Eйиштеги Жерлердин Cулуулугу

Дүйнөнүн эң сулуу жерлери арасында сарайлар, заңгыраган үйлөр дайыма башкы орундарда турат. Ал жерлердин сулуулуктары сүрөттөлүп жатканда да дайыма сулуу бир пейзажы, буюмдарынын өтө баалуу болушу, жасалгаларынын сулуулугу, устундардын, алтын жалатылган тактылардын, эмеректердин даңазалуу сулуулугу айтылат.

Аллах Куранда билдирген бейиш жөнүндөгү аяттарда да адамдар жактырган жерлер –заңгыраган үйлөр, сарайлар, бакчалар, чатырлар- көп айтылат. Дүйнөдө аз санда кездешкен мындай жерлер бейиште кемчиликсиз жана эң кооз абалда Аллахтын сүйгөн кулдары жашаган жерлер катары түбөлүккө чейин бар болот.

Gardens of Eden with rivers flowing under them, remaining in them timelessly, for ever. That is the reward of those who purify themselves. (Surah Ta Ha: 76)

Бейиштеги байлык менен молчулук сүрөттөлгөн хадистердин кээ бирлери мындай:

Бир кирпичи күмүш, бир кирпичи алтын, аралашмасы кескин жыпар жыттуу, асты бермет менен жакут, топурагы болсо заапаран болуп, ал жерге кирген бактылуу болот, үмүтсүз болбойт, түбөлүктүү болот, өлбөйт... [Büyük Hadis Külliyatı-5, s. 408/10088]

... Бейиштин шагылдары бермет менен жакуттан, топурагы болсо заапаран (шафран)... [(Tirmizi); Kütüb-i Sitte-14, s. 451/6]

Хадистерде бейиштеги жерлердин бүт материалдарынын өтө баалуулугуна көңүл бурулуп, шагыл сыяктуу көп кездешчү майда таштардын ордуна да бермет менен жакут болоору кабар берилген.

Бейиштеги заңкайган үйлөр:

Дүйнөдөгү сулуулуктар дүйнө шарттарында канчалык кемчиликсиз болсо да, баары бир көп кемчиликтери болот. Ошондуктан дүйнөдөгү эң кооз үй да бейиш үйлөрүнө салыштырмалуу өтө жупуну болуп калат. Эң биринчиден, убакыт дүйнөдөгү көп сулуулуктарды бузуп, талкалайт. Мисалы, кандайдыр бир үй эч колдонулбаса дагы, каралбай ташталса, акырындап эскире берет. Ичиндеги буюмдар эскирип, нымдын таасиринен көгөрөт жана чирип баштайт. Төшөктөрдүн бекемдиги барган сайын азайып, кездемелердин өңдөрү соолуп баштайт. Ошондой эле, буюмдардын үстүн калың чаң басып, айлананы жөргөмүш торлору каптайт. Ошентип ал кооз жер убакыттын өтүшү менен адам жашагыс болуп калат. Бейиштеги үйлөр болсо бүт мындай кемчиликтерден, убакыттын эскиртүүчү таасирлеринен алыс. Куранда бейиш үйлөрү айтылып жатканда, ал үйлөрдүн астыларынан суулар агаары, бийик жана коопсуз жерлер экени кабар берилет:

Ыйман кылып салих амал кылгандар; аларды ичинде түбөлүк калуучулар кылып, астынан дарыялар аккан бейиштин бийик сарайларына сөзсүз жайгаштырабыз. (Салих) Амалдарды кылгандардын сыйлыгы кандай сонун. (Анкебут Сүрөсү, 58)

Биздин Кабатыбызда силерди (Бизге) жакындата турган силердин мал-мүлкүңөр же бала-чакаңар эмес; бир гана ыйман келтирип, ыкластуу амалдарды кылгандар башка. Мына ошолор; алар үчүн кылгандарынын акысы катары эсе эсе сыйлыктар бар жана алар бийик сарайларында бейпилдик (тынчтык) ичинде. (Саба Сүрөсү, 37)

But Allah will admit those who have iman and do right actions into Gardens with rivers flowing under them where they will be adorned with gold bracelets and pearls, and where their clothing will be of silk. (Surat al-Hajj: 23)

Пайгамбарыбыз (сав)дын бир хадисинде болсо бейиш үйлөрү төмөнкүдөй сүрөттөлөт:

Гурфелер (бейиш сарайлары) кызыл жакут, жашыл зымырыт (изумруд) жана ак берметтен. Аларда эч кандай кемчилик жок. Бейиш калкы аларга силердин асманда чыгыш менен батыштагы жылдыздарды караганыңардай карашат... [Ramuz el-Ehadis-1, s. 225/6]

Инжилде болсо Аллах акыретте даярдаган орундардан төмөнкүчө сөз кылынат:

Биз билебиз; жашап жаткан бул дүнүйөлүк чатырыбыз куласа, асмандарда Аллах бизге берчү бир турак жай, кол менен курулбаган жана түбөлүк тура турган үйүбүз бар. (Корунттуктарга экинчи кат, 5-бөлүм, 1)

... who will inherit Firdaws, remaining in it timelessly, for ever. (Surat al-Muminun: 11)

Бейиш сүрөттөөлөрүндөгү байлык жөнүндө айтылгандардын баары – бүт доорлордо жашаган адамдардын баары жактыра турган кооздуктар. Байлык менен даңазалуу сулуулуктун символу деп кабыл алынган жакут, изумруд, бермет сыяктуу баалуу таштар – бул бүт адамдар өзүндө болушун каалаган өтө баалуу жана сейрек таштар. Ушул себептен бейиш үйлөрүнүн ушул таштардан жасалышы алардын теңдешсиз баалуулугуна басым жасоо жагынан өтө маанилүү.

He will have a very pleasant life in an elevated Garden. (Surat al-Haqqa: 21-22)

Булардан кызыл өңдүү айнек сымал бир таш болгон жакут жер жүзүндөгү төрт баалуу таштардын арасынан эң сейреги. Бермет болсо жалтырак, седептей өңү, жылмакайлыгы жана тоголок формасы менен өтө кооз. Көп кыйынчылыктар менен алынган бул кичинекей бөлүкчөнүн пайда болушу да өтө өзгөчө. Устрицанын ичиндеги кичинекей кумдун айланасынын акырындап кальций карбонат менен оролушу натыйжасында ушундай көз жоосун алган кооздук пайда болот. Албетте, бейиш жөнүндө айтылган бул салыштыруу жана сүрөттөөлөр да дүйнө шарттарына жараша берилген мисалдар. Бул адамдардын көз-карашынын кеңейиши, бейишти ойлонушуна себепчи болушу жагынан керектүү. Бирок бейиште бул сулуулуктар алда канча сонун болот.

Бейиштеги бүт нерселер эң жагымдуу сулуулукта жаратылган. Бейиш үйлөрү жөнүндө Пайгамбар Мырзабыз (сав) башка бир хадисинде мындай дейт:

Бейиште бир сарай бар. Айланасы мунаралар, чөптүү, суулуу жерлер менен курчалган. Беш миң эшиги бар... [Ramuz el-Ehadis-1, s. 125/5]

Ал сарайлардын сулуулугуна сулуулук кошкон дагы бир өзгөчөлүк болсо – ал сарайлардын өтө кооз жерлерде жайгашышы. Мисалы, жогорудагы хадисте да сүрөттөлгөндөй, кээ бир сарайлардын жашыл майсаң менен курчалышы жана суунун жээгинде орун алышы өзүнчө бир сулуулук. Ал сарайлар деңиз жээктеринде, океан пляждарында, көл жээктеринде, дарыялардын жанында, шаркыратманын маңдайында жана ушул сыяктуу таң калтырчу жерлерде курулган болушу мүмкүн.

Мындан тышкары, бейиш сарайлары жөнүндө төмөнкүдөй дагы бир өзгөчөлүккө көңүл бурулат:

Бейиште ушундай сарайлар бар; ичиндеги сыртындагыны, сыртындагы ичиндегини көрөт... [Ramuz el-Ehadis-1, s. 125/9]

Бейиште бийик жерлер бар. Сырты ичинен, ичи сыртынан көрүнөт. [Kütüb-i Sitte-14, s. 447/2]

Бул хадистерден түшүнгөнүбүз боюнча, бейиштеги кээ бир сарайлар адамдар ичин да, сыртын да көрө ала турган айнек же башка бир тунук материалдан жаратылган болушу мүмкүн. Полдун, дубалдардын жана шыптын мындай тунук болушу болсо ичинде отурган кишилерге ырахат тартуулоочу бир сулуулук болуп саналат.

Бул хадисте бейиште кишилердин ичти да, сыртты да бир учурда көрө ала турган өзгөчө бир көрүү жөндөмүнө да ишарат кылынып жатышы мүмкүн. Б.а. бейиште дүйнөдөгүдөн башкача бир көрүү жөндөмү да болушу ыктымал. Себеби адам кээде турган жеринен башка бир жердегилерди да көргүсү келиши мүмкүн.

On the Day you see the men and women of the believers, with their light streaming out in front of them, and to their right: "Good news for you today of Gardens with rivers flowing under them, remaining in them timelessly, for ever. That is the Great Victory." (Surat al-Hadid: 12)

Мисалы, асманды караганыбызда каалаганда планеталарды, жылдыздарды эч бир технологиялык каражатсыз бүт майда-чүйдөлөрүнө чейин көргүбүз келет. Бирок жаркыраган чекиттерди гана көрө алабыз. Бир буюмду караганыбызда анын атом деңгээлиндеги көрүнүшүн да көз менен көрө албайбыз. Ошондуктан көрүү аймагыбыз турган жерибиз жана көзүбүздүн көрө алгандары менен эле чектелет. Бейиште көздүн көрүү кескиндиги каалоого жараша бир аймакка тигилип, майда-бараттарды көрө алышы, дубал сыяктуу эч нерсе көрүүгө тоскоол боло албашы мүмкүн. Себеби бейиште бүт нерсе кишинин каалоосуна жараша жаратылат жана бейиш калкы көргүсү келген бүт нерсесин көрө алат. Аллах бул чындыкты Куранда «...ал жерде напсилер (көңүлдөр) каалаган жана көздөр ырахат алган бүт нерсе бар...» (Зухруф Сүрөсү, 71) аяты менен сүйүнчүлөйт.

Ошондой эле, Пайгамбарыбыз (сав)дын хадистеринин бирөөсүндө болсо бейиш сарайларынын эч нерсеге таянбастан тураары айтылат. Албетте, бул да теңдешсиз жана көңүл толкута турган бир сулуулукка ишарат кылат:

Бир күнү Расулуллах «Бейиште ушундай сарайлар бар; аны жогоруда кармап тура турган карматкычтары да, астында тирөөчтөрү да жок» деди. Муну уккан сахабалар «Эй Аллахтын Элчиси, ал сарайлардын тургундары ага кантип киришет?» деп сурашты. Расулуллах (а.с.м.) «Алар куштар сыяктуу учуп киришет» деди. [Dünya Ötesi Yolculuk, s. 294]

Бейиштеги шаарлар:

Бейиште «Реййан» деп аталган бир дарыя бар. Үстүндө маржандан бир шаар курулган. Анын алтын менен күмүштөн жетимиш миң эшиги бар. Бул Куран жолундагыларга тиешелүү. [Ramuz el-Ehadis-2, s. 326/4]

Бул хадисте Пайгамбарыбыз (сав) көңүл бурган алтын менен күмүш даңазалуулуктун, байлыктын жана искусствонун символу болгон металлдар. Экөө тең жалтырак, бекем, формага оңой кирген жана алынышы кыйын металлдар катары тарых бою өтө маанилүү болуп келген. Алтын жер жүзүндө тоннасына 0,004 грамм кездешет. Алтын кендеринде болсо алтындын көлөмү тоннасына 6-12 грамм арасында өзгөрөт. Ошондуктан кичинекей алтынды алуу үчүн тонналаган салмак ташты процесстен өткөрүү керек болот. Алтындын кыйынчылык менен алынышы жана жер жүзүндө башка металлдарга салыштырмалуу аз көлөмдө кездешиши аны өтө баалуу кылууда. Жалтырак, бекем, оңой формага кирген бул баалуу металлдын адамдарга ырахат тартуулоодо да маанилүү орду бар.

There is solace and sweetness and a Garden of Delight. (Surat al-Waqi'a: 89)

Бул болсо кооз жана чеберчилиги жогору болгон эмгектерди жасоодо алтындын тандалышына себеп болот. Бизге кооз көрүнгөн, бай жана даңазалуу сезилген көп нерселер же алтындан жасалган же алтын менен кооздолгон. Мындан тышкары, алтын буюмдарды кооздоо, мукаба, каллиграфия, декорациялоо, жарыктандыруу сыяктуу көп искусство тармактарында да орду алмаштырылгыс бир материал. Бул жагынан хадистерде айтылган жерлерде көп санда алтындын колдонулушу да адамдардын көңүлүнө жаккан, баалуу бир нематтын ишараты. Дүйнө шарттарында адамдар алтынды куйма абалында гана көрүшөт. Кээ-кээде гана бир катар буюм же аксессуарларды, балким бир сарайда алтын менен капталган устундарды көрүшү мүмкүн. Булар алтынды кичинекей бир катар зыйнат буюмдарында көрүп көнгөн адамдарды өтө таң калтырат. Сом алтындан курулган бир бийик имаратты же бир сарайды, вилланы, особнякты элестетүү да кыйын. Мунун чындык экенин ойлоп коюу эле адам рухуна зор толкундануу менен ырахат тартуулайт. Төмөнкү хадисте болсо бейиштеги имараттардын кирпичтеринин алтын менен күмүштөн экени айтылат. Бул ансыз да өтө кооз болгон бейиш үйлөрүнүн сулуулугун андан да арттырып, аларды андан да сонун кылат:

Бейиш имараттарынын бир кирпичи алтын, бир кирпичи күмүш, аралашмасы жыпар жыттуу, шагылы бермет менен жакут жана топурагы болсо заапаран (шафран)... [Ramuz el-Ehadis-1, s. 200/6]

Төмөнкү хадисте болсо алтын бир тирөөчтөн сөз болуп, бейиштеги байлык менен даңазалуулуктун башка тарабы айтылат:

Бейиште алтындан бир тирөөч жана үстүндө изумруддан (жалтырак, жашыл, кымбат баалуу бир таш) шаарлар бар; алар бейиште жылдыздар сыяктуу жарык чачышат... [Ramuz el-Ehadis-1, s. 125/6]

Бул хадисте көңүл бурулган дагы бир нерсе болсо шаарлардын бийиктиги болушу мүмкүн. Албетте, дүйнө шарттарында бийик бир шаар пейзажы жана көңүлгө ырахат тартуулашы жагынан жактырылат. Бейиштеги шаарлардын сонун пейзаждардын ичинде экенин эске алсак, ал жерлердин адам рухуна канчалык ырахат тартуулашын жакшыраак түшүнөбүз. Хадистердеги мындай жерлер –тирөөчтөр үстүндөгү шаарлар- Куранда айтылган бийик сарайлар жөнүндөгү аяттарга окшошот:

Бирок Раббилеринен коркуп-тартынгандар болсо; аларга бийик сарайлар бар, алардын үстүндө болсо бийик сарайлар курулган. Алардын астында суулар агып турат. (Бул) Аллахтын убадасы. Аллах убадасынан кайтпайт. (Зүмер Сүрөсү, 20)

Шаар жашоосун ойлогонубузда эсибизге эң биринчиден көптөгөн көйгөйлөр келет. Көчөлөр, медицина, транспорт, абанын булганычтыгы, инфраструктура, суу, электр энергиясы, телефон, коопсуздук сыяктуу көп жагдайлар адамдардын өмүр бою алектенген маселелерине айланган. Ал тургай, адамдардын бакубат, бейпил өмүр сүрүшүн камсыздоо жана бул маселелерди чечүү үчүн көптөгөн адистиктер да пайда болгон.

He will forgive you your wrong actions and admit you into Gardens with rivers flowing under them, and gine dwellings in the Garden of Eden. That is the Great Victory. (Surat as-Saff: 12)

Бейиш шаарларында болсо мындай маселелер да, аларга себеп болчу факторлор да жок кылынган болот. Ошондой эле, Аллах «... Ал жерде (күйгүзүүчү) бир күн да, тоңдура турган суук да көрүшпөйт.» (Инсан Сүрөсү, 13) аятында билдиргендей, бейиште аба адам руху менен денеси эң ырахат алып, бейпил боло тургандай температурада болот. Ушул себептен атайын бир жылытуу же салкындатуу системасына да муктаждык болбойт. Ошол сыяктуу, кийинки бөлүмдөрдө каралгандай, бейиште транспорт кыйынчылыгы да болбойт. Туурасын Аллах билет.

Хадисте бейиштеги имараттар жөнүндө айтылып жатканда алардын материалынын жыпар жыттуу бир зат болоору сүрөттөлүүдө. Көрүнүп тургандай, Аллах бейиште жараткан нематтар бүт сезимдерибизге ырахат тартуулай турган абалда жаратылат. Сонун жыт адамдар үчүн өтө чоң бир немат. Розанын, гвоздиканын, лилиянын, гиацинттин, сиреньдин, акациянын жана арчалардын жыттары адамдар үчүн сонун тартуулар болот. Мындан тышкары, ар кандай сонун жыттар адамдын көңүлүнө абдан жагат. Бейиштеги сонун жыттар дүйнөдөгүгө салыштыргыс жана адамдар эч күтпөгөндөй болот. Пайгамбарыбыз (сав) хадисинде билдиргендей, имараттардын материалдарынын жыпар жыттуу болушу мунун эң сонун мисалдарынын бири. Албетте, материалы жыпар жыттуу болгон бир имарат – Аллах бейиште ыймандууларга даярдаган сонун нерселердин бирөөсү гана.

... and will reward them for their steadfastness with a Garden and with silk. (Surat al-Insan: 12)

Бейиштеги чоң сарайлар:

Бир хадисте бейиштеги сарайлардан төмөнкүчө сөз кылынат:

Бейиштин ичинде берметтен бир сарай бар. Ал сарайдын ичинде кызыл жакуттан жетимиш особняк бар. Ар особняктын ичинде жашыл изумруддан (жалтырак, жашыл, кымбат баалуу бир таш) жетимиш үй бар. Ар үйдүн ичинде жетимиш такты, ар тактынын үстүндө болсо ар кандай түстө жетимиш төшөк бар. Ар үйдүн ичинде жетимиш дасторкон, ар дасторкондун үстүндө болсо жетимиш түрдүү тамак бар. Ошондой эле, ар үйдүн ичинде жетимиш кызматчы бар... [Tezkireti'l Kurtubi, s. 323/554]

Бул жөнүндө башка бир хадис болсо төмөнкүдөй:

Сөзсүз, бейиш сарайларынан бир сарайдын ичинде жетимиш түр (жер, дүйнө, үй) болот. Ар биринде ичине кирүү үчүн жетимиш эшик, ар эшиктен башкаларынан кирип жаткан жыттан башка бейиш жыттарынан жыт кирет... [Tezkireti'l Kurtubi, s. 323-324/555]

Хадистерде бейиш сарайларынын эң баалуу таштардан жасалганы, эң кооз жана эң комфорттуу жасалгаланганы, ичтеринде немат толо экени айтылууда. Дүйнө жашоосуна ыраазы болбогон жана бул жашоонун убактылуу кооздуктарына алданбаган ыймандуулар акыретте бүт немат-жакшылыктардын чыныгысы, эң сонуну жана түбөлүктүүсү менен сыйланышат. Акырет мекенин каалап болгон аракетин кылганы үчүн чыныгы ырахаттануу менен кубанычты бир-биринен сулуу бейиш мекендеринде түбөлүккө сезет. Ал жердеги чөйрө ар кандай люксту, сулуулукту, байлыкты камтуу менен бирге, бейиш калкы дайыма Аллахты эстеген жана Ага чын көңүлдөн шүгүр кылган бийик жана таза чөйрө болот. Аллах бир аятта бейиш калкы шүгүр кылып, бактылуу жашашын төмөнкүчө кабар берет:

(Алар болсо) Мындай дешти: «Бизге болгон убадасында бекем турган жана бизди бул жерге мураскор кылган Аллахка мактоолор болсун; бейиштен каалаган жерибизде жашай алабыз. (Чын ыкластуу) Иштерди кылгандардын сыйлыгы кандай сонун. (Зүмер Сүрөсү, 74)

As for those who believe and do right actions, We will lodge them in lofty chambers in the Garden, with rivers flowing under them, remaining in them timelessly, for ever. How excellent is the reward of those who act. (Surat al-'Ankabut: 58)

Бейиштеги чатырлар:

Бейиштеги чатырлар да көп хадистерде сүрөттөлгөн. Бул хадистердин бир канчасы төмөнкүдөй:

Сөзсүз, бейиште (ыймандуу үчүн) ичи бошотулган нагыз берметтен бир чатыр бар. Ал чатырдын туурасы алтымыш миль (болжол менен 100 км). Анын ар бурчунда (ыймандууга тиешелүү) бир катар тургундар бар; алар башкаларын (б.а. бир-бирлерин) көрө алышпайт. Ал эми момун (ыймандуу) болсо аларды кыдырып зыярат кылат. [Tezkireti'l Kurtubi, s. 325/560]

Бейиште момундун (ыймандуунун) бийиктиги алтымыш миль (болжол менен 100 км) болгон бир бермет чатыры бар. [Büyük Hadis Külliyatı-5, s. 408/10091]

Туурасы да ошондой (б.а. алтымыш миль). Ал жерде ыймандуунун үй-бүлөлөрү болот. Момун (ыймандуу) аларды бир-бирден кыдырат... [(Buhari, Müslim ve Tirmizi); Büyük Hadis Külliyatı-5, s. 408/10092]

Бейиш калкынан даражасы эң төмөн адамдын сексен миң кызматчысы бар. Ал үчүн берметтен, изумруддан жана жакуттан бир чатыр курулат. Ал чатырдын чоңдугу Жабиядан Санъага чейин созулат. [(Tirmizi), Büyük Hadis Külliyatı- 5, s. 412/10114]

Бүт нерсе эң сонун абалда жаратылган бейиште чатырлар да эң жогорку комфорт менен, ыймандуулардын ырахатына, бейпилдигине ылайык жаратылат. Пайгамбарыбыз (сав) кабар бергендей, баалуу таштардан жасалган ал чатырлар өтө чоң болот. Хадистерде бейиште кишилердин өтө кенен жана бийик берметтердин ичинде, үй-бүлөлөрү жана жакындары менен сонун өмүр сүрөөрү кабар берилүүдө. Албетте, бул Раббибиздин теңдешсиз жаратуу кудуретинин жана чеберчилигинин бир чагылуусу. Дүйнө жашоосунда сансыз кемчиликтер менен алсыздыктар ичинде жашаган адамдын мындай сулуулукту элестетиши эле аны канчалык толкундантат. Сулуулугу менен чоңдугунан тышкары, изумруд менен жакуттан жасалган бейиш чатырларынын ичинде бир кишиге кызмат кылгандардын саны да дүйнөдө Аллахтын ыраазылыгын, мээримин жана бейишин үмүттөнүп, аракет кылып чарчаган бүт адамдар үчүн сонун бир сүйүнүчтүү кабар.

They will say, "Praise be to Allah Who has fulfilled His promise to us and made us the inheritors if this land, letting us settle in the Garden wherever we want. How excellent is the wage of those who work!" (Surat az-Zumar: 74)

Бейиштеги базарлар:

Базарлар, маркеттер адамдар муктаждыгын камсыздашы үчүн алдыларына көп варианттарды сунган соода жерлери болуп саналат. Мындай соода борборлорунда ар кандай тамак-аш менен буюмдар ар кандай түрдө, ар кандай пакеттерде (таңгакталып) турат. Адамдар жакшы тамактануу, ар кандай даамдарды татуу, жарашыктуу кийинүү, ишин жеңилдете турган каражаттарды сатып алуу, көңүлүнө жаккан жана комфорт бере турган буюмдарды алуу каалоосу менен базарларга барышат. Дүйнө шарттарында адамдарга жаккан бул нематты Аллах бейиште да эң сонун абалда жаратат. Бейиштеги базарлар сансыз түрдүү нематтары менен, молчулук кубанычын тартуулаган көрүнүштөрү менен бейиш калкынын ичиндеги ушул каалоосун канааттандырат. Болгондо да, бейиште дүйнөдөгү мүмкүнчүлүк чектүүлүктөрү да жок болот. Мисалы, дүйнөдө адамдар соода борборлорун кыдыруудан ырахат алса да, андан чарчашат. Көп адамдардын ал жерлерди кенен кыдыра турган убактысы да жок. Мындан тышкары, каалаганын сатып алуу мүмкүнчүлүгү бар адамдардан тышкары, андан ырахат алса да, каалаганын сатып алуу мүмкүнчүлүгү болбогон адамдар да бар. Адамдар акчасын төлөсө, көптөгөн түрлөрдүн арасынан каалаганын сатып ала алат. Бирок эгер жетиштүү акчасы болбосо, аларды кыдырып көрүү менен гана чектелиши керек болот. Пайгамбарыбыз (сав) хадистерде айтышы боюнча, бейиш базарларында адамдар каалаган нерселеринин баарынан каалаганча ала алышат. Ал жерде соода жок, бүт адамдар каалаганын ала алат. Ал жерлердеги немат түрлөрү болсо адамдар мурда эч көрбөгөн жана элестете да албаган нематтар болот. Аллах берешендиги менен бүт адамдарга каалаганын берип, эч кимдин эч кандай муктаждыгы калбайт.

... and make me one of the inheritors of the Garden of Delight; (Surat Ash-Shu'ara': 85)

Хадистерде бул мындайча айтылат:

Сөзсүз, бейиште бир базар бар, периштелер аны зыярат кылышат. Ал жерде көз көрбөгөн, кулак укпаган жана көңүлгө келбеген нематтар бар. Көңүлүбүз каалаган нерселердин баары бизге алып келинет. Бирок ал жерде эч нерсе алынып сатылбайт. Ал жерде бейиш калкынын кээ бири кээ бирлерине жолугат. Алардын арасында жолуккан кишинин кийген кооз кийимин көрүп суктангыдай, бир нерсеси кем эч ким жок. Сөзү аяктай электе андан да кооз кийимдүү болуп калат. Бейиште эч ким эч качан кайгырып, көңүлү чөкпөйт. [Tezkireti'l Kurtubi, s. 325-326/563]

Күмөнсүз, бейиште бир базар бар. Бирок ал жерде эч нерсе сатып алынып, эч нерсе сатылбайт. Эркектер менен аялдардын жүзү жана келбеттери бар. Ал жерде кайсы келбетти кааласа ошого кирип калат. [Tezkireti'l Kurtubi, s. 326/564]

Хадисте дагы бир немат катары эркек менен аялдын келбеттеринин болоору да айтылууда. Каалаганда каалагандай келбетте болуу, ар кандай сулуу көрүнүштөрдө боло алуу көп адамдар дүйнөдө кыялданган нерсе. Ар бир адам жүзү менен денесинин кемчиликсиз сулуулукта болушун самайт. Чачынын түсү, көзүнүн өңү, бет түзүлүшү, терисинин түсү, бою, дене түзүлүшү сыяктуу көп өзгөчөлүктөр адамдарга тубаса белгиленген. Дүйнөдө бир түрдүү гана сулуулук натыйжасында келип чыккан монотондуулуктун бейиште болбошу, сулуулуктун киши каалагандай өзгөрүшү да адамдын рухуна ырахат тартуулай турган өзүнчө бир немат-жакшылык.

Platters and cups of gold will be passed around among them and they will have there all that their hearts desire and their eyes find delight in. You will remain in it timelessly, for ever. (Surat az-Zukhruf: 71)

Башка бир хадисте болсо бейиштеги базарларда ыймандуулар отура турган сонун жыттуу, кооз жерлердин бар экени, бейиш калкынын ал жерлерде таанышып маектешээри, кыскасы, адамдын көңүлүнө жага турган бир социалдык жашоонун бар экени айтылат:

Сөзсүз, бейиште ушундай базарлар бар; ал жерде соода-сатык жок. Бейиш калкы ал жерге барганда жаңы жана жалтырак бермет жана жыпар жыттуу топурак үстүнө жазданып отурушат. Дүйнөдөгү сыяктуу ал бейиштерде таанышышат. Дүйнөдө кандай болушканын жана Раббилерине ибадаттарынын кандай болгонун, түндөлөрү кантип жанданышканын, күндүздөрү кантип орозо кармашканын, дүйнөнүн байлыгы менен кедейлигинин кандай болгонун, өлүмдүн кандай экенин жана ... кантип бейиш тургундарынан болушканын сүйлөшүп маек курушат. [Tezkireti'l Kurtubi, s. 326/565]

But those who have taqwa of their Lord will have high-ceilinged Halls, and more such Halls built one above the other, and rivers flowing under them. That is Allah's promise. Allah does not break His promise. (Surat az-Zumar: 20)