në natyre, njësoj e ka krijuar ahiretin, parajsën dhe ferrin. Dënim i hidhur iu është premtuar të gjithë jobesimtarëve dhe hipokritëve:
Por, mjaft është për ta Xhehennemi në të cilin hidhen. Sa vend i shëmtuar është ai. ) (Muxhadele: 8
Xhehennemi, vend më i shëmtuar që mund të imagjinohet, është burim i mundimeve të dukshme. Ky mundim dhe dhimbje nuk është e ngjashëm me ndonjërën nga dhimbjet e kësaj bote. Është më intensive se çdo dhimbje apo mizori që dikush ka mundur ndonjëherë të përjetojë në këtë botë. Sigurisht është punë e Allahut, i Lartë në Mençuri.
E vërteta e dytë për xhehennemin është se, për çdokënd, kjo torturë është e përjetshme dhe e amshueshme. Shumica e njerëzve në këtë shoqëri injorante kanë zakonisht ide të gabuar lidhur me xhehennemin: ata mendojnë se ata do të "vuajnë dënimin e tyre" në xhehennem për një kohë të caktuar e pastaj do të falen. Ky është vetëm mendim nga dëshira e tyre. Kjo bindje është e përhapur veçanërisht tek ata që e konsiderojnë veten besimtar por që nuk i kryejnë detyrimet e veta ndaj Allahut. Ata mendojnë se mund të kënaqen me kënaqësitë e kësaj bote sa të donë. Sipas besimit të njëjtë, ata do të fitojnë xhennetin pas dënimit të marrë në xhehennem për një kohë. Mirëpo, fundi që i pret ata është më i dhembshëm sesa ata mendojnë. Xhehennemi sigurisht është vend i torturës së përjetshme. Në Kur'an, shpesh është theksuar se dënimi për jobesimtarët është i vazhdueshëm dhe i përjetshëm. Ajeti në vazhdim e sqaron këtë fakt: "Aty do të mbesin për tërë kohën (pa mbarim)." (Nebe: 23)
Duke qenë jo-falënderues dhe mohues ndaj Krijuesit i cili “ju pajisi me (shqisa për) të dëgjuar, me të parë dhe me zemër, ashtu që të jeni falënderues.” (Nahl: 78) me të vërtetë e meritojnë dënimin e përjetshëm. Arsyetimet që dikush i paraqet nuk do ta shpëtojnë nga xhehennemi. Vendimi i dhënë për ata që shfaqin indiferencë – apo edhe më keq, armiqësi – ndaj religjionit të Krijuesit të Vet është i padyshimtë dhe i pandryshueshëm. Në botë, ata ishin arrogantë dhe nuk iu kanë nënshtruar Allahut të Plotfuqishëm. Ata ishin gjithashtu edhe armiq të përbetuar të besimtarëve. Në ditën e gjykimit do të dëgjojnë këtë:
Andaj, hyni në dyert e xhehennemit, aty do të jeni përjetë: sa vend i keq është ai i kryelartëve!" (Nahl: 29)
Karakteristika më trishtuese e xhehennemit është natyra e përjetshme e tij. Nëse hyrët njëherë në xhehennem, nuk ka më kthim prapa. Realiteti i vetëm është xhehennemi me shumë lloje të torturimeve. Të ballafaquarit me torturë të tillë të përjetshme, njeriu bie në një gjendje të pashpresë. Ai nuk ka shpresa më. Kjo gjendje është e përshkruar në këtë mënyrë në Kur’an:
E ata që nuk respektuan All-llahun, skutë e tyre është zjarri. Sa herë që të tentojnë të dalin nga ai, kthehen në të dhe atyre u thuhet: "Shijoni dënimin e zjarrit që ju e konsideronit rrenë. (Sexhde: 20)
Ndërsa ata që nuk i besuan argumentet Tona, ata janë të të majtës. Kundër tyre është zjarri i mbyllur. (Beled: 19-20)
Në ditën e gjykimit, aty do të jenë me miliarda njerëz, por kjo turmë e madhe nuk do t’u jap jobesimtarëve një mundësi që të ikin nga gjykimi. Pas gjykimit të jobesimtarëve në prani të Allahut, ata do të jenë të etiketuar si “njerëzit e dorës së majtë”. Kjo është koha kur ata do të dërgohen në xhehennem. Prej këtu e më tutje ata do të kuptojnë se xhehennemi do të jetë vendbanimi i tyre i përhershëm. Ata që dërgohen në xhehennem do të vijnë me një dëshmitar dhe një vozitës:
Dhe i fryhet surit, e ajo është dita e premtuar (për dënim). E do të vijë secili njeri bashkë me të dhe grahësi edhe dëshmitari. (I thuhet) Ti ishe në një huti nga kjo (ditë) e Ne ta tërhoqëm perden tënde dhe tash ti sheh shumë mprehtë. E shoku (përcjellësi) i tij do të thotë: "Kjo që është te unë (regjistri i veprave) është gati. Ju të dy (engjëjt) hidhini në Xhehennem secilin mohues kryeneç. Secilin pengues të veprave, mizor e të dyshimtë në fe. I cili All-llahut i shoqëroi Zot tjetër, pra hidhini atë në vuajtjet më të rënda". (Kaf: 20-26)
Jobesimtarët do të dërgohen në këtë vend të tmerrshëm “në grupe”. Sidoqoftë, rrugës për në xhehennem, frika nga ai është frymëzuar në zemrat e jobesimtarëve. Zëri i tmerrshëm dhe zhurma e zjarrit dëgjohet edhe nga largësia:
Kur të hidhen në të, ata do t'ia dëgjojnë atij ushtimën e ai vlon. Nga zemërimi, ai gati copëtohet. (Mulk: 7-8)
Nga ajetet, është e qartë se kur ata ringjallen, të gjithë jobesimtarët do të kuptojnë se çfarë do t’u ndodhë. Ata mbesin vetëm; pa miq, të afërm apo përkrahës që t’iu ndihmojnë. Jobesimtarët nuk do të kenë fuqi më që të sillen me arrogancë dhe do të humbin vetëbesimin. Ata do të shikojnë me bisht të syrit. Njëri nga ajetet e përshkruan këtë moment:
Do t'i shohësh ata duke iu afruar atij (zjarrit) të frikësuar nga nënshtrimi, se si e shikojnë me bisht të syrit tinëzisht (me një shikim të vjedhur). Ata që besuan do të thonë: "Vërtet, të humbur në ditën e kiametit janë ata që e humbën vetveten dhe familjen e vet!" Ta dini pra, se mizorët janë në dënim të përjetshëm. (Shura: 45)
Xhehennemi është përplot me urrejtje. Uria e tij për jobesimtarët kurrë nuk mund të shuhet. Pavarësisht nga numri i madh i jobesimtarëve, ai ende lyp shumë e më shumë:
(Përkujto) Ditën kur Ne Xhehennemit i themi: "A je mbushur?" E, ai thotë: "A ka ende?" (Kaf: 30)
Allahu e përshkruan Xhehennemin në Kur’an si në vijim:
E Unë atë do ta hedhë në Sekar! E, ku e di ti se çka është Sekar? Ai nuk lë send të mbetet pa e djegur. Ai është që ua prish dhe ua nxin lëkurat. (Mudeththir: 26-29)
Sa të arrijnë në xhehennem, jobesimtarët do të ngujohen në të. Këtu, ata do të shohin pamjet më të tmerrshme. Ata menjëherë e kuptojnë se ata do t’i “prezantohen” xhehennemit, në vendin ku do të qëndrojnë gjithmonë. Dyert e mbyllura tregojnë se aty nuk do të ketë shpëtim. Allahu e shpjegon gjendjen e jobesimtarëve si vijon:
Ndërsa ata që nuk i besuan argumentet Tona, ata janë të të majtës. Kundër tyre është zjarri i mbyllur. (Beled: 19-20)
Tortura në Kur’an përshkruhet si “dënim i madh” (Ali-Imran: 176), “ndëshkimi i rreptë” (Ali-Imran: 4) dhe “ndëshkim i dhembshëm e pikëllues” (Ali-Imran: 21). Përshkrimi i tij është i pamjaftueshëm për kuptimin e plotë të dënimit në xhehennem. Paaftësia e rezistimit edhe djegieve të vogla në këtë botë, njeriu nuk mund të merr me mend se mund të jetë i ekspozuar zjarrit përgjithmonë. Bile, dhembja që jep zjarri në këtë botë nuk mund të krahasohet me rreptësinë e dënimit në xhehennem. Asnjë dhembje nuk mund të jetë i ngjashëm me atë të xhehennemit:
Atë ditë askush nuk mund të dënojë sikur Ai. Dhe askush si Ai nuk mund të lidhë me pranga. (Fexhr: 25-26)
Në xhehennem ka jetë. Por është një jetë ku çdo moment është i mbushur me torturë dhe vuajtje. Ekziston çdo lloj torture fizike, mentale apo psikike, lloje të ndryshme të torturës si dhe turp i madh në atë botë. Të krahasohet me ndonjë vuajtje në këtë botë është e pamundur.
Njerëzit në xhehennem i përjetojnë dhembjet nëpërmjet të pesë shqisave. Sytë e tyre do të shohin pamje të tmerrshme dhe të neveritshme; veshët e tyre do të dëgjojnë çirrjet, dënesat dhe ulërimat më të frikshme; hundët e tyre do të mbushen me erëra djegëse dhe të pakëndshme; gjuhët e tyre do të shijojnë shijet më të padurueshme dhe më të ndyra. Ata do ta përjetojnë xhehennemin thellë në qelizat e tyre; kjo është dhembja më e hidhur dhe më tërbuese që vështirë mund të merret me mend në këtë botë. Lëkura e tyre, organet e tyre të brendshme dhe i tërë trupi do të jenë të torturuara dhe do të përpëliten në dhembje.
Njerëzit e xhehennemit janë të qëndrueshëm ndaj dhembjes dhe kurrë nuk vdesin. Kështu që, kurrë nuk do të mund të shpëtojnë veten nga tortura. Në Kur’an, kjo dhembje përshkruhet kështu: “... Sa të durueshëm qenkan ata ndaj zjarrit!” (Bekare: 175). Lëkurat e tyre rigjenerohen pas djegies; dhe tortura e njëjtë vazhdon përgjithmonë; intensiteti i mundimit kurrë nuk zvogëlohet. Prapë, Allahu thotë në Kur’an: “hyni në të! Për juve është njësoj, bëtë durim ose nuk bëtë.” (Tur: 16)
Sikurse dhembjet fizike, ashtu edhe ato mentale janë të ashpra në xhehennem. Njerëzit në xhehennem pendohen shumë, dhe bien në gjendje të pashpresë, pikëllohen dhe kalojnë kohë të gjatë në dëshpërim. Çdo kënd, çdo vend në xhehennem është i punuar për të shkaktuar vuajtje mentale. Vuajtja është e përjetshme; edhe nëse do të përfundonte pas miliona e miliarda vjetëve, edhe mundësie kaq e gjatë do të mund të shpresohej dhe të mbetet arsye e fortë për lumturi dhe gëzim. Por, torturat e përjetshme bën që të shkaktoj një lloj gjendje të pashpresë e që nuk mund të krahasohet me asnjë ndjenjë tjetër të njohur në këtë botë.
Sipas përshkrimeve në Kur’an, xhehennemi është një vend ku përjetohet dhembja e skajshme: aroma të neveritshme; është i ngushtë, i zhurmshëm, me tym dhe i zymtë, që bën që t’ia fus njeriut në shpirt ndjenjat e pasigurisë; zjarr që ndizet thellë në zemra; ushqim dhe pije të ndyra; veshje nga zjarri dhe katran i lëngtë.
Këto janë karakteristikat themelore të xhehennemit. Mirëpo, në këtë ambient të tmerrshëm jetohet. Njerëzit e xhehennemit kanë shqisa të mprehta. Ata dëgjojnë, flasin dhe grinden, dhe përpiqen që të dalin nga aty. Ata digjen në zjarr, eten dhe uriten si dhe pendohen. Ata torturohen me ndjenjën e fajësisë. Çfarë është më e rëndësishmja, ata dëshirojnë që të lehtësohet dhembja.
Njerëzit e xhehennemit në këtë ambient të ndytë dhe të neveritshme jetojnë një jetë shumë më të ultë sesa kafshët. Të vetmi freskim që e kanë janë frytet e gjembave të ithtë dhe druri i zakumit. Ata pinë, nga ana tjetër, gjak dhe qelb. Ndërkohë, zjarri i gllabëron nga të gjitha anët. Ankthi në xhehennem paraqitet kështu:
Është e vërtetë se ata që mohuan argumentet Tona, do t'i hedhim në zjarr. Sa herë që u digjen lëkurat e tyre, Ne ndërrojmë lëkura të tjera që të shijojnë dënimin. All-llahu është i plotfuqishëm, i drejtë. (Nisa:56)
Me ndërrimin e lëkurës, mishin e djegur, si dhe me gjakun që stërpik përreth, ata janë të lidhur me zinxhirë dhe të rrahur me kamxhik. Me duar të lidhura në qafë, ata hedhen në qendër të xhehennemit. Engjëjt e dënimit, ndërkohë, i vendosin fajtorët në krevate të zjarrta dhe me mbulesa gjithashtu nga zjarri. Edhe arkivoli i tyre është i mbuluar me zjarr.
Jobesimtarët vazhdimisht çirren që të shpëtohen nga torturat e tilla. E shpesh si përgjigje ata marrin vetëm më shumë torturë dhe poshtërim. Ata janë lënë vetëm në ankthin e tyre. Ata që ishin të njohur për arrogancën e tyre në botë tani lutet kokulur për mëshirë. Bile, ditët në xhehennem nuk janë të ngjashme me ditët në këtë botë, por sa i gjatë është minuta në vuajtjen e përjetshme, sa e gjatë është dita, java, muaji apo viti i kësaj dhembje të pafund?
Këto skena do të përjetësohen. Ato janë të vërteta. Ato janë më të vërteta sesa ditët e sotme që jemi duke i jetuar.
“Ka nga njerëzit që adhuron All-llahun me mëdyshje (luhatshëm).” (Haxhxh:11); dhe asi që thonë “Neve nuk do të na djegë zjarri vetëm për pak ditë të numëruara.” (Ali-Imran: 24); asi që kanë për qëllim paratë, statusin, dhe karrierën si caqe kryesore në jetën e tyre dhe prandaj edhe e kanë shpërfill kënaqësinë e Allahut; ata që ndryshojnë urdhrat e Allahut sipas dëshirave dhe qejfeve të tyre; ata që e interpretojnë Kur’anin sipas interesave të veta; ata që humbasin rrugën e vërtetë – shkurtimisht – të gjithë jobesimtarët dhe hipokritët do të banojnë në xhehennem, përpos atyre që Allahu me mëshirën e Tij i ka falë dhe i ka shpëtuar. Kjo është fjala përfundimtare e Allahut dhe sigurisht do të ndodhë:
Sikur të kishim dëshiruar Ne, secilit do t'i jepnim udhëzimin, por fjala (vendimi) Ime ka marrë fund (definitiv) se do ta mbushë Xhehennemin së bashku me xhinë e njerëz. (Sexhde: 13)
Ekziston edhe një fakt tjetër për xhehennemin; këta njerëz janë krijuar posaçërisht për xhehennem, siç sugjeron edhe ajeti në vazhdim:
Ne krijuam shumë nga xhinët e njerëzit për xhehennem. Ata kanë zemra që me to nuk kuptojnë, ata kanë sy që me ta nuk shohin dhe ata kanë veshë që me ta nuk dëgjojnë. Ata janë si kafshët, bile edhe më të humbur, të tillët janë ata të marrët. (Ar'af: 179)
Pavarësisht nga vuajtjet që ata do të kalojnë, nuk do të mundet as një shpirt i vetëm që t’iu ndihmojë njerëzve të xhehennemit. Asnjë shpirt nuk do të jetë në gjendje që t’iu ndihmojë. Duke mbetur të braktisur ata do ta ndiejnë ndjenjën e hidhur të vetmisë. “Prandaj, ai sot nuk ka këtu ndonjë mik.” (Hakka: 35). Përreth tyre, do të jenë vetëm “Engjëjt e Dënimit” të cilit marrin urdhra nga Allahu. Ata janë skajshmërisht të ashpër, të pamëshirshëm, roje të tmerrshme, duke bartur të vetmen përgjegjësi për shkaktimin e torturimeve të ashpra njerëzve të xhehennemit. Ndjenja e mëshirës është plotësisht e zhdukur nga shpirti i këtyre engjëjve. Përveç torturimeve të tyre, ata kanë edhe pamje, zë dhe gjeste të tmerrshme. Qëllimi i ekzistimit të tyre është që të hakmerren kundër atyre që ishin rebel ndaj Allahut, dhe ata e kryejnë punën e tyre me përgjegjësi të plotë. Shumë vështirë është që ata do të bëjnë “lëshime favorizuese” ndaj dikujt.
Kjo është, në të vërtetë, rreziku i vërtetë që i kanoset çdo shpirti në këtë botë. Njeriu, duke qenë përbuzës dhe jo-falënderues ndaj Krijuesit të Tij, prandaj duke bërë veprën më të gabueshme të tij, padyshim se meriton dënim të tillë. Prandaj, Allahu u tërheq vëmendjen njerëzve në lidhje me këtë:
O ju që besuat, ruane veten dhe familjen tuaj prej një zjarri, lënda djegëse e të cilit janë njerëzit dhe gurët. Atë (zjarrin) e mbikëqyrin engjëjt të rreptë e të ashpër që nuk e kundërshtojnë All-llahun për asgjë që Ai i urdhëron dhe punojnë atë që janë të urdhëruara. (Tahrim: 6)
Jo, Jo! Nëse nuk tërhiqet, vërtet do ta kapim për flokësh mbi ballin. Floku rrenacak, mëkatarë. E ai le t'i thërret ata të vetët. Ne do t'i thërrasim zebanitë. (Elak: 15-18)
Njerëzit e xhehennemit gjenden në gjendje të pashpresë. Torturat që ata i përjetojnë janë jashtëzakonisht të vrazhda dhe të pafundme. Shpresa e vetme e tyre është vajtimi dhe lutja për shpëtim. Ata i shohin njerëzit e Xhennetit dhe i lusin për ujë dhe ushqim. Ata përpiqen që të pendohen dhe të kërkojnë falje nga Allahu. Sidoqoftë, të gjitha këto janë të kota.
Ata i lusin rojet e xhehennemit. Ata bile kërkojnë nga ata që bëhen ndërmjetësues mes tyre dhe Allahut dhe kërkojnë mëshirë. Dhimbja e tyre është e padurueshme sa që ata kërkojnë që të shpëtojnë nga ajo bile vetëm për një ditë:
Dhe ata, që janë në zjarr, rojës së Xhehennemit i thonë: "Lutnie Zotin tuaj të na e lehtësoj dënimin, bile një ditë!" Ata u thonë: "A nuk u patën arritur juve të dërguar tuaj me argumente të qarta? Ata përgjigjen: "Po (na kanë ardhur)!" E pra, (u thotë roja) lutnu ju vetë, po lutja e jobesimtarëve është asgjë!" (Gafir: 49-50)
Jobesimtarët më tutje kërkojnë të gjejnë shteg për falje, por ata rreptësisht kthehen prapa:
Ata thonë: "O Zoti ynë, ne na patën mundur të këqijat (u dhamë pas epsheve të dynjasë) dhe si të tillë ishim popull i humbur! Zoti ynë, na nxjerr prej tij, e nëse gabojmë përsëri, atëherë vërtet, jemi mizor!" Ai thotë: "Heshtni aty e mos më folni!" Pse një grup prej robëve të Mi thanë: "O Zoti ynë, ne besuam, prandaj na falë dhe na mëshiro, se Ti je më i miri i mëshiruesve!" E ju i patët tallur ata, sa që ajo tallje bëri që të harronin përkujtimin ndaj Meje, madje edhe qeshnit me ta. E Unë sot i shpërbleva ata për atë që ishin të durueshëm atë janë fitimtarët. (Mu'minun: 106-111)
Kjo në të vërtetë është drejtimi i fundit që Allahu e bën njerëzve të xhehennemit. Fjalët e Tij “ Heshtni aty e mos më folni” janë përfundimtare. Prej aty e tutje, Allahu nuk do t’i ketë parasysh njerëzit e xhehennemit. Kurrkush nuk do të dëshironte bile as të mendonte për këtë situatë.
Derisa njerëzit e xhehennemit digjen në të, ata që fitojnë “kënaqësinë dhe lumturinë”, me fjalë të tjera besimtarët; janë në xhennet duke i shijuar të mirat e dhuratave të pafundme. Vuajtjet e njerëzve të xhehennemit bëhen edhe më të theksuara kur ata shohin dhe vëzhgojnë jetën e besimtarëve në xhennet. Në të vërtetë, derisa iu nënshtrohen torturave të padurueshme, ata mund të “shikojnë” të mirat e mrekullueshme të xhennetit.
Besimtarët, me të cilët jobesimtarët kanë bërë shaka në botë, tani jetojnë jetë të lumtur, duke jetuar në vende të shkëlqyeshme, shtëpi të mrekullueshme me femra të bukura, dhe duke shijuar ushqim dhe pije të shijshme. Pamja e besimtarëve në paqe dhe bollëk duke e shtuar turpin e të qenurit në xhehennem. Këto skena u shtojnë edhe më tepër dhimbje dhe vuajtje mjerimit të tyre.
Pendimi bëhet çdoherë e më i thellë. Mos respektimi i urdhrave të Allahut në botë bën që t’i bren edhe më thellë ndërgjegjja. Ata iu drejtohen besimtarëve në xhennet dhe përpiqen që të komunikojnë me ta. Ata luten për ndihmë dhe keqardhje nga ata. Por, këto janë përpjekje të kota. Edhe njerëzit e xhennetit i shohin ata. Pamja dhe jeta e tyre e shkëlqyeshme i bën ata që të ndihen edhe më falënderues ndaj Allahut. Shkëmbimi i fjalëve në mes të njerëzve të xhehennemit dhe xhennetit është si vijon:
Që janë në Xhennete e i bëjnë pyetje njëri-tjetrit, Përkitazi me kriminelët (e u thonë): "Çka u solli juve në Sekar?" Ata thonë: "Nuk kemi qenë prej atyre që faleshin (që bënin namaz); Nuk kemi qenë që ushqenim të varfrit; Dhe kemi qenë që përziheshim me të tjerët në punë të kota. Dhe kemi qenë që nuk e besonim ditën e gjykimit. Derisa na erdhi e vërteta (vdekja)!" E tanimë, atyre nuk u bën dobi ndërmjetësimi i ndërmjetësuesve, (Mudeththir: 40-48)
Në këtë kapitull, folëm për dy lloje njerëzish; ata që kanë besuar Allahun dhe ata që e kanë mohuar ekzistencën e Tij. Në gjithashtu kemi sjellë një përshkrim të përgjithshëm mbi xhehennemin dhe xhennetin, duke u bazuar krejtësisht në përshkrimet nga Kur’ani. Qëllimi ynë nuk është që të jepen disa informata mbi fenë. Kjo është përkujtues dhe vërejtje për jobesimtarët se ahireti do të jetë për ta një vend i trishtueshëm dhe do të jetë fund i tmerrshëm.
Pas krejt asaj që e thamë, është e nevojshme që të theksohet se njeriu, padyshim, është i lirë që të zgjedhë. Ai mund të jetojë jetën ashtu si ai vet dëshiron. Nuk është e drejtë e askujt që të detyrojë ndokënd me forcë që të besojë. Mirëpo, si njerëz që e besojmë në ekzistencën e Allahut si dhe në drejtësinë e Tij përfundimtare, ne bartim përgjegjësinë e paralajmërimit të njerëzve për atë ditë të frikshme. Këta njerëz sigurisht janë të pavetëdijshëm për gjendjen në të cilën gjenden dhe çfarë fundi është duke i pritur. Prandaj, ne ndjejmë përgjegjësi që t’i lajmërojmë ata. Allahu na informon mbi gjendjen në të cilën gjenden këta njerëz:
A është më i mirë ai që ndërtesën e vet e themeloi në devotshmëri dhe në kënaqësi të All-llahut, apo ai që në ndërtesën e vet e themeloi buzë bregut të shembur e bashkë me të bie në zjarrin e xhehennemit? All-llahu nuk i udhëzon njerëzit zullumqarë. (Teube: 109)
Ata që nuk i zbatojnë urdhrat e Allahut në këtë botë, me apo pa vetëdije, mohojnë ekzistencën e Krijuesit të tyre nuk do të jenë të shpëtuar në ahiret. Prandaj, para se të humbet kohë, secili duhet që ta kuptojë situatën e tij para pranisë së Allahut dhe duhet që t’i dorëzohet Atij. Përndryshe, ai do të pendohet dhe do të përballet me përfundimin e frikshëm:
Ata që nuk besuan shpeshherë do të kishin dëshiruar të kishin qenë myslimanë. Lëri (Muhammed) ata, të hanë, të dëfrehen dhe t'i preokupojë shpresa (se do të jetojnë shumë), e më vonë do të kuptojnë. (Hixhr: 2-3)
Mënyra se si t’i shmangemi dënimit të përjetshëm, e të fitohet lumturia e përhershme dhe të arrihet kënaqësia e Allahut, është e qartë:
Para se të jetë shumë vonë, duhet të kemi besim të vërtetë në Allahun.
Jetoje jetën duke bërë punë të mira që të arrish kënaqësinë e Allahut…