1. بزرگ است و بزرگوار آن كس كه اين فرقان را بر بنده خود نازل كرد، تا جهانيان را بيم‌دهنده‌اى باشد.
2. آن كس كه از آن اوست فرمانروايى آسمانها و زمين، و فرزندى نگرفته است، و او را شريكى در فرمانروايى نيست، و هر چيز را بيافريده است، و آن را به اندازه آفريده است.
3. سواى او خدايانى ديگر گرفتند كه هيچ چيز نمى‌آفرينند و خود مخلوقند. نه مالك زيان خود هستند و نه سود خود، و مالك مرگ و زندگى و رستاخيز نيستند.
4. و كافران گفتند كه اين جز دروغى كه خود بافته است و گروهى ديگر او را بر آن يارى داده‌اند، هيچ نيست. حقا آنچه مى‌گويند ستم و باطل است.
5. و گفتند: اين اساطير پيشينيان است كه هر صبح و شام بر او املا مى‌شود و او مى‌نويسدش.
6. بگو: اين كتاب را كسى نازل كرده است كه نهان آسمانها و زمين را مى‌داند و آمرزنده و مهربان است.
7. گفتند: چيست اين پيامبر را كه غذا مى‌خورد و در بازارها راه مى‌رود؟ چرا فرشته‌اى بر او فرود نمى‌آيد تا با او بيم‌دهنده باشد؟
8. چرا از آسمان گنجى برايش افكنده نشود؟ چرا او را باغى نيست كه از آن بخورد؟ و ستمكاران گفتند: شما از مرد جادوشده‌اى پيروى مى‌كنيد.
9. بنگر كه چگونه برايت داستانها مى‌آورند. گمراه شده‌اند و توان راه‌يافتنشان نيست.
10. بزرگ و بزرگوار است آن كس كه اگر خواهد بهتر از آن به تو ارزانى دارد: باغهايى كه در آنها نهرها جارى باشد و برايت قصرها پديد آورد.
11. بلكه اينان قيامت را دروغ انگارند. و ما براى كسانى كه قيامت را دروغ انگارند آتش سوزان آماده كرده‌ايم؛
12. كه چون از راه دور ببيندشان جوشش و خروشش را بشنوند؛
13. و چون دستها بر گردن بسته، در تنگنايى از آن افتند، به دعا مرگ خويش مى‌خواهند.
14. امروز نه يك بار مرگ خويش خواهيد، مرگ خويش فراوان خواهيد.
15. بگو: آيا اين بهتر است يا آن بهشت جاويدان كه به پرهيزگاران وعده شده است، كه پاداش و سرانجام آنان خواهد بود.
16. تا ابد هر چه بخواهند در آنجا هست. وعده‌اى است كه انجام دادن آن از پروردگارت خواسته آمده است.
17. روزى كه آنان را با چيزهايى كه سواى خداى يكتا مى‌پرستيدند به محشر گرد آورد و سپس پرسد: آيا شما اين بندگان مرا گمراه مى‌كرديد، يا آنها خود راه را گم كرده بودند؟
18. گويند: منزهى تو. ما را سزاوار نبوده است كه جز تو كسى را به يارى گيريم. تو خود آنها و پدرانشان را برخوردار ساختى، چنان كه ياد تو را فراموش كردند و مردمى شدند به هلاكت افتاده.
19. اينان آنچه را مى‌گفتيد دروغ مى‌خواندند و اكنون نتوانيد عذابى را از خود دور سازيد يا خويشتن را يارى دهيد. و هر كس از شما كه ستم كند عذابى بزرگش مى‌چشانيم.
20. پيش از تو پيامبرانى نفرستاده‌ايم جز آنكه طعام مى‌خوردند و در بازارها راه مى‌رفتند. و شما را وسيله آزمايش يكديگر قرار داديم. آيا صبر توانيد كرد؟ و پروردگار تو بيناست.
21. كسانى كه به ديدار ما اميد ندارند، گفتند: چرا فرشتگان بر ما نازل نمى‌شوند؟ يا، چرا پروردگار خود را نمى‌بينيم؟ به راستى كه خود را بزرگ شمردند و طغيان كردند، طغيانى بزرگ.
22. روزى كه فرشتگان را ببينند، در آن روز مجرمان را هيچ مژده‌اى ندهند و به آنها گويند: مژده بر شما حرام است.
23. و به اعمالى كه كرده‌اند پردازيم و همه را چون ذرّات خاك بر باد دهيم.
24. اهل بهشت در اين روز در بهترين جايگاه و بهترين مكان براى آرامش هستند.
25. روزى كه آسمان با ابرها مى‌شكافد و فرشتگان بر زمين فرو فرستاده شوند.
26. فرمانروايى در آن روز -به راستى- از آنِ خداى رحمان است. و براى كافران روزى دشوار خواهد بود.
27. روزى كه كافر دستان خود را به دندان گزد و گويد: اى كاش راهى را كه رسول در پيش گرفته بود، در پيش گرفته بودم؛
28. واى بر من، كاش فلان را دوست نمى‌گرفتم؛
29. با آنكه قرآن براى من نازل شده بود، مرا از پيرويش بازمى‌داشت. و اين شيطان همواره آدمى را تنها مى‌گذارد.
30. پيامبر گفت: اى پروردگار من، قوم من ترك قرآن گفتند.
31. اينچنين هر پيامبرى را از ميان مجرمان دشمنى پديد آورديم. و پروردگار تو براى راهنمايى و يارى تو كافى است.
32. كافران گفتند: چرا اين قرآن به يكباره بر او نازل نمى‌شود؟ براى آن است كه دل تو را بدان نيرومندى دهيم و آن را به آهستگى و ترتيب فرو خوانيم.
33. هيچ مثَلى براى تو نياورند مگر آنكه پاسخش را به راستى و در نيكوترين بيان بياوريم.
34. كسانى را كه بر روى مى‌كشند و در جهنم گرد مى‌آورند، به جايگاه بدتر و به راه گمگشته‌ترند.
35. به موسى كتاب داديم و برادرش هارون را مددكارش ساختيم.
36. و گفتيم: نزد مردمى كه آيات ما را تكذيب كرده‌اند، برويد. و آن قوم را به سختى هلاك كرديم.
37. قوم نوح را چون پيامبران را تكذيب كردند غرقه كرديم و آنها را براى مردم عبرتى ساختيم. و براى ستمكاران عذابى دردآور آماده كرده‌ايم.
38. و عاد را و ثمود را و اصحاب رسّ را و نسلهاى بسيارى را كه ميان آنها بودند.
39. و براى همه مثَلهايى آورديم و همه را نيست و نابود ساختيم.
40. و بر قريه‌اى كه بر آن باران عذاب باريده بوديم گذر مى‌كردند. آيا آن را نمى‌ديدند؟ آرى، به قيامت اميد نداشتند.
41. چون تو را ديدند مسخره‌ات كردند كه آيا اين است آن پيامبرى كه خدا بر ما مبعوث كرده است؟
42. اگر به خاطر خدايانمان سرسختى نمى‌كرديم نزديك بود كه ما را از پرستششان گمراه كند. چون عذاب را ببينند خواهند دانست چه كسى گمراه‌تر بوده است.
43. آيا آن كس را كه هواى نفس را به خدايى گرفته بود ديدى؟ آيا تو ضامن او هستى؟
44. يا گمان كرده‌اى كه بيشترينشان مى‌شنوند و مى‌فهمند؟ اينان چون چارپايانى بيش نيستند، بلكه از چارپايان هم گمراه‌ترند.
45. نديده‌اى كه پروردگار تو چگونه سايه را مى‌كشد؟ اگر مى‌خواست در يك جا ساكنش مى‌گرداند. آنگاه آفتاب را بر او دليل گردانيديم.
46. سپس بر گرفتيمش، گرفتنى اندك‌اندك.
47. اوست كه شب را پوشش شما كرد و خواب را آرامشتان و روز را زمان برخاستنتان.
48. اوست كه پيشاپيش رحمت خود بادها را به مژده‌دادن فرستادن. و از آسمان آبى پاك نازل كرديم،
49. تا سرزمين مرده را بدان زندگى بخشيم و چارپايان و مردم بسيارى را كه آفريده‌ايم بدان سيراب كنيم.
50. و تا به تفكر پردازند، باران را ميانشان تقسيم كرديم. ولى بيشتر مردم جز ناسپاسى نكردند.
51. اگر مى‌خواستيم، به هر قريه‌اى بيم‌دهنده‌اى مى‌فرستاديم.
52. از كافران اطاعت مكن، و به حكم خدا با آنها جهاد كن، جهادى بزرگ.
53. اوست كه دو دريا به هم بياميخت: يكى شيرين و گوارا و ديگرى شورابى سخت گزنده. و ميان آن دو مانعى و سدى استوار قرار داد.
54. اوست كه آدمى را از آب بيافريد و او را نسب و پيوند ساخت. و پروردگار تو به اين كارها تواناست.
55. سواى خداى يكتا چيزهايى را مى‌پرستند كه به آنها نه سود مى‌دهد و نه زيان. و كافر همواره پشتيبان مخالفان پروردگار خويش است.
56. ما تو را نفرستاديم مگر براى آنكه مژده دهى و بترسانى.
57. بگو: من از شما هيچ مزدى نمى‌طلبم و اين رسالت بدان مى‌گزارم تا هر كه خواهد به سوى پروردگارش راهى بيابد.
58. و بر آن زنده‌اى كه نمى‌ميرد توكل كن و به ستايش او تسبيح گوى و او خود براى آگاهى از گناهان بندگانش كافى است.
59. آن كه آسمانها و زمين و هر چه را در ميان آنهاست به شش روز بيافريد، آنگاه به عرش پرداخت. اوست خداى رحمان و در باره او از كسى بپرس كه آگاه باشد.
60. و چون به آنان گفته شد كه رحمان را سجده كنيد، گفتند: رحمان چيست؟ آيا بر هر كس كه تو فرمان مى‌دهى سجده كنيم؟ و بر نفرتشان افزوده شد.
61. بزرگ و بزرگوار است آن كسى كه در آسمان برجها بيافريد و در آنها چراغى و ماهى تابان پديد آورد.
62. و اوست كه شب و روز را براى كسانى كه مى‌خواهند عبرت گيرند يا شكرگزارى كنند از پى هم قرار داد.
63. بندگان خداى رحمان كسانى هستند كه در روى زمين به فروتنى راه مى‌روند. و چون جاهلان آنان را مخاطب سازند، به ملايمت سخن گويند.
64. و آنان كه شب را در سجده يا در قيام براى پروردگارشان به صبح مى‌آورند.
65. و آنان كه مى‌گويند: اى پروردگار ما، عذاب جهنم را از ما بگردان، زيرا عذاب جهنم عذابى است دايم،
66. جهنم بد قرارگاه و بد مكانى است.
67. و آنان كه چون هزينه مى‌كنند اسراف نمى‌كنند و خِسّت نمى‌ورزند بلكه ميان اين دو، راه اعتدال را مى‌گيرند.
68. و آنان كه با خداى يكتا خداى ديگرى نمى‌گيرند و كسى را كه خدا كشتنش را حرام كرده -مگر به حق- نمى‌كشند و زنا نمى‌كنند. و هر كه اين كارها كند، عقوبت گناه خود را مى‌بيند.
69. عذابش در روز قيامت مضاعف مى‌شود و تا ابد به خوارى در آن عذاب خواهد بود.
70. مگر آن كسان كه توبه كنند و ايمان آورند و كارهاى شايسته كنند. خدا گناهانشان را به نيكيها بدل مى‌كند و خدا آمرزنده و مهربان است.
71. و هر كه توبه كند و كار شايسته كند، به شايستگى نزد خدا بازگردد.
72. و آنان كه به دروغ شهادت نمى‌دهند و چون بر ناپسندى بگذرند به شتاب از آن دورى مى‌جويند.
73. و آنان كه چون به آيات پروردگارشان اندرزشان دهند، در برابر آن چون كران و كوران نباشند.
74. و آنان كه مى‌گويند: اى پروردگار ما، از همسران و فرزندانمان دلهاى ما را شاد دار، و ما را پيشواى پرهيزگاران گردان.
75. اينان همان كسانند كه به خاطر صبرى كه تحمل كرده‌اند غرفه‌هاى بهشت را پاداش يابند و در آنجا به درود و سلامشان بنوازند.
76. جاودانه در آنجا باشند. چه نيكو قرارگاه و مكانى است.
77. بگو: اگر پروردگار من شما را به طاعت خويش نخوانده بود به شما نمى‌پرداخت، كه شما تكذيب كرده‌ايد و كيفرتان همراهتان خواهد بود.
