ATOMİK BAĞLAR ve UYUMLULUĞU
Atomları ve molekülleri bir arada
tutan çeşitli kimyasal bağlar vardır. Bu bağlar
iyonik, kovalent ve zayıf bağlar olarak üçe ayrılır.
Bunlardan kovalent bağlar, proteinlerin yapı taşı
olan amino asitlerdeki atomları bir arada tutarlar.
Zayıf bağlar ise amino asit zincirini, katlanarak
aldığı özel üç boyutlu biçimde sabit tutarlar .
Yani eğer zayıf bağlar olmasa, amino asitlerin bir
araya gelmesiyle oluşan proteinlerin üç boyutlu
fonksiyonel biçimlerini almaları imkansızdır. Proteinlerin
olmadığı bir ortamda ise canlılıktan söz edilemez.
İşin ilginç yanı ise, hem kovalent bağların hem
de zayıf bağların ihtiyaç duydukları ısı aralığının
yeryüzünde hüküm süren ısı aralığı oluşudur. Oysa
zayıf bağlar ile kovalent bağların yapıları ve özellikleri
birbirinden tamamen farklıdır, aynı ısıya ihtiyaç
duymalarını gerektiren hiçbir doğal sebep yoktur.
Buna rağmen her iki kimyasal bağ da, ancak yeryüzündeki
dar ısı aralığı içinde kurulabilir. Eğer kovalent
bağlar ile zayıf bağlar farklı ısı aralıklarında
işleselerdi, canlılardaki protein oluşumu yine imkansız
hale gelirdi. Çünkü proteinlerin oluşumu bu iki
kimyasal bağın da aynı anda birlikte kurulmasına
bağlıdır. Yani amino asit dizilimini sağlayan kovalent
bağların kurulabildiği ısı aralığı, zayıf bağlar
için uygun olmasa, protein üç boyutlu son şeklini
alamaz, anlamsız ve etkisiz bir zincir olarak kalırdı.
Aynı şekilde, zayıf bağların kurulabildiği bir ısıda
kovalent bağlar kurulamasa amino asitler birleşemeyeceği
için daha ortaya bir protein zinciri bile çıkamazdı.
Bu bilgiler bize, yaşamın temel malzemesi olan atom
ile yaşamın barınağı olan Dünya gezegeninin koşulları
arasında çok büyük bir uyum olduğunu göstermektedir.
Prof. Michael Denton, Nature's Destiny (Doğanın
Kaderi) adlı kitabında bu gerçeği şöyle vurgular:
Evrendeki dev ısı yelpazesi içinde, tek ve daracık
birısı aralığı vardır ki; bu aralıkta 1) sıvı suya,
2) metastabilite özelliğine sahip çok bol ve farklı
organik bileşiklere ve 3) kompleks moleküllerin
üç boyutlu şekillerini kararlı kılan zayıf bağlara
sahibiz.
Denton'un da belirttiği gibi, canlılık için gereken
her türlü fiziksel ve kimyasal bağlar, birlikte
ve etkili olarak ancak tek bir ısı aralığı içinde
işleyebilirler. Bu daracık ısı aralığı ise, az önce
belirttiğimiz gibi, bilinen bütün gök cisimleri
arasında sadece Dünya'da vardır.
|
|
iki su molekülü ve aralarındaki
hidrojen bağları
|
|
|
|