Чындыкка чакырык (Total Recall) аттуу тасмада да Ванилла асман (Vanilla Sky) тасмасындагы сыяктуу, башкы каарман да, көрүүчүлөр да болуп жаткан окуялардын кайсысынын чындык, кайсысынын элес экенин айырмалай алышпайт. Тасманын каарманы биз чындык деп кабыл алган жашоосунда Дуглас Куэйд аттуу бир куруучу жумушчу жана эң чоң кыялы – бул Марска баруу.
 |
|---|
Марста жашоо мүмкүн болгон фантастикалуу бир доор жандандырылган тасмада ал жерде террористтик акттар болот жана Марстын башкаруучусу (Вилос Кохаген) бул көтөрүлүштү басуу үчүн ар кандай кызматташтыкка даяр экенин билдирет. Тасманын каарманы Дуглас Куэйд болсо Марска барып, ал жердеги бул окуяларды токтотууну кыялданат. Бирок жубайы бул пикирге каршы чыккандыктан, эң акыркы чара катары реалдуудай ынандыруучу элестерди жашаткан, башкача айтканда, виртуалдык эс алууну саткан "Recall" аттуу бир фирмага кайрылууну чечет. Ал жерде бүт детальдары адамдын тандоосуна жараша алдын-ала пландалган, чындыктан айырмасыз жана чыныгысынан бир топ арзан эс алуу мүмкүнчүлүктөрү сунулат. Ал тургай, адам кааласа, башка бир адам катары, башка бир адамдын аты менен бул саякатка чыга алат.
Тасманын башкы каарманы Дуглас Куэйд да акча берип, Марска барган сыяктуу 15 күндүк сезимдерди эс тутумуна жүктөшү үчүн бир келишим түзөт. Денеси бир столдо отурганда, эс тутумуна берилген маалыматтар менен өзүн Марста бир жашыруун агент катары көрөт. Бирок бул маалыматтар мээсине жүктөлүп жатканда, бир ката чыгат жана эс тутумундагы маалыматтар менен мурда ойнолгондугу аныкталат. Жана тасманын каарманы биз чыныгы деп кабыл алган жашоосунда да өзүн Марстагы окуялар боюнча жооптуу бир агент катары сезип баштайт.
Тасма боюнча Дуглас Куэйддин жашоосунун канчалык реалдуу экени, эсиндеги эскерүүлөрүнүн кайсысынын чындап башынан өткөнү, кайсысынын болсо жасалма жасалганы даана байкалбайт. Төмөндө тасмадан алынган бөлүмдөрдөн көрүнүп тургандай, бул кинотасмада да элестер менен чындыктарды айырмалоонун татаалдыгына көп басым жасалган.
Китептин башынан бери ар түрдүү мисалдар келтирилип сөз кылынгандай, зат деген нерсе (өз денебиз, айланабыздагы буюмдар, бутубуз турган жер, күн, планеталар, жылдыздар ж.б.) чындыгында элестер гана. Мисалы, асманды караганыңызда күн абдан алыста көрүнөт. Чынында болсо күн сиз үчүн капкараңгы башыңыздын ичинде пайда болгон бир сүрөттөлүш гана. Ошол сыяктуу бизден миллиондогон киллометр алыста деп ойлогон планетелар да мээбиздеги сүрөттөлүш борборунда орун алган, б.а. бизден «алыста» эмес, тескерисинче «ичибизде» болгон элестер.
Чындыкка чакырык (Total Recall) аттуу бул тасмада да бир эс алуу уюштуруучу фирма жасалма жол менен берилген сигналдар менен адамдарга чыныгыдан айырмасыз окуяларды жашатат. Адамдар мээлерине жүктөлгөн маалыматтар менен абдан алыс жерлерди ал жерде жүргөн сыяктуу көрүп, өздөрүн ал жерлерде эс алып жүргөндөй сезе алышууда.
 |
|---|
Төмөнкү саптарда жана сүрөттө Реколл (Recall) аттуу бул эс алуу (туристтик) фирмасынын телевизордогу рекламасы орун алган:
| Реклама | : | Айсбергдей жумушуңуз болсо да, Антарктикада лыжа тепкиңиз келеби? Акчаңыз жок болсо да, суунун астында эс алгыңыз келген жокпу? Тепкичтерден чыга албасаңыз да, Марстын тоолоруна дайыма чыккыңыз келди беле? Анда РЕКОЛЛго келиңиз, бизде кыялданган эс алууңузду сатып ала аласыз, чындап абдан арзан жана абдан жакшы. Өмүрүңүздү текке кетирбеңиз, РЕКОЛЛго чалыңыз жана сизге өмүр бою эсиңизден кетпей турган көз ирмемдерди тартуулайлы. |
|---|
Дуглас Куэйд бул рекламаны көргөн соң, эң чоң кыялы болгон Марска кантип барууга болоорун суроо үчүн «Реколл» фирмасынан Боб МакКлейн аттуу бир кызматкер менен сүйлөшөт. Тасмадан алынган төмөнкү кесиндиде болсо бул виртуалдык эс алуунун кандай болоору жөнүндө детальдар сүйлөшүлүүдө:
| Мр. МакКлейн | : | Анда Марста болсун. Бир мүнөт, сураныч... Марсты кыдыруунун баасы, кошумчалар эске алынбаганда, 899 болот. Бул детальдары менен бирге, эки жумалык бир көз ирмемдерди камтыйт... |
|---|---|---|
| Дуглас Куэйд | : | Эки жумалык эс алуу эмнелерди камтыйт? |
| Мр. МакКлейн | : | Биринчиден муну билишиңиз керек: РЕКОЛЛдо эң жакшы көз ирмемдерди гана ала аласыз. Космос кемесинде жалгыз кабина, Хилтондо люкс бөлмө, бүт көрүүгө татыктуу жерлер, Моунт Пирамида, чоң каналдар... |
| Дуглас Куэйд | : | Канчалык реалдуу болот? |
| Мр. МакКлейн | : | Акылыңыздагы бардык эскерүүлөр сыяктуу |
| Дуглас Куэйд | : | Тамашалабаңыз. |
| Мр. МакКлейн | : | Жок чындап! Мээңиз эч айырмалай албайт. Эч! |
 |
|---|
Дуглас Куэйд Марстагы чөйрөгө тиешелүү детальдар менен бирге өзүнүн кишилиги (өздүгү) жөнүндө маалыматтарды да тандай алууда. Мындай мүмкүнчүлүгү бар экенин уккан тасманын каарманы Марста өткөрө турган убакыт бою жашыруун бир агент болууну каалайт.
| Др. Люлл | : | Космостук нерселерди да каалайсызбы? |
|---|---|---|
| Дуглас Куэйд | : | Албетте, жакшы болот... Марс мени дайыма таасирленткен. |
| Ассистент | : | Биз даярбыз |
| Др. Люлл | : | Анда түш өлкөсүнө баралы. |
Дуглас Куэйддин машинага туташуусуна байланыштуу сүрөттөлүштөр.
Тасмада да бир мисалы көрүлгөндөй, түш же жасалма сигналдар менен жасалган дүйнө менен чыныгы жашоодогу дүйнө арасында илимий жактан эч бир айырма жок. Экөөндө тең көргөндөрүбүздүн баарын мээбизде көрөбүз. Биз абдан алыста деп ойлогон планеталар, абдан чоң деп ойлогон жер – чындыгында мээбиздин ичине батырылган бир элестер жыйындысы. Ушуга параллельдүү китептерибиздеги кээ бир мисалдар төмөнкүдөй:
•Алыстык сезими жөнүндө да ойлонуу керек. Алыстык, мисалы, бул китеп менен сиздин араңыздагы аралык мээңизде пайда болгон бир боштук сезими гана. Бир адам менден абдан алыста деп ойлогон заттар да чындыгында мээсинин ичинде. Мисалы, адам асманды карап жылдыздарды көрөт жана булар миллиондогон жарык жылы алыста деп ойлойт. Чынында болсо жылдыздар анын ичинде, мээсиндеги көрүү борборунда. (Evrim Aldatmacası (Эволюция калпы), II. Baskı, s. 204-205)
•... биз өмүр бою көргөн, сезген нерселерибиздин баары мээбизде пайда болууда. Мисалы, креслосунда отуруп терезеден сыртты караган бир адам креслонун катуулугун, төшөгүнүн жылмалыгын мээсинде сезет. Ашканадан келген кофенин жыты чынында ашканада, б.а. алыста эмес, мээсинин ичинде. Терезеден көргөн деңиз пейзажы, канаттуулар, дарактар да мээсинде пайда болгон сүрөттөлүштөр. Ага кофе сунган досу жана кофенин сонун даамы да мээсинде пайда болот. Кыскача айтканда, үйүмдүн бөлмөсүндө отурам, терезеден сыртты карап жатам деп ойлогон бир адам чынында мээсинин ичиндеги экрандан бөлмөсүн, терезеден көрүнгөн пейзажды көрүп жаткан болот. Адамдар мээсиндеги экранда көргөн, түшүнүктүү бир абалда бириктирилген кабылдоолорунун баарын «жашоом» деп атайт жана эч качан мээсинин сыртына чыга албайт. (Hayalin Diğer Adı: Madde (Элестин башка бир аты: зат), s. 43)
| Eyesight cannot perceive Him, but He perceives eyesight. He is the All-Penetrating, the All-Aware. |
|---|
|
|
 |
|---|
| In technologically advanced countries, computer software simulating virtual environments is being used in education and entertainment. |
Компьютерлер менен, симуляторлор менен үч өлчөмдүү жана реалдуу сүрөттөлүштөрдү жасап, эч жок бир дүйнөнү адамдарга жашатуу учурда кадыресе көрүнүш болуп калды. Технология абдан өнүккөн өлкөлөрдө көңүл ачуу жана билим берүүгө багытталган көптөгөн каражаттар жасалууда. Булардын көпчүлүгүндө адам мээсинде үч өлчөмдүү сүрөттөлүш пайда кылган компьютер программалары колдонулууда. Бул ыкманы колдонуунун негизги максаты болсо – беш сезимге таасир берүү менен ойногондорго элестүү бир чөйрөдө чыныгы жашоо жашап жаткандай сезимдерди берүү.
НАСАдагы астронавттардан архитекторлорго, учкучтардан инженерлерге чейин көптөгөн адистерди даярдоо симуляция деп аталган үч өлчөмдүү сүрөттөлүштөр менен жүргүзүлүүдө. Мисалы, ушундай симуляциялар менен жүргүзүлгөн учуу даярдыгындагы бир учкуч чыныгы аба шарттары менен компьютер ага сунган элестүү аба шарттарын айырмалай албоодо. Чет элдик илимий фантастикалык кинолордун көпчүлүгүндө да адам жашоосунун сүрөттөлүштөн тураары жана мээде пайда кылынган виртуалдык дүйнөлөргө болгон окшоштугу тема болууда. Бул тасмада да көңүл ачуу максатында бул ыкманын өнүктүрүлгөн формасы колдонулууда. Виртуалдык эс алууга баргысы келгендер каалаган жеринде, каалаган адамдары менен, каалаганча эс алган сыяктуу сезимди жашоо мүмкүндүгүнө ээ болушат.
Бирок тасманын агымында Марска тиешелүү 15 күндүк көз ирмемдерди жана башка адамдын жеке маалыматтарын жүктөө учурунда күтүлбөгөн бир окуя болот жана жүктөө бүтө электе эле Дуглас Куэйд Марс жөнүндө сүйлөп баштайт. Эми өзүн чыныгы жашоосунда да башка бирөө элестетип баштайт. Тасманын бул бөлүгүндө башкы каарман чынында Дуглас Куэйд аты менен бир эс алуу фирмасында турса да, өзүн бирөөлөр өлтүргүсү келген бир агентмин деп ойлойт.
 |
|---|
| In the flight simulator, a pilot cannot distinguish the virtual climatic conditions created by the computer from the real thing. The person in the simulator can feel himself taking off and flying the "aircraft," even though he knows that he is in a virtual environment. |
| Др. Люлл | : | Бул бир эс тутумдун катып калышы! |
|---|---|---|
| Дуглас Куэйд | : | Өлтүрүшөт. |
| Мр. МакКлейн | : | Эмне деп жатат бул? Билбейм! |
| Дуглас Куэйд | : | Менин атым Куэйд эмес. |
| Др. Люлл | : | ... Эртеден бери Марс жөнүндө сүйлөп жатат. Чындап эле ошол жакта! |
| Мр. МакКлейн | : | ... Эго турундагы агенттин ролун жашап жатат! |
Мээсине жүктөлгөн маалыматтар менен башынан өткөргөндөрүн чындык деп ойлогон Дуглас Куэйддин абалы абдан ойго салат. Эч бир реалдуулугу жок виртуалдык бир дүйнөнү чыныгы деп ойлоп жашашы учурда да заттын оригиналын көрүп-сезип жатам деп ойлоп бул материалдык дүйнөгө ач көздүк менен байлангандардын абалына окшошот. Чынында болсо эч ким мээсиндеги копия сүрөттөлүштөргө, копия кабылдоолорго таянып, сыртта заттык (материалдык) бир дүйнөнүн бар экенин жана жашаган окуяларынын чыныгы экенин далилдей албайт. Бул жөнүндө китептерибизде орун алган кээ бир сүйлөмдөрүбүз төмөнкүдөй:
• ... азыр башыңызды көтөрүп, ичинде отурган бөлмөнү караганыңызда көргөнүңүз – сиздин сыртыңыздагы бөлмө эмес. Сиз бөлмөнүн мээңиздин ичинде пайда болгон копия сүрөттөлүшүн көрөсүз. Жана эч качан бул бөлмөнүн оригиналын сезүү органдарыңыз аркылуу көрө албайсыз. (Hayalin Diğer Adı: Madde (Элестин башка бир аты: зат), s. 22)
• ... бул чындык – бир философия де кандайдыр бир көз-караш эмес. Тескерисинче, учурда заманбап илим толук далилдеген жана жокко чыгаруу эч мүмкүн болбогон илимий бир чындык. Учурда медицина, биология, физика, неврология, мээ жана булар менен байланыштуу бүт тармактарда адис болгон кайсы илимпозго «биз дүйнөнү кантип жана каерде көрүп жатабыз?» деген суроо узатылбасын, берчү жообу жалгыз гана: бүт дүйнөнү мээбиздеги көрүү борборунда көрөбүз. (Hayalin Diğer Adı: Madde (Элестин башка бир аты: зат), s. 8)
 |
|---|
Бир адамдын өтмүшү – чындыгында ал адамдын эсиндеги маалыматтар гана. Эгер бул адамдын эс тутуму өчүрүлсө, өтмүшү жок болуп калат. Келечек болсо адамдардын ойлору гана. Адам келечеги жөнүндө пландарды жасайт, келечегин ойлонот. Бирок адамдын ойлору алынып салынса, эми келечек деген түшүнүк да жок болот. Эс тутуму жана ойлору алынып салынган бир адам үчүн жашап жаткан «бир көз ирмем», б.а. «ушул учур» гана калат.
Чындыкка чакырык (Total Recall) аттуу бул тасмада да тасманын каарманынын эс тутумунда бир катар өзгөртүүлөр жасалып, мунун натыйжасында убакытка жана айланасындагы окуяларга башкача баа бергени байкалат. Тасмада Дуглас Куэйддин мурда эсинен өчүрүлгөн бир катар маалыматтардын жандандырылышы натыйжасында жашоосунда өзгөрүүлөр болот. Душмандары аны кубалап, ал тургай өлтүрүүгө аракет кылышат, бирок бул кол салуулардын чындап болуп жатканы же эс тутумуна коюлган элес дүйнөсүнө тиешелүү экени так белгисиз болот.
Тасманын кийинки сахналарында Дуглас Куэйд аны кубалаган адамдардан качып, үйүнө келет. Окуяларды жубайына айтып бергенде, жубайы аны бул окуялардын чындык эмес экенине ишендирүүгө аракеттенет.
| Лори | : | ... Баарын кезек менен. Эмне үчүн шпиондор сени өлтүрүшсүн? |
|---|---|---|
| Дуглас Куэйд | : | Билбейм, бирок Марс менен байланыштуу. |
| Лори | : | Сен ал жакка эч барган жоксуң го. |
| Дуглас Куэйд | : | Ооба баары кызык, бирок мен Реколлго бардым. |
| Лори | : | Ошол мээ касаптарынабы? Эмне кылышты? |
| Дуглас Куэйд | : | Мен Марс үчүн бир тур буйуртма кылдым, анан ... Реколлду унут! Алар мени өлтүргүлөрү келди! |
| Лори | : | Эч ким сени өлтүргүсү келген жок. |
| Дуглас Куэйд | : | Келди! Бирок мен аларды өлтүрдүм. |
| Лори | : | Реколлдогу адамдар сенин мээңди айландырышыптыр. Сен параноид элестерди көрүп жатасың. |
| Дуглас Куэйд | : | Бул дагы параноид элеспи? (колундагы кандарды көрсөтөт) |
 |
|---|
Жубайынын да бир оюн ичинде болушунан шектенген Дуглас Куэйд аны чындыктарды айтып бер кыстайт. Тасманын төмөндөгү сахналарынан да көрүнүп тургандай, Дуглас Куэйддин биз чындык деп кабыл алган жашоосунда да чындыгында элестүү бир өздүктү чыныгы деп ойлоп жашап жүргөнү аныкталат. Дуглас чындыгында такыр башка адам болот, бирок эс тутумуна жүктөлгөн маалыматтар менен сегиз жыл бою өзүн үй-бүлөлүү бир курулуш компаниясынын жумушчусумун деп ойлоп жүрөт. Жубайы, кесиптеши, кыскача айтканда, бүт жашоосу – эс тутумуна жүктөлгөн жасалма маалыматтар, жана Дуглас Куэйд ошол күнгө чейин булардын баарын чындык деп ойлоп келген.
| Дуглас Куэйд | : | Айтып бер! |
|---|---|---|
| Лори | : | Мен сенин жубайың эмесмин. |
| Дуглас Куэйд | : | Ошондойбу! |
| Лори | : | Сени 6 жумадан бери тааныймын. Үйлөнгөнүбүз – бул эс тутумга жүктөлгөн маалымат. |
| Дуглас Куэйд | : | A? |
| Лори | : | Тойубуз эсиңдеби? Жашыруун иликтөө кызматы жүктөдү. |
| Дуглас Куэйд | : | Биздин досторубуз, менин жумушум, 8 жылдык чогуу жашообуз жалганбы? |
| Лори | : | Жумушуң чындык. Жашыруун иликтөө кызматы тапты. |
| Дуглас Куэйд | : | Калп! |
| Лори | : | Сенин өздүк маалыматтарыңды кайрадан жазышты. Сени көзөмөлдөп туруу үчүн мени жубайың кылып милдеттендиришти. Жаман көрбө, бирок бүт жашооң бир түш. |
| Дуглас Куэйд | : | Мен мен эмес болсом, анда мен киммин? |
| Лори | : | Билбейм. Мен бул жерде өз милдетимди гана аткарып жүрөм. |
Тасмадагы бул нерсе бизди мындай ойго салууда: биз эсибиздеги маалыматтар чындык деген ой менен жашап жүрөбүз. Чынында болсо эсибизге берилген маалыматтар болмоюнча, эч нерсени биле албайбыз. Бул теманы түшүндүргөн китептерибизден бир канча мисалдар мындайча:
• Бир адамдын өтмүшү эс тутумуна берилген маалыматтардан турат. Эс тутум өчүрүлгөндө, адамдын өтмүшү да өчүрүлөт. Келечеги болсо ойлорунан турат. Бул ойлору жок болгондо болсо адамдын жашап жаткан «көз ирмеми» гана калат. (Hayalin Diğer Adı: Madde (Элестин башка бир аты: зат), s. 130) • Убакыт мээде сакталган бир катар элестер арасында салыштыруу жасоо менен пайда болот. Эгер бир адамдын эске тутуусу болбосо, мээси мындай жоромолдорду жасай албайт жана ошондуктан убакыт элеси да пайда болбойт. Бир адамдын «мен отуз жаштамын» дешинин себеби – мээсинде ошол отуз жылга тиешелүү кээ бир маалыматтардын чогулгандыгында. Эгер эс тутуусу болбосо, артында мынчалык убакыт өткөнүн ойлонбойт, жашап жаткан бир «көз ирмем» менен гана жашай берет. (Zamansızlık ve Kader Gerçeği (Убакыттын жоктугу жана тагдыр), s. 53)
Adnan Oktar: Yes, Allah also creates time in our brains. Scientists say there is no time in outer space. They say time is entirely relative and totally a matter of perception. Einstein, one of the greatest scholars of the last century, says that. He says, "you cannot have a scientist without faith, or a faith without science." In other words, he says that science and religion go hand in hand, that he cannot conceive of an irreligious scientist, nor a religion with no science. Of course, they go hand in hand, he says. And that is what the Qur'an says. The Qur'an describes the same thing. Einstein says this, as do all modern physicists. They say there is no such thing as time, that time is a perception and that Allah creates time for us. There is a single moment, and everything is finished and done with inside that moment. We have lived it all, meaning that our eternal lives have gone by in a single moment. That is what we call destiny and we have done it all knowingly and willingly, but Allah creates it all. But if we try to comprehend it all, this is not something we can do in a tiny piece of flesh inside our brains, and in addition it is Allah Who is Lord of that flesh. And it is Allah Who creates that flesh and the electricity in it and Who provides this information. We know nothing beyond what is given us by Allah, but we know there is one single moment. This is a scientific fact, and destiny had to take place when that single moment came about. In other words, the fact that is just one single moment is a reality revealed by scientists, and everyone knows it. If you ask someone what happens when there is only one moment, they will say destiny happens, and nothing else is possible. (From Mr. Adnan Oktar's Kral Karadeniz interview, 16 January 2009)
 |
|---|
| A person's past is the sum total of the information stored in his memory. |
 |
|---|
Түндө түшүбүздө көргөн сүрөттөлүштөр менен ойгонгондо көрүүнү уланткан сүрөттөлүштөр арасында илимий жактан да, логикалык жактан да эч бир айырма жок. Түштү көрүп жатканыбызда бирөө түшүбүзгө кирип, бизге «коркпо, бир түш көрүп жатасың, булардын эч бири чыныгы эмес, азыр төшөгүңдө жатасың, мээңдин ичиндеги нерселерди көрүп жатасың» десе, көргөн-сезгендерибиздин реалдуудай сезилишинен улам ага эч ишенгибиз келбейт.
Тасмада да ушуга окшош бир мисал бар. «Реколл» (Recall) аттуу виртуалдык эс алуу фирмасында кеңешчимин деп өзүн тааныштырган бир адам Марста отел бөлмөсүндөгү Дуглас Куэйдге зыяратка келет жана ага башынан өткөргөндөрүнүн эч биринин реалдуу эмес экенин айтып берет. Куэйдге «сен дагы эле Реколл фирмасындасың», «мен болсо программанын бир бөлүгүмүн, чындыгында ал жерде жокмун» дейт. Бирок Дуглас Куэйд жашап жаткандарынын реалдуу экенине ушунчалык ишенгендиктен, булардын элес болушу мүмкүн экенине эч ишене албайт. Ортолорунда мындай маек жүрөт:
| Дуглас Куэйд | : | Эмне жумушуңуз бар? |
|---|---|---|
| Кызматкер | : | Сиздин түшүнүшүңүз оор болот. Тилекке каршы, сизге айтышым керек болгон бир нерсе бар, сиз чындыгында бул жерде эмессиз. |
| Дуглас Куэйд | : | Бир аз болсо ишенмекмин. |
| Кызматкер | : | Чындап айтып жатам. Сиз бул жерде эмессиз жана мен дагы. |
| Дуглас Куэйд | : | Ишенүү кыйын... (адамдын далысын кысып, жымыйып күлөт) Каердебиз биз? |
| Кызматкер | : | Реколлдо. Имплантация отургучуна байлануусуз. Жана мен сизди кайтарып жүрөм. |
| Дуглас Куэйд | : | Ошондо бул түшпү. Бул да мага силер саткан ошол кереметтүү эс алуу. |
| Кызматкер | : | Баары эмес. Биз көрүп-жашап жаткан бүт нерсе эс тутум кассеталарына таянган бир элес. Бирок сиз улам жаңы нерселерди таап жатасыз. |
| Дуглас Куэйд | : | Анда менин элестеримде сиздин эмне жумушуңуз бар? |
| Кызматкер | : | Мен кооптуу учурлар үчүн кошулдум... Сизди түшүңүздөн чыгаруу оор. Мен сүйлөшүп аракет кылып көрөйүн дедим. |
| Дуглас Куэйд | : | Кохаген бул жөнүндө сизге эмне дейт? |
| Кызматкер | : | Бир ойлоп көрсөңүз: түшүңүз жүктөө учурунда башталды. Марска саякат, Хилтондогу люкс бөлмө. Булардын баары Реколл-Эго турунун элементтери. Сиз өзүңүз агенттин ролун тандадыңыз. |
| Дуглас Куэйд | : | Калп. Баары кокустук. |
| Кызматкер | : | ... (Марста досу болушун каалаган адамдын кандай болоорун өзү тандаган эле. Техникалык кызматкер бул тандоосун ага эстетет.) |
| Дуглас Куэйд | : | Ал чыныгы. Реколлго баруудан мурда аны түшүмдө көргөм. |
| Кызматкер | : | Куэйд мырза, эмне деп жатасыз? Аны түшүңүздө көргөнүңүз үчүн чыныгыбы? |
| Дуглас Куэйд | : | Ооба. |
Мурдакы беттеги саптардан да көрүнүп тургандай, Дуглас Куэйд көргөндөрүнүн реалдуу экенин фирма кызматкеринин далысына колун тийгизүү менен далилдейм деп ойлоодо. Бирок башка бардык кабылдоолорубуз сыяктуу, тийүү сезими да мээбизде көргөн жашообуздун бир бөлүгү. Дуглас Куэйд да маңдайындагы адамдын далысына тийгенин көргөндө, колун ал адамдын далысына созушу, катуулугун сезиши, кийимине тийиши, булардын баары мээсиндеги жоромолдор гана. Мунун бир адамдын түшүндө маңдайындагы адамдын далысына тийгенинен эч айырмасы жок. Ошондуктан, тийүү (кармоо) сезими заттын оригиналына тийгенибизди (кармаганыбызды) эч далилдебейт. Муну далилдөөнү каалаган бир адамдын колунда элестерден башка эч бир далили жок. Бул жөнүндө түшүндүрмөлөрүбүздүн кээ бирлери төмөнкүдөй:
•... түшүндө заттын оригиналын көрүп-сезип жатам деген бир адам өзүнө абдан ишениши мүмкүн. Ага «зат бир элес», «сырткы дүйнөнүн оригиналын көрүп-кармоо мүмкүн эмес» экенин айтып берген досунун далысына колуп коюп, «ошондо мен бир элесминби? Сен колумду далыңда сезип жаткан жоксуңбу? Анда кантип элес болосуң? Мындай сөздөрдү каяктан алдың? Кел сени менен бир Босфорду айланып келели, бул тема жөнүндө да сүйлөшөбүз, анан мындай бир нерсеге эмнеге ишенип жатканыңды да айтып бересиң» деши мүмкүн. Терең уйкуда көргөн бул түшү ушунчалык тунук болгондуктан, ырахаттануу менен унаасынын ачкычын бурап, моторго акырындап газ берет жана анан газды катуу басып машинасын секиртет. Жолдо зуулдап баратканда дарактар менен жол сызыктары ылдамдыктан бир бүтүн сыяктуу сүрөттөлүштү пайда кылышат. Бир тараптан таза Босфор абасы менен дем алат.• Кээ бир адамдар болсо сүрөттөлүштүн мээлеринде пайда болгонун кабыл алышат, бирок көргөн сүрөттөлүштүн оригиналы сыртта бар дешет. Чынында болсо, муну эч качан далилдей алышпайт. Себеби бүгүнкү күнгө чейин эч бир адам мээсинин сыртындагы кабылдоолорунун сыртына чыга алган эмес. Ар бир адам мээсиндеги клеткасынын ичинде жашайт жана кабылдоолору ага көрсөткөндөн башка эч нерсени көрүп-сезе алышпайт. Ошондуктан кабылдоолорунун сыртындагы дүйнөдө эмнелер бар экенин эч качан биле албайт... Адам дайыма мээсинде пайда болгон элести көрүп-сезет. Ошондуктан адамдар «заттык оригиналдарга» эч качан жете алышпайт. ... технологиянын же илимдин өнүгүшү да бул темада эч өзгөрүүгө себеп боло албайт. Себеби ар бир илимий ачылыш же технологиялык жаңылык да кайра эле адамдардын мээлеринде пайда болот, ошондуктан бул ыкма менен да сырткы дүйнөгө жетүү мүмкүн болбойт. (Hayalin Diğer Adı: Madde (Элестин башка бир аты: зат), s. 46)
Илимпоздор сырткы дүйнөсүз эле мээде виртуалдык бир дүйнөнү пайда кылуу мүмкүн экенин көп жолу далилдешти. Жана күн өткөн сайын дүйнөнү компьютерде электрдик сигнал катары жасап, адамдарга бул сигналдар аркылуу каалаган сүрөттөлүштү көрсөтүп-жашатуу оңойлошуп баратат. Мисалы, жасалган үч өлчөмдүү жана реалдуудай компьютер симуляциялары аркылуу чыныгысынын дал өзүндөй өзгөчөлүктөрдөгү сүрөттөлүштөрдү алуу мүмкүн болууда. Ошондой эле, бул сүрөттөлүштөрдү көргөн адамдар чыныгы жашоодогу сыяктуу жооп беришүүдө.
Тасманын бир сахнасында голограмма ыкмасын колдонуу менен чыныгы менен копия сүрөттөлүш арасындагы окшоштукка басым жасалган. Тасмада Дуглас Куэйд колуна таккан саат сыяктуу бир каражаттын жардамы менен өз денесинин голограмма сүрөттөлүштөрүн ала алат. Натыйжада аны өлтүргүсү келген душмандары копия сүрөттөлүштөрдү кармоого аракет кылып, максаттарына жете алышпайт.
| Киши | : | Анын голограммасы бар. |
|---|---|---|
| Дуглас Куэйд | : | Мени чыныгы Куэйд деп ойлоп жатасыңарбы? Туура таптыңар! |
 |
|---|
Түш көрүү – башка бардык мээ процесстери сыяктуу, мээнин бир түшүмү. Бир адам ойгоо болсо да, уктап жатса да, мээ дайыма электрдик толкундарды берет. Бирок уйку учурунда мээден булчуңдарга сигнал жөнөткөн нерв жолдору тосулат. Ошондуктан, түш көрүү учурунда дене кыймылдабайт. Бирок түпкүрүндө адамдын ойгоо кездеги абалы менен түш көрүп жаткандагысы бирдей. Мисалы, түшүңүздө да, ойгоо учурдагы сыяктуу, төмөн жакты караганыңызда, колу-буту бар, баскан, дем алган, тийүү сезимдери бар бир денени көрөсүз жана чыныгы жашоону жашап жатам деп толук ишенесиз.
Чынында болсо сиз түшүңүздө көргөн дене – бул сиздин мээңизде бар болгон, бирок сиз сыртыңызда бар сыяктуу сезген элестер гана. Б.а. түш – бул, ойгоо кездеги сыяктуу, мээбиздин тиешелүү борборлоруна келген сигналдардын жоромолдонушу менен пайда болгон кабылдоолордун (элестердин) жыйындысы.
Китептин башынан бери көптөгөн мисалдар менен айтылып келаткандай, түштөгү окуялар кээде ушунчалык таасирдүү болгондуктан, адамдар кээде ойгонгондо көргөндөрүм чындык беле же түш беле деп ойлонушат. Негизи ойгоо кезде жашаган жашообуз менен көргөн түштөрүбүз арасында илимий жактан эч айырма жок. Бир адам түшүндө ойгоо кезде кылгандарынын баарын кылышы мүмкүн; сүйлөйт, тамак жейт, дем алат, чуркайт, күлөт, ыйлайт, жаракат алат, машина айдайт. Көбүнчө күнүмдүк жашоосунун копиясы болгон түш дүйнөсүндө бүт нерсе ал билген жана көнгөн абалда болот. Ошондуктан түшүндөгү окуяларга чындап болуп жаткандай жооп берет. Кээде түшүнөн абдан коркуп кыйкырып ойгонот, кээде сонун түш көрүп, эч ойгонгусу келбейт.
Төмөндөгү маекте тасманын каарманы да кылгандарымдын баары бир түш болушу мүмкүн деп ойлонууда.
| Мелина | : | Ишене албай жатам. Бир түш сыяктуу. Эмне болду? |
|---|---|---|
| Дуглас Куэйд | : | Ойума коркунучтуу бир нерсе келди: бул чындап эле бир түш болсочу? |
Adnan Oktar: I am addressing my Darwinist brothers. Stop what you are doing. What else can I say? You see what kind of system it is. How can anything come about by chance? Look, this is just a small part of the eye. The later stages are separate, transmission in the form of electrical current to the brain is a separate matter. Electrical current is now going to my brain. Now there has to be another eye to watch it. There is an invisible eye, and that is the real issue. It has no need for rhodopsin, or whatever, does it? It sees without rhodopsin. It needs no salt molecule or gas or anything else. And that is the real person, the soul. It sees the electric current as an image. Look, shall I tell you the truth? That seer does not even need electric current. That is just a natural cause. That seer has nothing to do with electric current, let me tell you that. It has no direct experience of it. It is Allah Who shows the image directly, as a miracle. Where is it that it sits and watches electric current? There is a lot of electricity in the brain. How can one say one is going to find that electric current and watch it inside the brain? Electricity of hearing is in the same place, and the hearer hears it. Does it go and say, right, there is a music broadcast here, let me listen to it? Is that possible? How can it find just that particular electricity in the brain? They are all mixed up together. The brain is a single block. A single piece of flesh. How can it find that particular electricity? The soul does not use any electricity. It sees directly. That is the truth of it. But I describe it in terms of rhodopsin and the rest so people will understand, so they will see the complex details. The soul sees directly, hears directly and smells directly. In other words, the rhodopsin and everything is all mixed with the electrical current from the nose and chemicals. They are one part of the story. The soul is not concerned with these. It does not find the incoming electricity in the brain. It has no direct dealings with it. The brain smells directly, do I make myself clear? This is a secret of Allah's. (From Mr. Adnan Oktar's Mavi Karadeniz TV interview, 5 January 2010)
Түшүндө кофе ичкен бир адам кофенин шекерин, курамын, ичиндеги сүттүн даамын чындап кофе ичип жаткансып сезет. Бирок кофе да, иче турган бир нерсе да жок болгон болот. Бирок түшүндө кофе ичип жаткан бир адамга бирөө келип, «азыр түш көрүп жатасың жана бул кофе негизи бир сүрөттөлүш» десе, ошол замат каршы чыгат. «Сүрөттөлүш болушу мүмкүнбү? Ысыктыгын сезип жатам. Бат ичсем оозум күйөт. Ал тургай, кофени ичкенде суусунум канды. Сүрөттөлүш болсо суусунум канмак беле?» дейт. Ичип жатам деп ойлогон кофенин чындыгында мээсинде пайда болгон бир сүрөттөлүш экенин, ичип жатканда сезген ысыктык, суусоо сыяктуу сезимдердин да кайра эле мээсинде пайда болгон кабылдоолор экенин уйкусунан ойгонгон соң гана түшүнөт.
•Түшүбүздө көргөндөрүбүз менен чыныгы жашоодо көргөндөрүбүз бирдей пайда болот. Түшүбүздөгүлөр мээбизде болгон сыяктуу, чыныгы жашообуз да мээбизде жашалат. Түшүбүздү «элес» дешибиздин жалгыз себеби – бул эрте менен ойгонгонубузда денебизди төшөгүбүздө көрүшүбүз жана «демек, мен жатканмын жана буларды түшүмдө көрдүм» деген жыйынтыкка келишибиз. (Hayalin Diğer Adı: Madde (Элестин башка бир аты: зат), 63)
Атактуу америкалык поп-ырчы Бритни Спирс 2001-жылы Лас Вегаста уюштурган концерти үчүн абдан кызыктуу жана адамдарды ойго салуучу бир жарнама даярдаган эле. Өзгөчө жарнаманын ачылыш бөлүгү жана концерт бою бүт нерсенин мээде ишке ашаарына көп басым жасалган. Бүт жашоонун, ал тургай, ошол учурда көрүүчүлөр концертте көргөн бүт шоулордун да чынында адамдардын мээсинде болуп жатканы кайра кайра эске салынган.
Ырчы бул жарнамасы менен адамдарга чыныгы деп жашаган жашоолорунун да чындыгында бир түш болушу мүмкүн экенин ойлондурууда. Таасирдүү сүрөттөлүштөр менен орун берилген бул темага мисал катары өзүнүн көпчүлүктүн алдында концерт берген бир түшүнөн мисал берет. Анан булар түштүн ичинде бир түш болушу мүмкүн деп айткан.
 |
|---|
Баары мээңиздерде эле...
Көргөндөрүмдүн же көрүп жаткандарымдын баары же түштүн ичиндеги бир түшпү?
Абдан реалдуу сезилген бир түш көрдүңүз беле?
Чыныгы жашоо менен элес дүйнөсүн толук айырмалап айта албаган...
Азыр кайсы дүйнөнүн ичиндесиз?
Кечээ түнү ушул учурду кыялданып жаткам.
Жана баарыңыздар менен чогуу ушул жерде болчумун.
Жана азыр түшүм чындыкка айланды.
Баары мээңиздерде эле.
Жогоруда концерт шоулору арасында айтылган бул сөздөр бизге жашап жаткан дүйнөбүздүн реалдуулугу жөнүндө ойлонууну эстетүүдө. Түшүбүздө көргөн жерлердин жана окуялардын башка бир жерде же чен-өлчөмдө оригиналдары бар деп ойлобойбуз. Себеби канчалык реалдуудай болсо да, түшүбүздөгү кыймылдуу жашообуздун бир төшөгүбүздө кыймылдабай уктап жатканда болгонун билебиз. Ошол сыяктуу азыр көрүп жаткан жана «чыныгы жашоо» деп атаган бул дүйнөнүн оригиналын көрүп-сездик деп эч айта албайбыз. Түштөгү сыяктуу эле, «көргөндөрүбүздүн булагы катары сырткы дүйнөдө заттардын жана буларды кабылдаган денебиздин» болушу шарт эмес. Себеби сыртта материалдык (заттык) бир дүйнө болсо да, биз баары бир копия сүрөттөлүштөрдөн турган элестүү бир дүйнөнү көрөбүз.
