Ыйык жерлерде жашаган иудейлер арасында чыккан Христиандык дини Аз. Муса (ас)дын шарияты менен жашаган чын ыкластуу иудейлердин Аз. Иса (ас)га моюн сунушу менен жайылган. Аз. Иса (ас)га моюн сунган иудейлердин өзгөчөлүгү болсо – бул Аллахка Бир жана Жалгыз деп ыйман келтириши.
Бирок бул тавхид (Жалгыз Кудай) ишеними Аз. Иса (ас) асманга алынып, Христиандык путпараст аймактарды көздөй жайылган соң өзгөрүп кеткен. Аз. Иса (ас) Христиандык динине кийин кошулган үч кудай ишеними себебинен кудай катары көрүлүп башталган (Аллахты аруулайбыз). Бул жалган ишенимдеги Христиандар Улуу Аллахтын Заты Аз. Иса (ас)да бир адам абалында денеге келген деп башташкан жана бул ишенимди жайылтышкан.
Үч кудай же үчтүү бирдик ишеними –Аллахты аруулайбыз- «ата, уул жана ыйык рух»тан турат деп айтылган үчтүү бир Аллах ишеними маанисинде колдонулууда. Христиандык ишенимин өзгөрткүсү келген ар кандай кишилер ошол доордун Рим императору Константиндин башчылыгы жана колдоосу менен өздөрүнө Тоорот менен Инжилдеги «Аллахтын уулу» сөздөрүн далил катары алышкан. Аз. Иса (ас) Аллахтын чыныгы уулу деп айтышып, ага кудай сыпатын ыйгарышкан. Чындыгында болсо Тоорот менен Инжилдеги «Аллахтын уулу» сөздөрү бүт ыймандуулардын Аллахтын сүйүктүү кулдары экендигинин сонун бир айтылуу формасы. Матай Инжилинде бул чындык «Тынчтык орнотуучулар бактылуу, анткени алар “Кудайдын уулдары” деп аталышат» (Матай, 5:9) деп ачык айтылган. Аз. Иса (ас) жөнүндө колдонулган бул сөз да ушундай мааниге келет, Инжилдеги «уул» сөзү Аллахтын бир, сүйүктүү кулу маанисине келет жана эч качан Аллахтын чыныгы уулу (Аллахты аруулайбыз) маанисине келбейт.
Христиандыкка кийин кошулган жана тавхид ишенимин жыгууну көздөгөн бул туура эмес жана өтө кооптуу сөз акырындап Христиандык дининин эң чоң талабы жана шартына айландырылган, жана ал тургай бул ишенимге моюн сунбагандар динден чыккан кишилер катары көрүлүшкөн. Бул үч кудайлуулукту жактаган кээ бир поптордун башчылыгында бир кысымчылык жана мажбурлоо ыкмасы аркылуу коомдорго кабыл алдырууга аракет кылынып, Христиандык динине зордук менен кошулган. Үч кудай ишенимине каршы чыккандар катуу жазаландырылып, өлкөлөрүнөн сүргүнгө айдалышкан жана, ал тургай, өлтүрүлүшкөн. [Бул темада терең маалымат алуу үчүн караңыз: Hz. İsa (as) Allah'ın Oğlu Değildir, Allah'ın Peygamberidir (Аз. Иса (ас) Аллахтын уулу эмес, Аллахтын Пайгамбары), Adnan Oktar (Аднан Октар – Харун Яхья), www.globalkitap.com]
Бир нерсеге өзгөчө басым жасоо керек: Христиандыкка кийин кошулган үч кудай ишеними же кээ бир Христиандар айткандай үчтүү бирдик ишеними Тооротто да, Инжилде да жок. Инжилдин эч бир жеринде үч кудай ишеними айтылбайт, бирок ошого карабастан үч кудайлуулук диндин шарты катары көрүлөт. Чындыгында болсо диндин шарты катары кабыл алдырылган жана Аз. Иса (ас)ды Аллахтын уулу деп көрсөтүүгө аракет кылган бул ишеним өтө чоң бир жаңылыштык жана өтө кооптуу. Христиан бир туугандарыбыздын көпчүлүгү бул коркунучтун чоңдугун толук билбей келишүүдө. Улуу Аллах Куранда бул коркунучтун чоңдугун мындайча сүрөттөйт:
«Рахман балалуу болгон эмес» дешти.
Ант болсун силер өтө ЖАМАН НЕРСЕНИ кылып-келдиңер.
МЫНДАН УЛАМ АСМАНДАР ТАЛКАЛАНЫП, ЖЕР ЖАРЫЛЫП ЖАНА ТООЛОР КУЛАП ТАЛКАЛАНЧУДАЙ БОЛГОН.
Рахмандын баласы бар дешкени үчүн (ушулар болчудай болгон.)
Рахман (Аллах)ка балалуу болуу жарашпайт.
Асмандар менен жердегилердин (бүт адамдардын жана бүт нерсенин) баары Рахман (Аллах)ка кул болуп гана келет.
(Мариям Сүрөсү, 88-93)
Аллах мындай кадамды, б.а. Иса (ас)ды Аллахтын баласы деп айтууну андан улам асмандар жана тоолор талкаланып кулай турган бир кадам деп сыпаттоодо. Чын ыкластуу Христиандар Аллахтын каарына тийген мындай чоң коркунучту сөзсүз көрүшү зарыл. Инжилге көп кылымдардан соң кошулган жана бүт каршы чыгууларга карабастан, чоң бир фитна ичинде, мажбурлоо жолу менен кабыл алдырууга аракет кылынган үч кудай ишениминин негизи чыныгы Инжилге карама-каршы келээрин байкашы керек. Догмалардан кутулуп акылга салып анализ кылуулары зарыл.
Албетте «коркунучту көргүлө» деп айтуу өмүр бою жалаң гана үч кудайлуулук тарбиясын алган бир Христиан үчүн жетиштүү бир сөз болбошу мүмкүн. Мына ушул себептен үч кудай пикиринин жана ушул сыяктуу Христиандык ишенимине кийин киргени ыктымал болгон жагдайлардын терең, Инжил сөздөрүнө таянып жана далилдер менен көрсөтүлүшү зарыл болууда. Мындай далилдер алдыда сунулмакчы. Китепте үч кудай ишеними жөнүндө үч бөлүмдө сөз кылынат.
Алардын биринчи бөлүмү үч кудай ишениминин Инжилге жана Христиандык ишенимине кийин киргенин далилдеген тарыхый маалыматтардан турат. Бул бөлүмдө ошондой эле үч кудай түшүнүгүнүн Тооротко таянган бир негизи жок экени да каралат.
Экинчи бөлүмдө болсо чын ыкластуу Христиандарды Инжил тексттери жана Куран аяттары негизинде ойлонууга жана кээ бир чындыктарды көрүүгө багыттоо максатталууда. Христиан бир туугандарыбыз ал саптарды окуганда чын ыкластуу бир динчилдин эмне үчүн үч кудайлуулукка ишенбеши керек экенин түшүнүшөт жана мунун Аллахтын мыйзамында эч болушу мүмкүн эместигин апачык көрүшөт.
Үчүнчү бөлүмдө болсо акыл жана абийир менен караган бир адамдын өмүрүн толугу менен өзгөртө турган бир чындык баян кылынат. Бул заттын чыныгы жүзү темасы. Заттын чыныгы жүзү жөнүндө берилген маалыматтардын негизинде «көрүнүү (чагылуу)» түшүнүгүн толук түшүнүүгө болот, жана үч кудайлуулукту таңуулоого аракет кылган пикирдик негиз толугу менен четке кагылган болот.
Бул темага кирүүдөн мурда өтө маанилүү бир жагдайга басым жасоо керек. Колуңуздагы китепте ар кайсы жагдайларды түшүнүү үчүн Инжилден тышкары, Курандан да далилдер берилгенин көрөсүз. Мунун себеби – Курандын чындыгында Мусулмандардын китеби болгон сыяктуу, Христиандардын да, Иудейлердин да китеби болушу.
Куран жөнөтүлгөн акыркы акыйкат китеп. Корголгон; ушул себептен ичинде ар кандай карама-каршылык жана логикасыздыктар жок. Бул жөнүндө Раббибиздин Пайгамбарыбыз (сав)га вахийи бар: «Сага окутабыз, сен болсо унутпайсың» (Аъла Сүрөсү, 6). Аллах Куранды коруй турганын «Албетте бул бир Курани Керим. Сакталып-корголгон бир Китепте (жазылуу).» (Вакыа Сүрөсү, 77-78) аяттары менен да билдирген.
Куран таза вахий. Тоорот менен Инжилдин өзгөртүлбөгөн бөлүмдөрү сыяктуу адамдын ичине бейпилдик жана нур берет. Акылы жана абийири менен караган бир адам муну заматта көрөт. Куранды окур замат муну түшүнөт. Башка далилдин кереги жок. Эч бир абийир Курандын кооздугуна жана тууралыгына каршы тура албайт. Куран кереметтүү услубу, укмуш тактыгы, абийир менен рухка өтө жеткиликтүү кайрылышы, чынчыл түшүндүрмөлөрү, жылуу баяны, кемчиликсиз далилдери жана ичинде эч бир карама-каршылыктын жоктугу сыяктуу касиеттери менен окуган кишиде заматта күчтүү бир ишеним пайда кылат. Акыйкат (Аллахтан түшкөн) китеп экени ачык көрүнүп турат. Улуу Аллах муну Куранга тиешелүү жаратылган жана таң калтырган Куран кереметтери менен да бекемдеген. (Бул тема жөнүндө тереңирээк маалымат үчүн караңыз: Куран кереметтери 1-2, Андан Октар – Харун Яхья, ky.harunyahya.com)
Andolsun ki Allah, mü'minlere, |
Христиандар Куран жөнүндө билиши керек болгон маанилүү бир чындык бар: Куран өзүнөн мурдакы китептердин өкүмдөрүн жокко чыгаруу үчүн түшүрүлгөн эмес. Тескерисинче Куран Тоорот менен Инжилдеги акыйкат өкүмдөрдүн тууралыгын тастыктоо жана акыйкатты жана туураны көрсөтүү үчүн түшүрүлгөн. Ошондуктан бир Мусулман үчүн Курандан мурдакы китептердин бар экенин тануу арам. (Кээ бир Мусулмандар мындай пикирде болушу мүмкүн, бирок алар Куран жөнүндө маалыматы жок, ошондуктан Исламдын маңызын да билбеген бир катар сабатсыз радикалдуу пикирдеги адамдар. Бул жерде ал радикалдардын логикасына карап эмес, Курандын ачык аяттарынын негизинде сөз кылынууда.) Мусулмандар Курандагы вахийдин талабы катары бүт пайгамбарларды кабыл алышат жана чын жүрөктөн өтө сүйүшөт. Аз. Мухаммед (сав) биздин пайгамбарыбыз болгон сыяктуу, Аз. Муса (ас) да, Аз. Иса (ас) да биздин пайгамбарыбыз. Куранда буйрук кылынгандай бирөөсүн башкасынан бөлүшүбүз мүмкүн эмес:
Айткыла: «Биз Аллахка, бизге түшүрүлгөнгө, Ибрахим, Исмаил, Исхак, Йакуб жана урпактарына түшүрүлгөнгө, Муса жана Исага берилген менен пайгамбарларга Раббиңден берилгенге ыйман келтирдик. Алардын эч бирин башкасынан бөлбөйбүз жана биз Ага өзүбүздү тапшырганбыз.» (Бакара Сүрөсү, 136)
Ошондуктан бир Мусулман ошол эле учурда чыныгы бир Мусеви (Муса пайгамбардын үммөтү) дагы, чыныгы бир Исеви (Иса пайгамбардын үммөтү) дагы. Ошондой эле Куран боюнча бир Мусулман Тоорот менен Инжилдин Куранга туура келген бөлүмдөрүнө моюн сунат. Мусулман бүт пайгамбарларды чын жүрөктөн сүйүп, кабыл алган сыяктуу, акыйкат Инжилди жана акыйкат Тооротту да кабыл алууга жана Куранга туура келген бөлүмдөрүнө моюн сунууга милдеттүү.
Куран мурдакы акыйкат китептерди жана пайгамбарларды тастыктагандыктан, чыныгы Иудейлик (Мусевилик) менен чыныгы Христиандык (Исевилик) Куранда. Ошондуктан чыныгы Исевилик менен чыныгы Мусевилик Куранды кабыл алуу жана Мухаммеди болуу менен гана мүмкүн болот. Мына ушул себептен Курандан бир гана Мусулмандар эмес, бүт Мусевилер жана бүт Христиандар да жооптуу.
Аллах Куранды Китеп берилгендер (Иудейлер менен Христиандар) үчүн бир нур жана апачык бир китеп кылып жөнөткөнүн бир Куран аятында төмөнкүчө кабар берген:
Эй Ахли Китап (Китеп берилгендер) китептен жашырып жаткандарыңардын көпчүлүгүн силерге түшүндүргөн жана көпчүлүгүнөн өткөн элчибиз келди. Силерге Аллахтан бир нур жана апачык бир китеп келди. (Маиде Сүрөсү, 15)
Курандын Инжил менен Тооротту тастыктоочу катары жөнөтүлгөнү аяттарда мындайча айтылат:
Айткын: «Жебраилге ким душман болсо, (билип койсун) чындап аны (Китепти) Аллахтын уруксаты менен өзүнөн мурдакыларды (Тоорот менен Инжил) тастыктоочу жана ыймандуулар үчүн хидаят жана сүйүнүчтүү кабар берүүчү кылып сенин жүрөгүңө түшүргөн Ал. (Бакара Сүрөсү, 97)
Ал сага Китепти акыйкат жана өзүнөн мурдакыларды тастыктоочу кылып түшүрдү. Ал Тооротту жана Инжилди да түшүргөн эле. (Али Имран Сүрөсү, 3)
Бүт бул аяттардан Курандын Христиндардын жана Иудейлердин өз китептерин тастыктаган, аларга туура менен туура эмести көрсөткөн, карама-каршы пикирде калганда аларды жойгон, бүт нерсенин эч кемчиликсиз түшүндүрмөсүн көрө турган бир китеп катары түшүрүлгөнү анык. Христиан менен иудейлердин Куранга моюн сунушу керек экени башка бир Куран аятында мындайча билдирилген:
Эй китеп берилгендер (иудейлер менен христиандар), бир катар жүздөрдү өчүрүп артына бура электе же ишемби адамдарын (ал күнү тыюуну укпагандарды) каргыштаган сыяктуу аларды да каргай электе, жаныңардагыны (Тоорот менен Инжилди) тастыктоочу катары түшүргөнүбүзгө (Куранга) ыйман келтиргиле. Аллахтын буйругу аткарылат. (Ниса Сүрөсү, 47)
O, sana Kitab’ı hak ve kendinden öncekileri doğrulayıcı olarak indirdi. |
Башка бир аятта Куранга моюн сунууга чакырылганга карабастан, өз китептерине гана моюн сунууда өжөрлөнгөн китеп берилгендер Куранга чакырылып, Курандын алардын китептерин тастыктоочу катары жөнөтүлгөнү эскертилүүдө:
Аларга: «Аллахтын түшүргөндөрүнө ыйман келтиргиле» деп айтылганда: «Биз бизге түшүрүлгөнгө ыйман келтиребиз» дешет жана андан кийинки (Куран)ды танышат. Чынында болсо ал (Куран) жандарындагы (китепти) тастыктаган бир чындык. (Аларга) Айткын: «Эгер ишенген болгонуңарда, мурда эмне үчүн Аллахтын пайгамбарларын өлтүрчү элеңер?» (Бакара Сүрөсү, 91)
Улуу Аллах мындан мурда Тоорот менен Инжилдин хидаят (туура жол) булагы экенин, бирок эми чыныгы хидаят булагынын башка китептердин бүт сахих баяндарын тастыктаган Куран экенин да аяттарда бизге билдирет:
Ал сага Китепти акыйкат жана өзүнөн мурдакыларды тастыктоочу кылып түшүрдү. Ал Тоорот менен Инжилди да түшүргөн эле. Мындан (Курандан) мурда (алар) адамдар үчүн бир хидаят эле. Туураны туура эместен айырмалоочу (Фуркан)ды да түшүрдү. Чындыгында Аллахтын аяттарын тангандар үчүн оор бир азап бар. Аллах кудуреттүү, өч алуучу. (Али Имран Сүрөсү, 3-4)
Курандын бул өзгөчөлүгү башка бир аятта кайталанып, мындан тышкары ошол эле аятта Куранды ар кандай түшүндүрмөнү камтышы жана чыныгы ыймандуулар үчүн бир хидаят экени да кабар берилет:
Ант болсун, алардын кыссаларында таза акыл ээлери үчүн сабактар бар. (Бул Куран) ойдон чыгарыла турган бир сөз эмес, өзүнөн мурдакылардын тастыктоочусу, бүт нерсенин «ар кандай абалда түшүндүрмөсү» жана ыйман келтире турган бир коом үчүн бир хидаят жана мээрим. (Йусуф Сүрөсү, 11)
Аллах Куранда иудейлерге төмөнкүчө кайрылат:
Жаныңардагы (Тоорот)ту тастыктоочу кылып түшүндүргөнүмө (Куранга) ыйман келтиргиле; аны тангандардын биринчиси силер болбогула жана аяттарыбызды аз бир мүлккө алмашпагыла. Жана Менден гана корккула. (Бакара Сүрөсү, 41)
Ayasofya Camii. |
"Gerçekten Allah, benim de Rabbim, sizin de Rabbinizdir. Öyleyse O'na ibadet edin. Dosdoğru olan yol işte budur." |
Христиан бир туугандарыбыз бир нерсени туура эмес түшүнбөшү керек: жогорудагы сөздөр аркылуу эч бир Христиандан Инжилге жана Аз. Иса (ас)га болгон жакындыкты ташташы талап кылынган жок. Мындай нерсени талап кылуу Мусулмандар үчүн арам. Динибиз боюнча, Аз. Иса (ас)ды же Инжилдин бар экенин танган бир киши динден чыккан болот. Бул жердеги чакырык – Христиандар Куранды түшүнүшү, Куранга ишениши жана аларга Курандан берилген далилдерге ынанышы үчүн жасалган бир чакырык. Бул Христиандардын мындан да кемчиликсиз Христиан болушу, Аз. Иса (ас)ды мындан да көп сүйүшү үчүн жасалган бир чакырык. Себеби бир Христиан Мухаммеди болгондо гана, Курандын акыйкат экенине ишенгенде гана өзүнүн динин жакшыраак түшүнөт жана Аз. Иса (ас)ды толук сүйө алат.
Христиан бир туугандарыбыз төмөнкү маанилүү жагдайга көңүл бурушу керек: Куранга моюн сунуу жана Аз. Мухаммед (сав)га ыйман келтирүү Христиандардын колунан Аз. Иса (ас)ды албайт. Тескерисинче аларды бул куттуу пайгамбарыбызга андан да жакындатат. Куранды окуган жана кабыл алган бир адам кемчиликсиз бир Исеви (христиан) да, кемчиликсиз бир Мусеви (иудей) да, Нухи да, Ибрахими да, Йусуфи да, Мухаммеди да болот. Бүт пайгамбарларды кабыл алып, бооруна басып, толук ыймандуу болгон болот. Аларга туураны көрсөткөн, алардын китептерин тастыктаган, алар үчүн улуу бир хидаят булагы болгон Курандын бар болушу жана эч өзгөрбөгөн болушу Ахли Китап (китеп берилгендер) үчүн да өтө зор бир немат-жакшылык.
Аллах аятында Куранга толук моюн сунган Ахли Китаптын бар экенин кабар берген жана аларды акыретте Кабатынан бир сыйлык менен сүйүнчүлөгөн:
Күмөнсүз, Ахли Китаптан (китеп берилгендерден) Аллахка, силерге түшүрүлгөнгө жана өздөрүнө түшүрүлгөнгө –Аллахка терең урмат көрсөтүп- ишенгендер бар. Алар Аллахтын аяттарын аз бир наркка алмашышпайт. Мына ушулардын Раббилери Кабатында сыйлыктары бар. Күмөнсүз Аллах эсепти өтө бат жасоочу. (Али Имран Сүрөсү, 199)
Китептин алдыдагы бөлүмдөрүндө Курандан берилген далилдерди ушул жерде берилген маалыматтар негизинде баалоо керек.
Муслим мындайча риваят кылган: «Эбу Хурейре Аз. Пайгамбар (сав)дын айтканына күбө болгонун риваят кылган; «Мурда Аз. Мухаммед (сав) айткан, Ахли Китаптар Тооротту иврит тилинде окушчу жана Мусулмандар үчүн арапчага которушчу.» (Mişkatu'l Masabih, 1. Kitap, 6. Bölüm, s. 42)
«Аль-Хафыз эль-Зехеби жазат, иудейликтен Исламга өткөн Абдуллах Ибн Селам Аз. Пайгамбар (сав)га келди жана ага «(Кечээ түнү) Куранды жана Тооротту окудум» деди. Ал болсо жооп берди, «Муну бир түн оку жана беркисин болсо башка бир түнү оку».» (Al-Thalabi, Al-İman al-Thalabi Tathkarar al-Huffadh, 1 Cilt, s. 27)
«Аз. Мухаммед (сав)дын жакын чөйрөсүнөн Абдуллах Ибн-и Амр көп Тоорот окучу экен. Бир түнү түшүндө бир колунда бал, экинчисинде май кармап турганын, кээде бал кармаган колунан, кээде болсо май кармаган колунан жегенин көрөт. Абдуллах Ибн-и Амр түшүн Аз. Мухаммед (сав)га айтып берет. Аз. Мухаммед (сав) Абдуллахтын түшүн эки китеп, б.а. кээде Тоорот кээде болсо Куран окушу менен жоруйт.» (Buhârî, Sahîh-i Buhârî, 6. cilt, 987. hadis, s. 439)
Эбу Саид эль- Худриден: Пайгамбарыбызга (сав): «Эй Аллахтын Пайгамбары! Исраил урпактарынан булак алсак болобу?» дедик. Мындай деди. «Ооба, Исраил урпактарынан да булак алсаңар болот, эч зыяны жок. Алардан бир нерсе алып өткөрсөңөр, билип койгула, жандарында андан кызыктуу маалыматтар да бар.» (Hanbel, Müsned, 111/12, hadis no:11034)
Абдуллах б. Амр б. Астан; Расулуллах мындай деди: «Исраил урпактарынан да булак алсаңар болот, зыяны жок.» (Hanbel, Sahih Müsned, 11/159, H.no: 6486)