Bura kimi sizə ətrafınızda görməyə alışdığınız canlılardan bəhs etdik. Bir də çox görmədiyiniz, amma televizorda və ya kitablarda qarşılaşdığınız canlılar var. Bunların da təəccüblü xüsusiyyətləri var. Baxın, sizə bunlardan bir neçəsi barədə məlumat verəcəyik. Hamısını diqqətlə oxuyun, çünki bunları oxuduqda həm təəccüblənəcəksiniz, həm də Allahın nə qədər gözəl yaratdığını deyəcəksiniz.
South Pole |
Pinqvinlər dünyanın qütb bölgələrində yaşayırlar. Bura dünyanın ən üst hissəsi, yəni təpəsidir. Qütb bölgəsinin ən önəmli xüsusiyyəti çox soyuq olması və daim qar və buzla örtülü olmasıdır. Hava o qədər soyuq olur ki, dənizlərin üzərində dağ boyda buzlar əmələ gəlir. Siz qarda oynamağa çıxanda və ya qışda nə qədər üşüdüyünüzü düşünün. Üstəlik, əyninizdə palto, əlcək, şərf və qalın paltar olduğu halda. Lakin siz qartopu oynayanda havada ən çox 10 dərəcə şaxta olur. Pinqvinlər isə 40 dərəcə şaxta olan yerlərdə yaşayırlar.
Bununla belə, onların nə paltosu var, nə də isti paltarları... Həm də onların yaşadığı yer bizimkindən daha soyuq olur. Ayaqlarında ayaqqabı belə olmadan buzun üstündə gəzirlər və heç xəstələnmirlər. Yuvaları belə yoxdur, buzun üstündə yatırlar. Siz bir neçə dəqiqə buzun üstündə yatsanız, çox bərk xəstələnərsiniz. Amma pinqvinlərə heç nə olmur. Niyə?
Çünki Allah onları çox soyuq yerdə yaşaya biləcəkləri vücudla yaratmışdır. Pinqvinlərin vücudları və sahib olduqları xüsusiyyətlər biz insanlardan çox fərqlidir. Beləliklə, heç çətinlik çəkmədən yaşayırlar.
Allah pinqvinlərin üşüməməyi üçün onların vücudlarını qalın yağ təbəqəsi ilə örtmüşdür. Yağ təbəqəsi soyuğun qarşısını alır və onları kürk kimi donmaqdan qoruyur. Lakin bizim bədənimizdə yağ təbəqəsi çox nazikdir və ona görə də tez üşüyürük. Belə ki, üşüməmək üçün soyuq havalarda qalın paltar geyinirik.
Pinqvinlər yumurtalarını və balalarını qorumaq üçün fədakar davranışlar göstərirlər. Bu sevimli canlılar ən soyuq havalarda belə kürt yatırlar. Digər canlılardan fərqli olaraq bu işi dişilər deyil, erkək pinqvinlər görürlər. Dişi pinqvinlər təkcə yumurtlayırlar, sonra onu ata pinqvinə verirlər. Özləri isə ata və bala pinqvinə yem tapmaq üçün uzaq yerlərə gedirlər. Hər tərəf qarın və buzun altında olduğuna görə qida tapmaq üçün çox uzaqlara getmək lazımdır.
Erkək pinqvin tam olaraq dörd ay kürt yatır. Pinqvin yumurtanı ayaqlarının arasında daşıyır və həmin müddət ərzində bir dəfə belə yumurtanı yerə qoymur. Çünki yumurta yerdə bir neçə dəqiqə qalsa, içi donar və ölər.
When penguins go hunting, they leave their young in this position. The young penguins that keep close together don't become cold. |
Erkək pinqvin o qədər səbirli olur ki, dörd ay ayaqlarının arasında yumurta ilə gəzib dolaşır. Buna görə də ov ovlamağa gedə bilmir və ac qalır. Üstəlik, hava da çox soyuq olur. Hava kifayət qədər soyuduqda ayaqlarında yumurta daşıyan bütün erkək pinqvinlər bir yerə toplaşırlar. Dairə şəklində sıxlaşaraq bir-birilərini isidirlər. Dairənin kənarında qalanların isinmələri üçün sürəkli yerlərini dəyişdirirlər. Yumurtadan bala çıxmağa az qalmış ana pinqvinlər ovdan qayıdırlar. Qursaqlarında gətirdikləri yeməklərlə balalarını bəsləyirlər. Bala pinqvinin üşüməməyi üçün ana və ya atası onu ayaqlarının arasında daşıyırlar və qarın tükləri ilə onları isidirlər. Gördüyünüz kimi, Allah bu sevimli heyvanlara çox gözəl xüsusiyyətlər vermişdir. Allah onlara həm soyuqdan qorunmaq üçün vücud verib, həm də onları çox fədakar yaradıb. Fədakar olduqları üçün balalarına çox diqqət göstərirlər. Bu, eyni zamanda milyonlarla il boyu yaşayan bütün pinqvinlərə verilmiş xüsusiyyətdir. Daha əvvəl yaşamış və hazırda hələ də yaşayan bütün pinqvinlər heç bir dəyişikliyə məruz qalmadan bu fədakar davranışları göstəriblər.
Bir az əvvəl dünyanın ən soyuq ərazisində yaşayan pinqvinlərdən bəhs etdik və Allahın pinqvinləri ən soyuq şərtlərə dözümlü yaratdığını dedik. Dəvələr də dünyanın ən isti şərtlərinə uyğun yaradılmış çox maraqlı heyvanlardır. Dəvələr, ümumiyyətlə, səhralarda istifadə edilirlər. Səhralar qumluq ərazilərdir və bu yerlərdə istilik 50 dərəcəyə qədər çatır. Siz təxminən 30 dərəcə isti görübsünüz. Bu havada belə çöldə bir oynadıqda tez susayır və yorulursunuz.
Lakin dəvələr 50 dərəcə istidə kilometrlərlə yol gedirlər. Hətta günlərlə su içmədən gəzə bilirlər. Çünki Allah onların bədənini bizimkindən çox fərqli yaradıb. Dəvələr içdiyi suyu bədənlərində uzun müddət daşıyır və bundan istifadə edirlər.
Bir də səhrada bəslənmək problemi olur. Çünki səhra quraqlıqdır, orada heç bir bitki yetişmir.
Təkcə kaktus və tikanlı bitkilər bitir. Dəvənin ağzı və dodağı ayaqqabı dərisini dişləyib deşəcək qədər sərtdir. Buna görə də tikan kimi bitkilərlə rahat bəslənir və beləcə səhrada ac qalmaqdan qurtulur.
Bununla belə, dəvələrin dərisini örtən sıx tükləri onları qovurucu istidən qoruyur. Hələ dəvələrin ayaqlarına baxın. Çox genişdir, elə deyil? Allah dəvələrin ayaqlarını ona görə geniş yaradıb ki, qumda batmasın. Bundan başqa, Allah dəvələrin ayaqlarının altındakı dərini də qalın yaradıb. Beləcə, dəvələrin ayaqlarının altı istidən yanmır.
Səhralarda tez-tez qum fırtınaları baş verir. Küləkli havada üstünüzə toz-torpaq gələndə gözlərinizi qətiyyən aça bilməzsiniz. Ancaq dəvələrin gözlərində iki qat kirpik var. Bu kirpiklər bir-birini içinə keçir və şiddətli qum fırtınalarında dəvənin gözlərini qumdan qoruyur.
Allah hər canlını yaşadığı mühitə uyğun xüsusiyyətlərdə yaradıb. Məsələn, səhrada heç vaxt pinqvin olmur. Çünki pinqvinin xüsusiyyətləri səhraya uyğun deyil və bu canlı səhrada qalsa qısa müddətdə ölər. Eyni şəkildə dəvələr də qütbdə yaşaya bilməz. Allah hər şeyi harada lazımdırsa, orada yaradıb. Allah çox güclüdür və bilgisi sonsuzdur. Buna görə də Allah hər şeyi qüsursuz yaradır.
Allah Quranda dəvə haqqında belə buyurur:
Məgər onlar dəvənin necə yaradıldığını görmürlər? (Ğaşiyə surəsi, 17)
Gördüyünüz kimi, bu quş qələmin ucunda dura biləcək qədər kiçikdir. Ancaq bu canlılar kiçik olmalarına baxmayaraq, uzun yol qət edə bilirlər və bu səyahət boyu 2,5 milyon dəfə qanad çırpırlar. Siz qolunuzu ən çox qədər qaldırıb endirə bilərsiniz? Əlli dəfə qaldırıb endirəndə sabahısı günü adamın qolu ağrıyar. Lakin bu kiçik quş 2,5 milyon dəfə qanad çırpsa da, ona heç nə olmur. Çünki Allah bu quşları belə çətin işi görməyə uyğun yaratmışdır.
Dənizlərdə çoxlu maraqlı canlı yaşayır. Bu canlılar çox vaxt özlərini müdafiə etmək üçün ağlasığmaz üsullara əl atırlar. Məsələn, hermit yengəcləri ilbiz və başqa düşmənlərindən qorunmaq üçün canlı silahlardan istifadə edirlər. Okeanın dərinliklərində yaşayan bir bitki növü var. Hermitlər bu bitkiləri götürüb qabıqlarının üstünə qoyurlar. Bunun səbəbi isə həmin bitkilərin tikanlarıdır. Bu yolla hermitlər onları yemək istəyən düşmənlərdən qorunurlar.
Unutmayın ki, hermit yengəcləri belə ağıllı planı özləri düşünə bilməzlər. Onlara qorunmağı öyrədən Allahdır.
Yüksəklikdən suya baş vuran sümsüklər geniş və pərdəli ayaqlara sahibdirlər. Bu ayaqları onlara dənizin üzündə və altında üzmək üçün Allah vermişdir. Sümsüklər suya dala da bilirlər. Dimdikləri ilə balıq tutmaq üçün dənizə dalır, çox vaxt müəyyən vaxt ərzində ortaya çıxmırlar və dənizin altında uzun məsafə qət edirlər.
Flying fish gain speed by spreading out their wing-like fins. |
Uçan balıqlar quş kimi qanadlarla uçmurlar. Sadəcə qanadabənzər üzgəcləri ilə süzürlər. Sürətləri ən az 56km/saata çatır. Bu kiçik balıqlar üzgəc və quyruqlarından istifadə edib daha da sürətlənə bilirlər.
Çətir quşu balıq tutarkən olduqca maraqlı davranırlar. Çətir kimi qanadlarını başının üzərində açıb ayağa durur. Bu, kölgə əmələ gətirir və suda əks olunmanı əngəlləyir. Artıq balıq ovlamaq istəyən bu quş sudakı ovunu açıq şəkildə görür. Quşun qanadları suyun üzündə dairəvi şəkildə kölgə əmələ gətirir. O da həmişə bu dairənin içindəki balıqları tutur.
Dəvəquşu çox sürətli canlıdır və təxminən 70km/s sürətlə qaça bilir. Dəvəquşunun hər ayağında iki barmağı var bu barmaqların biri digərindən çox böyükdür. Dəvəquşu yalnız bu böyük barmaqları üzərində qaçır.
Qütb ayısı geniş və tüklü pəncələri, həmçinin sürüşkən olmayan ayaq dabanları ilə buzun üzərində çox sürətlə qaça bilir. Soyuq iqlimə malik qütblərdə bu ayını şaxtadan qoruyan qalın kürkləri var. Dərilərinin altındakı qalın yağ təbəqəsi onları soyuğun təsirindən qoruyur. Beləcə buzlu sularda 10-11 km/s sürətlə 2000 km yol gedə bilirlər. Allah pinqvinlər kimi qütb ayılarını da soyuq ərazilərdə yaşamaq xüsusiyyətləri ilə yaratmışdır.
Bununla belə, uca Allah ağ ayılara güclü qoxu bilmə bacarığını da vermişdir. Bunun sayəsində ağ ayılar 1,5 metr qalınlığındakı qarın altında gizlənən fok balığının qoxusunu rahat ala bilirlər.
Üstəlik, gözlərində zara bənzəyən bir göz qapağı da var. Bu qapaq bir növ günəş gözlüyü vəzifəsini daşıyır və onları qar korluğundan qoruyur.
Hepardlar dünyanın ən sürətli qaçan quru heyvanı kimi tanınırlar. Hepardlar saniyələr içində sürətlərini 72 km/saata çatdırırlar. Bəzi hepardlar 600 metrdən uzun məsafəni 113 km/saatla qət edirlər.
Bəzi canlılar yaşadığı bölgəni müəyyən etmək üçün qoxudan istifadə edirlər. Məsələn, ceyranlar otlara və ağacların nazik budaqlarına gözlərinin altındakı vəzilərdən istifadə etməklə qatrana bənzər qoxusu olan maddə buraxırlar. Bu qoxu başqa ceyranları bölgənin sahibi olduğu haqqında xəbərdar edir. Şimal marallarının isə arxa ayaqlarının ucunda qoxu vəziləri var. Həmin vəzlərdən yayılan qoxu ərazini işarələməyə kömək edir. Dovşanlar isə çənələrindəki vəzlərlə qoxu buraxıb olduqları yeri işarələyirlər.
Gekkon isti iqlimli bölgələrdə yaşayan kərtənkələ növüdür. Ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti dümdüz yerdə də rahat yeriməsidir. Gekkonlar ayaq barmaqlarının yapışqan quruluşundan istifadə edib şüşə üzərində asanlıqla dırmaşa bilirlər. Bundan başqa, dırnaqlarında gizli dırnaqları var. Nahamar yerlərdə pişik kimi dırnaqlarını çıxarıb yollarına davam edirlər.
Suyun üzərində sürətlə qaçan kərtənkələ görsəniz, nə düşünərsiniz? Hər halda yuxu gördüyünüzü zənn edərdiniz. Amma bu yuxu deyil, həqiqətdir! “Uzunquyruq” adı verilən bu kərtənkələ növü şəkildə gördüyünüz kimi, suyun üzərində sürətlə qaça bilir. Bu canlının arxa ayaq barmaqlarının kənarlarında su ilə toqquşmağa kömək edən qapaqlar var. Bu qapaqlar quruda yeriyəndə yığılır. Heyvan təhlükə hiss etdikdə tez suya girir və sürətlə qaçır. Həmin qapaqlar o an açılaraq ona yardımçı olur.
Ördəklər 50 km/s sürətlə uça bilirlər. Eyni zamanda yırtıcı heyvanlara yem olmamaq üçün sürəkli yön dəyişdirirlər. Ehtiyac olduqda suya elə sürətlə dalırlar ki, bu da onları çətin hədəfə çevirir.
Fillərin xortumunda 50 min əzələ var. Fillər xortumları ilə tonlarla çəkisi olan cisimləri asanlıqla itələyə bilirlər. Bu xortum həm də uzun barmağın, səsucaldanın və şeypurun işini görür. Üstəlik, içmək və ya üstünə püskürtmək üçün 4 litr suyu tuta bilir.
Bura kimi bəhs etdiklərimiz canlıların xüsusiyyətlərini, bəlkə də, heç eşitməyibsiniz. Bunların hamısının çox maraqlı xüsusiyyətləri var, elə deyil? Lakin bunlar yalnız bir neçə nümunədir. Dünyada yaşayan və sizin, bəlkə də, heç görmədiyiniz minlərlə heyvan var. Bəs bu heyvanlar təsadüfən belə təəccüblü özəlliklər qazana bilərmi? Əlbəttə, bu, mümkün deyil. Onların hamısını sahib olduqları bacarıqlarla yaradan Allahdır.