Sonsuzluq Artıq Başlamışdır (1/2)

Allahın Sonsuz Yaddaşı və İnsanın Məhdud Yaddaşı

Kitabın zamansızlıq hissəsində bütün məlumatların yaddaşımızda saxlandığından bəhs etmişdik. İnsanın sahib olduğu hər cür məlumatın, yaşadığı hər hadisənin, qarşılaşdığı hər şeyin, həyatı boyunca gördüyü, eşitdiyi, bildiyi, hiss etdiyi hər şeyin yaddaşda yığıldığını, zamana aid hisslərin də eynilə yaddaşdakı bir məlumat olduğunu söyləmişdik. İndi də yaddaş anlayışını bir az dərindən araşdıraq.

Kitab boyunca izah etdiyimiz kimi, biz 5 duyğu orqanımız vasitəsilə hiss edir və yaşayırıq. Beş duyğunun icazə verdiyi şeyləri qəbul edir, bunun xaricinə heç bir zaman çıxa bilmirik. Yaşadığımız zamanı və məkanı da belə hiss edirik. Beynimiz 5 duyğu ilə bir varlığı təsbit edə bilmirsə, o varlıq üçün "yox oldu" deyirik. Buna bağlı olaraq yaddaşımız hansı hadisəni, ya da görüntünü mühafizə etsə, o bizim üçün vardır, yəni diridir, nəyi unutsa, artıq o bizim üçün yoxdur. Başqa sözlə desək, yaddaşımızda olmayan varlıqlar və hadisələr bizim üçün ölmüşdür, keçmişdir, yox olmuşdur.

Lakin bu, yalnız insanlara aiddir, çünki yalnız insanların yaddaşı məhduddur. Allahın yaddaşı isə sərhədsiz və sonsuzdur. Ancaq bunu da qeyd etmək lazımdır ki, "Allahın yaddaşı" anlayışının istifadə edilməsi yalnız mövzunu açıqlayamaq məqsədi daşıyır, yoxsa iki yaddaş arasında hər hansı bir müqayisə, ya da bənzətmə edilməsi əsla mümkün deyil. Allah hər şeyi yoxdan var edən və hər şeyi incəliyinə qədər biləndir.

Allah Quranda Özünü bəzi sifətləri ilə tanıtmışdır. Bunlardan biri də Hafiz, yəni "görülən bütün işləri incəliyinə qədər saxlayan, qoruyan, mühafizə edən" sifətidir və bu sözün ardında çox əhəmiyyətli sirlər gizlidir.

"Lövhi-Məhfuz"

Allah Qatında hər şey bir anda olub-bitmişdir. Dünya var olduğundan bəri reallaşan hadisələr də bu bir ana sığır və bu ana dair bütün məlumatlar Allah Qatında bir "Kitab"da saxlanılır. Quranda Lövhi-Məhfuz olaraq adlandırılan "Ana Kitab"da hər şeyin məlumatının olduğu ifadə edilir:

Allah başqa ayələrində də dünyada insanların yaşadıqları bütün hadisələrin, bütün düşüncələrinin, başlarına gələn hər şeyin bu kitabda olduğunu belə xəbər verir:

Yer üzündə baş verən və sizin başınıza gələn elə bir müsibət yoxdur ki, Biz onu yaratmamışdan əvvəl o, Yazıda (müəyyən edilmiş) olmasın. Şübhəsiz ki, bu, Allah üçün çox asandır. (Hədid surəsi, 22)

Kainat yaradıldığından bəri var olan canlı-cansız hər şeyi, reallaşan hər hadisəni Allah yaradır və dolayısı ilə Onun məlumatı daxilindədir, yəni bütün bunlar "Allahın yaddaşı"ndadır. Lövhi-Məhfuz da Allahın Hafiz sifətinin təcəllisidir.

Bu binaların yok oluşlarının her anı Allah Katında kayıtlıdır.

Bu vəziyyətdə qarşımıza çox əhəmiyyətli bir həqiqət çıxır: Allahın yaddaşı sonsuzdur, o halda onda var olan heç bir şey yox olmaz. Allahın yaratdığı heç bir canlı ölüb-itməz, heç bir çiçək solub yox olmaz, heç bir müddət keçməz, heç bir yemək-içmək tükənməz... Allah hər an yaradır və hər şey əzəldə yaradılmış və "sonsuzluğa məhkum edilmişdir".

"Sonsuzluğa məhkum edilmək" nə deməkdir?

Bunu belə açıqlaya bilərik: Hər varlığın və hadisənin yaradıldığı anda əslində onun üçün sonsuzluq da başlamışdır. Məsələn, bir çiçək yaradıldığında əslində bir daha yox olmamaq üçün yaradılmışdır. Bu varlığın, ya da obyektin insanın görüntüsündən çıxması, insanın yaddaşından silinməsi onun yox olması, ölməsi mənasını verməz. Əhəmiyyətli olan Allahın yaddaşındakı, Allahın Qatındakı halıdır. Allahın yaddaşında bu canlının yaranması da, həyatı boyunca keçirdiyi anlar da, ölümü də mövcuddur.

Allah varlıq verdiyi hər şeyi sonsuz olaraq yaratmışdır. Var olan şeylər üçün artıq sonsuz həyat başlamışdır. Lakin bunu yaxşı anlaya bilmək üçün bir-bir varlıqlar və hadisələr üzərində düşünməkdə fayda vardır. Ancaq bu nümunələrə keçməmişdən əvvəl bir mövzuya bir daha toxunmaq lazımdır: Burada izah edilənlər, şübhəsiz bir insanın həyatında qarşılaşa biləcəyi ən böyük elmlərdən biridir. Sonsuzluq anlayışı ilə əlaqədar bu həqiqətləri bir çox insan ilk dəfə eşidə, ilk dəfə düşünə bilər. Əhəmiyyətli olan budur: Allah Quranda yalnız "qəlbən Allaha yönələn"lərin öyüd ala biləcəyinə diqqət çəkir. Yəni səmimi qəlblə Allahdan kömək diləyən, Onun sonsuz qüdrətini təqdir etməyə çalışan, Rəbbimizin böyüklüyünü qavramaq üçün səy göstərən insanlar burada izah edilənlərdən öyüd alacaq və bu həqiqətləri qavramağa başlayacaqlar.

Sonsuzluq İçində İnsanlar

Allahın Xaliq adı "Hər şeyin varlığını və varlığı boyunca keçirəcəyi halları, hadisələri təyin və təsbit edən və ona görə yaradan, yoxluqdan var edən" mənasındadır. Allah Xaliq sifəti ilə insanları ana bətnində yaratdığı andan etibarən onlar üçün sonsuzluq da başlamışdır. İnsan ana bətnində keçirdiyi inkişaf mərhələlərini, əlbəttə ki, xatırlamaz, ancaq bunun hər anı Allah Qatında mövcuddur və qətiyyən itməz. İnsanın körpəlik və böyümə mərhələləri də öz yaddaşından silinər. İnsan Allah göstərmədiyi müddətdə bu kadrları görə bilməz, bəzilərini də yalnız xatirə olaraq bilər. Yaşadığı an gördüyü şeylər isə yalnız özünə hiss etdirilən hisslərdir. Lakin Allahın sonsuz yaddaşında hər şey olduğu kimi saxlanılır. İnsanların yaşadıqları hadisələr, başlarına gələn hadisələri və həyatlarındakı hər şeyi Allah yaratmışdır və heç biri yox olmaz. "...Bu ona görədir ki, siz göylərdə və yerdə olanların Allaha bəlli olmasını və Allahın hər şeyi Bilən olduğunu anlayasınız.” (Maidə surəsi, 97) ayəsində bildirildiyi kimi, hər şey Allah Qatında mühafizə edilir.

Məsələn, Hz. Adəm (ə.s) peyğəmbərin dünyaya göndərilmədən əvvəl cənnətdə yaradılmasına, orada sınanmasına aid bütün hadisələr Allah Qatındakı Ana Kitabda qorunur. Allahın Hz. Adəmi (ə.s) hələ palçıqdan yaratdığı halı da, mələklərin Hz. Adəmə (ə.s) səcdə etmələri də, onun cənnətdən çıxarılması da, dünyaya göndərildiyi an da, dünyada başına gələn hadisələr də bütün detalları ilə bu an canlı olaraq saxlanılır. Heç biri yox olmamış, ən kiçik detalına qədər hər şey bu an Allah Qatında canlı olaraq mövcuddur.

Bir başqa nümunə olaraq, çox sevdiyi pişiyi öldüyü üçün kədərlənən bir insanı düşünün. Əslində o insanın pişiyinin ölüm anındakı halı Allah Qatında sonsuza qədər var olduğu kimi, o pişiyin bala halındakı ən sevimli görünüşü də, doğumundan o ana qədər keçən bütün halları da Allah Qatında canlı olaraq mövcuddur. Ayrıca pişiyin sahibinin işdə ikən və ya yanında deyilkən görə bilmədiyi halları da Allah Qatında canlı olaraq saxlanılır. Bu səbəbdən heç bir varlıq ölərək yox olmaz. Hamısı Allah Qatında hər halı ilə canlı olaraq sonsuza qədər dayanarlar.

Eyni şəkildə, Quranda bildirildiyi kimi, Hz. Süleymanın (ə.s) atının ayağını sığallaması anı sonsuza qədər Allah Qatında dayanmaqdadır. Daha sonra atların qeyb olması, Hz. Süleymanın (ə.s) Səba məlaikəsinə məktub göndərməsi, məktubun Məlaikə və yanındakı əsgərlər tərəfindən oxunduğu an, Məlaikənin Hz. Süleymanın (ə.s) sarayına gəlməsi və sarayın döşəməsini "dərin bir su" sanması və o əsnada Quranda bildirildiyi kimi "Süleymana tabe olub aləmlərin Rəbbi olan Allaha təslim oldum!" (Nəml surəsi, 44) dediyi an hələ də vardır və sonsuza qədər də var olacaq.

Bu nümunələr üzərində bir az da dərindən düşünək və daha da ətraflı araşdıraq. Hz. Nuh (ə.s) dövründə bir adamın köynəyinin söküldüyünü və daha sonra bunu bir dərzinin tikdiyini fərz edək. O adamın köynəyi, bu köynəyin ilk emal edildiyi dəzgah, daha sonra köynəyin sökülmədən əvvəlki halı və yenidən tikildikdən sonrakı halı və hətta o köynəyi tikən dərzinin köynəyi tikmək üçün iynədən istifadə etdiyi hər saniyə, daha sonra bu köynəyin tamamilə köhnəlməsi, qısacası köynəyin varlıq aləminə gəldiyi andan etibarən keçirdiyi hər mərhələ, hər saniyə, hər an Allah Qatında mühafizə edilir. O köynək bu an hələ dəzgahda toxunur, o köynək bu an hələ tikilir və o köynək bu an hələ Hz. Nuh (ə.s) dövründəki sahibi tərəfindən geyinilir.

Bir də evinizdəki antikvar saat üzərində düşünməyə başlayaq. O saatın bundan 200 il əvvəl quruluş mərhələləri, saatın içində istifadə edilən hər bir telin quruluş mərhələləri, saatın əqrəb və dəqiqə əqrəbinin içinə yerləşdirilməsi, daha sonra bu saatın bir dükana satılması, ardından bir müştərinin onu alması, sonra bu saatın pozulub bir köhnəçiyə verilməsi, sizin babanızın babasının bu saatı satın alması, sonra saatın babanıza və ondan sonra atanıza və sonra da sizə miras qalması, sizin o saatı evinizin gözəl bir yerində yerləşdirməyiniz, daha sonra qarşısına keçib "nə gözəl görünür" deyə düşünməniz, qısacası o saatla əlaqədar olaraq ilk var olduğu andan etibarən (yüzlərlə il) an-an meydana gələn hər hadisə Allah Qatında dayanmaqdadır. O saat bu an çalışmaqdadır və yenə saat əslində bu an işləmir, saat bu an sizin tərəfinizdən yerləşdirilir və saat əslində bu an babanızın babası tərəfindən satın alınır. Bunların hamısı əksiksiz olaraq Allahın yaddaşında mövcuddur. Üstəlik bu antikvar saatın yalnız keçmişi deyil, bundan sonra keçirəcəyi, lakin sizə görə gələcəkdə reallaşacağı üçün bilmədiyiniz hər cür hadisə də Allah Qatında məlumdur və mühafizə edilir. O saatın bundan 40 il sonra sizin uşağınızın evinin uyğun bir yerinə yerləşdiriləcəyi də, o saatın bundan 300 il sonra tamamilə çürüyüb pozulması və insanların fikrindən uzaqlaşması da Ana Kitabda yazılıdır.

Bir ayədə deyildiyi kimi: "Allah onların gələcəyini də, keçmişini də bilir. Onların elmi isə Onu ehtiva edə bilməz!" (Taha surəsi, 110) Allahın bu elminə də diqqət çəkilmişdir. (Doğrusunu Allah bilir.) Çünki Allah hər varlığın an-an, əvvəlini-sonrasını, yəni ayədəki ifadə ilə " gələcəyini də, keçmişini də” hər mərhələsi ilə bilir. Ayədə "Şübhəsiz ki, nə yerdə, nə də göydə heç bir şey Allahdan gizli qalmaz" deyilərək bu həqiqət bir daha xatırladılmışdır. (Ali-İmran surəsi, 5)

Bütün Hadisələr "Bu An"da Reallaşır!

Allah Qatında hər hadisənin bir anda meydana gəlməyini belə bir misalla da açıqlaya bilərik: Qarşınızda böyük bir şəhərin xəritəsinin olduğunu düşünün. Xəritədə şəhərin prospektləri, küçələri, bu küçələrdə irəliləyən nəqliyyat vasitələri, sağa-sola düzülmüş binalar və insanlar çəkilmiş olsun. Bu xəritədə şəhərin bir yerindən başqa yerinə çatmağa çalışan bir adamın görüntüsünün də çəkildiyini fərz edin. İndi bu adam üçün şəhərin bir yerindən digərinə qədər olan məsafə müəyyən bir uzaqlıqdadır və bu uzaqlığı dəf etməsi üçün də müəyyən bir zaman lazımdır. Adam ancaq bilmədiyi zaman sonunda istədiyi yerə çatmış olacaq. Eyni anda iki yerdə birdən olması mümkün deyil. Amma bu vəziyyət xəritəyə kənardan baxan bir adama aid deyil. Siz xəritəyə baxdığınızda şəhərin bir yerindən digərinə qədər olan hər şeyi bir anda görə bilərsiniz, üstəlik bunun üçün bir zamana da ehtiyacınız yoxdur.

Məhz bu nümunədə izah edilən vəziyyət müəyyən bir ölçüdə yaşayan insanlara aiddir. Bizim üçün bir yerdən başqa bir yerə çatmaq ancaq bir zamanın keçməsi və enerjinin istifadə edilməsi ilə mümkün ola bilər. Amma bütün bu ölçüləri yaradan və bütün əksikliklərdən münəzzəh olan Allah üçün yaratdığı kainat və onun dünyadakı bütün hadisələr bir anda reallaşır.

Resimdeki caddenin bir ucundan diğer ucuna gitmeye çalışan adam için bir uzaklık söz konusudur. Oysa bu caddeye kuşbakışı bakan bir kişi uzaklık sorunu olmadan caddenin bir ucundan diğerine kadar her yeri tek bir anda rahatlıkla görebilir.

İkinci əhəmiyyətli həqiqət isə bütün bu hadisələrin bir-biri ilə eyni anda reallaşmasıdır. Çünki daha əvvəl də ifadə edildigi kimi, Allah Qatında zaman yoxdur, hər şey bir anda olub bitmişdir.

Hz. Adəm (ə.s) peyğəmbər əslində bu an palçıqdan yaradılır, bu an mələklər Hz. Adəmə (ə.s) səcdə edir, bu an Hz. Adəm (ə.s) cənnətdən çıxarılır və dünyaya göndərilir. Üstəlik haqqında danışılan "an", bu saniyə, yəni sizin bu sətirləri oxuduğunuz andır.

İndi bu mövzunu daha da gücləndirmək üçün bir başqa nümunə verək: Hz. Musanı (ə.s) düşünək. Anasının hələ körpə ikən Hz. Musanı (ə.s) sandığın içinə qoyub suya buraxdığı an hələ də mövcuddur, o halı itməmişdir və sonsuza qədər də dayanacaq. Allah Qatında Hz. Musanın (ə.s) Firona getdiyi və təbliğ etdiyi an mövcuddur və əslində bu an Hz. Musa (ə.s) Fironun qarşısındadır, amma eyni zamanda bu an Hz. Musa (ə.s) Müqəddəs Tuva vadisində Allahdan vəhy almaqdadır və yenə bu an Hz. Musa (ə.s) yanındakı İsrailoğulları ilə birlikdə Fironun adamlarından uzaqlaşmaqdadır, bu an Hz. Musa peyğəmbər (ə.s) əsası ilə dənizə vurmaqda və dənizi yarmaqdadır və sonsuza qədər də dənizin yarılması Allahın yaddaşında mövcud olaraq qalacaq.

Hz. Məryəmin Hz. İsaya (ə.s) hamilə qalması, xurma ağacının altında doğması, qövmünə dönməsi və Hz. İsanın (ə.s) hələ beşikdə ikən qövmün insanları ilə danışması, sonra Hz. İsanın (ə.s) həvarilərinə "Allah Qatında mənim köməkçilərim kimlərdir?" deyə soruşması və Hz. İsanın (ə.s) Allah Qatına yüksəldilməsi də bu an reallaşmaqdadır. Üstəlik yalnız keçmişə dair bizə bildirilən hadisələr deyil, keçmişlə əlaqədar bizə bildirilməyən və gələcəkdə olacağı üçün hələ bilmədiyimiz hadisələr də əslində bu andadır. Hz. İsanın (ə.s) həyatı boyunca keçirdiyi hər saniyə, həvarilərinə Allahın dinini təbliğ etməsi, Allahın təsbit etdiyi bir müddətdə yer üzünə yenidən göndərilməsi, insanlara Quranı təbliğ etməsi və hətta bu təbliği əsnasında dediyi hər söz, daha sonra ölümü və hesab günü dirildilməsi, cənnətin girişində mələklər tərəfindən "Salam" sözləri ilə qarşılanması da əslində bu anda meydana gəlir.

Eyni şeylər bundan 3000 il əvvəl yaşayan bir insan üçün də etibarlıdır. E.ə. 3000-ci illərdə günorta vaxtı bir ağacın altında oturub mənzərəni seyr edən adamın əlinə kiçik bir böcəyin qonması, adamın o böcəyə baxaraq Allahı təsbih etməsi, daha sonra böcəyin uçaraq yuvasına doğru getməsi, böcəyin yumurtadan çıxmasından ölümünə qədər olan bütün halları Allah Qatında hifz edilmişdir və dolayısı ilə hamısı bir anda, yəni sizin bu sətirləri oxuduğunuz bu anda reallaşır.

Resimdeki her kare köprüden geçen aracın bir anını görüntülemektedir. Aracın içindeki bir kişi, köprünün girişinden çıkışına kadar belirli bir süre geçtiğini düşünür. Oysa biz bu karelerin tümünü tek bir anda görürüz, yani bizim için zamanın geçmesi gerekmez.

Bütün bu nümunələrin qarşımıza çıxardığı həqiqət budur: Heç bir an, heç bir kadr, heç bir hadisə, heç bir varlıq yox olmamışdır və olmayacaq. Televiziyada izlədiyimiz bir film necə film lentinə yazılırsa, müxtəlif kadrlardan meydana gəlirsə və bu kadrları bizim görməməyimiz onların olmadığı mənasını vermirsə, bizim "keçmişdə yaşanmış" və ya "gələcəkdə yaşanacaq" dediyimiz hadisələr üçün də eyni şey etibarlıdır.

Lakin bunun səhv başa düşülməməsi çox əhəmiyyətlidir. Bu səhnələrin heç biri bir xatirə və ya xəyal kimi deyil. Bunların hamısı eynilə bu an yaşadığınız an kimi canlıdır. Hər şey diri olaraq qorunur. Biz yalnız Allah bizə bu hissləri vermədiyi üçün onları keçmiş, bitmiş hadisələr olaraq görürik. Allah dilədiyi an bizə bu görüntüləri göstərə bilər, bu hadisələrə aid hissləri verərək bizə də bu hadisələri yaşada bilər.

Keçmiş, İndi və Gələcək Əslində Eyni Zamandır

Bura qədər izah edilənlərdən aydın olduğu kimi, bu ana qədər yer üzündə yaşanmış bütün hadisələr Allah Qatında bir anda yaşanmaqdadır. Hz. Musanın (ə.s), Hz. İbrahimin (ə.s), Hz. Əyyubun (ə.s), Hz. Nuhun (ə.s), Hz. Süleymanın (ə.s), Hz. Məhəmmədin (s.ə.v.) və digər peyğəmbərlərin həyatlarından verilən nümunələr də onların yaşadıqları hadisələrin zamanı ilə bizim yaşadığımız zaman da eynidir və bizim nəvələrimizin, hətta onların nəvələrinin və qiyamətə qədər yaşayacaq bütün insanların həyatları da eyni zamanda davam edir. Üstəlik bu insanlar Allaha iman edənlər bu anda cənnətdədirlər, inkarçılar isə bu an cəhənnəmdə əzab çəkirlər.

Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) yaşadığı hadisələrin heç biri itməmişdir, sonsuza qədər Allah Qatında dayanacaq. Bu hadisələr bizə 1400 il əvvəl olmuş kimi qəbul etdirilir, amma əslində bu an Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) Miracdadır, bu an yanındakı yoldaşı ilə birlikdə mağaraya sığınmışdır. Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) bu an Bədəvilərə təbliğ edir. Bu hadisələr yaşanmış və bitmiş hadisələr deyil. Əksinə sonsuza məhkum edilmiş, yox olması mümkün olmayan hadisələrdir. Ancaq bunların heç biri bizim yaddaşımızda olmadığı, ya da canlandırılmadığı üçün biz görmürük, şahid olmuruq, ya da yaşamırıq.

Eyni vəziyyət tarixən yaşanmış bütün hadisələr və yaşamış bütün insanlar üçün də etibarlıdır. Köhnə Yunanıstanda filosoflar, Şumerler zamanında mismar yazısını tapanlar, Misir kraliçası Kleopatra, intibah dövrünün sənətkarları XIX əsrin elm adamları və ya XX əsrin diktatorları və digər dövrlərdə yaşamış bütün insanlar, hətta babanız, onun babası və siz əslində eyni anda yaşayırsınız.

Bu hadisələrin heç biri yox olmamışdır. Səlib yürüşləri, xalqların böyük köçü, əsr müharibələri, I və II Dünya Müharibələri bir-birindən tamamilə ayrı dövrlərdə yaşanmış kimi görünsə də, əslində bu an olan hadisələrdir və sonsuza qədər də olmağa davam edəcəklər. Müxtəlif zamanlarda yaşadıqları düşünülən Misir, Astek, Yunan və Anadolu sivilizasiyaları da əslində eyni anda yaşamışlar.

Belə ki, 1000 il əvvəl Mesopotamiyada yaşayan bir cütçünün tarlasını əkərkən yağan yağış və cütçünün o yağış altında islandığı an da Allah Qatında dayanmaqdadır. Məsələn, Akkadlar dövründə bir söyüd ağacının budaqları arasında tor quran bir hörümçək torunu bu an hörür. Həmin hörümçək bu an torun küncünə çəkilmiş ovunu gözləyir. Yenə sizin bu hörümçəyi gözünüzdə canlandırmağa çalışdığınız bu an o hörümçək yumurtlamış, yumurtalarını kürəyinə yığmış və onlarla məşğuldur. Yenə o hörümçəyin yumurtaları bu anda çatlamış, içindən bir çox kiçik hörümçək çıxmışdır.

Resimlerde gördüğünüz mekanların bütün yapım aşamaları ve günümüzdeki halleri Allah Katında kayıtlıdır. Geçmişte bu mekanlarda yaşamış olan insanların yapmış oldukları herşey “şu an" Allah Katında eksiksiz olarak muhafaza edilmektedir.

Heç bir hadisə unudulmur, hamısını Allah bir çox hikmətlə yaratmışdır. Bu səbəblə heç bir şey israf olmaz, yox olmaz. İnsanların bu an bunları görmədikləri, bilmədikləri onların olmadığı mənasını verməz. Allah zamandan münəzzəh olduğundan Onun Qatında hər şey bir anda olmuş və bitmişdir. İnsanlar zamandan asılı olduqları üçün hadisələri keçmiş, indi və gələcək zamanda izləyərlər. Halbuki daha əvvəl qədər hissəsində də qeyd etdiyimiz kimi, keçmiş zənn etdiyimiz hadisələr bizim üçün keçmişdir, gələcək zənn etdiyimiz hadisələr də bizim üçün gələcəkdir. Allah üçün keçmiş, gələcək, indi hamısı birdir. Məhz bu səbəbdən Allahdan heç nə gizli qalmaz. Bir ayədə bu həqiqətə diqqət çəkilmişdir:

(Loğman dedi:) “Oğlum! (Gördüyün iş) bir xardal dənəsi ağırlığında olsa da, bir qayanın içində, yaxud göylərdə və ya yerin dibində olsa da, Allah onu aşkar edər. Həqiqətən, Allah Lətifdir, Xəbərdardır. (Loğman surəsi, 16)

Öz Həyatınız da Bir Andır

Bu həqiqəti anlamaq üçün yalnız tarixin dərinliklərini düşünməyə ehtiyac yoxdur. Hər kəsin çox uzun zənn etdiyi öz həyatı üçün də bu həqiqət etibarlıdır. Sizin yeni doğulduğunuz, ananızın qucağına verildiyiniz o ilk an yox olmamışdır. O kadr, ya da o görüntü, ya da o hadisə sonsuza qədər var olacaq. Çünki Allah Qatında "hifz edilmiş"dir. Lakin daha əvvəl də ifadə edildiyi kimi siz 5 duyğu orqanınızdan asılı olduğunuz üçün və sizin yaddaşınızda bu məlumat saxlanmadığı üçün belə bir səhnəni görmürsünüz. Bu, həyatınız boyunca başınıza gələn hər hadisə üçün etibarlıdır. İbtidai məktəbə başladığınız gün, ya da uşaqkən qeyd etdiyiniz bir ad gününüz, başınıza gələn bir hadisə, liseyi bitirdiyiniz gün, universitet diplomunuzu aldığınız an, evliliyiniz və bunun kimi daha minlərlə hadisə əslində Allah Qatında eyni anda mövcuddur. Bu hadisələrin heç biri itməmiş və sonsuza qədər canlı olaraq mövcud olacaq.

Eynilə, 5 yaşındaykən dükandan aldığınız bir vaflini yeyərkən hiss etdiyiniz şəkər dadı, 7 yaşında ibtidai məktəbə başlayacağınız gün səhər erkən saatda həyəcanla oyanmağınız, liseydəki coğrafiya dərsində çəkdiyiniz çətinlik, riyaziyyat müəlliminizin yazı taxtasına yazdığı uzun tənliklər, bir yaxınınızı yol qəzasında itirdiyiniz zaman hiss etdikləriniz, işinizdə qazandığınız bir müvəffəqiyyətdən keçirdiyiniz qürur hissi, illərlə xəyal etdiyiniz bir şeyi almağa gedərkən sevinməyiniz, qısacası yaşadığınız və hiss etdiyiniz, başınıza gələn bütün bu hadisələr əslində eynilə dayanmaqda, yalnız sizin beyninizdə mühafizə edilməməkdədir. Mühafizə edilən də xatirə olaraq, yəni keçmiş kimi hiss etdirilməkdədir. Bu an var olan o səhnələri beyniniz qəbul etmir. Çünki dünyadakı imtahan sistemi belədir. İnsanlar keçən zamana tabe olduqlarını düşünər, həyatlarının keçmiş, indi və gələcək olmaq üzrə hissələrə ayrıldığını sanarlar. Buna görə də axirətin varlığı, cənnət, cəhənnəm, hesab günü kimi mövzuların nə vaxt, nə şəkildə və necə olacağını asanlıqla qavraya bilməzlər. Allah Qatındakı zaman anlayışı ilə insanların tabe olduğu zaman arasında bir əlaqə qura bilməzlər. Lakin yaradılmış hər canlının, hər hadisənin və hər şeyin bir film lentini meydana gətirən kadrlar kimi kadr-kadr sonsuz olaraq yaradıldığını və eyni anda var edildiyini bilmək bu qavrayışı asanlaşdıracaq.

Resimde görülen insan aslında “şu an" doğmakta, “şu an" balık tutmakta, diplomasını almakta, evlenmekte, çocuk ve hatta torun sahibi olmaktadır. Bu kişinin hayatına dair tüm detaylar "şu an" gerçekleşmektedir ve o kişi "şu an" ölmekte ve yine "şu an" dirilerek Allah Katında hesap vermektedir.

Allah Qatında hər şey olub-bitmişdir. Xalq arasında məşhur olan batil bir inanca görə Allah kainatı və insanı yaratmış, onlara bir müddət möhlət vermiş və onların sınanmalarını gözləyir. (Allahı tənzih edirik) Kainatın ömrü bitənə qədər də gözləyəcək. Lakin əslində Allahın gözləməsi kimi bir vəziyyətdən əsla bəhs oluna bilməz. Gözləmək insana xas bir acizlikdir. Allah isə insanların yaşadığı bütün acizliklərdən uzaqdır. Allahın Quranda Özünü tanıtdığı Qüddüs sifəti "səhvdən, qəflətdən, acizlikdən və hər cür əksiklikdən çox uzaq" mənasındadır. Bu səbəblə bütün insanların keçmişini, gələcəyini və yaşadıqları bütün hadisələri bilir. Lakin insan sınanma yeri olan bu dünya həyatında zamanı əvvəlli və sonralı zənn edər. Halbuki bu hissədə izah edildiyi kimi əvvəl-sonra, keçmiş-gələcək deyilən bir şey yoxdur. Hər şey, bütün insanlar, bütün canlılar eyni anda yaşamaqda, bütün zamanlar, bütün çağlar, bütün tarixlər və hətta bütün günlər, bütün saatlar, dəqiqələr və saniyələr də eyni andadır. İnsan qavrama qabiliyyəti məhdud olduğundan bunu görə bilmir. Allah Qatındakı zaman ilə insanların asılı olduğu zaman anlayışı arasındakı fərqə "Quranda Nisbilik" hissəsində nümunələr verilmişdi. Bu mövzuya bir ayədə belə diqqət çəkilir:

...Rəbbinin yanında olan bir gün sizin saydığınızın min ili kimidir! (Həcc surəsi 47)

Allahın Quranda yer alan sifətlərindən bir başqası isə Həsib, yəni "Hər kəsin həyatı boyunca etdiklərinin hesabını bütünlüklə bilən" deməkdir. Yaşanan, yaradılan, var olan heç bir hadisənin itmədiyi həqiqəti xatırlanacaq olsa Allahın Həsib sifəti daha yaxşı aydın ola bilər. Çünki hər şeyin məlumatı Allahın Qatındadır. Allah bu həqiqəti ayədə də ifadə etmişdir:

Həqiqətən, o Saat haqqında elm yalnız Allahdadır. Yağışı O yağdırır və bətnlərdə olanı O bilir. Heç kəs sabah nə qazanacağını bilə bilməz; heç kəs harada öləcəyini də bilməz. Allah isə, şübhəsiz ki, Biləndir, Xəbərdardır. (Loğman surəsi, 34)

Möminlərin Allahın böyüklüyünü təqdir edə bilmələrinin, Allaha olan təslimiyyətlərinin və güvənlərinin əsas səbəbi budur. Allahın onlara nə qədər yaxın olduğunun və Allaha nə dərəcə möhtac olduqlarının, Onun böyüklüyü yanında nə cür kiçik olduqlarının şüurundadırlar. Onların bu üstün əxlaqları Quranda belə bildirilmişdir:

De: “Allahın bizim üçün yazdığından başqa bizim başımıza heç nə gəlməz. O bizim Himayədarımızdır. Qoy möminlər Allaha təvəkkül etsinlər!” (Tövbə surəsi, 51)

De: “Allahın istədiyindən başqa, mən özümə nə bir zərər, nə də bir xeyir verməyə qadirəm... (Yunus surəsi, 49)

Bu ayələrdə xəbər verilən möminlər Allahın ucalığını və qüdrətini təqdir edə bilən insanlardır. Bundan ötrü də Allaha qəlbən boyun əymişlər.

Ölüm İnsan Üçün Yox Olmaq Deyildir

Ölüm xalq arasında yanlış qəbul edilir. Ölən bir adama sanki yox oldu gözü ilə baxılır. Ümumiyyətlə, insanların axirətə, sonsuz həyata, cənnət və cəhənnəmə aid məlumatları da qeyri-kafi olduğundan ya ölümdən sonra yenidən diriləcəklərinə heç inanmazlar, ya da buna aid inancları naməlumdur. Bu səbəbdən bir yaxınlarını itirdiklərində onun əbədi olaraq yox olduğunu düşünənlər çoxdur. Halbuki bu tamamilə azğın bir inancdır. Əslində insan doğulduğu (Allah onu varlıq aləminə gətirdiyi) andan etibarən sonsuz həyatına başlamışdır. Həyatındakı digər kadrlar kimi ölüm də bir kadrdır, ancaq əslində o insan diridir. Ölümdən əvvəlki və sonrakı kadrlar və o insana aid hər şey eynilə mühafizə edilir. Məsələn, ölən bir adam haqqında bəzi insanlar cahilcə düşündükləri üçün "çox gənc bir insan idi, heyf oldu" deyərlər. Halbuki, o gənc insana aid hər şey, bütün xüsusiyyətlər, yaşadığı bütün detallar, uşaqlığı, doğumu, ailəsi ilə olan xatirələri canlı bir şəkildə eynilə dayanmaqdadır. Yox olmaz, ya da itməz, yaşananlar olduğu kimi mühafizə edilər. Dünyadakı imtahanın bir gərəyi olaraq insana göstərilməz, yaddaşından və görüntüdən silinər, lakin bu onların olmadığı mənasını verməz.

Allah Qatında bir insanın doğumu da, həyatı da, ölümü də eyni anda olub-bitmişdir. Hətta bütün insanlar üçün eyni şey etibarlıdır. Bütün insanlar bu an doğulmuş və bu an ölmüşlər. Yenidən dirilmiş və cənnət, ya da cəhənnəmdəki yerlərini almışlardır. Bu səbəblə heç bir insan ölməz, ya da yox olmaz, sonsuza qədər diridir. Sonsuzluğun içində bir zaman yaşanır və buna görə hər kəsin gedəcəyi yer də (cənnət ya da cəhənnəm) müəyyəndir. Bu an insanların bir qismi cənnətdə, bir qismi isə cəhənnəmdədir. Bu həqiqət Quranda cənnət və cəhənnəmlə əlaqədar bir çox ayədə axirət həyatından bəhs edilərkən keçmiş, ya da indiki zaman istifadə edilərək bunların əslində bir an olduğuna diqqət çəkilmişdir:

Həqiqətən də Cənnət əhli həmin gün nemətlər işində kef çəkəcək. Onlar zövcələri ilə birlikdə kölgəliklərdə taxtlara söykənəcəklər. (Yasin surəsi, 55-56)

Rəbbindən qorxanlar da dəstə-dəstə Cənnətə gətiriləcəklər. Nəhayət, ora çatdıqda onun qapıları açılacaq və onun gözətçiləri onlara deyəcəklər: “Sizə salam olsun! Xoş sizin halınıza! Əbədi qalmaq üçün buraya daxil olun!” Onlar deyəcəklər: “Bizə verdiyi vədini yerinə yetirən və bizi bu yerə varis edən Allaha həmd olsun! Biz Cənnətin istədiyimiz yerində sakin oluruq. (Yaxşı) əməl sahiblərinin mükafatı necə də gözəldir!” Sən mələklərin, Ərşi əhatə edərək, Rəbbinə həmd ilə təriflər dediklərini görəcəksən. Onların arasında ədalətlə hökm veriləcək və: “Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun!”– deyiləcəkdir. (Zumər surəsi, 73-75)

Günahkarlar atəşi görən kimi oraya düşəcəklərini yəqin edəcək və oradan qaçmağa bir yer tapa bilməyəcəklər. (Kəhf surəsi, 53)

İnsanların həyatında çox əhəmiyyətli bir sirr vardır. İnsanlar ölənlərin arxasınca "öldü" deyib kədərlənərkən əslində özləri də ölmüş və hətta yenidən dirildilmişlər. İnsanın öz doğumu ilə ölümü də eyni anda olmaqdadır. Film lenti nümunələrini yenidən xatırlasaq bu xüsusiyyət daha yaxşı aydın olar. Bütün insanların bir-bir həyatlarına, ölümlərinə, dirilmələrinə və sonsuz həyatlarına dair hər cür detal əksiksiz olaraq Allah Qatında tutulmaqdadır. Başqa sözlə desək, hər şey bu anda olur. Ölmək və dirilmək də müxtəlif zamanlarda meydana gələn hadisələr deyil. Sonsuzluq içində, ya da zamansızlıq içində insanlar doğulmuşlar, ölmüşlər, dirilmişlər və bu an diridirlər. İnsan Allahın yaratdığı andan etibarən sonsuz bir varlıqdır, yəni əbədi olaraq diridir. Arada "öz ölümünü" də bir kadr olaraq görər. Necə hər gün özünü canlı olaraq, diri olaraq görürsə bir dəfə də ölü olaraq görür.

Bunu belə bir misalla açıqlaya bilərik. Allah Quranda yuxunun da bir cür ölüm olaraq yaradıldığını xəbər vermişdir. Bu vəziyyətdə insan hər axşam onsuz da öldüyünü görür, hər səhər oyanarkən dirilməsini görür. Çünki ayədə belə deyilir:

Allah ölənlərin canını ölüm anında, ölməyənlərin canını isə onlar yuxuda ikən alır. Ölümünə hökm verdiyi kəsin canını saxlayır, digərini isə müəyyən olunmuş vaxtadək buraxır. Həqiqətən, bunda ağıl sahibləri üçün dəlillər vardır. (Zumər surəsi, 42)

İnsan bu şəkildə dirisini də, ölümünü də, yenidən dirilişini də həmişə görür. Bunun kimi əsl ölümünü də görəcək, amma nəticədə doğumu, ölümü, dirilməsi, axirətdə gedəcəyi məkan müəyyəndir və insan sonsuza qədər Allah Qatında diridir. Bütün bu hadisələr Allah Qatında olub-bitmişdir. Bu səbəblə xalq arasında söylənən mənada ölümlə birlikdə yox olmaqdan söhbət gedə bilməz.

Bu həqiqətlər qarşısında bəzi insanların istifadə etdiyi "çox gözəl insan idi, çox gənc idi, çox sağlam bir cavan idi" kimi ifadələr mənasını itirir. Çünki çox gözəl deyilən insan da, çox gənc deyilən uşaq da, çox sağlam deyilən cavan da yox olmamışdır, bu an hamısı ən gözəl halları ilə mövcuddurlar. Allahın yaddaşında sonsuza qədər hamısı diridir. Bu da Allahın böyüklüyünün və elminin bir göstəricisidir. Allahın sonsuz elmi və qüdrəti Quranda belə xəbər verilir:

Allah, Ondan başqa ilah yoxdur, (əbədi) Yaşayandır, (bütün yaratdıqlarının) Qəyyumudur. Onu nə mürgü, nə də yuxu tutar. Göylərdə və yerdə nə varsa, Ona məxsusdur. Onun izni olmadan Onun yanında kim havadarlıq edə bilər? O, (məxluqatın) gələcəyini və keçmişini bilir. Onlar Onun elmindən, Onun istədiyindən başqa heç bir şey qavraya bilməzlər. Onun Kürsüsü göyləri və yeri əhatə edir. Bunları qoruyub saxlamaq Ona ağır gəlmir. O, Ucadır, Uludur. (Bəqərə surəsi, 255)

Sayın Adnan Oktar’ın Allah’ın Ruhunun Tüm Kainatı Kapladığına Dair Açıklamaları

CİHAT GÜNDOĞDU: “Dünya hayatı rüya alemiyle tıpatıp aynı mıdır? Rüyamızda gördüğümüz mekan, hatta kişiler uyandığımızda kayboluyor. Rüyamızdaki kişilerde ruh var mıdır?”

ADNAN OKTAR: Rüyadaki kişiler hiçbir zaman için kaybolmaz. Allah’ın Katında o sürekli durur. Yani var olan bir şey, Allah Katında asla kaybolmaz. Yani, mesela bizim çocukluğumuzda ilkokula giderken çantamıza haşlanmış yumurta koyuyorlardı farz edelim değil mi? Portakal koyuyorlardı. O olduğu gibi tadıyla, kokusuyla, biçimiyle sonsuza kadar durur kaybolmaz. Hiçbir şekilde kaybolmaz. Her adımın, okula giderken sonsuza kadar durur kaybolmaz. Yani onun kaybolması için haşa Allah’ın yok olması lazım. Allah’ın hıfzından, Allah’ın bilgisinden bir şeyin kaybolması mümkün değildir. Mesela bizim bu konuşmamız sonsuza kadar Allah’ın Katında durur. Sonsuz evvelde bizim bu konuşmayı yapacağımızı da Allah biliyordu. Ve yaratmıştı. Yani insanların aklını alacağı gibi bir şey değil bu. Tek bir an içerisinde, bakın sonsuz hayatı yaratıp bitirmiş Allah. Sonsuzluk biter mi? Bitmez. Ama bitiyor Allah Katında. Değil mi?

ALTUĞ BERKER: Bu konuyu izah eden bir kitabınız var Hocam gerçekten çok muazzam bir eser. ‘Sonsuzluk Başlamış Durumda’ diye.

ADNAN OKTAR: ‘Sonsuzluk Başlamış Durumda’ evet. Mesela adamın kedisi var. Kedisini kucağında seviyor. Hırlıyor hayvan. Sonsuza kadar o kaybolmaz. Rüyanızda gördüğünüz hiçbir görüntü sonsuza kadar kaybolmaz. Rüyanızdaki varlıklar, onlar da Allah’ın ruhunu taşıyan görüntüdür. Yani Allah’ın ruhu her yerdedir. Dolayısıyla o görüntü de şuurlu bir varlıktır. Hepsi Allah’ın ruhunu taşıyor. Allah’ın ruhunun olmadığı hiçbir yer yoktur. Bütün kainatı kaplamıştır Allah’ın ruhu. Cennette de öyle, mesela bardağa gel dediğinde Allah’ın ruhunu taşıdığı için dinliyor o bardak seni.

ALTUĞ BERKER: Deriler şahitlik ediyor.

ADNAN OKTAR: Tabii. Deri niye şahitlik ediyor? Allah’ın ruhu deride olduğu için şahitlik ediyor. Orada konuşan Allah. Allah tecelli ediyor. Mesela “çalıdan Allah seslendi” diyor. Değil mi? Kuran’da ayette. Allah’ın ruhu orada, her yerde olduğu için. Çalıdan sesleniyor Allah. Mesela Hz. Musa (as)’ın asası, asanın içinde Allah’ın ruhu var. Bir anda yılana dönüşüyor. Mesela çamurdan kuş biçiminde bir şey yapıyor. O çamurun içinde Allah’ın ruhu var, üfürdüğünde üfüren yine Allah. Onu kuş haline getiren de Allah’tır. Yani Allah’ın ruhunun olmadığı şuurlu olmayan hiçbir şey yoktur, hiçbir yer yoktur. Ama şu an sözümüz, mesela şu an şu bardak şuurlu bu. Allah’ın ruhunu taşıyor. Bu şuurunu nasıl gösteriyor? Havaya kalktı bakın bardak. Allah emrettiği için havaya kalktı bardak. Mesela geri bırakıyorum, Allah kolumu vesile ediyor Allah geri bıraktı. Allah’ın ruhunu taşıdığı için. Şuurlu. Mesela bak demin bana ıhlamur ikram etti Cenab-ı Allah. Allah içirdi şuurlu olduğu için. Mesela bu kap da şuurlu. Allah bunun içinde ıhlamur meydana getiriyor. Ihlamur yaratıyor, şuurlu olduğu için. Mesela Allah döktü kabın içerisine, Allah içirdi. Kolumu vesile yaptı aklımın ihtiyarı kalkmamış oldu. Şuurlu olmayan hiçbir şey yoktur. Mesela ben şimdi Kuran’ı kapatıyorum, kapattım Allah kapattı. Açıyorum, Allah açtı. Allah’ın ruhu Kuran’ın üstünde ve her yerinde şu an... (Sayın Adnan Oktar’ın HarunYahya.tv’deki canlı sohbeti, 4 Mart 2010)