Sekizinci Asıl: Cenab-ı Hakîm-i Mutlak, şu dâr-ı tecrübe tecrübe (meydanı) ve meydan-ı imtihanda (imtihan meydanı) çok mühim şeyleri, kesretli (çok fazla) eşya içinde saklıyor. O saklamakla çok hikmetler, çok maslahatlar (işler) bağlıdır. Meselâ: Leyle-i Kadri (Kadir gecesi), umum ramazanda; saat-ı icabe-i duayı (duanın kabul edildiği saati), Cum'a gününde; makbul velisini, insanlar içinde; eceli, ömür içinde ve kıyametin vaktini, ömr-ü dünya (dünya hayatı) içinde saklamış. Zira ecel-i insan (insanın eceli) muayyen (belli) olsa, yarı ömrüne kadar gaflet-i mutlaka (kesin bir gaflet), yarıdan sonra darağacına adım adım gitmek gibi bir dehşet verecek. Halbuki âhiret ve dünya müvazenesini (dengesini) muhafaza etmek ve her vakit havf u reca (korku ve ümit) ortasında bulunmak maslahatı (durumu) iktiza eder (gerekir) ki; her dakika hem ölmek, hem yaşamak mümkün olsun. Şu halde mübhem (kapalı, belirsiz) tarzdaki yirmi sene mübhem (kapalı, belirsiz) bir ömür, bin sene muayyen (belli) bir ömre müreccahtır (üstün tutulan, tercih edilen). İşte kıyamet dahi şu insan-ı ekber olan dünyanın ecelidir. Eğer vakti taayyün (aşikar olsaydı) etseydi, bütün kurûn-u ûlâ (ilkçağ) ve vustâ (orta çağ) gaflet-i mutlakaya (kesin bir gaflete) dalacak idiler ve kurûn-u uhrâ (yeniçağ ve ilkçağ) dehşette kalacaktı. İnsan nasıl hayat-ı şahsiyesiyle (kişisel yaşamı) hanesinin ve köyünün bekasıyla alâkadardır. Öyle de; hayat-ı içtimaiye (toplum hayatı) ve nev'iyesiyle, küre-i arzın (dünyanın) ve dünyanın yaşamasıyla alâkadardır. Kur'an “Kıyamet yaklaştı, ay yarıldı. (Kamer Sûresi: 1.)” der. "Kıyamet yakındır" ferman ediyor. Bin bu kadar sene geçtikten sonra gelmemesi, yakınlığına halel vermez. Zira kıyamet, dünyanın ecelidir. Dünyanın ömrüne nisbeten bin veya ikibin sene, bir seneye nisbetle bir-iki gün veya bir-iki dakika gibidir. Saat-ı Kıyamet yalnız insaniyetin eceli değil ki, onun ömrüne nisbet edilip (kıyaslanıp) baîd (uzak) görülsün. İşte bunun içindir ki, Hakîm-i Mutlak, kıyameti mugayyebat-ı hamseden (Beş bilinmeyen şey, beş bilinmeyen. (Kıyâmetin ne zaman kopacağı, yağmurun ne zaman yağacağı, rahîmlerde olanı, kişinin yarın ne kazanacağı ve kişinin nerede, ne zaman öleceği.) olarak ilminde saklıyor. İşte bu ibham (Belirsiz,Kapalı bırakma) sırrındandır ki, her asır, hattâ asr-ı hakikatbîn (Gerçeği gören asır.) olan Asr-ı Saadet dahi daima kıyametten korkmuşlar. Hattâ bazıları, "Şeraiti (şartları) hemen hemen çıkmış" demişler.
İşte bu hakikatı bilmeyen insafsız insanlar derler ki: "Âhiretin tafsilatını (izahını, açıklamasını) ders alan müteyakkız (basiretli) kalbli, keskin nazarlı olan sahabelerin fikirleri, niçin 1000 sene hakikattan uzak olarak fikirleri düşmüş gibi, İSTİKBAL-İ DÜNYEVİYEDE 1400 SENE SONRA GELECEK BİR HAKİKATİ ASIRLARINDA KARİB (YAKIN) ZANNETMİŞLER.
Elcevab: Çünki Sahabeler, feyz-i sohbet-i nübüvvetten (Peygamber Efendimizin sohbetinin feyzi, bereketi ve verimliliği.) herkesten ziyade (fazla) dâr-ı âhireti (ahiret yurdunu) düşünerek, dünyanın fenasını (geçiciliğini) bilerek, kıyametin ibham-ı (belirsiz) vaktindeki hikmet-i İlahiyeyi (ilahi hikmeti) anlayarak ecel-i şahsî gibi dünyanın eceline karşı dahi daima muntazır (bekleyen) bir vaziyet alarak, âhiretlerine ciddî çalışmışlar. Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm "Kıyameti bekleyiniz, intizar ediniz" tekrar etmesi, şu hikmetten ileri gelmiş bir irşad-ı Nebevîdir (Hz. Peygamber'e ait irşad, Hz. Peygamber'in doğru yolu, hidayet yolunu gösteren uyarıları, öğütleri.). Yoksa vuku-u muayyene (belirli bir vukuuya) dair bir vahyin hükmüyle değildir ki, hakikattan uzak olsun. İllet ayrıdır, hikmet ayrıdır. İşte Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm'ın bu nevi sözleri hikmet-i ibhamdan (Sözün anlaşılamayacak derecede kapalı olması) ileri geliyor. Hem şu sırdandır ki; Mehdi, Süfyan gibi âhirzamanda gelecek eşhasları (şahısları) çok zaman evvel hattâ Tâbiîn (Hz. Muhammed'in (a.s.m.) ashabıyla görüşmüş, onlardan hadis dinlemiş ve ders almış olan Müslümanlar) zamanında onları beklemişler, yetişmek emelinde bulunmuşlar. Hattâ bazı ehl-i velayet "Onlar geçmiş" demişler. İşte bu da, kıyamet gibi, hikmet-i İlahiye iktiza eder (muhtaç olur, ihtiyaç hissettirir) ki; vakitleri taayyün etmesin (belli olmasın). Çünki her zaman, her asır, kuvve-i maneviyenin (manevi kuvvetin) takviyesine medar (vesile) olacak ve yeisten (ümitsizlikten) kurtaracak "Mehdi" manasına muhtaçtır. Bu manada, her asrın bir hissesi bulunmak lâzımdır. Hem gaflet içinde fenalara uymamak ve lâkaydlıkta nefsin dizginini bırakmamak için, nifakın başına geçecek müdhiş şahıslardan her asır çekinmeli ve korkmalı. Eğer tayin edilseydi, maslahat-ı irşad-ı umumî (Herkesi doğru yola sevketmenin gereği) zayi'(ziyan) olurdu.
Şimdi Mehdi gibi eşhasın (şahısların) hakkındaki rivayatın (rivayetlerin) ihtilafatı (uyuşmazlıkları) ve sırrı şudur ki: Ehadîsi tefsir edenler, metn-i ehadîsi (hadisin tam metnini) tefsirlerine ve istinbatlarına (Müçtehid veya büyük bir âlimin gizli bir manayı içtihad ile meydana çıkarması) tatbik etmişler. Meselâ: Merkez-i saltanat o vakit Şam'da veya Medine'de olduğundan, vukuat-ı Mehdiye veya Süfyaniyeyi Hz. (Mehdi (a.s.) ve Süfyan hadiselerini) merkez-i saltanat civarında olan Basra, Kûfe, Şam gibi yerlerde tasavvur ederek öyle tefsir etmişler. Hem de o eşhasın şahs-ı manevîsine veya temsil ettikleri cemaate ait âsâr-ı azîmeyi (büyük eserleri) o eşhasın (şahısların) zâtlarında tasavvur ederek öyle tefsir etmişler ki, o eşhas-ı hârika çıktıkları vakit bütün halk onları tanıyacak gibi bir şekil vermişler. Halbuki demiştik: Bu dünya tecrübe meydanıdır. Akla kapı açılır, fakat ihtiyarı elinden alınmaz. Öyle ise o eşhas (şahıslar), hattâ o müdhiş Deccal dahi çıktığı zaman çokları, hattâ kendisi de bidayeten (başlangıçta) Deccal olduğunu bilmez. Belki nur-u imanın dikkatiyle, o eşhas-ı âhirzaman (Ahir Zaman şahısları) tanınabilir. (Sözler, s. 318) |
