De hele geschiedenis door, zijn er periodes geweest waarin plagen van terreur en anarchie hebben geïntensifieerd, welke een bedreiging voor de gehele bevolking vormde. Talrijke oplossingen zijn voorgesteld. Eén van hen die het belang van een volledige strijd tegen terreur en anarchie beklemtoonde was de grote Turkse Islamitische geleerde, Bediuzzaman Said Nursi (1877-1960). Hij zei dat de mensen eerst en vooral de ethiek van de Koran moeten uitspreiden; Daarvoor gaf hij een aantal aanbevelingen.
Bediüzzaman Said Nursi |
In de tijd van Bediuzzaman, doorstond de wereld radicale veranderingen. De Eerste Wereld Oorlog had in het bijzonder een invloed op zijn leven. Tijdens de Oorlog had hij de Ottomaanse militiekrachten geleid op de Kaukasische front tegen de binnenvallende Russen waardoor aan hem later een Oorlog Medaille werd toegekend. Hij werd in maart 1916 gevangene genomen en werd 2 jaar lang in Rusland gehouden. Begin 1918 ontsnapte hij van de gevangenis en begaf zich op weg terug naar Istanbul via Warschau, Berlijn en Wenen.
Dus was hij een goede getuige van de instorting van het Ottomaanse Rijk en de totstandbrenging van de Turkse Republiek. Hij zag zowel de Russische Revolutie het Communisme aan de macht brengen als het conflict tussen de grote Europese machten, en de moeilijkheden die de beide Wereld Oorlogen op de Turkse republiek oplegden. Zoals in zijn geschrift kan worden gezien, maakte hij een gedetailleerde analyse van deze gebeurtenissen, welke alle politieke ontwikkelingen volgens de verzen van de Koran evalueren. Altijd benadrukte hij hoe elke maatschappij die de godsdienst de rug toekeren aan grote schade zal lijden; en dat de moslims, slechts wanneer zij zich verenigen, groot succes kunnen ervaren tegenover de atheïstische ideologieën.
Bediuzzaman wist dat terreur en anarchie in zijn tijd, en naderhand, zou opkomen. Hij probeerde daarom de mensen te waarschuwen door hen een aantal mogelijke oplossingen voor deze vreselijke problemen te leveren. Volgens zijn woorden, “…De goddienst veroordeelt strijd en anarchie. Anarchie erkent geen rechten. Het verandert de menselijke ethiek en de werkzaamheden van de beschaving in de ethiek van de dieren,” 51 was dit de best mogelijke uitdrukking van de islamitische opvattingen op terreur en geweld, welke Bediuzzaman zijn leven besteedde aan het uiteenzetten daarvan. Zoals hij eens zei, “Geduld en uithoudingsvermogen die een eind maken aan anarchie en openbare orde handhaven, zijn met alle oprechtheid in het dienen van het geloof noodzakelijk. Ik ben daarom volkomen tevreden om mijn reputatie daarvoor te offeren”.52 Hij verklaarde dat de gelovigen in de bestrijding van anarchie en terreur – een strijd die geduld en uithoudingsvermogen vereisten – een grote verantwoordelijkheid droegen.
Zijn ervaring en leidende woorden zijn vandaag van grote waarde. Wij zouden elke verklaring zorgvuldig moeten bespreken die door dit waardige individu wordt afgelegd, wie zijn leven doorbracht aan het proberen opbouwen van een wereld van liefde en wijsheid die gebaseerd is op de ethiek van de Koran.
Het opmerkelijkste aspect van zijn verklaringen is het belang dat hij aan menselijke liefde en leven heeft gehecht, geïnspireerd door de ethiek van de Koran. Zoals hij eens zei,
De ware les van de Koran is dit: Als er tien monsters en één onschuldige persoon in een huis zijn… is het toelaatbaar om dat huis te verbranden… alhoewel de ethiek van de Koran dat verbiedt… om tien monsters omwille van één persoon te vernietigen? Zou het verbranden van dat huis niet de grootste mogelijke wreedheid en verraad zijn? ... De ethiek van de Koran verbiedt het in gevaar brengen van levens of het schade toebrengen aan 10 procent van onschuldige mensen omwille van 90 procent van monsters die de veiligheid bedreigt. Wij moeten ons ervan bewust zijn dat wij gebonden zijn aan de godsdienst om de veiligheid te beschermen en ons te houden aan die les van de Koran…53
In deze woorden maakte Bediuzzaman het grote belang van het menselijke leven bekend, dat elk mogelijke offer zou moeten worden gemaakt om het leven van één enkel individu te redden, en dat het doen van het tegenovergestelde het begaan van grote wreedheid betekent. Moslims zouden moeten werken aan het vestigen van vrede en veiligheid. Omdat die verantwoordelijkheid een bevel van God is, gebruiken de gelovigen alle middelen te hunner beschikking om te helpen de ethiek van de religie uit te spreiden. Waar terreur en anarchie een vreselijke plaag wordt, lijkt een milieu waarin volgens de islamitische ethiek wordt geleefd op een hemel. Bediuzzaman heeft het volgende verklaard:
Als een moslim zich afwijkt van de moslimgemeenschap, wendt hij zich af van de religie en wordt een anarchist en heeft dan een giftig effect op de maatschappij, omdat anarchie geen rechten herkent, en de juiste aard van de mensheid en de werkzaamheden van de beschaving in de ethiek van primitieve dieren verandert.55
Hij maakt duidelijk dat het overbrengen van de ethiek van de godsdienst een grote dialoog zou openstellen, zelfs in de harten van de onverdraagzame, onverzoenlijke en agressieve mensen. De liefde van God zou de mensen van alle vormen van tirannie houden. Hij beklemtoonde dat het de plicht is van elke moslim om de schoonheden van de godsdienst en de waarheid van de Koran met elkaar in verband te brengen, om zo die liefde in de harten van de volkeren te brengen. Bediuzzaman beklemtoonde eens dat zijn Risale-l Nur ( “De Brieven van het Licht”, een inzameling van al zijn geschriften) die functie vervuld:
Ja, de Risal-l Nur en geloof die op waarheid en bewijs en op de waarheden van de Koran worden gebaseerd, verklaart en licht de kwesties nader toe op een manier die geschikt is voor elke tijd en zodanig dat de gemeenschap hen kan goedkeuren. Het heeft tot miljoenen mensen geleid die geloof en overtuiging onderzoeken. Ook heeft het de Islamitische liefde en dialoog in hun zielen opgewekt, en een geestelijke muur gebouwd tegen het atheïsme en immoraliteit, de tekens van anarchie. Ja, de vereniging van het geestelijke denkbeeld en het doel vormen een onoverwinnelijke kracht, een onaandoenlijke muur, en een geestelijke macht in de zielen, de harten en de gedachten van de volkeren.56
Op elke gelegenheid herinnerde Bediuzzaman de mensen eraan dat in de bestrijding tegen terreur en anarchie, de verspreiding van de godsdienstige ethiek het belangrijkste wapen was. Zoals hij verklaarde,
De steden zijn ook de huishoudens voor onze inwoners. Als het geloof in het Hiernamaals niet de leden van die grote familie regeert, dan zullen de ondeugden zoals haat, eigenbelang, valse voorstellingen, egoïsme, kunstmatigheid, schijnheiligheid, omkoperij, en teleurstelling, overheersen—welke oprechtheid, hartelijkheid, deugd, ijver, zelfopoffering, het streven naar het genoegen van God en de beloning in het Hiernamaals, die de basissen van goed gedrag en ethiek zijn, zullen vervangen. Anarchie en wreedheid zullen regeren over de oppervlakkige orde en het mensdom, welke het leven van de stad zullen vergiftigen. De kinderen worden onruststokers, de jeugdigen zullen aan de drank komen, de sterken zullen zich begeven in onderdrukking, en de bejaarden zullen beginnen te betreuren.57
In de maatschappijen die de godsdienst de rug toekeren komen misleiding, onderdrukking, anarchie, geweld en terreur tevoorschijn. Deugden zoals samenwerking, opoffering en eerlijkheid gaan voorgoed voorbij. De mensen denken slechts aan hun eigenbelang, verlangen slechts naar hun eigen comfort en werken alleen voor henzelf. Maar toch zullen, wanneer de maatschappij volgens een godsdienst leeft, termen als samenwerking, vriendschap en broederschap heersen. Later in dezelfde verklaring, geeft Bediuzzaman voorbeelden van voordelen die de godsdienstige ethiek aan de familie en het sociale leven kan brengen:
Volgens analogie is het land ook een huishouden, en het vaderland, het huis van de nationale familie. Als het geloof in het Hiernamaals beheerst, dan zullen ware eerbied, ijverige medeleven, belangloze liefde, wederzijdse hulp, eerlijke dienst en sociale relaties, onschijnheilige liefdadigheid, deugd, bescheiden grootheid en voortreffelijkheid allen beginnen te ontwikkelen. Het zegt tegen de kinderen, “Geef het rondscharrelen op; er is Paradijs als beloning!” en onderwijst hen zelfcontrole door instructie in de Koran. Het zegt aan de jeugdigen, “Er is Hellevuur; geef uw dronkenschap op!” en brengt hen tot bezinning. En tegen de onderdrukkers zegt het, “Er is een strenge kwelling; je zult een klap ontvangen!” en laat hen zich buigen voor rechtvaardigheid. Tegen de bejaarden zegt het, “Het wachten op jou in het Hiernamaals is eeuwig geluk; veel groter dan al het geluk dat u hier hebt verloren, en de onsterfelijke jeugd; probeer hen te verslaan!” het verandert hun tranen in gelach. Het toont zijn gunstige invloeden op elke groep, particulier en universeel, en verlicht hen. Sociologen en moralisten, die bij het sociale leven van de mensheid betrokken zijn, zouden speciale nota moeten nemen. Als de rest van de duizenden voordelen en nuttigheden van het geloof in het Hiernamaals vergeleken worden met vijf of zes waarop wij hebben gedoeld, dan zal men begrijpen dat slechts het geloof het middel is van geluk in deze wereld en het Hiernamaals en in beide levens.58
Zoals deze voorbeelden voorstellen, is het gemakkelijk om de mensen te adviseren die volgens de godsdienstige ethiek leven, hen te verbieden het kwaad te begaan, en hen te keren tot de ware weg. Bediuzzaman zei vaak dat terreur en anarchie slechts vernietigd kunnen worden wanneer de mensen volgens de ethiek van de Koran leven— namelijk het afdwingen van liefde, tolerantie, vrede, vergiffenis, affectie en medeleven; het weerstaan van kwaad en verdorvenheid. Deze woorden van hem nodigen de moslims uit om de waarheden van de Koran te omvatten, welke opnieuw benadrukt dat slechts de heersende godsdienst de anarchie in de wereld kan beëindigen:
De enige oplossing voor de ruïne en de vernietiging die door anarchie worden veroorzaakt, welke dreigingen en vreselijke rampen op de mensheid heeft veroorzaakt, is de eeuwige en oneindige waarheden van een heilige en goddelijke religiën.59
Bediuzzaman beklemtoonde vaak dat de ethiek van de Koran, en zijn interpretatie in Risale-l Nur een grote bijdrage leverde aan het elimineren van terreur en anarchie, en dit zou blijven doen. Elke inspanningen om de ethiek van de Koran te verklaren en de mensen uit te nodigen tot de weg van de Islam vervult die plicht en spelen een belangrijke rol in de strijd tegen het terrorisme. Bediuzzaman vestigde de aandacht op het belang van dat: “Risale-l Nur heeft absoluut geen verband met de politiek. Maar aangezien het absolute ongeloof heeft vernietigd, wijst het de anarchie af, welke ten grondslag ligt aan het absolute ongeloof, en absolute despotisme.”60
In een andere verklaring stelt hij sommige hoofdzaken op om verlost te raken van anarchie: “Eerbied, medeleven, zich onthouden van zonden, veiligheid, het opgeven van woestheid en het gehoorzaam zijn aan de gezaghebber”.61 Later in dezelfde verklaring beschrijft hij hoe Risale-i Nur de plichten vervult die zij hebben overgenomen:
Wanneer de Risale-i Nur voor het leven van de maatschappij zal zorgen, dan zal het deze vijf grondbeginselen op een krachtige en heilige manier stichten en versterken en zal het de hoeksteen van de openbare orde bewaren… In de loop van de laatste twintig jaar zal “Risale-i Nur” honderd duizend mensen tot ongevaarlijk maken, namelijk weldadige mensen van deze natie en dit land.62
In zijn werken biedt Bediuzzaman Said Nursi een uitvoerige beschrijving aan van de manier waarop de strijd tegen terreur, atheïsme, anarchie en de problemen van de Islamitische wereld aangepakt zou moeten worden: “Onze vijanden zijn: onwetendheid, armoede en innerlijke conflict. Wij zullen deze drie vijanden met de wapens van wijsheid, bekwaamheid en eenstemmigheid als doel moeten bestrijden.63
Deze belangrijke woorden vestigen de aandacht op drie ernstige gevaren: onwetendheid, armoede en conflict.
Het is belangrijk om het publiek te waarschuwen voor het eerste gevaar, namelijk onwetendheid. In de Islamitische wereld van vandaag heeft de grote meerderheid een zekere kennis van godsdienst en geloof in God. Maar zelden onderzoekt dezelfde meerderheid de godsdienst en de geestelijke waarden op een grondige manier. Omdat hun kennis over het algemeen oppervlakkig is en als een secondewijzer is opgepikt, is het onmogelijk voor hen om in zijn ware betekenis de juiste ethiek van de godsdienst uit te leggen. Het is daarom belangrijk om dat gebrek aan kennis af te schaffen.
De armoede van de Moslimwereld is het tweede gevaar die Bediuzzaman opnoemt. De armoede verhindert de mensen van het hebben van goed onderwijs en dus voorziet het hen van onwetendheid. Het geeft de mensen ook een zwak gevoel en dus voert het zowel frustratie als radicalisering in. Het derde gevaar is het innerlijke conflict over de vele kwesties in de Moslimwereld. Wanneer de partijen geen overeenkomsten over de basisvoorwaarden kunnen bereiken, loopt hun debat omtrent ideeën gewoonlijk uit op vijandigheden, conflicten en zelfs burgeroorlogen. Tolerantie en wederzijdse respect zijn zowel interbeschavende als intra-beschavende noodzakelijkheden.
Maar de waarheid is dat een constructieve houding deze problemen en conflicten kan tegenhouden. De wegen van het verstand en het geweten zijn één en hetzelfde. Om die reden moet de waarheid openlijk worden verklaard, in aanwezigheid van chaos en strijd die conflicten met zich meebrengen. Tegen deze drie gevaren beklemtoonde Bediuzzaman ook de maatregelen die moeten worden getroffen.
De eerste hiervan, namelijk de kunst, neemt een belangrijke plaats in en heeft verscheidene betekenissen: Als eerste heeft het als betekenis dat de mensen zouden moeten worden onderwezen om schoonheid en esthetica te begrijpen. Deze zegen van God zullen de menselijke zielen zich laten afwenden van geweld. Het weten dat de kunst een gunst is van God, en het dankbaar zijn daarvoor, verhoogt de geestelijke diepzinnigheid van de mensen. Om die reden is het belangrijk om de volledige schoonheid van de kunst van God, rondom ons, te tonen. De kunstenaars zouden volgens die kennis en volgens de godsvruchtige behoefte moeten handelen, om met diezelfde bewustheid zich te wenden tot kunst. Elke verklaring van de moraliteit van de godsdienst doen je aan de kunstzinnige waarden blijven denken. Het is uiterst belangrijk om de vrome, superieure, kunstzinnige begrippen in alle geschreven werken aan te tonen, met gekleurde beelden, eenvoudige en duidelijke taal, en met boekdrukkunsten die een uitstekende kwaliteit hebben.
Wijsheid is eveneens een vorm van kunst. De gebruikte woorden en voorbeelden, efficiënte middelen van uitdrukking, maken allen zeer belangrijke indrukken op de lezers. Wanneer het op het verklaren van de schoonheden van de godsdienst neerkomt, maken eenvoudige middelen van uitdrukkingen – in tegenstelling tot onduidelijke, verwarrende en diepzinnige manieren –het veel gemakkelijker om de waarheid te vatten en te begrijpen.
De ‘wijsheid’ waarnaar Bediuzzaman verwijst betekent het bezit van kennis. Moslims moeten de meesters van kennis zijn in de tijd waarin zij leven. Dat omvat natuurlijk wetenschap en sociale wetenschappen. Omdat een moslim een aardse vertegenwoordiger van de godsdienst is die God voor de mensen heeft uitgekozen, moet hij goed bedreven zijn in wetenschappen, culturen, gedachten en technologie van zijn tijd, evenals het efficiënt kunnen gebruiken van die kennis.
De laatste werkwijze die Bediuzzaman ons adviseert, namelijk eenstemmigheid als doel, moet door elke moslim bewerkstelligd worden die veiligheid en welzijn wil bereiken en de islamitische wereld opnieuw wil zien bloeien. De geschiedenis toont aan dat eenmaking en harmonie in de islamitische wereld altijd tot succes hebben gebracht. De gouden eeuw van de Profeet (moge de vrede en zegeningen van Allah met hem zijn) en de eerste Kaliefen, De Abbasidische rijk, het rijk van Saladin (Salah al-Din), of het Ottomaanse rijk; al deze voorbeelden wijzen erop dat de eenmaking onder de moslims zelf tot een krachtige en overwinnende, vooralsnog eerlijke en tolerante staten leidde. In tijden van onrust, hebben zowel de moslims als de niet-moslims geleden.
Dus is een heropleving van de islamitische wereld toe te schrijven aan de eenmaking van de moslims van de hele wereld die etnische, sektarische of sociale geschillen overtreffen. Zodra dit wordt bereikt, zal een vorming van een politieke eenheid – in termen van een islamitische unie – ook bij de hand zijn. Een dergelijke Unie zal de geschillen zowel onder de moslims en de niet-moslims als onder de moslims zelf oplossen; het zal de radicale elementen in de islamitische wereld helen door middel van onderwijs en overtuiging; en goede relaties tussen islamitische beschavingen en andere beschavingen vestigen.
51. Bediuzzaman Said Nursi, Tarihce-i Hayat, Isparta Hayati,p.2216
52. Bediuzzaman Said Nursi, Emirdag Lahikasi, 2 cilt, p. 200
53. Bediuzzaman Said Nursi, Tarihce-i Hayat, Isparta Hayati, p.2216
54. Bediuzzaman Said Nursi, Emirdag Lahikasi 2, p. 159
55. Bediuzzaman Said Nursi, Tarihce-i Hayat, Isparta Hayati, p.2216
56. Bediuzzaman Said Nursi, Bediuzzaman Cevap Veriyor, pp. 9-10
57. Beduizzaman Said Nursi, Risale-i Nur Collections, Rays, 11.rays
58. Beduizzaman, Said Nursi, Risale-i Nur Collections, Rays, 11. Rays
59. Bediuzzaman Said Nursi, Barla Lâhikasi - Takdim, p.1412
60. Beduizzaman Said Nursi, Risale-i Nur Collections, Rays, 12. Rays
61. Beduizzaman Said Nursi, Risale-i Nur Collections, Rays, 14. Rays
62. Beduizzaman, Said Nursi, Risale-i Nur Collections, Rays, 14. Rays
63. Bediuzzaman Said Nursi, Risale-i Nur Kulliyati II, Divan-i Harbi Orfi, Nesil Yayinlari, p. 1921