YILDIZLARIN ARASINDAKİ MESAFELER
|
|
Milattan sonra 1054 yılının 4 Temmuz gecesi,
Çin İmparatorluğu'nun astronomları, gökyüzünde
çok dikkat çekici bir olayın gerçekleştiğini gözlemlediler.
Gökyüzündeki boğa burcunun yakınlarında, aniden
çok parlak bir yıldız ortaya çıktı. Yıldız o kadar
parlaktı ki, ışığı gündüzleri bile kolaylıkla
farkedilebiliyor, gece ise neredeyse Ay'dan daha
parlak görünüyordu.
Çinli astronomların gördükleri
ve kaydettikleri bu olay, evrendeki en ilginç
astronomik oluşumlardan biriydi aslında. Bu bir
"süpernova"ydı.
Süpernova deyimi, astronomlar tarafından
bir yıldızın patlayarak dağılmasını isimlendirmek
için kullanılır. Dev bir yıldız, korkunç bir patlama
ile kendisini yok eder ve içindeki madde de yine
korkunç bir hızla dört bir yana dağılır. Bu patlama
sırasında yayılan ışık, yıldızın normal ışımasından
binlerce kat daha kuvvetlidir.
Astronomlar süpernovaların evrenin
oluşumunda çok önemli bir rol oynadığını düşünürler.
Bu patlamalar, astronomların tahminine göre, maddenin
evrende bir noktadan başka noktalara taşınması
işine yarar. Patlama sonucunda dağılan yıldız
artıklarının, evrenin başka köşelerinde birikerek
yeniden yıldızlar ya da yıldız sistemleri oluşturduğu
varsayılmaktadır. Bu varsayıma göre, Güneş, Güneş
Sistemi içindeki gezegenler ve bu arada elbette
bizim Dünyamız da, çok eski zamanlarda gerçekleşmiş
bir süpernova patlamasının sonucunda ortaya çıkmıştır.
Ancak işin ilginç yanı, ilk bakışta basit birer
patlama gibi durabilecek olan süpernovaların,
gerçekte çok hassas bazı dengeler üzerine kurulmuş
olmalarıdır. Michael Denton, Nature's Destiny
(Doğanın Kaderi) adlı kitabında şöyle yazar:
Süpernovalar ve aslında bütün yıldızlar
arasındaki mesafeler çok kritik bir konudur.
Galaksimizde yıldızların birbirlerine ortalama
uzaklıkları 30 milyon mildir. Eğer bu mesafe
biraz daha az olsaydı, gezegenlerin yörüngeleri
istikrarsız hale gelirdi. Eğer biraz daha fazla
olsaydı, bir süpernova tarafından dağıtılan
madde o kadar dağınık hale gelecekti ki, bizimkine
benzer gezegen sistemleri büyük olasılıkla asla
oluşamayacaktı. Eğer evren yaşam için uygun
bir mekan olacaksa, süpernova patlamaları çok
belirli bir oranda gerçekleşmeli ve bu patlamalar
ile diğer tüm yıldızlar arasındaki uzaklık,
çok belirli bir uzaklık olmalıdır. Bu uzaklık,
şu an zaten var olan uzaklıktır.(1)
Süpernovaların oranları ve yıldızların
mesafeleri, aslında evrenin sahip olduğu büyük
düzenin çok küçük iki ayrıntısıdır. Evreni biraz
daha detaylı olarak incelediğimizde ise, karşılaştığımız
düzen olağanüstüdür. |