Osoby nieświadome skupiają swoją uwagę i podążają za doczesnymi pragnieniami i wyobrażeniami jakby byli w transie. Kierują cały swój wysiłek na osiągnięcie wyższej rangi czy pozycji, większej ilości dóbr i ciągle wymyślają i mówią o tym, jak wydadzą zarobione pieniądze. Są tak zatroskani tym tematem, że zapominają o nakazach i zakazach Allaha. Nie będąc w stanie pojąć wiedzy i mocy Allaha, nie czują się zobligowani do szanowania granic wyznaczonych przez Niego ludzkości.
Pamięć o Allahu pobudza sumienie tych, którzy nie wierzą w Życie Przyszłe i przypomina im o ich nieświadomości. Ale kiedy borykają się ze swoim ego względem tego czy powinni wypełnić swoje zobowiązania wobec Niego czy też nie, to obstają przy swojej nieświadomości. W rezultacie, czują wielki niepokój wewnętrzny, kiedykolwiek wymieniane jest Jego imię:
A teraz, przeanalizujmy ogólny charakter osób nieświadomych.
Moralność wierzącego jest tak głęboka i szczera, że nic nie jest w stanie przeszkodzić mu w pamiętaniu o Allahu i przestrzeganiu obowiązkowych modlitw:
“Tych ludzi nie odciąga ani handel, ani kupno od wspominania Boga, odprawiania modlitwy i dawania jałmużny. Oni obawiają się Dnia, kiedy wzburzą się serca i spojrzenia” (Rozdział al-Nur: 37)
Osoby nieświadome w przeciwieństwie do wierzących, mają serca przepełnione pragnieniem doczesnych posiadłości. To czyni, że zawsze chcą więcej, chcą lepszego życia niezależnie od tego jak obecnie żyją. Myślą, że pieniądze kupią im władzę i uznanie, a to uczyni ich szczęśliwymi. Najpierw chcą zgromadzić bogactwo, a potem chcą je przechowywać i zdobywać jeszcze więcej. Aby sprawić , żeby wyglądało to legalnie, wymyślają różne preteksty. Odmawiając wydania pieniędzy na zarobienie zadowolenia Allaha, gromadzą bogactwo i myślą tylko o zaspokajaniu doczesnych pragnień. Ich przeznaczenie tak zostało opisane w Koranie:
“W Dniu, kiedy te metale będą rozpalone w ogniu Gehenny i będą napiętnowane nimi ich czoła, ich boki i grzbiety: "Oto co zebraliście dla siebie. Zakosztujcie więc tego, co zebraliście!" (Rozdział at-Tawba: 35)
“… który gromadzi bogactwo i przygotowuje je! Sądzi on, że jego bogactwo uczyni go nieśmiertelnym. Wcale nie! Zostanie on wrzucony do AI-Hutama!” (Rozdział al-Humaza: 2-4)
Zaślepieni żądzą doczesnych pozesji, ludzie ci są nieświadomi czekającego ich losu. Po tym jak spędzili większość swojego życia opętani żądzą zarabiania i wydawania pieniędzy, nie są w stanie pamiętać o Allahu, wykonywać codziennych modlitw, czy pomagać potrzebującym i biednym. Z drugiej zaś strony, ci których serca wypełnione są jedynie pragnieniem zdobycia Jego aprobaty, nigdy nie zapominają faktu, że wszystkie ich pozesje są Jego darem, który powinien zostać użyty do zdobycia Jego zadowolenia. Wierzący, którzy myślą jedynie o zadowalaniu Allaha i zdobywaniu Jego łask, pracują gorliwie, wnosząc w ten sposób wkład w Jego religię. Odkąd nie dają sie pochłonąć przez inne pasje, zawsze pamiętają Allaha, zbliżają się do niego w modlitwie i rozumieją, że wszystko pochodzi i ostatecznie do Niego należy. W rezultacie, odnoszą się do swojego majątku jako przypomnienia im do bycia wdzięcznymi i chwalenia Go.
Allah daje przykład Proroka Salomona (pzn), który chociaż posiadał olbrzymie bogactwo, nie był przez nie rozproszony, ani też jego ambicje nie były na nim skupione: raczej, widział je jako powód do dziękowania i wielbienia Go:
“Kiedy mu przedstawiono wieczorem lekko stąpające, chętne rumaki, on powiedział: "Zaprawdę, postawiłem wyżej miłość tego dobra aniżeli wspomnienie mego Pana; dopóki ono nie skryło się za zasłoną.” (Rozdział Sad: 31-32)
Do momentu nadejścia Proroka Salomona (pzn), Allah nigdy nie obdarował nikogo taką mocą i bogactwem. On użył dane mu błogosławieństwa do wysławiania chwały Allaha, głoszenia wspaniałości i honoru Jego religii. Zawsze dziękował prawdziwemu właścicielowi swojego bogactwa i majątku.
Nieświadomi ludzie odwracają się plecami do Allaha, sądząc, że bogactwo, majątek, pozycja, władza i sława uczyni ich szczęśliwymi i da im zadowolenie. Lubią towarzystwo tych, którzy dyskutują na te tematy, bo w takim środowisku mogą siebie chwalić i krytykować innych jak i spędzać godziny oglądając bezużyteczne i bezmyślne programy telewizyjne:
“Dla tych, których oczy były przesłonięte od Mojego napomnienia i którzy nie byli zdolni słyszeć. (Rozdział al-Kahf: 101)
Ale wierzący nie są zadowoleni z posiadania dóbr doczesnych czy brania udziału w bezsensownych rozmowach; są zaspokojeni tylko wtedy, kiedy czczą i pamiętają Go i kiedy czytają Koran:
“…Ci, którzy uwierzyli i których serca się uspokajają przez wspominanie Boga - o tak! przez wspominanie Boga uspokajają się ich serca!” (Rozdział al-Ra‘d: 28)
W niewierzących społeczeństwach, wyrażenie “brak inteligencji” oznacza ludzi umysłowo upośledzonych i tych zachowujących sie w nienormalny sposób. W Koranie jednak, fraza ta odnosi się do tych osób, które odrzucają istnienie Allaha i Życia Przyszłego i którzy żyją jedynie w celu zaspokajania swojego ego. Zgodnie z tą definicją, ludzie którym brakuje rozumu, znajdują sie nie tylko w szpitalach psychiatrycznych, ale również stanowią część całego społeczeństwa.
Rozum jest jednym z największych darów Allaha dla ludzkości. Racjonalne osoby, działają zawsze zgodnie z własnym sumieniem; prawidłowo doceniają Jego wiedzę i moc oraz kochają, boją sie Go i szanują. Robią wszystko, aby Go zadowolić, aby uratować się przed wieczną karą Piekła i nie mogą się doczekać nieskończonych błogosławieństw Życia Przyszłego. W dodatku, głęboko zastanawiają się nad stworzeniem Allaha i doceniają Jego nieskończoną moc i wielkość, innymi słowy, sa wierzącymi. Ci nieracjonalni ludzie, którzy nie posiadają tej zdolności, zostali opisani w Koranie:
“Czyż oni nie chodzili po ziemi i czy nie mieli serc, żeby dzięki nim rozumieć, albo uszu, żeby dzięki nim słyszeć? To nie ich oczy są ślepe, lecz ślepe są serca w ich piersiach.” (Rozdział al-Hajj: 46)
Cechą najbardziej wyróżniającą te nieracjonalne osoby jest ich preferencja życia doczesnego tego świata, któremu się całkowicie poświęcili, nad Życiem Przyszłym. Jednak Allah ostrzega tych ludzi, aby pomyśleli nad prawdziwą naturą tego świata:
“Życie tego światajest tylko grą i zabawą. A mieszkanie życia ostatecznego jest o wiele lepsze dla tych, którzy są bogobojni. Czy wy nie jesteście rozumni?” (Rozdział al-An‘am: 32)
“I wszystko, co wam zostało dane, jest tylko używaniem życia tego świata i jego ozdobą; a to, co jest u Boga, jest lepsze i bardziej trwałe. Czy nie jesteście rozumni?” (Rozdział al-Qasas: 60)
“Zesłaliśmy wam Księgę, w której jest napomnienie dla was. Czyż wy nie rozumiecie?” (Rozdział al-Anbiya’: 10)
Doskonale uporządkowane systemy i stworzenia, jakie Allah wykreował, wraz ze wszystkim, czego nas one uczą o rzeczywistości, są poza zasięgiem wzroku osób nieświadomych; mogą one być doceniane jedynie przez wierzących, którzy używają swojego rozumu. Inteligentni, świadomi wierzący, ostrożnie obserwują najbliższe otoczenie i głęboko zastanawiają się nad tym co widzą. W Koranie, Allah daje przykład komara, pszczoły miodnej, pająka i wielu innych stworzeń, które wykreował, aby zachęcić ludzi do rozmyślania i doceniania Jego wiedzy, mocy i artyzmu. Jednakże tylko ci wierzący z rozumem, są w stanie poznać ich cechy i zrozumieć doskonałość żywych stworzeń i ich przydatności opartej na tym co produkują. W ten sposób, są w stanie docenić Jego moc i artyzm.
A co do nieświadomych jednostek, ich nieracjonalność powoduje, iż uważają stworzenia jakie widzą wokół każdego dnia za proste i zwyczajne. Dla nich pszczoła tylko brzęczy i ląduje na kwiatkach, a komar jest tylko ssającym krew pasożytem:
“Zaprawdę, najgorszymi ze zwierząt w oczach Boga są głusi i niemi, którzy wcale nie rozumieją.” (Rozdział al-Anfal: 22)
Innym ważnym aspektem takich osób jest to, że odkąd nie są w stanie rozróżnić między racjonalnością i nieracjonalnością, wydaje im się, że to oni są racjonalni i że to ci, którzy są racjonalni są w istocie osobami nieracjonalnymi:
“A kiedy im mówią: "Uwierzcie tak, jak wierzą ci ludzie!" oni mówią : "Czyż my mamy wierzyć, jak głupcy, Czyżby? Zaprawdę, to oni są, głupcami , lecz oni nie wiedzą!” (Rozdział al-Baqara: 13)
Biorąc jako przykład generalną populację, najistotniejszą cechą nierozważnych osób jest próba przekonania samych siebie, że ich myśli i czyny są uzasadnione. Wierząc, że nie krzywdzą innych i że ich serca przepełnione są dobrem, myślą, że zasługują na to co mają. Jednak, Allah mówi w Koranie coś całkiem innego:
“Czy, oni przypuszczają, że to, co My im dajemy w postaci majątku i synów, oznacza zachętę do czynienia dobrych dzieł? Przeciwnie! Oni nie są tego świadomi!” (Rozdział al-Mu’minun: 55-56)
Zostało wyjawione w Koranie, że tacy ludzie wierzą, iż są na wlaściwej drodze, tak więc szatan powstrzymuje ich od przestrzegania nakazów i zakazów Allaha:
Oni w istocie odsuwają ich od drogi, a ci sądzą, że są prowadzeni drogą prostą. (Rozdział al-Zukhruf: 37)
“Każdy działa na swój sposób, lecz Pan wasz wie najlepiej, kto idzie prostą drogą." (Rozdział al-Isra’: 84)
Allah daje pouczający przykład stanu takich jednostek w opowieści wlaściciela winnicy. W Koranie opisana została rozmowa między dwoma osobami, spośród, których tylko jedna jest świadoma:
“Przytocz im przypowieść o dwóch ludziach: Jednemu z nich przygotowaliśmy dwa ogrody winnej latorośli, które otoczyliśmy palmami; między nimi umieściliśmy pole zasiane zbożem. Obydwa ogrody dały swoje plony i nie przyniosły żadnej straty. I sprawiliśmy, iż wytrysnął strumyk między tymi dwoma ogrodami” (Rozdział al-Kahf: 32-33)
“Wszedł do swojego ogrodu i, wyrządzając sobie samemu niesprawiedliwość, powiedział: "Nie sądzę, żeby to kiedykolwiek zginęło; i nie wierzę, że nadejdzie Godzina. A jeśli zostanę sprowadzony do mego Pana, to znajdę z pewnością coś lepszego, w zamian za to, aniżeli ten ogród." (Rozdział al-Kahf: 35-36)
“I powiedział mu jego towarzysz, rozmawiając z nim: "Czy nie wierzysz w Tego, który cię stworzył z prochu, następnie z kropli spermy, a potem dał ci postać człowieka? Lecz co do mnie... On jest Bogiem, moim Panem! I ja nie dodaję memu Panu żadnego współtowarzysza. O, gdybyś ty, kiedy wszedłeś do twego ogrodu, powiedział: Jeśli Bóg zechce! Nie ma mocy, jak tylko u Boga! Chociaż widzisz, iż mam mniej majątku i dzieci od ciebie, to, być może, mój Pan da mi wkrótce coś lepszego niż twój ogród; a na niego ześle z nieba gwałtowny huragan, tak iż rankiem zamieni się w nagie wzgórze; albo też woda zniknie w ziemi i nie zdołasz jej odnaleźć." (Rozdział al-Kahf: 37-41)
“I zniszczone zostały jego owoce. Wtedy zaczął wykręcać sobie ręce nad tym, co wydał na ten ogród - teraz ogołocony do samych drabinek - i powiedział: "Biada mi! O, gdybym był nie dodawał żadnego współtowarzysza memu Panu!" I nie miał on nikogo z ludzi, kto by mu pomógł, poza Bogiem; i nie był wspomożony. W podobnym przypadku opieka jest tylko u Boga, który jest Prawdą; On jest najlepszy w nagradzaniu, On jest najlepszy w ostatecznym wyniku.” (Rozdział al-Kahf: 42-44)
Wlaściciel winnicy został oszukany, myśląc, iż jest na właściwej drodze z powodu swojego bogactwa i dużej ilości dzieci. Same jego słowa demonstrują jego nieświadomość, a przytłaczająca duma i arogancja uniemożliwiły mu pojęcie władzy Allaha: “A jeśli zostanę sprowadzony do mego Pana, to znajdę z pewnością coś lepszego”. Jego nieświadomość jest tak głęboka, iż sądzi, że to on stworzył swój ogród i dlatego będzie on jego na zawsze. Jako zapłatę za jego zachowanie, Allah niespodziewanie zniszczył jego ukochaną winnicę.
Chociaż są nieświadomi, niektórzy sądzą, że są na właściwej drodze i mają na koncie dobre uczynki. Nie są one jednak robione w celu zadowolenia Allaha, lecz z przyzwyczajenia i nawyku, albo żądzy popisania się, zaspokojenia sumienia, lub też chęci okazania przez kogoś wdzięczności. W rzeczywistości, uczynki te mogą być wcale nieprzydatne w Przyszłym Życiu, ponieważ są one ograniczone do tych aktów, które nie wchodzą w konflikt z osobistymi interesami danej osoby. Nieświadomi tego, że być może nie otrzymają nagrody za swoje czyny, które zrobili jako przysługę innym zamiast zadowolić Allaha, czują się pewni tego, że są na właściwej drodze.
Osoby takie, uważąja swoje dzieci, posiadłość i łatwe, beztroskie życie za znak tego, że są na właściwej drodze. Faktem jednak jest to, że Allah wyznacza okres czasu na przetestowanie ich i z powodu ich zachowania nie dostaną przydziału w Życiu Przyszłym:
“Ten, kto chce życia tego świata i jego ozdoby... My im zapłacimy w pełni tutaj, ale i tam nie doznają oni szkody. To są tacy, dla których w życiu ostatecznym nie będzie nic innego, jak tylko ogień. I daremne będzie to, czego na nim dokonali, i bezużyteczne, co uczynili.” (Rozdział Hud: 15-16)
Ludzie, którzy oszukują się w ten sposób, nie zyskują nic oprócz bolesnej śmierci w stanie nieświadomości i wiecznego cierpienia:
“I niech nie zadziwiają cię ich majątki i ich dzieci! Bóg chce ich przez nie ukarać na tym świecie, żeby dusze ich odeszły, podczas kiedy są niewiernymi.” (Rozdział al-Tawba: 85)
Tacy ludzie zbyt silnie reagują na wydarzenia, nie ufają Allahowi i są buntowniczy. Wierzący natomiast wiedzą, że Allah wszystko kontroluje, dlatego całkowicie Mu ufają, niezależnie od tego jakich prób ich poddaje. Kiedy coś się dzieje, pozostają tak cierpliwi jak tyko mogą, bo wiedzą, że trudne momenty są niczym więcej niż testem zesłanym przez Allaha. Dlatego są szczęśliwi i radośni wiedząc, że On wynagrodzi ich cierpliwość i ufność:
“My doświadczymy was nieco strachem, głodem i utratą dóbr, życia i owoców. Głoś radosną wieść cierpliwym!” (Rozdział al-Baqara: 155)
Pamięć o dobrych nowinach powoduje, że stają się bardziej cierpliwi w trudnych momentach. W pełni świadomi tego, że ich bogactwo, majątek, pozycja, ranga służą jako środek do sprawdzenia ich, robią wszystko, aby Mu podziękować i spożytkować je zgodnie z Jego wolą, aby uzyskać Jego aprobatę:
“Każda dusza zakosztuje śmierci. My doświadczamy was złem i dobrem, dla wypróbowania, i wy do Nas będziecie sprowadzeni.” (Rozdział al-Anbiya’: 35)
Nieświadome osoby nie zdają sobie sprawy z tych faktów; nawet jeśli o nich wiedzą, to je ignorują. Z tego powodu reagują na wydarzenia zupełnie inaczej. Na przykład, wierzący, którzy wiedzą, że utrata dóbr materialnych jest testem od Allaha, akceptują go z pełnym do Niego zaufaniem. Ta sama sytuacja jednak, spowoduje materialną i duchową szkodę tym, którzy są nieświadomi. Popadają oni w przygnębienie, a w miarę jak ono sie powiększa, stają się bardziej niezrównoważeni, zirytowani, aż w końcu tracą zdrowie psychiczne. Bycie odrzuconym przez bliskich znajomych i utrata luksusów pogorsza tylko ich sytuację; to może nawet doprowadzić niektórych do granicy samobójstwa. Jak tutaj widzimy, osoby nieświadome nie mają zaufania do Allaha, są buntownicze i nie żyją zgodnie z Jego wolą.