Këndvështrimi Kur'anor i Besimtarit

Sjellja ndaj familjes dhe shokëve

Besimtari e falenderon Allahun kur sjell ndër mend krijimin e prindërve të tij, të cilët kanë kaluar aq shumë kohë dhe punë, duke u përkujdesur për të që në çastin kur hapi sytë dhe pa për herë të parë këtë botë.

Besimtari e falenderon Allahun kur sjell ndër mend krijimin e prindërve të tij, të cilët kanë kaluar aq shumë kohë dhe punë, duke u përkujdesur për të që në çastin kur hapi sytë dhe pa për herë të parë këtë botë. Një njeri që ve në jetë këshillat e Kur’anit, përpiqet gjithmonë që të jetë i vetëdijshëm, se Allahu krijoi prindërit e tij dhe u fali atyre mëshirë dhe dhembshuri, e i frymëzoi ata me dashuri për fëmijët e tyre. Allahu ka krijuar lidhje dashurie midis prindërve dhe fëmijëve, të cilët ata i rrisin, nga foshnjëria e pafuqishme derisa bëhen të rritur të pavarur. Nga kjo lidhje dashurie, prindërit kurrë nuk lodhen dhe as u shterr kënaqësia e rritjes së fëmijëve, duke i parë ata të rriten. Allahu thekson rëndësinë e familjes në jetën e njeriut në vargun që vijon:

Zoti ynë urdhëron në Kur’an që ne të sillemi mirë ndaj prindërve:

Sipas këtyre vargjeve, besimtari duhet të tregojë mirënjohje dhe t’i trajtojë ata me respekt, me dashuri të thellë; i gëzon dhe përpiqet që t’ua fitojë zemrat gjithmonë me fjalë të buta e të mençura. Përsëri në Kur'an, Allahu na tregon se duhet të jemi të ndjeshëm kundrejt prindërve:

Në këtë varg, Allahu na jep të kuptojmë masën e mëshirës që duhet të tregohet ndaj prindërve. Me fjalët “mos u thuaj atyre as “uh!”, mos i kundërshto, por drejtoju atyre me fjalë respekti”, Allahu i ka ndaluar besimtarët nga vepra më e vogël e mosrespektimit apo i lënies së tyre pas dore. Për këtë arsye, besimtarët sillen me kujdes ndaj prindërve, duke i respektuar dhe falur.

Ata bëjnë ç’është e mundur për t’i rehatuar ata dhe përpiqen fort të mos mungojnë në respekt dhe vëmendje ndaj prindërve. Besimtarët mbajnë në mendje vështirësitë dhe shqetësimet e moshës së thyer dhe bëjnë të gjitha përpjekjet për t’u plotësuar çdo nevojë. Ata bëjnë gjithçka që kanë mundësi për t’u siguruar se prindërit e tyre janë rehat dhe i kanë të gjitha kushtet të plotësuara, si nga ana mendore ashtu edhe nga ajo fizike. Në çfarëdo lloj rrethane ata nuk rreshtin së trajtuari prindërit me respekt të thellë.

Ja tek është një situatë tjetër që mund të hasin besimtarët në marrëdhënie me prindërit. Një njeri besimtar mund të ketë prindër, të cilët kanë zgjedhur rrugën e mosbesimit. Në rastin e këtij dallimi në besim, besimtari i fton ata me po të njëjtin qëndrim të sjellshëm, përplot respekt, për të ndjekur rrugën e drejtë. Fjalët e Profetit Ibrahim (a.s.) ndaj babait të tij idhujtar, na tregojnë këtë mënyrë të sjelluri që duhet të shfaqim në të tilla rrethana:

Ka disa njerëz, të cilët kur i shohin prindërit e tyre të mplaken dhe të bëhen të pafuqishëm, u kthejnë shpinën kur ata kanë nevojë më shumë se kurrë për ndihmë dhe përkujdesje. Nuk është e vështirë të kuptohet, se një qëndrim i tillë është mjaft i përhapur në ditët e sotme. Shpesh hasim njerëz të moshuar, të cilët ndodhen në një situatë mjaft të vështirë shpirtërore dhe ekonomike, të harruar në vetmi në shtëpitë e tyre. Nëse do të mendoheshim pak për këtë gjendje, do të kuptonim se arsyeja fshihet në braktisjen e Fjalës së Allahut.

Ai që e pranon Kur’anin si udhërrëfyes, sillet ndaj prindërve, anëtarëve të tjerë të familjes dhe kujdo qoftë rreth tij, me mëshirë dhe dhembshuri. Ai i fton të afërmit e tij, shokët dhe të njohurit e tjerë që edhe ata të përvehtësojnë vargjet e Kur’anit, sepse Allahu i urdhëron ata që besuan, që të fillojnë t’i ftojnë në Islam të afërmit e tyre:

Paralajmëroje farefisin tënd më të afërm. (Sure Esh-Shu'ara': 214)

Lumturi dhe gëzim, ka gjithmonë në një familje, që jeton sipas vlerave të Kur’anit, ashtu siç shprehet në Sunnetin e të Dërguarit, paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin mbi të. Të bërtiturat, sharjet dhe grindjet që shohim sot në familjet e përçara, nuk mund të ndodhin kurrë në një bashkësi besimtarësh. Në një komunitet të tillë, secili e ka kënaqësi kur kalon kohën me familjen e tij. Fëmijët i trajtojnë prindërit me respekt dhe i duan me gjithë zemër. Prindërit i shohin fëmijët si amanet nga Allahu dhe kujdesen për ta. Kur shqiptojmë fjalën familje, ngrohtësia, dashuria, siguria dhe mbështetja e ndërsjelltë na vijnë menjëherë në mendje. Por, është e dobishme të theksojmë edhe njëherë, se kjo situatë e shkëlqyer mund të arrihet vetëm duke ju përmbajtur rrugës Islame, me besim të plotë dhe vendosmëri, duke iu frikësuar Allahut dhe me shpresë tek Ai.

Sjellja ndaj mirësive

Besimtarët, të cilët vërejnë me vëmendje ambientin që i rrethon, e kuptojnë se çdo gjë që shohin me sytë e tyre është mirësi prej Allahut.

Besimtarët, të cilët vërejnë me vëmendje ambientin që i rrethon, e kuptojnë se çdo gjë që shohin me sytë e tyre është mirësi prej Allahut. Ata e kuptojnë se gjithçka, nisur që nga sytë, veshët, trupi, llojet e ndryshme të ushqimit që hanë, ajri i pastër që thithin, shtëpitë, mallrat dhe pasuritë, sendet që disponojnë dhe madje që nga mikroorganizmat e deri tek yjet, gjithçka është vënë në shërbim të tyre. E këto mirësi janë shumë të mëdha për t’u numëruar. Ashtu siç thotë Zoti ynë në vargun e mëposhtëm, madje, nuk është e mundur të klasifikohen dhe të numërohen të gjitha këto mirësi:

Nëse do të përpiqeshit t'i numëronit mirësitë e Allahut nuk do të mundeshit. Allahu është Falës, Mëshirues. (Sure Nahl: 18)

Besimtari i ka të lejuara të gjitha mirësitë që i janë dhënë në këtë botë, por ai kurrë nuk mashtrohet nga to dhe si pasojë e kësaj, të jetojë larg nga Allahu, të mos e kujtojë botën tjetër apo të mos përfillë Librin e Allahut. Nuk ka rëndësi se sa shumë prona ka, pasuri, para’, apo fuqi, etj. Këto të fundit, kurrë nuk e shtyjnë që ai të bëhet arrogant apo kryelartë; ato asnjëherë nuk mund ta çojnë atë drejt braktisjes së mësimeve kur’anore. Ai është i vetëdijshëm se të gjitha këto gjëra që ai ka në dorë janë bekim prej Allahut dhe, nëse Ai dëshiron mund t’ia marrë sërish, ashtu siç ia fali. Ai është gjithmonë i ndërgjegjshëm se mirësitë e kësaj bote janë të përkohshme dhe të kufizuara. Ato s’janë gjë tjetër, veçse një sprovë ku ai provohet. Përtej kësaj, këto mirësi janë gjurmë të imëta të mirësive të vërteta në Parajsë.

Për dikë, i cili praktikon urdhërat e Kur’anit, mirësitë e kësaj bote si pasuria, pronat dhe pozita janë vetëm mjete për t’u afruar tek Allahu dhe për ta falenderuar Atë. Për këtë arsye, qëllimi i tij nuk është shtënia në dorë e pasurive të kësaj bote, të cilat ai e di se do t’i gëzojë vetëm për një kohë të kufizuar. Për shembull- një nga mirësitë që zgjatin më tepër, e cila shfrytëzohet në jetën e kësaj bote është shtëpia, po edhe ajo i hyn në punë vetëm për disa dekada. Kur jetës së tij në këtë botë i vjen fundi, ai largohet duke lënë shtëpinë që donte dhe kishte punuar aq shumë për ta patur, gjatë gjithë jetës së tij. Nuk ka dyshim se vdekja shënon ndarjen përfundimtare midis njeriut dhe mirësive të tij të kësaj bote.

Besimtari e di se Allahu është Zotëruesi i vërtetë i mirësive që i janë falur dhe se ato vijnë vetëm prej Tij. Ai bën ç’është e mundur për ta falenderuar dhe shprehur mirënjohje ndaj Zotit, i Cili krijoi këto mirësi. Si mirënjohje për mirësitë e tij të panumërta, besimtari përpiqet gjithmonë për ta falenderuar me fjalët dhe veprat e tij, për t’i përkujtuar mirësitë e Allahut, për t’i pasur ato gjithmonë në mendje dhe për t’u treguar edhe të tjerëve për to. Ja disa vargje që bëjnë fjalë për këtë:

Ka disa njerëz, të cilët presin që t’u vijë ndonjë mirësi e veçantë apo t’u zgjidhet ndonjë problem i madh që kanë, e pastaj të falenderojnë. Po, nëse do të ndaleshin dhe të mendonin për një çast, do ta kuptonin se çdo moment i jetës së tyre është i mbushur me mirësi. Vazhdimisht, pandërprerë, mirësi të panumërta na falen; jeta, shëndeti i mirë, zgjuarsia, mendja, ndërgjegjja, të pesë shqisat dhe ajri që thithim. Ndaj për secilën nga këto mirësi, ne duhet të shprehim falenderim. Njerëzit, të cilët janë të pakujdesshëm në përkujtimin e Allahut dhe përkujtimin e fakteve të krijimit të Tij, nuk e kuptojnë vlerën e mirësive që u janë dhuruar në kohën kur i kanë ato; ata nuk falenderojnë për të shprehur mirënjohje për to, por e kuptojnë vlerën e tyre vetëm kur u merren.

Ndryshe ndodh me besimtarët. Ata e kuptojnë se sa të pafuqishëm janë dhe sa në nevojë për këto mirësi, ndaj gjithmonë e falenderojnë Allahun për to. Besimtarët nuk e falenderojnë Allahun vetëm për shëndetin, pasurinë dhe pronat; por, duke e ditur se Allahu është Pronari i vërtetë dhe Mbizotërues mbi gjithçka, ata e falenderojnë Zotin e tyre për shëndetin, pamjen e tyre të bukur, diturinë që kanë fituar, zgjuarsinë, për dashurinë që kanë për besimin e tyre dhe urrejtjen ndaj mosbesimit, për qenien e tyre në rrugë të drejtë, për shoqërinë me besimtarët e sinqertë, për të kuptuarit e tyre, perceptimin dhe depërtimin në thellësi të gjërave dhe për forcën e tyre shpirtërore dhe fizike. Kur shohin ndonjë pamje të bukur, ata menjëherë e falenderojnë Allahun, apo kur kryejnë mirë punën, kur marrin diçka të cilën e kanë dashur, kur dëgjojnë një fjalë të mirë apo kur shohin shfaqje dashurie dhe respekti dhe të tjera mirësi të ngjashme, të cilat janë të shumta për t’u përmendur. Ata e përkujtojnë Atë si Mëshiruesin, Mëshirëbërësin.

Nëse besimtari me mirënjohjen që shpreh, tregon se mirësitë që i janë dhuruar nuk e bëjnë atë aspak të pangopur, mendjemadh apo arrogant, Allahu ia shton ato. Fjala e Allahut në Kur’an flet për këtë:

(Kujtoje) kur Zoti juaj kumtoi: "Nëse tregoheni mirënjohës, Unë do t'ua shtoj edhe më shumë begatitë e Mia; por, nëse ju mohoni mirësitë e Mia (atëherë) dijeni se dënimi Im është i rëndë". (Sure Ibrahim: 7)

Po ashtu, të gjitha mirësitë që ka njeriu janë pjesë e sprovës së tij në këtë botë. Për këtë arsye, njerëzit që kanë besim, krahas falenderimit që shprehin, i përdorin mirësitë e dhuruara sa të kenë mundësi, në kryerjen e veprave të mira; ata nuk dëshirojnë të jenë kopracë dhe as magazinë pasurie. Kjo për arsye se, grumbullimi dhe mos ndarja e pasurisë janë cilësi e njerëzve të Zjarrit. Zoti ynë na tërheq vërejtje për këtë në Kur’an:

Si përgjigje për pyetjen se çfarë duhet të japin njerëzit, Allahu thotë që njeriu të falë “atë pjesë të pasurisë që i tejkalon nevojat” (Sure Bekare: 219) Është urdhër i Kur’anit, që besimtarët të lenë mënjanë një pjesë të fitimeve të tyre që i tejkalon nevojat, për t’u përdorur për vepra të mira ashtu si na udhëzon Allahu. Minimumi ligjor i kësaj pjese është zekati i detyrueshëm, i cili mbidhet nga sunduesi apo udhëheqësi i komunitetit për t’iu shpërndarë të varfërve dhe nevojtarëve dhe atyre, të cilët Allahu i përmend në vargun kur’anor për zekatin. Të japësh tej kësaj shume nuk është e detyrueshme, por është shumë e lavdërueshme.

Sigurisht që, mënyra e falenderimit të besimtarëve për mirësitë që kanë, do të jetë përdorimi i tyre për të fituar kënaqësinë e Allahut. Muslimani është përgjegjës për shfrytëzimin e asaj që i është dhënë në kryerjen e veprave të mira, të cilat i ka urdhëruar Allahu. Krahas shfrytëzimit të mjeteve materiale që i ka falur Allahu, ai e vë në punë trupin e tij, për të fituar kënaqësinë e Allahut dhe për të punuar në rrugën e Tij, e në këtë mënyrë, shpreson të fitojë kënaqësinë e Allahut dhe mëshirën e Tij; shpreson të fitojë mirësitë e pashtershme të Parajsës:

Një komunitet individësh, të cilët zbatojnë urdhërat e Kur’anit dhe Sunnetit të Krijesës më të mirë, paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të, me pagesën e tyre të zekatit dhe lëmoshave të tjera vullnetare, do të largojnë dhunën, vjedhjen e vepra të tjera kriminale dhe të shëmtuara, të shkaktuara prej varfërisë, urisë, skamjes dhe prej problemeve të tjera të këtij lloji. Në këtë mënyrë, në dashtë Allahu, do të mbretërojë qetësia shpirtëroe dhe mirëqenia.

Sjellja ndaj bukurisë

Për faktin se pasuria, shkëlqimi dhe bukuria janë cilësi të Parajsës, imitimi i tyre në këtë botë ua sjell ndër mend atë. Kjo e shton dëshirën dhe padurimin e besimtarëve për ta arritur atë; përkundrazi, mosbesimtarët i vihen me gjithë shpirt përfitimit të saj në këtë botë dhe nuk i kushtojnë vëmendje jetës tjetër.

Gjithçka - që nga lumenjtë e pashterrshëm, vendet me bukuri të rrallë, bukuria njerëzore, kompozimet estetike dhe veprat mahnitëse të artit, të gjitha janë mirësi dhe bekime që Allahu ua fal njerëzve.

Gjithçka - që nga lumenjtë e pashterrshëm, vendet me bukuri të rrallë, bukuria njerëzore, kompozimet estetike dhe veprat mahnitëse të artit, të gjitha janë mirësi dhe bekime që Allahu ua fal njerëzve. Në secilën nga këto mirësi në jetën e kësaj bote ka nga një shenjëz të krijimit të Allahut. Besimtari e sheh gjithë bukurinë e kësaj bote si një pasqyrim të një origjinali, si një model dhe si paralajmërim të një sihariqi:

Shumë nga bukuritë e jetës tjetër u ngjajnë atyre që janë në këtë botë; ato janë shumë më të përsosura se mirësitë e tokës dhe janë të përjetshme, të pashtershme. Allahu ka krijuar një Parajsë të përkryer, të veshur me mirësi të panumërta. Një njeri që mbart në vetvete vlerat e mësuara nga Kur’ani do të meditojë thellë mbi krijimin dhe përsosmërinë e Parajsës në gjithçka që i ze syri. Kur hedh vështrimin në qiell, ai do të mendojë për “një Kopësht të gjerë sa qiejt dhe toka” (Sure Ali Imran: 133); kur sheh shtëpitë e bukura, ai do të mendojë për “dhomat e larta në Parajsë me lumenj që rrjedhin poshtë tyre,” (Sure Ankebut:58); kur sheh gurët e çmuar me ndriçim verbues do t’i shkojë mendja për zbukurimet e Parajsës “byzylykë prej ari dhe perla”

(Sure Fatir: 33); kur shikon rroba të bukura dhe të hijshme, atij do t'i vijnë ndër mend rrobat e Parajsës "prej mëndafshi të hollë dhe të trashë" (Kehf:31); kur të shijojë ushqimet dhe pijet e ndryshme do të mendojë për "lumenj qumështi me shije të pandryshuar, lumenj vere me shije të këndshme për ata që e pinë dhe lumenj prej mjalti të kulluar... " (Muhamed: 15); kur të vështrojë kopshtet e gjelbëruara do t'i vijë ndër sy Parajsa "me ngjyrë të gjelbër e mbyllur në të zi" (Sure Rrahman:64); kur të shohë mobilje tërheqëse do t'i vijnë ndër mend "divane të stolisura me ar e gurë të çmuar..." (Sure Uakia: 15) në Parajsë.

Arsyeja që frymëzon këtë ndërmendje është se, të gjitha gjërat e bukura në këtë botë, për besimtarin, janë burim kënaqësie të pamatë dhe njëkohësisht edhe një rast për të shprehur mirënjohje, i pati apo ajo. Po aq, ato janë një burim i pashtershëm kënaqësie që do t’ia rrisin padurimin për të parë Parajsën, duke shtuar përpjekjet për ta fituar atë.

Besimtari që mbart në shpirt këshillat e Kur'anit, nuk bëhet ziliqar apo rrebel ndaj dikujt që është më i pasur apo më tërheqës se ai. Për shembull, ndryshe nga shumë njerëz, atij nuk do t'i vijë keq nëse nuk ka shtëpi të bukur sepse një nga qëllimet e jetës së tij është të arrijë bukurinë e përjetshme, jo atë kalimtare; shtëpia e tij e vërtetë është Parajsa. Allahu na tërheq vëmendjen për këtë në Kur'an:

Thuaj: "Do të na godasë vetëm ajo që na ka caktuar Allahu; Ai është Mbrojtësi ynë dhe vetëm tek Allahu le të mbështeten besimtarët!" (Sure Teube: 51)

Ata, të cilët i shmangen Fjalës së Kur’anit, e shumëzojnë me zero të vërtetën se shtëpia e tyre e vërtetë është Parajsa, kësisoj, tërhiqen të etshëm ndaj kënaqësive të kësaj bote. Qëllimet e tyre kryesore janë që njerëzit të flasin mirë për ta, të respektohen dhe t’u jepet rëndësi në të drejtën e tyre, të shtojnë sa më shumë pasurinë dhe të bëjnë një jetë të begatë. Gjatë gjithë jetës vrapojnë pas gjërave kalimtare, të parëndësishme dhe mashtruese të kësaj bote. Kur shohin gjëra të bukura që nuk i kanë në dorë, vetëm sa u shtohet zilia, grykësia dhe dëshpërimi. Ata e kanë vështirë të gjejnë kënaqësi kur ndodhen në një shtëpi të bukur, por që nuk u përket. Mendjet e tyre turbullohen nga pyetje si: “Pse nuk jam unë kaq i pasur?” dhe “Pse të mos kem edhe unë një shtëpi kaq të bukur sa kjo?” Për të tillë njerëz, gjërat e bukura në këtë botë janë vetëm një burim shqetësimi, me vramendjen si të kenë më shumë.

Ndodh ndryshe me njerëzit, të cilët udhëhiqen nga busulla e Kur’anit. Ata dinë t’i vlerësojnë gjërat e bukura, pavarësisht nëse i kanë apo jo. Për shembull, një person me besim, mund të mos jetojë në një lagje të pasur e ndoshta mund të mos ketë parë kurrë një të tillë. Por, ai e kupton se pas gjendjes së tij fshihet një arsye hyjnore. Besimtari nuk ka nevojë të shkojë t’i shohë vende të tilla, për të parë bukuritë e krijimit të Allahut. Me perceptimin dhe të kuptuarit e tij të veçantë, besimtari arrin t’i shquajë bukuritë e pashembullta të Tij në çdo vend dhe në çdo kohë. Shkëlqimi i yjeve natën dhe bukuria e pashoqe e tyre, ngjyra dhe forma e një trëndafili, janë vetëm dy shembuj, të cilët çdokush mund t’i shohë dhe t’i vlerësojë përditë.

Siç thamë më sipër, malli që ndjejnë besimtarët për Parajsën, i bën ata t'i shndërrojnë ambientet e tyre në vende që ua sjellin ndër mend atë. Parajsa është vendi i një pune arti më të lartë se ç'mund të imagjinohet, e peisazheve të përsosura dhe bukurive, të cilat asnjeri mbi tokë nuk mund t'i përfytyrojë. Muslimani, i cili ndjek këshillat e Kur'anit, do të përdorë të gjitha mundësitë për ta zbukuruar ambientin e tij. Ne mësojmë nga Kur'ani, se kopshti i Sulejmanit a.s. ishte i shtruar me xham (Sure Neml: 44) dhe shtëpia e tij ishte dekoruar me harqe të mëdha dhe statuja, enë të gjera si puse dhe kazanë të mëdhenj të palëvizshëm (Sure Sebe:13). Në Kuran, Allahu thotë se familjes së Ibrahimit (a.s.) i ishte dhënë një mbretëri e madhe (Sure Nisa:54).

Megjithë pozicionin e lartë që kishin dhe, ndonjëherë, edhe pronat e shumta e fuqinë që u ishte dhënë, të dërguarit e Allahut i përdornin këto mirësi ashtu siç u ishte urdhëruar nga Allahu dhe sipas vullnetit të Tij. Për këtë arsye, ata lavdërohen në Kuran. Besimtarët i marrin të gjithë profetët si shembuj dhe kujdesen, ashtu siç bëjnë edhe Eulijatë (miqtë e ngushtë të Allahut) për ta shfrytëzuar çdo mirësi që u vjen për të arritur kënaqësinë e Tij.

Reagimi kundrejt ndodhive në dukje negative

Njeriut mund t’i ndodhin vështirësi të ndryshme përgjatë ditës. Çfarëdo lloj vështirësish që të hasë, besimtari i mbështetet Allahut dhe mendon: “Allahu na sprovon ne në gjithçka që bëjmë dhe mendojmë në jetën e kësaj bote. Kjo është një e vërtetë shumë e rëndësishme, të cilën duhet ta kemi gjithmonë parasysh. Ndaj, kur të hasim vështirësi në diçka që bëjmë, apo kur mendojmë se gjërat nuk po shkojnë ashtu si presim, nuk duhet të harrojmë se Zoti ynë na i ka vendosur këto vështirësi në rrugën tonë, për të provuar sjelljen tonë.”

Në Kuran, Allahu thotë se çdo vështirësi që has njeriu vjen prej Tij.

Gjithçka që hasim në përvojën tonë është vendosur nga Allahu dhe është e mirë për besimtarin në këtë botë edhe në tjetrën; kjo është e qartë për çdo njeri i cili sheh me syrin e besimit (Për detaje më të hollësishme shih: Në Gjithçka Ka Mirësi, nga Harun Jahja, Islamic Book Service 2003). Për shembull, një përkujtim i mirë është edhe kur një besimtar humb ndonjë pjesë prej pasurisë së tij të dashur. Nga pamja e jashtme kjo duket se është një fatkeqësi, por ky mund të jetë mjeti me anë të të cilit ai mund të dallojë gabimet e tij, të pastrojë ndërgjegjjen e tij dhe të kuptojë se duhet të marrë masa në disa çështje. Një anë tjetër e dobishme e kësaj lloj fatkeqësie është se, ajo e përkujton njeriun se ai nuk posedon asgjë; pronari i vërtetë i të gjitha gjërave është Allahu.

Kjo vlen për çdo gjë, të madhe apo të vogël, që ndodh gjatë jetës së përditshme. Për shembull, si pasojë e një keqkuptimi apo moskokëçarjes së njeriut, një pagesë mund të bëhet gabimisht; një punë e zgjatur para një kompjuteri, mund të humbë në një çast, prej mungesës së energjisë elektrike; një student i ri mund të sëmuret dhe mund të mos hyjë në provimin e universitetit, për të cilin ai kishte kaluar aq shumë kohë për t’u përgatitur; një njeri mund të presë në rradhë për ditë të tëra për shkak të zvarritjeve burokratike, pa i plotësuar dot dokumentat; një njeri që ka një punë urgjente diku, mund të humbasë autubusin apo aeroplanin... Këto janë disa lloj ngjarjesh që mund të ndodhin në jetën e çdo njeriu dhe duken si pengesa të vështira, në pamje të parë.

Pikërisht, në këto ngjarje ka këshilla për dikë që ka besim. Mbi të gjitha, besimtari mban në mendje faktin, se Allahu e provon sjelljen dhe durimin e tij. Ai ndërmend se një ditë do të vdesë dhe është pa peshë për të, të ndalet gjatë në këto vështirësi - ai do të përgjigjet përpara Allahut në jetën tjetër. E di se çdo gjë që i ndodh e ka me vete një shirit të argjendtë, ndaj nuk e lëshon zemra kurrë, por i lutet Allahut që t’ia lehtësojë punën dhe t’ia kthejë gjithçka për së mbari. Dhe kur vjen lehtësimi pas vështirësisë, e falenderon Allahun që ia ka pranuar dhe i është përgjigjur lutjes së tij.

Një njeri që e fillon ditën me këtë përkujtim, çfarëdo që t’i ndodhë, - rrallë mund ta humbasë shpresën, apo të bëhet ankthioz, i frikësuar, a i dëshpëruar. Edhe nëse harron për një çast, kujtohet dhe i kthehet Allahut. Ai e di se Allahu i ka krijuar këto gjëra për një qëllim të mirë dhe dobiprurës. Nuk do të mendojë në këtë mënyrë vetëm kur t’i ndodhë diçka e rëndë, por, siç e përmendëm më sipër, në gjithçka - të madhe apo të vogël, që i ndodh në jetën e përditshme.

Imagjinoni një njeri, i cili nuk arrin përparimin e duhur në një punë të rëndësishme; në minutën e fundit kur ai sapo bëhej gati ta mbaronte, has një problem serioz. Atëherë ai shpërthen në inat, mbërthehet nga ankthi, ndihet faktkeq dhe shfaq sjellje të tjera negative.

Ndërsa muslimani që beson se në çdo gjë ka mirësi, do të përpiqet të zbulojë se çfarë po i tregon Allahu me këtë që i ndodhi. Ai mund të mendojë se Allahu ia tërhoqi vërejtjen, që ai të ndryshojë diçka. Kësisoj, do të bëjë gjithë përgatitjet e nevojshme dhe do të falenderojë Allahun, që ndoshta e ka mbrojtur me këtë që i dha, nga ndonjë e keqe më e madhe.

Nëse atij i ikën autobusi kur do të shkojë diku, do të mendojë se duke u vonuar apo duke mos hipur në atë autobus ai mund të ketë shpëtuar nga një aksident apo ndonjë fatkeqësi tjetër. Këto janë vetëm disa shembuj, të cilët mund të shumëfishohen në jetën e një njeriu. Mbetet e rëndësishme të ruhet vetëdija se planet e njeriut mund të mos shkojnë ashtu siç i do ai. Çdokush mund ta gjejë veten në një mjedis krejt tjetër nga ai që kishte planifikuar, por kjo kthehet në dobi për dikë që ia dorëzohet Allahut dhe, kështu, përpiqet të gjejë një arsye hyjnore për gjithçka që i ndodh. Në Kur'an, Allahu shpall vargun që vijon:

Ashtu siç thotë Allahu, ne nuk dimë se çfarë është e dobishme dhe çfarë është e dëmshme - Zoti e di. Prandaj njeriu duhet t’i afrohet Allahut dhe t’i dorëzohet Atij, Mëshiruesit, Mëshirëbërësit.

Në jetën e tij e tij në këtë botë, njeriu mund të humbë brenda një çasti gjithçka që zotëronte. Mund t’i digjet shtëpia, investimet e tij mund të gjenden në krizë ekonomike, apo mund të humbë pasurinë për shkak të një aksidenti. Allahu thotë në Kur’an se njerëzit do t’i provojnë këto lloj sprovash:

Ai u tregon njerëzve se ata do t’i nënshtrohen sprovave të ndryshme dhe do të marrin shpërblim të madh për durimin e tyre në situata të vështira. Për shembull, një njeri humb diçka, të cilën nuk mund ta gjejë më; durimi që përshkruan Allahu në Kur’an, quhet kur një njeri e vendos plotësisht vetveten në duart e Allahut prej momentit që mëson se pronat e tij qofshin të vogla apo të mëdha, kanë humbur. Ai nuk e heq nga mendja faktin se Allahu ka krijuar gjithçka dhe për këtë arsye, nuk lejon që sjellja apo qëndrimi i tij të çrregullohen.

Njeriu mund të pësojë edhe humbje më të mëdha gjatë një dite. Nëse dikush humb të ardhurat e një dite, për të cilat kishte harxhuar gjithë ditën në mënyrë që të plotësonte nevojat,- kjo është e vështirë për dikë që beson se e ardhmja e tij varet nga kjo. Shumë njerëz ushqehen që nga fëmijëria me qëllimin e e arritjes së një vendi pune të mirë. Ata kalojnë çdo moment të jetës së tyre duke dashur një punë më të mirë apo përparim në punën që kanë. Kështu, nëse ata humbin punën, ditët e tyre mbushen me dëshpërim, ankth dhe jeta e tyre kthehet, siç thonë ata, përmbys.

Nga ana tjetër, besimtari e di se është Allahu Ai, i Cili i jep atij ushqimin e përditshëm dhe këto të ardhura ditore janë vetëm për këtë qëllim. Me fjalë të tjera, për besimtarin, mirësitë që i ka dhënë Allahu janë vetëm një mjet. Për këtë arsye, nëse një njeri me besim humb burimin e të ardhurave të tij, do ta pranojë këtë fakt me durim dhe nënshtrim. Në rrethana të tilla, ai do të tregohet i duruar dhe do të lutet dhe do t’i nënshtrohet Allahut. Ai kurrë nuk harron se është Allahu, Ai që ia jep ushqimin e përditshëm dhe Ai mund t’ia marrrë kur të dëshirojë.

Një njeri që e merr Kur’anin si udhërrëfyesin e tij, menjëherë do të kontrollojë mendimet dhe veprimet nëse i ndodh diçka e tillë, apo ndodhet në vuajtje për diçka, a nuk mund të studiojë në shkollën që donte e rrethana të tjera të ngjashme. Ai do të ndalet të shikojë me vëmendje sjelljen e tij, a e kënaq Allahun dhe në kokë mund t’i vërshojnë këto pyetje:

-A isha falenderues sa duhet për pasurinë që humba?

-A isha mosmirënjohës për mirësinë që më ishte falur?

-A e harrova Allahun dhe botën tjetër duke qenë shumë i lidhur me pasurinë dhe pronat e mia?

-Mos u tregova mendjemadh apo kryelartë për shkak të pasurisë sime dhe dola nga rruga e Allahut dhe nga urdhërat e Kur’anit?

-Mos po përpiqesha të fitoja admirimin e të tjerëve në vend që të kërkoja kënaqësinë e Allahut, apo kërkoja të kënaqja dëshirat dhe ëndrrat e mia?

Muslimani këtyre pyetjeve u jep një përgjigje të sinqertë. Sipas këtyre pyetjeve ai do të përpiqet ta përmirësojë sjelljen e tij, e cila nuk e kënaq Allahun dhe do t’i lutet Atij ta lehtësojë në këtë. Do t’i afrohet Allahut me sinqeritet të plotë, do të gjejë strehë tek Ai, prej gjithë të këqijave që ka vepruar për shkak të harresës apo sjelljes së gabuar. Në Kur’an, Allahu e përshkruan si luten këta besimtarë:

Duke u sprovuar, një njeri mund të pësojë shumë humbje njëra pas tjetrës. Por, një person me besim të thellë e di se për atë që po vuan, ka një arsye. Një nga arsyet më të rëndësishme është strëvitja shpirtërore me vështirësitë:

Për besimtarin, situatat e vështira që ndodhin njëra pas tjetrës gjatë ditës, janë mjet me anë të të cilit ai kupton se ndodhet në sprovë për t’ju afruar Allahut, për t’u pjekur dhe për të përqafuar vlerat e Kur’anit. Ai është i vetëdijshëm se Allahu po e stërvit atë në këtë mënyrë dhe po e përgatit për mirësitë e përjetshme në jetën që vjen pas kësaj.

Qëndrimi gjatë sëmundjes

Një njeri i vetëdijshëm për besimin e tij do të tregohet i durueshëm dhe do t’i nënshtrohet Allahut kurdoherë që sëmuret, sepse ai e kupton se sëmundja e tij është vetëm një sprovë nga Allahu, ashtu siç e kupton se edhe shëndeti është sprovë prej Tij.

Një njeri i vetëdijshëm për besimin e tij do të tregohet i durueshëm dhe do t’i nënshtrohet Allahut kurdoherë që sëmuret, sepse ai e kupton se sëmundja e tij është vetëm një sprovë nga Allahu, ashtu siç e kupton se edhe shëndeti është sprovë prej Tij. Ai e ka të qartë se sprovat dhe fatkeqësitë janë test nga Allahu ashtu siç është shëndeti i mirë, pasuria dhe rehatia dhe, me të vërtetë, këto të fundit janë ndoshta më të rënda, më serioze dhe më të vështira. Për këtë arsye, sado në vështirësi që të ndihet, do të tregohet i patundur dhe do të vazhdojë t’i lutet Allahut me sinqeritet. Ai e di se është Allahu, Ai që e ka krijuar sëmundjen dhe, po ashtu, është Allahu Ai, i Cili e sjell shërimin. Në Kur’an, Allahu e lavdëron durimin e besimtarit gjatë sëmundjes dhe e ve atë mes cilësive të “devotshmërisë së vërtetë”:

Ndërsa e përjeton sëmundjen me durim, ai do të marrë edhe mjekimin e nevojshëm për shërim. Ai nuk preket dhe nuk e ngre zërin me ankesë për të tërhequr vëmedjen e atyre që ka përreth, por merr me kujdes trajtimin dhe ilaçet e nevojshme për sëmundjen që ka. Kjo sjellje është si lutje drejtuar Allahut. Për arsye se ai jeton sipas këshillave të Kur’anit, lutet vazhdimisht që Allahu ta ndihmojë dhe ta lehtësojë. Në Kuran, Allahu na jep Ejjubin (a.s.) si shembull të kësaj sjelljeje që buron vetëm nga besimi:

Duhet të shtojmë këtu se, të gjitha ilaçet që merren janë mjet që të çojnë drejt shërimit. Nëse Allahu dëshiron, Ai do ta bëjë trajtimin me to, mjet shërimi. Është Ai, i Cili ka krijuar mjetet mjekësore të terapive – mikroorganizmat, materialet me prejardhje bimore dhe shtazore të përdorura në përbërjen e ilaçeve. Shkurtimisht, është Ai, i Cili sjell shërimin. Në Kur’an, Allahu na tërheq vërejten për këtë me fjalët e Ibrahimit (a.s.):

(Zoti im) I Cili kur sëmurem më shëron. (Sure Shuara:80)

Përkundrazi, ata që i përkasin një shoqërie pa besim, menjëherë rebelohen kur sëmuren. Ata sillen plotësisht në kundërshtim me realitetin e vendimit të Allahut kur thonë: “Po pse më ndodhi pikërisht mua kjo gjë?” Një njeri që mendon në këtë mënyrë nuk mund t’i dorëzohet Allahut gjatë sëmundjes apo ta shohë atë si mirësi.

Besimtarët reflektojnë për arsyen e sëmundjes së tyre dhe e shohin atë si një mundësi të mirë për t’iu afruar Allahut. Edhe një herë ata përkujtojnë se sa bekim i madh është shëndeti i mirë dhe sa të pafuqishëm janë njerëzit. Edhe një sëmundje e lehtë si gripi, mund ta shtrijë një njeri të fortë në shtrat. Në këtë gjendje, sado të fuqishëm, të respektuar apo të pasur të jemi, bëhemi të pafuqishëm dhe na duhet të pushojmë dhe të marrim ilaçet. Në këto rrethana, ne na vjen ndër mend edhe një herë sa shumë nevojë kemi për Allahun dhe sëmundja është një mjet për ta përmendur emrin e Allahut dhe për t’iu afruar Atij. Për besimtarin, çdo sëmundje është një paralajmërim se kjo botë është e përkohshme dhe se vdekja dhe bota tjetër janë afër.

Qëndrimi i shfaqur në situata të vështira dhe të pafavorshme

Kohë pas kohe njeriu mund ta gjejë veten në situata të papërshtatshme, si për shembull në një qoshe rruge ku mbeturinat janë bërë mal, në një kuzhinë me erë të keqe apo në vende të ngushta, të errëta dhe plot lagështi. Për besimtarin, edhe vendet e pisëta dhe shqetësuese kanë qëllimin e tyre në krijim. Këto lloj vendesh e përkutojnë besimtarin për Zjarrin dhe vuajtjet në atë vend, pisllëku i të cilit ia kalon edhe më të madhit në këtë botë. Në Kur’an, Allahu shpall se Zjarri është vendi i errësirës, pisllëkut dhe ndyrësisë:

E ai është vendbanim dhe vendstrehim i keq. (Sure Furkan: 66)

Një njeri që sjell ndër mendje këto vargje, menjëherë do të lutet që Zoti ta shpëtojë atë nga dhimbjet e Zjarrit dhe do të kërkojë falje për gjërat ku ka gabuar.

Një njeri që sjell ndër mendje këto vargje, menjëherë do të lutet që Zoti ta shpëtojë atë nga dhimbjet e Zjarrit dhe do të kërkojë falje për gjërat ku ka gabuar.

Ashtu siç e përshkruan Allahu në Kuran, Zjarri është një vend që kundërmon erë të keqe, i ngushtë, i zhurmshëm, i errët, i zi, i zhytur në lagështi dhe i mbushur me tym. Në të ka vende edhe më të rrezikshme dhe një nxehtësi përvëluese që depërton çdo qelizë të trupit. Zjarri ka ushqimin dhe pijen më të pështirë. Rrobat në të janë prej zjarri dhe të gjitha dhimbjet në të janë të padurueshme. Ai është një vend ku digjet lëkura, një vend ku njerëzit luten me përgjërim që të dalin prej andej, madje edhe të vdesin për t’i shpëtuar dhimbjeve, ndonëse tashmë kanë vdekur njëherë e nuk mund të vdesin më. Në disa drejtime, zjarri mund të krahasohet me këtë botë, siç paraqitet në filmat që përshkruajnë luftën atomike. Por, errësira që përshkruhet në ato filma nuk mund të krahasohet me pisllëkun e tejskajshëm dhe ambientin tmerrues të Zjarrit. Ky është vetëm një krahasim, sepse Zjarri është shumë më i keq, më i tmerrshëm se çdo vend i keq që mund të imagjinojmë në këtë botë.

Vendet e ndryshme në këtë botë, që janë të ngushta të pisëta, të errëta dhe të nxehta janë shumë të vështira për t’u provuar nga njerëzit. Në Zjarr, atmosfera e frikës është shumë më e keqe. Ata njerëz që kanë shpikur metoda për mbrojtje nga nxehtësia do të mbeten të pafuqishëm në Zjarr. Ai është më i nxehtë se sa shkretëtira më e nxehtë, më shqetësues dhe më i pistë se sa pusi më i errët dhe vendi më ngulfatës që mund të imagjinohet. Ashtu siç na tregon Zoti ynë në Kur’an, nxehtësia e tij depërton çdo qelizë të trupit. Për ata që kanë kryer vepra të këqija, nuk ka mbrojtje apo shpëtim nga nxehtësia përcëlluese. Po ashtu, në Zjarr shqisat janë shumë më të forta se në këtë botë. Këtu, shumica e dhimbjeve dobësohen pas pak, plagët shërohen, madje edhe shenjat e lëna nga një djegie shumë e madhe dhe e dhimbshme shërohen me kalimin e kohës. Ndërsa një njeri në Zjarr i ndjen sëmbimet e tij vazhdimisht dhe shumë dhembshëm dhe kjo është një torturë që nuk mbaron, derisa të dëshirojë Allahu.

Në shembujt që përmendëm më lart, mund të tregojmë edhe një reflektim tjetër që mund të na vijë ndër mend në vende të pisëta, ku asnjeri nuk kujdeset për to: një vend mund të jetë i ndotur për shkak të harresës apo moskokëçarjes së njeriut. Sapo e vë re besimtari këtë papastërti, e kupton se sa i mëshirshëm është Allahu kundrejt tij dhe sa keq është sjellë ai; ai e kupton se Allahu i ka dhënë një vend ideal për të jetuar dhe ai është mysafir në këtë vend. Për këtë arsye, e kupton se duhet të mbrojë dhe të ruajë me kujdes çdo mirësi që i është falur dhe t’i shprehë mirënjohje Allahut në punën që bën. Besimtari, i cili është i vetëdijshëm për këtë, do ta kuptojë menjëherë ku gaboi dhe do të kthehet tek Allahu; ai do të bëjë pastrimin që nevojitet, do t’i korrigjojë gabimet dhe nuk do të bjerë në të njëjtin gabim përsëri.