PASI TË VDES GJITHËSIA
Në Ditën e Gjykimit, çdokush do ta shoh realitetin qartë. Mosbesimtarët do të jenë të përballur me realitetin e Ahiretit në të cilin ata nuk besuan kurrë, u zmbrapsën nga të menduarit për të dhe e refuzuan. Ata do të shohin pasojat e gabimit të tyre dhe do të kërkojnë rrugëdalje me këmbëngulje; mirëpo, nuk do ta gjejnë. Ata do të kenë takuar një fund shkatërrimtar dhe do të jenë përplot pendim. Kur’ani rrëfen psikologjinë e tyre në hollësi.
Të përballur me Ditën e Gjykimit, dëshiruan apo jo, ata do të jenë dëshmitarë të ngjarjeve unike pasi t’i fryhet Surit: të shkatërrimit të Tokës dhe qiejve dhe të shkatërrimit të gjithësisë dhe gjithë asaj që ajo përmban. Pasi të ketë përfunduar kjo, Allahu do t’i rikrijojë qiejtë, botën dhe njerëzimin përsëri. Allahu, i Cili krijoi qiejtë, Tokën dhe të gjitha botërat, padyshim se ka fuqi të krijojë të ngjashme me to, sepse:
A nuk e kuptuan ata se Allahu që krijoi qiejt e Tokën është i plotëfuqishëm që të krijojë ashtu siç janë ata, dhe Ai u ka caktuar afatin (e vdekjes e të ringjalljes) në të cilin nuk ka dyshim? Por zullumqarët nuk deshën tjetër, vetëm të refuzojnë. (Sure Isra: 99)
A nuk e dinë ata se Allahu që krijoi qiejt dhe Tokën dhe nuk u lodh në krijimin e tyre, ka fuqi t'i ngjallë të vdekurit? Po, Ai është i plotfuqishëm për çdo send. (Sure Ahkaf: 33)
Ngjarjet e Ditës së Gjykimit do të sjellin qiej të rinjë dhe një botë të re, sepse ky është vullneti i Tij. Njerëzit do të sillen në praninë e Tij për të dhënë llogari për gjithë çka kanë punuar, sepse:
Ditën kur toka ndryshohet në tjetër tokë, e edhe qiejt në tjerë qiej, e ata (njerëzit) të gjithë dalin sheshazi para Allahut, Një, Mbizotëruesit. (Sure Ibrahim: 48)
Kjo Ditë e vështirë përkufizohet si “Dita e Shpërblimit,” “Fundi i Botës,” apo “Dita e Fundit” në Kur’an. Toka dhe qiejt e krijuar përsëri do të jenë të amshueshme dhe njerëzimi do të ringjallet. Besimtarët dhe mosbesimtarët do të ndahen dhe do të dërgohen në vendet e tyre përkatëse në jetën e përjetshme. Askush, përfshirë edhe mosbesimtarët, s’do të jetë i huaj në këtë ditë.
Besimtarët, të cilët u përgatitën për jetën e tyre në Ahiret, do të gjejnë ngjarjet e kësaj Dite saktësisht ashtu siç i parashikoi Kur’ani dhe do të kenë prehjen e pranimit të asaj që Allahu u premtoi. Në anën tjetër, mosbesimtarët do të përjetojnë një frikë, pendim dhe shqetësim të pashpjegueshëm, sepse ata i kaluan jetërat e tyre duke iu kundërvënë sistemit të Allahut. Por në këtë moment ata do të jenë të vetëdijshëm përplot dhimbje për gabimin e tyre. Ata do të jenë ballë për ballë me të vërtetën për të cilën një kohë menduan me fjalët “çka nëse kjo është e vërtetë” në pasiguri dhe frikë. Ata do t’i fillojnë çastet e tyre të para të ndëshkimit të tyre të përjetshëm, i cili s’mund të parandalohet apo të shmanget dhe janë të gjykuar që ta përjetojnë këtë gjendje përgjithmonë, sepse:
Si e mohoni Allahun, e dihet se ju ishit të vdekur, e Ai ju ngjalli, mandej ju bën të vdisni e pastaj ju ringjall, e mandej tek Ai do të ktheheni? (Sure Bekare: 28)
Tingulli i dyte i surit dhe ditringjalljese
E atyre që iu është dhënë dija dhe besimi thonë: "Ju keni qëndruar aq sa u pat caktuar Allahu deri në Ditën e Ringjalljes. E kjo pra është Dita e Ringjalljes, por ju ishit që nuk e pranonit." E atë ditë për ata që bënë zullum, arsyetimi nuk u bën dobi e as që kërkohet prej tyre të justifikohen. (Sure Rum: 56-57)
Allahu u dërgoi të Dërguarit e Tij gjithë popujve gjatë historisë për t’i bërë me dije për ekzistencën e Tij dhe për Ditën e Gjykimit dhe për t’i thirrur në besim. Por siç zbulon Kur’ani, përveç një pakice të vogël, shumica e njerëzve zgjidhën për të mos besuar, kundërshtuan Allahun dhe të Dërguarit e Tij dhe mohuan ringjalljen, siç zbulojnë vargjet në vazhdim:
Ata u betuan në Allahun, me betimin e tyre të fortë se Allahu nuk e ringjall atë që vdes! Po, (i ringjall) ai është premtim i Tij i prerë, por shumica e njerëzve nuk e dinë. I ringjall për t'ua sqaruar atyre atë për çka përçaheshin dhe për t'ua bërë me dije atyre që nuk besuan se me të vërtetë ishin gënjeshtarë. (Sure Nahl: 38-39)
(Paria e popullit të Nuhit tha:) “E nëse i përuleni një njeriu që është si ju, vërtet, atëherë do të jeni të humbur e të mashtruar. Mos vallë ai po ju premton se pasi që të vdisni, të bëheni dhe e eshtra (të kalbur), do të nxirreni të gjallë?" Sa larg e larg është sendërtimi i asaj që premtoheni! Nuk ka tjetër, pos jetës sonë të kësaj bote, vdesim, lindim dhe ne nuk do të ringjallemi.” (Sure Mu’minun: 34-37)
Njëra prej arsyeve kryesore që qëndron pas mohimit të tyre është se ata e konsiderojnë këtë jetë si jetën e vetme që ekziston. Ky gjykim i gabuar i shtynë ata të mendojnë se ekziston vetëm mosqenia pas vdekjes, gjë që u jap atyre zemër ta refuzojnë ringjalljen, ngjarjet e shpallura në Kur’an dhe Ditën e Gjykimit, edhepse të gjitha gjallesat dhe bota do të vdesin. Kur’ani jap shumë shembuj, disa prej të cilëve janë dhënë më poshtë:
Ai na solli Neve shembull, e harroi krijimin e vet e tha: "Kush i ngjall eshtrat duke qenë ata të kalbur?” Thuaj: "I ngjall Ai që i krijoi për herë të parë, e Ai është shumë i dijshëm për çdo krijim. Ai që prej drurit të gjelbër ju bëri zjarrin, e ju prej tij ndezni.” A nuk është i fuqishëm Ai, që krijoi qiejt e Tokën, të krijojë njerëz sikundër që i krijoi ata? Po, Ai është krijuesi, i dijshmi. Kur Ai dëshiron ndonjë send, urdhëri i Tij është vetëm t'i thotë: "Bëhu!" dhe menjëherë bëhet. I lartë është Ai. Në dorën e Tij është pushteti mbi çdo send dhe vetëm te Ai do të ktheheni. (Sure Ja Sin: 78-83)
Nga argumentet e Tij është edhe toka që ti e sheh të thatë (shkretëtirë), e kur Ne i lëshojmë asaj shiun, ajo gjallërohet e shtohet. S'ka dyshim se Ai që e ngjalli atë, do t'i ringjallë të vdekurit. Padyshim Ai ka mundësi për ç'do gjë. (Sure Fussilet: 39)
Madje edhe krijimi i njerëzimit në vetvete është një provë e rëndësishme e ringjalljes. Secili person u shëndrrua në një qenie komplete prej një spermatozoidi të vetëm dhe një vezoreje. Fakti se, me kalimin e kohës, një qelizë e vetme bëhet një qenie që mendon, sheh dhe gjykon pa asnjë ndërhyrje njerëzore është një tregues i qartë i krijimit. Allahu e krijoi njerëzimin prej asgjësë dhe ashtu Ai mundet me lehtësi të ribashkoj eshtrat e derdhur të secilit person për ta rikrijuar atë. Njerëzit që shpërfillin këtë krijim e injorojnë vet ekzistencën dhe arsyen e tyre dhe e refuzojnë ringjalljen e tyre me një guxim djallëzor. Ky është një akt i paturpësisë së madhe, sepse njerëzit e tillë marrin një qëndrim kundër Allahut dhe do të ballafaqohen me këtë realitet në Ahiret. Pas Ditës së Gjykimit, për të cilën njerëzit do të bëhen të vetëdijshëm me tingullin e parë të Surit, tingulli i dytë do t’i bëjë me dije ata se ringjallja ka ardhur. Duke dalur prej varreve të tyre, ata do të qëndrojnë duke pritur në fillimin e jetërave të tyre të përjetshme, siç e bën të qartë vargu vazhdim:
Dhe i fryhet Surit dhe bie i vdekur çka ka në qiej dhe në tokë, përveç atyre që do Allahu (të mos vdesin), pastaj i fryhet atij herën tjetër, dhe ja, të gjithë ata të ngritur e presin (urdhërin e Zotit). (Sure Zumer: 68)
Veçorite e dites se gjykimit
Allahu do ta shkaktojë Ditën e Gjykimit me të njëjtën lehtësi me të cilën Ai krijoi Tokën, qiejt dhe njerëzimin. Një ngjarje e tillë pohohet me fjalë të tilla si “jashtë çdo dyshimi” dhe “i sigurt/i padyshimtë.” Këto fjalë, të cilat shprehin një gjë absolutisht të sigurt, shtojnë frikërespektin e besimtarëve për Allahun dhe përpjekjet e tyre në Tokë dhe u japin përgjigje dyshimeve dhe refuzimit të mosbesimtarëve për atë Ditë në mënyrën më të qartë.
Pikërisht sikurse në të kaluarën, shumica e njerëzve ose e refuzojnë haptazi ose kanë braktisur religjionin e vërtetë për një të rrejshëm të bazuar dhe të shkrirë me traditën dhe folklorin. Mirëpo, nuk ka ndonjë shpjegim të arsyeshëm për ata që dinë të mendojnë dhe të gjykojnë normalisht për të shpërfillur mundësinë e Ditës së Gjykimit. Të dhënat shkencore gjithashtu sugjerojnë se fundi i Tokës është afër. Disa njerëz vazhdojnë të shpërfillin këtë fakt sepse ata nuk e njohin dhe nuk e vlerësojnë Allahun ashtu siç duhet dhe kështu devijojnë prej udhëzimit të vërtetë të Kur’anit dhe nuk mendojnë se do të japin përgjegjësi për veprimet e tyre atë Ditë. Besimtarët, të cilët veprojnë me frikërespekt ndaj Allahut, janë të vetëdijshëm për fundin që po afron, ndërsa ata të cilët ndjekin udhëzimin e unit të tyre egoist shpërfillin këtë të vërtetë madhështore. Allahu zbulon këtë realitet si në vazhdim:
Thuaj: "Allahu ju jap jetë dhe ju bën të vdisni, e pastaj do t'ju tubojë në Ditën e Ringjalljes për të cilën nuk ka dyshim. Por shumica e njerëzve nuk e dinë këtë. (Sure Xhathije: 26)
Ata të cilët e shpërfillin të vërtetën, përkundër të qenit vazhdimisht të thirrur në religjion, munden vetëm ta kuptojnë plotësisht fundin rrënqethës që i pret ata në Ditën e Gjykimit. Vetëm kur ata të përballen me gjithë atë që mohuan do ta shohin qartë boshllëkun e përpjekjeve të tyre:
(Në Ditën e Kërcënimit, atyre do t’u thuhet:) “Ju ishit të pavëmendshëm për këtë (ditë), e Ne ua tërhoqëm perdën tuaj dhe sot shikimi është i mprehtë.” (Sure Kaf: 22)
Arsyeja pse ata nuk mund ta kuptojnë këtë Ditë madhështore është se ata besojnë tej mase në udhëzimin e epsheve dhe mendimeve të tyre, janë të përkushtuar vetëm ndaj dëshirave dhe interesave të tyre vetjake dhe ia kthejnë shpinën të vërtetës, duke verbuar kështu vetëdijet e tyre, të cilat do të mund t’ua largonin perdet e mosdijes së tyre. Allahu zbulon se njerëzit të cilët kërkojnë dynjanë ndjekin unet e tyre egoiste dhe shpërfillin vetëdijet e tyre. Si pasojë, ata nuk posedojnë arsye. Ky është kuptimi që qëndron pas thënies Kur’anore që të tillët do t’i kenë zemrat e mbyllura, gjë që e bën të pamundshme për ta të shohin dhe ta dallojnë të vërtetën. Por, në Ditën e Gjykimit, ata do të jenë dëshmitarë të ekzistencës dhe madhështisë së Allahut, si edhe të vërtetësisë së premtimit të Tij.
Po të besonte një person në Ditën e Gjykimit dhe në ngjarjet e saj madje edhe për një moment apo të merrte parasysh mundësinë e vërtetësisë së saj vetëm për një sekond, ai ose ajo do të ndiente një frikë të papërshkrueshme. Duke e refuzuar mundësinë e ekzistencës së Ahiretit që nga fillimi apo duke mos menduar kurrë për të bën që disa njerëz të çorientohendhe të mendojnë se do të hyjnë në një gjendje të mosqenies pas vdekjes. Pasiqë ata nuk mendojnë për frikën e të shëndrruarit në mosqenie, e kanë më lehtë të besojnë këtë se sa të besojnë në Ditën e Gjykimit dhe në Ahiret. E tillë është strategjia e Shejtanit, sepse ai kërkon t’i ndalojë njerëzit për të mos menduar për gjëra të tilla dhe i nxitë ata të shpenzojnë kot jetërat e tyre tokësore me dëshira për superioritet të paarritshëm dhe dëshira për pasuri të madhe. Kjo është njëra prej arsyeve kryesore pse njerëzit e injorojnë Ahiretin. Mirëpo, realiteti i tij do të ngjallë pendim dhe frikë rrënqethëse, sepse ata do të jenë të paaftë t’i shmangen kësaj Dite të vështirë, meqë:
Me qafat e zgjatura, sy të ngujuar, duke shpejtuar drejt Thirrësit. Mosbesimtarët do të thonë: "Kjo është ditë e vështirë!" (Sure Kamer: 8)
Ringjallja e te vdekurve
Dhe i fryhet Surit dhe bie i vdekur çka ka në qiej dhe në tokë, përveç atyre që do Allahu (të mos vdesin). Pastaj i fryhet atij për herë të dytë, dhe ja, të gjithë ata të ngritur e presin (urdhërin e Zotit). (Sure Zumer: 68)
Siç theksohet në kët ajet, kur i fryhet Surit për të dytën herë, varret do të zbrazen. Pasiqë askush apo asnjë forcë nuk mund ta përballojë apo vonojë urdhërin e Zotit tonë, të gjithë të vdekurit do të ringjallen, përkundër mohimit të tyre se një gjë e tillë do të ndodhte ndonjëherë. Kur’ani thot:
Nga argumentet e Tij është që me fuqinë e Tij bëri të qëndrojë (pa shtyllë) qielli e Toka, mandej kur t'ju thërret juve me një të thirrme prej tokës, ju menjëherë do të dilni. (Sure Rum: 25)
Ata (idhujtarët në dynja) thonë: "A thua do të bëhemi përsëri kështu si jemi edhe pasi të jemi bërë eshtra të kalbur, të ngrënë prej krimbave?" Ata thonë: "Atëherë, ai kthim do të jetë dëshpërues për ne!" Po ajo (ringjallja) nuk do të jetë tjetër pos një Thirrje (Klithje) e Madhe, dhe ata përnjëherë do të gjendjen mbi sipërfaqen e tokës, të zgjuar krejtësisht! (Sure Nazi’at: 10-14)
Njerëzit sillen sikurse kjo botë do të ekzistojë përgjithmonë. Ky është njëri prej gabimeve më të mëdha të jetërave të tyre, sepse ajo i shtynë ata të mendojnë se rregulli mahnitës i botës, i krijuar prej Allahut, është i vetmjaftueshëm dhe i amshueshëm. Por pasiqë vdesin, do të shohin se vdekja nuk i jap fund gjithçkaje, më tepër, është fillimi i jetërave të tyre të amshueshme. Duke besuar se do të hynin në mbretërinë e mosqenies, ata papritur mbërthehen nga llahtari kur të dëgjojnë tingullin e dytë të Surit. Shkrimet e veprave të tyre ende nuk janë shpalosur, dhe as që kanë shijuar atë që është ndarë për ta. Sidoqoftë, ata thonë “Të mjerët ne!” dhe ngriten prej varreve të tyre. Në realitet, ata e dinin se kjo ditë do të vinte. Kur’ani përshkruan frikën e tyre atë Ditë, si vijon:
E thonë: "Të mjerët ne! Po kush na ngriti prej ku ishim të shtrirë në varre?" Kjo është ajo që na premtoi i Gjithëmëshirshmi dhe e vëtetuan të Dërguarit. (Sure Ja Sin: 52)
Tani është tepër vonë, sepse jetërat e tyre në Tokë nuk japën as kënaqësi të vërtetë dhe as rehati të vërtetë dhe gjithçka që ata kishin bërë deri atëherë vetëm se përgatiti për ta këtë ditë më të vështirën prej të gjithave.
Ata do t’i drejtohen Thirrësit
Atë ditë, ata do të shkojnë pas Thirrësit, e nuk do t'i largohen fare atij. Para të Gjithmëshirshmit do të ulen zërat e nuk do të dëgjohet tjetër pos një zë i ulët (pëshpëritje). (Sure Ta Ha: 108)
Kur njerëzit të dalin prej varreve të tyre dhe fillojnë të vrapojnë në drejtim të një thirrje, çfarë ata kurrë më parë nuk kanë ndëgjuar, ata s’do të ndalojnë së vrapuari derisa të arrijnë vendin prej nga u thirrën. Besimtarët do të arrijnë të kënaqur dhe të qetë, ndërsa mosbesimtarët do të arrijnë sikurse të kishin parandjerë atë që i pret, duke thënë vazhdimisht “Kjo është një ditë e vështirë!” (Sure Kamer: 8). Tani është koha për t’u tubuar dhe asgjë s’mund ta ndalojë këtë. Çdokush që ka jetuar ndonjëherë do të tubohet dhe do të fillojë të lëvizë me shpejtësi, me habi dhe bindje ndaj Allahut, drejt ndëshkimit të tyre. Ikja dhe kthimi në Tokë janë të pamundshme dhe i gjithë pendimi i padobishëm. Frika dhe llahtari do ta mbërthejë tërë qenien e tyre, sepse:
Ditën kur duke u ngutur dalin prej varreve, sikur nguteshin te idhujt, me shikimet e tyre të përulura të kapluara nga poshtërimi. Ajo është Dita që u ishte premtuar. (Sure Me’arixh: 43-44)
(Ata thonë:) “Pasi të vdesim ne, të bëhemi dhe e eshtra të kalbur, do të ringjallemi prap? Edhe të parët tanë të hershëm?” Thuaj: "Po, bile ju do të jeni të nënçmuar!" (Sure Saffat: 16-18)
Mosbesimtarët, të cilët ishin të pavëmendshëm ndaj kufizimeve të Allahut, që ishin mendjemëdhenjë dhe të pabindur në Tokë, tani do të bëhen shumë të bindur dhe të nënshtruar. Ata do pasojnë thirrjen pa kushtëzim, sepse do të jenë të paaftë të veprojnë sipas vullnetit të tyre. Ata do t’i jenë nënshtruar Allahut dhe do t’i përulen vullnetit të Tij, deshën apo jo, sepse jeta e udhëhequr nga egoja që ata jetuan në dynja tani ka marrë fund. Ata do ta kuptojnë qartë paaftësinë e tyre para Allahut, ashpërsinë e ndëshkimit të Tij dhe të vërtetën që del nga kjo:
Pra, largohu prej tyre. Ditën kur Thirrësi u kumton atyre një gjë të tmerrshme. (Sure Kamer: 6)
Të gjithë njerëzit më në fund do ta kuptojnë se nuk kanë mundësi tjetër veçse t’i binden Allahut dhe t’i përulen vullnentit të Tij. Ata s’do të jenë në gjendje të veprojnë ndryshe, madje edhe po të dëshironin.
Kjo Ditë e premtuar është një ditë jashtëzakonisht tragjike për mosbesimtarët. Llahtari i Ditës së Takimit dhe përvoja e frikshme e ngritjes prej varreve është e pamohueshme. Njerëzit do t’i shohin paraardhësit e tyre duke u përballur me të njëjtin realitet me të cilin ata përballen dhe se Allahu ka mbajtur premtimin e Tij.
Ata do të jenë si karkaleca të shpërndarë
Shembull i keq u takon atyre që nuk besojnë në botën tjetër, ndërsa Allahut i takon shembulli më i lartë. Ai është Fuqiploti, I Urti. (Sure Nahl: 60)
Siç thuhet në këtë ajet, secili shembull i dhënë prej Allahut e përshkruan këtë rrethanë në mënyrën më të ngjeshur dhe në mënyrën më të mirë. Për këtë arsye, Kur’ani thekson se secili prej ajeteve të tij është “Urtësi e përsosur” (Sure Kamer: 5). Duke e marrë parasysh këtë fakt, çdo përshkrim i dhënë në Kur’an na bën të mundshme që të përfytyrojmë Ditën e Gjykimit dhe gjendjen e njerëzve. Padyshim, premtimi i Allahut është i vërtetë dhe të gjithë shembujt dhe skenat e përshkruara do të bëhen realitet. Për shembull, Kur’ani krahason njerëzit që dalin prej varreve me karkalecat e shpërndarë, si në vazhdim:
Dalin prej varreve të tyre me shikim ë përulur, si karkaleca të shpërndarë. (Sure Kamer: 7)
Kjo alegori na bën të mundshme që të përfytyrojmë atë moment në mënyrën më të mirë. Mizërimi i karkalecave është unik. Karkalecat që migrojnë udhëtojnë në mizëri të mëdha dhe shkaktojnë dëme në shkallë të gjerë. Karkalecat mund të fluturojnë ndërmjet 1,500 dhe 1,800 metra (4,900 – 5,900 fut) mbi tokë dhe ata zbresin në formë të resë. Mizëritë e karkalecave mund të migrojnë në distanca të mëdha shumë shpejtë dhe mbesin në fluturim për periudha të gjata. Disa mizëri mbulojnë një rajon të një madhësie 75 x 15 milje (120 x 25 kilometra), dhe përmbajnë rreth 150 miliardë karkaleca. 33
Siç theksohet në këto vargje, me miliarda njerëz shfaqen në tokë si të kishin rënë nga qielli pasiqë e dëgjojnë surin dhe, si karkalecat, do të fillojnë të lëvizin së bashku drejt thirrësit. Kur’ani përmend se:
Nga argumentet e Tij është që me fuqinë e Tij bëri të qëndrojë (pa shtylla) qielli e Toka me urdhërin e Tij. Mandej kur Ai t'ju thërret juve me një të thirrme prej tokës, ju menjëherë do të dilni. (Sure Rum: 25)
Kjo është një pamje mahnitëse, sepse të gjithë njerëzit të cilët kanë jetuar ndonjëherë do të dalin prej varreve të tyre, do të tubohen të gjithë përnjëherë dhe do të presin gjykimin e paraparë për ta.
Duke i mbajtur kokat e ngritura, ata do të vrapojnë drejt një vendi
Në atë Ditë, kokat e mosbesimtarëve do të jenë të ngritura lart, sytë e tyre të mbërthyer vetëm në një vend dhe do të vrapojnë si të ishin të hipnotizuar. Ata janë duke lëvizur vetëm në mënyrën e përcaktuar prej Allahut dhe me fytyrën drejtuar me fytyrë të kthyer drejt thirrjes. Në pajtim me vullnetin e Allahut, çdo njeri përveç besimtarëve, të cilët janë të sigurt, do të mbërthehen nga një frikë e madhe:
Dhe në ditën e kijametit secili do t'i paraqitet Atij i vetmuar. Nuk ka dyshim se atyre që besuan dhe bënë vepra të mira, i Gjithëmëshirshmi do t'u dhurojë (në zemrat e tyre) dashurinë e Tij. (Sure Merjem: 95-96)
Mosbesimtarët do të vrapojnë me frikë dhe habi, të paaftë t’i shiqojnë të tjerët apo vetveten. Atyre madje as nuk ju shkon ndërmend ta bëjnë këtë. Në Ditën e Gjykimit, pasuria, fëmijët apo ambiciet tokësore do të humbin vlerën e tyre. Çdokush do të jetë në një gjendje të bindjes së pakushtëzuar dhe e vetmja gjë e vlefshme është besimi. Allahu përshkruan gjendjen e mosbesimtarëve në atë moment në këtë mënyrë:
E ti kurrsesi mos e mendo Allahun si të pakujdesshëm ndaj asaj që veprojnë keqbërësit. Ai vetëm është duke i lënë ata deri në një Ditë në të cilën sytë shtangen (mbesin të hapur). (Atë ditë), ata të ngutur e duke i ngritur kokat e tyre lart, nuk lëvizin sytë e tyre (për të shikuar), e zemrat e tyre janë të zbrazëta (nga frika). (Sure Ibrahim: 42-43)
Ç'është me ata që nuk besuan? Ata vrapojnë para teje, me qafa të zgjatura dhe sy të shtangur. Ulen në grupe në të djathtë e në të majtë teje? A dëshiron secili prej tyre të hyjë në Xhennetin e begatshëm? (Sure Me’arixh: 36-38)
Mosbesimtarët s’do të jenë në gjendje të përpiqen të shpëtojnë vetveten apo madje të mendojnë për këtë. Zemrat e tyre do të jenë të zbrazëta dhe ata do të jenë të vetëdijshëm për fundin që i pret ata. Njerëzit që ngriten prej varreve të tyre për t’u gjykuar dhe vrapimi i tyre do të përfundojë me tubimin e tyre në praninë e Zotit, si në vazhdim:
Para Zotit tënd ata do të rreshtohen në rreshta: “Keni ardhur te Ne ashtu siç ju krijuam për herë të parë. Po me të vërtetë! Edhepse keni pohuar se Ne nuk do të përcaktojmë një kohë për ju.”(Sure Kehf: 48)
Pjesa më e madhe e njerëzve nuk besuan se ky takim do të ndodhte ndonjëherë. Por në atë Ditë madhështore, ata do të mbërthehen dhe do të kuptojnë vërtetësinë e saj dhe se nuk mund t’i shmangen asaj.
Tubimi per gjykim
Allahu e ka projektuar këtë moment të të vërtetës, ashtu siç i ka hije fuqisë dhe madhështisë së Tij, të cilën mosbesimtarët e shpërfillën dhe iu shmangën gjatë gjithë jetës së tyre, ndërsa besimtarët përgatiteshin për të. Xhibrili dhe të gjithë engjujt do të mblidhen në rreshta për gjykimin, të gjithë njerëzit do të gjykohen me drejtësi dhe ata që flasin do të jenë në gjendje të flasin vetëm të vërtetën:
Atë ditë Xibrili dhe engjujt qëndrojnë të rreshtuar, askush nuk flet pos atij që e lejon i Gjithëmëshirshmi, dhe i cili e thotë të vërtetën. (Sure Nebe’: 38)
Siç zbulon Allahu, Ai do t’u tregojë madhështinë e Tij shërbëtorëve të Tij në nivelin më të lartë dhe tetë engjuj do ta mbajnë fronin e Tij:
Dhe engjujt qëndrojnë në skajet (anët) e tij, e atë ditë, tetë (engjuj) e bartin mbi vete Arshin e Zotit tënd. Atë ditë ju do të ekspozoheni (para Zotit), duke mos mbetur i fshehtë asnjë sekret i juaji. (Sure Hakka: 17-18)
Të gjithë njerëzit që dalin prej varreve do të hyjnë në praninë e Allahut në turma:
S'ka dyshim se Dita e Vendimit është caktuar: Dita kur i fryhet Surit, e ju vini grupe-grupe. (Sure Nebe’: 17-18)
Kur’ani zbulon se fytyrat e besimtarëve do të rrezatojnë dhe ata do të vështrojnë Zotin e tyre, ndërsa mosbesimtarët as që do të ngritin kokat e tyre për shkak të turpit që ndiejnë. Sjellja e tyre në atë moment do të jetë si në vazhdim:
E fytyrat (e mëkatarëve) e turpëruara, i përulen të Përjetshmit, të Gjithfuqishmit, sepse ka dështuar ai që barti padrejtësinë. (Sure Ta Ha: 111)
Kur u shtojmë me miliarda njerëz të cilët janë duke jetuar tani gjithë njerëzve të cilët jetuan në të kaluarën dhe do të jetojnë në të ardhmën, mund të fitojmë përshtypjen për pamjet mahnitëse të masës së pafund të njerëzve që ngriten prej varreve të tyre. Njerëzit do të mblidhen, shohin dhe kuptojnë qartë njëri tjetrin, çfarë kanë bërë dhe çfarë është duke ndodhur, sepse shikimi i tyre do të jetë i mprehtë:
(Në Ditën e Kërcënimit, do t’u thuhet atyre:) “Ju ishit të pavëmendshëm për këtë (ditë), e Ne ua tërhoqëm perdën tuaj dhe sot shikimi juaj është shumë i mprehtë. (Sure Kaf: 22)
Të gjithë njerëzit që njeriu ka njohur ndonjëherë do të jenë aty. Të famshëm apo të rëndomtë, të pasur apo të varfër, i gjithë njerëzimi do të mblidhet në praninë e Allahut, pa asnjë gjurmë të namit apo pozitës së tyre në dynja. Vetëm besimtarët nuk do të ndiejnë pendim. Çdo personi, madje edhe nëse shënuan një epokë apo shkruan historinë, do t’i vie keq dhe do të përjetojë të njëjtën frikë për shkak të ashpërsisë së ndëshkimit të tyre në praninë e Tij. Ata mund të kenë qenë presidentë, muzikantë, artistë apo të pasur. Por superioriteti i tillë nuk ka më vlerë dhe të hollat, zyra dhe shenjat tjera të shkëlqimit të dynjasë do të humbasin vlerën e tyre. Me fjalë të tjera, si të admiruarit ashtu edhe admiruesi do të jenë në të njëjtën pozitë, sepse:
Atë Ditë Ne i tubojmë të gjithë së bashku… (Sure Junus: 28)Thuaj: "Allahu juve ju jap jetën dhe ju bën të vdisni, dhe mandej, do t'ju tubojë në Ditën e Ringjalljes për të cilën nuk ka dyshim, por shumica e njerëzve nuk e dinë këtë.” (Sure Xhathije: 26)
Atë Ditë, pozita dhe pasuria tokësore nuk do të kenë kurrfarë vlere, askush s’do t’i ndjekë gjurmët e tjetrit dhe askush nuk do të përpiqet t’i lë mbresa kujtdoqoftë tjetër. Aristokratët, të pasurit, sunduesit dhe bosët do të mbajnë përgjegjësi për mëkatet e tyre në të njëjtën mënyrë si të gjithë njerëzit e rëndomtë dhe e vetmja epërsi do të jetë afërsia e njeriut me Allahun. Gjithë njerëzit do ta kuptojnë qartë se asgjë nuk ka kurrfarë vlere veç përpjekjes për të fituar miratimin dhe kënaqësinë e Allahut. Dhe, siç rrëfen Kur’ani, mosbesimtarët të cilët ndeshen me këtë realitet nuk do të jenë në gjendje të kthehen në jetërat e tyre të mëparshme për t’u korrigjuar apo për të ndihmuar njëri tjetrin:
E kur i fryhet Surit, atëherë, në atë Ditë nuk do të ketë lidhje familiare mes tyre e as që do të pyet kush për njëri-tjetrin. (Sure Mu’minun: 101)
Momenti i gjykimit
Kur’ani zbulon qëllimin e vërtetë të jetës njerëzore në këtë mënyrë:
O njeri! Vërtet ti përpiqesh me një përpjekje të madhe që çon te Zoti yt, dhe do ta gjesh Atë. (Sure Inshikak: 6)
Ngjarje të tilla si shkuarja në univerzitet, diplomimi, martesa apo të pasurit e fëmijëve konsiderohen si pika kthese në jetën e një personi. Njerëzit me ambicie tokësore llogaritin ditët, bëjnë plane dhe përgatiten për ditën kur do t’i realizojnë qëllimet e tyre. Ata pranojnë se jetërat e tyre janë të përshtatura për arritjen e këtyre qëllimeve dhe se ata jetojnë për t’i realizuar qëllimet e tilla. Por në të vërtetë, njerëzimi u krijua për t’i shërbyer Allahut. Edhepse ata nuk e pranojnë këtë, thellë në veten e tyre janë të vetëdijshëm për këtë. Mirëpo, njerëzit e marrin këtë jetë si të përjetshme dhe e kalojnë atë ose duke u përpjekur për ta harruar apo për ta injoruar plotësisht arsyen e krijimit të tyre. Pa marrë parasysh se ç’bëjnë gjersa janë gjallë, pikësynimi përfundimtar i tyre është prania e Allahut: momenti i drejtësisë në Ditën e Gjykimit.
Çdo ditë që kalon na sjell pak më afër asaj Dite. Çdo orë, çdo minut dhe sekond është një hap i ri drejt ringjalljes dhe gjykimit. Ky përparim, i cili nuk mund të kthehet mbrapsht apo të ndaloj, ndiqet nga çdokush, sepse:
Padyshim se te Ne do të kthehen. Dhe atëherë llogaria e tyre është vetëm detyrë e Jona. (Sure Gashije: 25-26)
Kur të vjen ajo kohë, çdo gjë do të arrijë përfundimin e saj dhe nuk do të ekzistojë asnjë mënyrë për t’u kthyer prapa dhe për t’u korrigjuar. Të gjithë ata të cilët e shpërfillën të vërtetën, që ju tregua atyre përmes vetëdijës së tyre, do të përjetojnë një shkallë më parë të panjohur të habisë dhe panikut. Të gjithë ata të cilët nuk e pranuan ekzistencën dhe njësinë e Allahut do t’i nënshtrohen një ndëshkimi të pashembullt, sepse të Dërguarit e Tij i paralajmëruan dhe i bën me dije ata se si të jetojnë dhe u bën thirrje në religjionin e vërtetë. Për më tepër, Allahu u dha kohë dhe mundësi të mjaftueshme për të menduar dhe për të gjykuar për të vërtetën e cila ju tregua atyre, sepse:
…Po a nuk u dhamë juve jetë aq sa që ai që ka dashur të mendojë, ka mundur të mendojë?… (SureFatir: 37)
Tani koha ka kaluar dhe momenti i të vërtetës ka arritur. Allahu, i Cili ka qenë dëshmitar i çdo gjëje që secili person ka bërë gjatë jetës së tij apo të saj, është më pranë secilit person se sa damari i qafës së tyre. Dhe tani secili është vërtetuar për atë se Kush i krijoi ata, pse i krijoi, çfarë kërkohej prej tyre dhe se ata do të kthehen tek Allahu. Ata zgjodhën të mashtrojnë vetveten me një guxim djallëzor, edhepse ishin të vetëdijshëm për këtë dhe do të ndëshkohen në përputhje me atë që vepruan. Atë Ditë, secilit do t’i tregohet se ç’kishin vepruar dhe ç’kishin shtyrë për më vonë:
Në ditën kur Allahu i ringjall ata të gjithë, i njofton me atë që kanë punuar, sepse Allahu ka mbajtur ato shënime, edhe pse ata i kanë harruar. Allahu është Ai që sheh dhe përcjell çdo gjë. (Sure Muxhadele: 6)
Atë ditë njerëzit shfaqen të ndarë në grupe që të shpërblehen për veprat e tyre. E kush punoi ndonjë të mirë, që peshon sa grimca, atë do ta gjejë. Dhe kush punoi ndonjë të keqe, që peshon sa grimca, atë do ta gjejë. (Sure Zilzal: 6-8)
Allahu u bën thirrje njerëzve që të përgatiten për momentin e të vërtetës: “…Çfarëdo vepre të mirë që e punoni, Allahu di për të. Dhe përgatituni me furnizim, e furnizimi më i mirë është devotshmëria (takva)…” (Sure Bekare: 197). Ata të cilët dëgjuan vetëdijet e tyre dhe e pasuan thirrjen e Allahut nuk do të njohin frikë apo pikëllim atë Ditë, ndërsa mosbesimtarët do të përjetojnë një pendim me të cilin nuk do të mund t’i lajnë gjynahet. Siç e thekson Kur’ani:
Dhe atë Ditë sillet Xhehennemi, e atë Ditë njeriut i bie në mend; por si do t’i ndihmojë atij përkujtimi? Dhe thotë: "Ah, i gjori unë! Sikur të isha parapërgatitur për jetën time!" Atë Ditë askush nuk do të dënojë sikur Ai. (Sure Fexhr: 23-25)
Askujt nuk do t’i behet padrejtesi
Dhe Toka do të ndriçojë me Dritën e Dëlirë të Zotit të vet, Libri do të vëhet pranë, do të sillen pejgamberët e dëshmitarët, do të kryhet mes tyre gjykimi me drejtësi, dhe atyre nuk do t’u bëhet padrejtësi. (Sure Zumer: 69)
Pafundësia e kësaj Dite do të pasqyrojë madhështinë, drejtësinë e pagabueshme të Allahut dhe atributet e Tij të al-Xhabbar (Imponuesit) dhe al-Kahhar (Nënshtruesit) dhe të al-Muntakim (Hakmarrësit). Përderisa në Tokë, drejtësia e Tij do të sundojë gjykimin mbi veprimet dhe shpërblimin apo ndëshkimin e tyre përfundimtar. Çdokush do të pranojë drejtësinë e mbështetur në vendosjen e “peshores së drejtë”:
Në Ditën e Ringjalljes Ne do të vëmë Peshoja të Drejta, dhe askujt nuk do t’i bëhet asnjë e padrejtë. Edhe nëse është (vepra) sa peshoja e një kokrre të melit, Ne do ta sjellim atë. E mjafton që Ne jemi Llogaritës. (Sure Enbija: 47)
Çdo vepër do të vendoset në këto peshoja, të cilat do të vendosin për vuajtjen e amshueshme apo shpëtimin e amshueshëm ose lumturinë e njeriut. Njerëzit të cilëve veprat e mira u peshojnë më rëndë do të shkojnë në Xhennete, por atyre të cilëve veprat e mira u peshojnë më pak do të pranojnë një ndëshkim të frikshëm: do të hudhen në Xhehennem. Vargjet thonë:
E sa i përket atij që i rëndohet peshoja e veprave të tij, ai do të ketë një jetë të këndshme. Ndërsa, atij që ka peshojën e lehtë të veprave të tij, vendi i tij do të jetë në Havije. E ç'është ajo që do të njoftoi ty se ç'është ai (Havije)? Është zjarri me nxehtësi shumë të lartë. (Sure Kari’a: 6-11)
Grahesi (drejtuesi) dhe deshmitari
Dy engjuj do të vinë me secilin person për gjykimin e tyre në Ditën e Gjykimit, sepse:
(Në atë Ditë) secili njeri do të vijë bashkë me një grahës (drejtues) dhe një dëshmitar. (Sure Kaf: 21)
Çdo vend do të jetë i ndriçuar me dritën e Allahut në Ditën e Llogarisë. Dëshmitarët dhe të Dërguarit të cilët do të dëshmojnë do të jenë të gatshëm. Profetët të cilët i këshilluan dhe i përkujtuan njerëzit për detyrën e tyre për t’i shërbyer Allahut dhe dëshmitarët tjerë do të jenë me ata të cilët do të gjykohen në atë Ditë. Këta dëshmitarë nuk do të bëjnë asnjë të padrejtë.
Askush nuk do të jetë në gjendje të pohoj se ata nuk e kishin ditur se detyra e tyre ishte t’i shërbejnë Allahut, sepse secili pjesëtar i njerëzimit ka qënë i bërë me dije për këtë fakt nga të Dërguarit e Allahut. As që do të jenë në gjendje të mohojnë, në praninë e Tij, atë që kanë vepruar. Të gjitha veprat e tyre të mira si edhe veprat e këqija do të vëhen në dukje. Madje edhe nëse e mohojnë të vërtetën, dëshmitarët do të jenë të drejtë dhe do t’i nxjerrin në shesh gënjeshtrat e tyre. Çdo komb do të jetë i pranishëm me librin dhe udhëheqësin (imamin) e vet në këtë rregullim madhështor në praninë e Zotit tonë. Në këtë Ditë, në të cilën të gjitha kombet që prej Ademit, paqja qoftë mbi të, do të tubohen, urtësia e madhërishme dhe drejtësia e pafund e Allahut do të shfaqet në mënyrën në të cilën do të drejtohet gjykimi, si vijon:
Dhe (atë ditë) e sheh secilin popull të gjunjëzuar, secili popull thirret te Libri i vet: "Sot do të shpërbleheni për atë që keni vepruar". (Sure Xhathije: 28)
Deshmitaret e Papritur
Atë Ditë, dëshmitarët për të keqen e kryer nga gjynahqarët fajtor do të jenë të pranishëm. Përveç besimtarëve, engjujt të cilët regjistruan të gjitha veprat e njeriut dhe dëshmitarët tjerë të sjellur aty nga Allahu, dëshmitarët e papritur do të dëshmojnë poashtu kundër mosbesimtarëve. Këto janë shenja mahnitëse të sundimit absolut të Allahut, madje edhe kur njerëzit menduan se janë vetëm. Në mesin e atyre që do të dëshmojnë do të jenë shqisat dhe lëkura vetjake e tyre, të cilat ata i konsideruan si të tyre, do t’i tradhëtojnë ata dhe vetëm sa do të shtojnë shkatërrimin psikologjik të mosbesimtarëve. Disa vargje që bëjnë fjalë për këtë janë dhënë në vazhdim:
Në Ditën kur armiqët e Allahut tubohen për në Zjarr dhe janë të rrethuar, derisa i afrohen atij (Zjarrit), kundër tyre do të dëshmojnë: të dëgjuarit e tyre, të pamurit e tyre dhe lëkurat e tyre për çdo gjë që ata kanë punuar. Ata lëkurave të tyre do t’u thonë: "Përse dëshmuat kundër neve?" dhe ato do të thonë: "Allahu që çdo sendi ia ka dhënë të folurit na dha edhe neve. Ai është që u krijoi juve herën e parë dhe vetëm te Ai do të ktheheni. Ju nuk fshiheshit (kur bënit mëkate) prej të dëshmuarit kundër jush të të dëgjuarit tuaj, të pamurit tuaj dhe lëkurave tuaja, bile ju menduat se Allahu nuk di shumë gjëra që ju bënit. Mendimi juaj i gabuar, të cilin e patët ndaj Zotit tuaj, është ai që ju shkatërroi dhe tani jeni me të dëshpruarit.” Nëse bëjnë durim, Zjarri do të jetë prap vend i tyre! E nëse kërkojnë të kthehen në atë që e dëshiron (në kënaqësinë e Zotit), atë nuk do ta arrijnë. (Sure Fussilet: 19-24)
Njerëzit mund të gjejnë një shpjegim bindës (si edhe jobindës) për çkado që veprojnë dhe madje mund ta bëjnë veten të besojnë në të. E vetmja gjë që dëshirohet në një moment të tillë është bindja e vetvetes apo palës tjetër. Me fjalë të tjera, ata besojnë në atë që dëshirojnë, sajojnë një logjikë për ta mbështetur atë dhe japin shpjegime duke u mbështetur në të. Për këtë arsye, ndoshta provat që ata përdorin për të mohuar ekzistencën e Allahut janë bërë të vlefshme për ta dhe i kanë shtyer ata të bëjnë një luftë të vendosur kundër besimtarëve.
Por asnjëra prej këtyre shpjegimeve apo provave nuk do të ketë asnjë vlerë në Ditën e Gjykimit. Ata do të shohin se sa të pavlefshme dhe arrogante janë këto shpjegime dhe do të kuptojnë përballë dëshmisë së shqisave dhe lëkurës së tyre se nuk mund të mbajnë asgjë të fshehtë. Gjërat që kanë menduar që askush nuk i kishte parë, gjërat e bëra në fshehtësinë më të madhe, do të zbulohen një nga një dhe do të pranohen nga vet trupat e tyre.
Ata do te thirren te japin llogari vetem
Vëç kësaj, ata të cilët pritën të pranojnë ndihmën e shokëve të tyre do ta gjejnë veten duke dhënë llogari “vetëm” për veprat e tyre. Kjo do të bëj që mosbesimtarët të kuptojnë kotësinë e të shpresuarit se kushdo apo çkado përveç Allahut do t’i ndihmojë ata. Ata do të pranojnë shpërblimin e duhur të një gabimi të tillë. Kur’ani zbulon realitetin e të dhënit të një llogarie të tillë i vetmuar, si në vazhdim:
Dhe në Ditën e Ringjalljes secili do t'i paraqitet Atij i vetmuar. (Sure Merjem: 95)
Të jesh i vetmuar është njëri prej mendimeve më të frikshme për njerëzit, veçanërisht në kohëra të vështirësisë. Është e dhimbshme të jesh i vetmuar, madje edhe në kushtet e jetës në Tokë. Në Ahiret, vetmia nuk do të jetë problemi i vetëm. Më e keqja do të jetë frika e fuqishme e mosbesimtarëve për momentin e drejtësisë, sepse ata do të jenë të vetëdijshëm përplot dhimbje për të keqen që kanë bërë. Askush të cilit ata mund t’i besojnë apo prej kujt mund të kërkojnë ndihmë dhe mbështetje nuk do të gjindet pranë dhe madje as edhe pjesëtarët më të besueshëm dhe më të afërt të familjes nuk do të interesohen për ta. Gjithçka do të kthehet mbrapsht dhe madje edhe trupat e tyre do të fillojnë të dëshmojnë kundër tyre. Një vetmi e tillë është vështirë të përshkruhet.
Të shpresuarit se hyjnitë e tyre të rrejshme dhe shokët do t’u ndihmojnë ishte një gabim; një tjetër gabim ishte besimi i tyre se gjynahet e tyre të fshehta dhe veprat e liga nuk do të dilnin në shesh në Ditën e Gjykimit. Në realitet, Allahu është dëshmitar i gjithë asaj që ata kanë punuar gjersa ishin gjallë, sepse:
Atë Ditë ju do të ekspozoheni (para Zotit), duke mos mbetur i fshehtë asnjë sekret i juaji. (Sure Hakka: 18)
Dhe, secili njeri do të shpërblehet me atë që ka vepruar, e Ai më së miri e di se ç'punuan. (Sure Zumer: 70)
Të gjitha gjynahet e mosbesimtarëve do të jenë plotësisht të ekspozuara. Njerëzit që gënjyen gjatë jetërave të tyre madje edhe familjet e tyre dhe shokët më të afërt, që bën mashtrime dhe ndërmorën çdo rrezik të përfytyrueshëm për të kënaqur egoizmin e tyre, të cilët mohuan të Dërguarit e Allahut dhe nuk i pranuan fjalët e tyre, duke menduar se gjëra të tilla kurrë nuk do të dilnin në shesh, do të thirren për të dhënë llogari të vetmuar, sepse:
Ditën kur do të gjurmohen të fshehtat dhe njeriu nuk do të ketë as forcë e as ndihmues. (Sure Tarik: 9-10)
S’ka Miquesi, Familje Apo Afersi
Atë Ditë, njerëzit nuk do të kenë forcë apo mundësi për t’u marrë me këdo tjetër pos me vetveten. Njerëzit madje nuk do të mendojnë as për familjet e tyre, të cilat aq shumë i deshtën dhe në të cilat patën besim. Për shkak të lemerisë që ndiejnë, ata janë krejtësisht të preokupuar me vetveten. Lidhjet në mes tyre dhe paraardhësve të tyre, për të cilët ishin aq krenar, për të cilët përgatitën trungje familiare dhe mësuan historinë e tyre, do të rëndohen, sepse:
Dhe kur i fryhet Surit (herën e dytë), atë Ditë nuk do të ketë lidhje familiare mes tyre e as që do të pyet kush për njëri-tjetrin. (Sure Mu’minun: 101)
Fortesat e forta në të cilat ata besuan dhe kërkuan strehim, si pasuria e familjes dhe zyrat e tyre, të gjitha do të shkatërrohen. Ata që kërkuan epërsi dhe fuqi prej titujve të stërgjyshëve të tyre apo që trashëguan pasuri, të cilët menduan se do të përfitojnë prej një jete të largët prej parimeve morale dhe religjionit dhe madje e konsideruan këtë si një shenjë epërsie, tani do të kuptojnë gabimin e tyre. Këtë Ditë, vetëm besimi ka vlerë.
Në shoqëritë e ndara nga vlerat e religjionit, faktori më i rëndësishëm që miqësia të zhvillohet dhe të vazhdojë është interesi. Interesi kërkon që të investohet dhe të garantoj të ardhmën e njeriut, të fitojë para, pozitë dhe lidhje. Por në Ditën e Gjykimit, askush nuk do të jetë në gjendje të kërkoj kënaqësi, ambicie dhe dëshirë dhe kështu të gjitha miqësitë do të harrohen përnjëherë. Kur’ani thot:
(Atë Ditë) asnjë mik i mirë nuk do të pyet për mikun e tij. (Sure Me’arixh: 10)
Frika do të jetë aq e madhe sa që secili do të heqte dorë nga gjithë çka ka vetëm të mund t’i shmangeshin ndëshkimit të frikshëm. Për më tepër, pasuria për të cilën ata bën gjithçka për ta siguruar do të ketë humbur joshjen e saj. Ata do të japnin gjithë pasurinë e Tokës, po të ishte e tyre, së bashku me pasurinë e tyre, për t’i shpëtuar dënimit. E gjithë prona që ata kishin dhe ruanin me aq kujdes do të ketë humbur kuptimin e saj. Ata do të shpenzonin gjithë pasurinë e tyre për hir të Allahut pa asnjë mëdyshje, por tani është tepër vonë.
Në vend se ta përdorin pasurinë e tyre në rrugën e Allahut, ata gjatë jetërave të tyre të shkurtëra e përdorën për përfitimet dhe pasionet e përkohshme tokësore në një përpjekje të kotë për t’u siguruar se emrat e tyre, veprat dhe pozita do të përkujtoheshin dhe ruheshin pasi të vdisnin. Dhe kështu ata e shpërfillën këtë ditë të vështirë. Kur’ani zbulon këtë situatë pa rrugëdalje, si në vazhdim:
E sikur të ishte e atyre që nuk besuan, e tërë ajo çka ka në Tokë e edhe njëherë aq, do ta jepnin si kompensim për t'i shpëtuar dënimit të tmerrshëm në Ditën e Ringjalljes. E prej Allahut do t'u prezentohet (lloji i dënimit) çka as nuk kanë mundur ta mendojnë. (Sure Zumer: 47)
Ai (Ibrahimi) tha: "Ju përqafuat, veç Allahut, idhuj vetëm sa për bashkëjetesë mes jush në jetën e kësaj bote. Por në Ditën e Ringjalljes, ju do të refuzoni njëri-tjetrin dhe do të mallkoni njëri-tjetrin. Fundi juaj do të jetë zjarri, për ju nuk do të ketë ndihmues." (Sure Ankebut: 25)
Përkundër të qenit pjesëmarrës të shumë dyftyrësive, asnjë mosbesimtar nuk do të pranojë se miqësitë e tyre ishin të rrejshme. Për shumicën prej tyre, miqësitë dhe dashuria që përjetuan ishin “të ndryshme prej gjithë të tjerave.” Në realitet, ata të gjithë bënë gabimet e njëjta dhe nuk përjetuan besnikërinë e vërtetë, madje as në Tokë. Për më tepër, ofertat që ata do të bëjnë në atë Ditë për të ndaluar ndëshkimin e tyre të merituar zbulon qëndrimin e tyre ndaj miqësisë. Familjet dhe shokët e tyre, për të cilët ata u ndienë aq të fuqishëm gjersa ishin gjallë, do të konsiderohen si shpagim i mundshëm. Ky fakt zbulohet në Kur’an, si në vazhdim:
(Atë Ditë) asnjë mik i mirë nuk do të pyet për mikun e vet, edhepse ata mund të shohin njëri tjetrin. Krimineli do të dëshirojë sikur të paguante dënimin e asaj Dite me bijtë e vet, me gruan e vet dhe me vëllain e vet, apo edhe me të afërmit e tij tek të cilët ai mbështetej. Edhe me krejt çka ka në tokë, vetëm që të shpëtonte. Jo, kurrsesi, ajo (para) është Ledhdha - Flaka (emër i Xhehennemit). (Sure Me’arixh: 10-15)
Duke e bërë këtë shpagim, mosbesimtarët do të shfaqin më në fund karakterin e tyre të vërtetë. Të gjithë njerëzit do të kuptojnë se madje edhe miqësitë më të ngushta në Tokë ishin të bazuara në interes. Dhe, për shkak të konfliktit të qartë të interesit të shfaqur nga ajo Ditë, këto miqësi do të kenë humbur gjithë vlerën e tyre. Allahu u dha atyre të gjitha të mirat që kishin për t’i sprovuar ata për një kohë të paracaktuar. Fakti se ata i ofrojnë ato si shpagim pasi të ketë mbaruar koha zbulon përsëri paaftësinë e mosbesimtarëve për të kuptuar realitetin.
Shperndarja e librave te veprave
Të gjitha veprat regjistrohen nga dy engjuj: njëri në të djathtë dhe njëri në të majtë. Secili person pranon librin e veprave të tij apo të saj në Ditën e Gjykimit. Asnjë vepër e vetme nuk mund të mohohet, sepse asgjë nuk është lënë jashtë këtij libri. Dhe, ky është libri që do t’i bëjë me dije njerëzit për atë që ata kanë përgatitur për veten e tyre në Ahiret. Besimtarët do ta pranojnë atë në duart e tyre të djathta dhe mosbesimtarët do ta pranojnë atë në duart e tyre të majta. Askujt nuk do t’i bëhet padrejtësi, sepse secila vepër, pa marrë parasysh se sa e vogël, do të merret parasysh. Besimtarët pranojnë librat e tyre me gëzim të madh dhe ua kalojnë atyre që janë afër për t’i lexuar. Allahu thot në Kur’an:
Atë ditë ju do të ekspozoheni (para Zotit), duke mos mbetur fshehtë asnjë sekret i juaji. Kujt t'i japet Libri i vet nga e djathta e tij, ai do të thotë: "O ju, ja, lexoni librin tim! Unë kam qenë i bindur se do të jap llogarinë time.” Dhe ai atëherë është në një jetë të kënaqshme, në një Xhennet të lartë. Pemët e tij i ka krejt afër. (E thuhet) “Hani e pini shijshëm, ngase në ditët e kaluara ju e përgatitët këtë!” (Sure Hakka: 18-24)
Profeti thot këtë për shpërblimin e besimtarëve:
“Vërtetë, Allahu nuk sillet në mënyrë të padrejtë ndaj një besimtari në lidhje me virtytet e tij. Ai do t’i ndante atij (mirësitë e Tij) në këtë botë dhe do ta shpërblente atë në Ahiret.” (Sahih Muslim)
Në anën tjetër, mosbesimtarët do të jenë të turpëruar dhe do të kenë frikë të madhe. Librat e tyre, të cilët ata do t’i pranojnë me duart e tyre të majta, do të përmbajnë gjithçka që ata punuan gjatë jetërave të tyre dhe kështu do të jenë përplot vepra të cilat Allahu nuk i miraton. Vargu më poshtë zbulon frikën dhe habinë e tyre kur përballen me këtë realitet, si në vazhdim:
Dhe vihet Libri (i veprave), dhe i sheh mëkatarët të frikësuar nga shënimet që janë në të dhe thonë: "Të mjerët ne! Ç'është puna e këtij Libri që nuk ka lënë asnjë vepër të vogël e as të madhe pa e përfshirë?" Dhe gjithçka që vepruan do ta gjejnë aty, dhe Zoti yt nuk do t’i bëjë asnjë të padrejtë askujt. (Sure Kehf: 49)
Mungesa e frikës ndaj Allahut, të përshkruarit e shokëve Atij, vënja e miratimit të njerëzve tjerë mbi të Tijin, të gënjyerit, kumari, kurvëria dhe të gjitha gjynahet tjera do të regjistrohen në librat e tyre. Pasiqë ata nuk e kanë vlerësuar Allahun me vlerësimin e duhur për Të, ata besojnë se mund të jetojnë si të dëshirojnë me dyftyrësinë e tyre dhe se mund të parashtrojnë disa vepra të mira sa për t’u dukur që ata bënë si faktorë për falje. Kështu, frika dhe hutia i pret ata të cilët nuk e adhuruan Allahun apo të cilët vetëm u bënë se e adhurojnë Atë, sepse qëllimet e tyre janë poashtu të regjistruara. Pendimi i pashpresë i mosbesimtarëve është qartë i kuptueshëm nga ajo që ata thonë, si e zbulon Kur’ani:
Ndërkaq, kujt i japet Libri i tij nga e majta, ai do të thotë: "O i mjeri unë, të mos më japej fare Libri im dhe të mos dija fare se çka është llogaria ime! Ah, sikur të kishte qenë vdekja e parë mbarim i amshueshëm për mua! Pasuria ime nuk më bëri fare dobi. U hoq prej meje çdo kompetencë imja.” (Sure Hakka: 25-29)
Një ajet tjetër përshkruan dallimin në mes të besimtarëve, të cilët besuan Allahun dhe Ahiretin pa asnjë dyshim dhe u përgatitën për momentin e të vërtetës dhe të mosbesimtarëve, të cilët harruan për Ahiretin dhe ia kthyen shpinën Allahut dhe besimtarëve, si në vazhdim: E sa i përket atij të cilit i japet Libri i tij nga e djathta, ai do të llogaritet me një llogari të lehtë dhe do të kthehet te familja e tij i gëzuar.
E sa i përket atij të cilit Libri i tij i japet pas shpinës, ai do të dëshirojë shkatërrimin e vetvetes, por do të hyjë në Zjarr të ndezur fort. Ai ishte i gëzuar në familjen e vet, dhe mendonte se nuk ka për t'u kthyer kurrë. Po, në të vërtetë, Zoti i tij gjithnjë e ka vështruar atë! (Sure Inshikak: 7-15)
Njerezit do te ndahen
Momenti i pritur nga ata të cilët jetuan në pajtim me kufijtë e Allahut ka arritur. Besimtarët do të përjetojnë gëzimin e pranimit të asaj që u ishte premtuar, ndërsa mosbesimtarët do të përjetojnë një frikë të madhe të papërshkrueshme, të tillë që kurrë më parë nuk e kanë njohur. Besimtarët nuk do ta përjetojnë këtë frikë. Kur’ani zbulon se besimtarët dhe mosbesimtarët do të ndahen në këtë Ditë, sepse:
Kjo është Dita e Dallimit (në mes të së drejtës dhe të gabuarës) që ju e mohonit. (Sure Saffat: 21)
Kur’ani zbulon se njerëzit do të ndahen në grupe: “Shokët e të Djathtës” (besimtarët) dhe “Shokët e të Majtës” (mosbesimtarët). Në mesin e besimtarëve, janë ata të cilët ishin në ballë të luftës në rrugën e Tij dhe që ishin afër Tij. Kur’ani iu referohet atyre si të të përparëm:
Atë Ditë do të ketë fytyra të shkëlqyera (të gëzuara), që e shikojnë Zotin e tyre. Atë Ditë ka edhe fytyra të vrazhda, që presin t'u thyhet kurrizi (të shkatërrohen). (Sure Kijame: 22-25)
E Shokët e të Djathtës, kush janë Shokët e të Djathtës? Po Shokët e të Majtës, kush janë Shokët e të Majtës? Ndërsa të Përparmit. Ata janë të dalluar (janë në ballë). Ata janë më të Afërmit (te Zoti). (Sure Vakia: 8-11)
Xhehennemi do te shfaqet
Atë Ditë, çdo njeri do të jap llogari për atë që ka vepruar. Ata të cilët e kuptojnë se janë paracaktuar për Xhehennem (Ferr) do të jenë përplot keqardhje për parapëlqimin e një jetë të shkurtër ndaj asaj të amshueshme. Gjersa jetonin jetërat në rehati të rrejshme, duke besuar se nuk do të ndëshkoheshin, se Dita e Gjykimit nuk do të ndodhte dhe se Allahu nuk do t’i ndëshkonte ata, Allahu i kaploi ata në një moment të papritur. Tani çdo gjë ka marrë fund dhe vendi i secilit është përcaktuar. Besimtarëve dhe mosbesimtarëve, para se të ndahen, do t’u shfaqet Xhehennemi. Atë Ditë, çdo person do të gjunjëzohet përreth Xhehennemit, do ta ndiejë vlimin dhe zemërimin e tij të frikshëm dhe do të jetë dëshmitar i pamjeve të tij rrënqethëse. Atëherë do të shpëtohen besimtarët, ndërsa mosbesimtarët do të lëhen të gjunjëzuar, si në vazhdim:
Njeriu pyet: "Pasi të vdes, njëmend do të nxirrem i gjallë (do të ringjallem)?" Po, a nuk mendon njeriu se Ne e krijuam atë më parë kur ai ishte asgjë? Pasha Zotin tënd, Ne do t'i tubojmë (pas ringjalljes) ata bashkë më djajtë dhe do t'i afrojmë ata rreth Xhehennemit të gjunjëzuar. Pastaj, nga secili grup Ne do t'i kapim ata që kishin qenë më jorespektues ndaj të Gjithmëshirshmit. E Ne e dijmë më së miri se cili prej tyre e meriton më së shumti të hudhet në të. Dhe nuk ka asnjë prej jush që nuk do t'i afrohet atij. Ky është vendim i kryer i Zotit tënd. Pastaj, do t'i shpëtojmë ata që ishin ruajtur prej mëkateve dhe zullumqarët (keqbërësit) do t'i lëmë aty të gjunjëzuar. (Sure Merjem: 66-72)
Është e qartë se ekziston urtësi e madhe në shfaqjen e Xhehennemit besimtarëve. Kur ata e shohin gjendjen e Xhehennemit nga afër, ata do ta kuptojnë plotësisht dallimin dhe bukurinë e besimit që u është dhënë atyre nga Allahu, sepse Xhehennemi është aq i frikshëm sa që shpëtimi i qenies së tyre prej mundimeve të tij ngjallë një ndjenjë të një lumturie dhe mirënjohjeje të plotë. Atyre u është dhënë mundësia të krahasojnë Xhehennemin dhe Xhennetin dhe kështu dinë të çmojnë shumë mirë vlerën e dhuntive të amshueshme dhe të këndshme të Xhennetit. Vetëm me anë të krahasimit mund të kuptohet plotësisht vlera e asaj që dhurohet. Në pajtim me këtë, një pjesë e urtësisë në krijimin e Tokës si një vend sprovimi është mësimi. Në Tokë, njerëzit mësojnë të drejtën dhe të gabuarën, të bukurën dhe të shëmtuarën, të mirën dhe të keqen duke i parë të gjitha dhe duke bërë krahasime. Ata janë në gjendje ta bëjnë këtë sepse Allahu u ka dhënë atyre aftësi për të gjykuar, për të përdorur vetëdijen e tyre dhe mbi të gjitha, të kenë frikërespekt ndaj Tij.
Në Ditën e Gjykimit, të gjithë besimtarët, “krijesat më të mira” (Sure Beijine: 7), do të ndahen përjetësisht prej mosbesimtarëve, “krijesave më të këqija” (Sure Bejjine: 6), si në vazhdim:
Dhe kur të Dërguarve u është caktuar koha (për të dëshmuar)? E për cilën ditë atyre u është caktuar koha? Për Ditën e Dallimit (në mes të mirës dhe të keqes/të drejtës dhe të gabuarës). E ku e di ti se çka është Dita e Dallimit? Atë Ditë është shkatërrim për ata që përgënjeshtruan. A nuk i kemi shkatërruar Ne popujt më të hershëm? Dhe pastaj pas tyre ua shoqëruam të tjerë më të vonshëm. Ne ashtu bëjmë me kriminelët. Atë Ditë është mjerim i madh për ata që përgënjeshtruan. (Sure Murselat: 11-19)
Dita e Dallimit fillon me vdekjen, vazhdon me ringjalljen dhe gjykimin dhe përfundon me dërgimin e njerëzve në banesën e tyre të përjetshme. Kur’ani e përshkruan udhëtimin e besimtarëve dhe mosbesimtarëve në vendbanimin e tyre të përjetshëm me këto fjalë:
Agonia e vdekjes i vjen me atë të vërtetën (i zbulohet çështja e ahiretit). Kjo është ajo prej së cilës ke ikur! Dhe i fryhet Surit. Ajo është Dita e Kërcënimit. Dhe do të vijë secili njeri bashkë me të dhe grahësi edhe dëshmitari. (I thuhet:) “Ti ishe i pavëmendshëm për këtë (ditë) e Ne ta hoqëm perdën tënde dhe tash ti sheh shumë mprehtë.” E shoku (përcjellësi) i tij do të thotë: "Kjo është që unë e kam të gatshme për ju (regjistri i veprave).” Ju të dy (engjujt) hidheni në Xhehennem secilin mohues kryeneç, secilin pengues të veprave të mira, mizor e të dyshimtë në fe, i cili Allahut i shoqëroi Zot tjetër. Pra hidheni atë në vuajtjet më të rënda." E shoku i tij (djalli) thotë: "Zoti ynë, unë nuk e shmanga atë prej rrugës së drejtë, por ai vetë ka qenë i humbur larg". Ai (Allahu) thotë: "Mos u grindni para Meje, se Unë më parë ju tërhoqa vërejtjen për Kërcënimin. Tek Unë nuk ndryshon Fjala (Vendimi) dhe Unë nuk jam zullumqar për robërit e Mi." Atë Ditë Ai i thot Xhehennemit: "A je mbushur?" E ai thot: "A ka ende?" Ndërsa besimtarëve të ruajtur Xhenneti u afrohet krejt afër. Kjo është ajo që u premtohet për secilin që pendohet dhe që e ruan besën e dhënë, për secilin që i është frikësuar të Gjithëmëshirshmit pa e parë dhe ka qenë i kthyer te Ai me zemër të sinqertë. (U thuhet) Hyni në të të shpëtuar. Kjo është Dita e Amshueshmërisë së Përjetshme. (Sure Kaf: 19-34)
