Məktəb gəzintisinə qoşulan Emre yoldaşlarından ayrılıb kolların arasında gəzməyə başlamışdı. Tam bir ağaca söykənib istirahət edəcəyi vaxt yerdəki ağac kötüyündən bir səs gəldi.
Bukalemun: Salam Emre, çoxmu yoruldun?
Emre qulaqlarına inana bilmədi. Ağac kötüyünə diqqətlə baxdıqda, üzərində dayanan, bu kötüklə eyni rənglərdə olan, ondan çətinliklə seçilə bilən bir heyvan fərq etdi.
Emre: Sən kimsən? Səni fərq etməkdə çox çətinlik çəkdim, rənglərin üstündə durduğun ağac kötüyünün rəngləriylə eynidir!
Buqələmun: Mən bir buqələmunam. Özümü təhlükələrə qarşı qorumaq üçün üstündə durduğum cisimin rənglərinə bürünürəm.
Emre: Bu möhtəşəm bir şeydir, bəs bunu necə bacarırsan?
Buqələmun: Dərimdə “kromatofor” adlanan xüsusi bir rəngdə olan maddə var. Bu maddəyə hesab olduğum mühitlə rəng ahəngi təmin edirəm. Sinir sistemimdəki ifrazatlar və piqmentlerimin dağılıb toplanmasıyla bu rəng dəyişməsi meydana gələr. Beləcə çox ağır hərəkət etməyimə baxmayaraq olduğum mühitlərdə fərq edilmədən təhlükəsiz bir şəkildə həyatımı davam etdirə bilərəm. Əlbəttə ki, bu xüsusiyyəti mənə hamının ruzisini verən uca Allah vermişdir.
Emre: Rəng dəyişdirmə xüsusiyyətini bir qədər də izah edərsənmi?
Buqələmun: Gün işığında yarpaqlı bir budaqda oturarkən, ətraflarındakı kolluqların kölgəsinə bənzər şəkildə qara və qəhvəyi ləkələrlə yanaşı yaşıl rəngə bürünərəm. Qaranlıqda isə tamamilə qara rəngə bürünərəm. Bütün bu rəng dəyişikliklərimi 15 dəqiqə ərzində həyata keçirərəm. Bir də hirsləndiyim vaxtlarda üzərimdə digər heyvanları xəbərdar edəcək şəkildə tünd narıncı xallar, tünd qırmızı ləkələr meydana gələr.
Emre: Bu, həqiqətən inanılmazdır... Başqa nə kimi xüsusiyyətlərin var, məni çox maraqlandırır?
Buqələmun: Gözlərim digər bütün orqanlarımdan müstəqil şəkildə hərəkət edər. Gözlərimlə 180 dərəcəlik bir bucaq altında önə, arxaya və ya tam aşağıya baxa bilərəm. Əlbəttə ki, Allah diləməsəydi mən bu xüsusiyyətlərin heç birinə sahib ola bilməzdim. Allah məni yaratmış və həyatda qalmaq üçün mənə lazım olan bütün xüsusiyyətləri vermişdir.
Emre: Gözlərini seçə bilməkdə çətinlik çəkirəm...
Buqələmun: Gözlərimin düşmənlərin diqqətini çəkməməsi üçün Allah gözlərimi başıma uyğun şəkildə demək olar tamamilə pulcuqlarla örtmüşdür. Gördüyün kimi Allah məni yaradarkən qarşılaşa biləcəyim hər vəziyyəti planlayıb ən uyğun şəkildə yaratmışdır.
Emre: Artıq ətrafıma daha diqqətlə baxıb, Allahın varlığının təbiətdəki açıq-aşkar dəlillərini gördükdə uca Rəbbimizi həmd ilə təsbih etməyi heç vaxt yaddan çıxartmayacağam. Təşəkkür edirəm.
Buqələmun: Əlvida Emre!
Budur sizin Rəbbiniz olan Allah. Ondan başqa ibadətə layiq olan məbud yoxdur. Hər şeyin Yaradıcısı Allahdır! Elə isə Ona ibadət edin! O, hər şeyi Qoruyandır. Gözlər Onu dərk etmir. O isə gözləri dərk edir. O, Lətifdir, hər şeydən Xəbərdardır.
O ise bütün gözleri idrak eder. O, Latif olandır, Haberdar olandır.(Ənam surəsi, 102-103)
Şübhəsiz ki, mal-qarada da sizin üçün bir ibrət vardır...(Nəhl surəsi, 66)