Rəsulun və Möminlərin Hücumlara Qarşı Rəftarları

Şübhəsiz rəsula və möminlərə qarşı edilən hücumlar, iman etməyən insanları yorub qorxudacaq qədər ciddi hücumlardır. Məsələn, Firon, əvvəl öz tərəfində olub, amma sonradan hz. Musa (ə.s)-ın, Allahın lütfü ilə göstərdiyi möcüzələr nəticəsində hz. Musa (ə.s)-a iman edən kəsləri belə təhdid etmişdir:

Firon dedi: “Mən sizə izin verməmişdən əvvəl siz ona iman gətirdiniz? Şübhəsiz ki, o sizə sehr öyrədən böyüyünüzdür. Mən sizin əllərinizi və ayaqlarınızı çarpaz kəsdirib xurma ağaclarının gövdələrində çarmıxa çəkəcəyəm. Onda hansımızın əzabının daha şiddətli və daha sürəkli olduğunu biləcəksiniz!” (Taha surəsi, 71)

Əlbəttə bu, iman etməyən, ya da imanı zəif olan çox insan üçün olduqca qorxuducu təhdiddir. Ancaq iman edən bu kəslər, Fironun bu təhdidindən qətiyyən təsirlənməmişlər. Bu vəziyyət ayələrdə belə xəbər verilir:

Onlar dedilər: “Biz heç vaxt səni bizə gələn bu aydın dəlillərdən və bizi yaradandan üstün tutmayacağıq. İndi nə hökm verəcəksənsə, ver. Sən ancaq bu dünyada hökm verə bilərsən! Həqiqətən, biz Rəbbimizə iman gətirdik ki, O bizi günahlarımıza və sənin bizi məcbur etdirdiyin sehrə görə bağışlasın. Allahın mükafatı daha xeyirli, cəzası isə daha sürəklidir!” (Taha surəsi, 72-73)

Göründüyü kimi, möminlər Allaha olan təvəkküllərinə görə, inkarçıların təhdidlərinə qarşı son dərəcə cəsur, son dərəcə etibarlı rəftar göstərirlər. Rəsulların və möminlərin bu xüsusiyyətini xəbər verən ayələrdən bəziləri də bunlardır:

Onun qövmünün təkəbbürlü zadəganları dedilər: “Ey Şueyb! Ya biz hökmən səni də, səninlə birlikdə iman gətirənləri də yurdumuzdan çıxaracaq, ya da siz bizim dinimizə dönəcəksiniz”. Şueyb dedi: “Hətta nifrət etmiş olsaq belə?” Allah bizi sizin dininizdən xilas etdikdən sonra biz yenə də ona qayıtsaq, Allaha qarşı yalan uydurmuş olarıq. Rəbbimiz Allah istəməyincə bizim ona dönməyimiz olacaq bir şey deyildir. Rəbbimiz elmi ilə hər şeyi əhatə etmişdir. Biz Allaha təvəkkül etmişik. Ey Rəbbimiz! Bizimlə qövmümüz arasında ədalətlə hökm ver. Axı Sən hökm verənlərin ən yaxşısısan. (Əraf surəsi, 88-89)

Onlara Nuhun əhvalatını oxu. Bir zaman o, öz qövmünə demişdi: “Ey qövmüm! Əgər aranızda qalmağım və Allahın ayələrini xatırlatmağım sizə ağır gəlirsə, mən Allaha təvəkkül edirəm. Allaha qoşduğunuz şəriklərlə birləşib sözü bir yerə qoyun, sonra da işinizi aşkarda görün. Bundan sonra mənə qarşı bacardığınızı edin və mənə möhlət verməyin. (Yunis surəsi, 71)

Necə ki, Quranda peyğəmbərlərin inkarçılara qarşı son dərəcə qərarlı və etibarlı olmaları əmr edilmişdir. Ayələrdə belə buyurulur:

"İman gətirməyənlərə de:" Əlinizdən gələni edin, biz də edəcəyik. "(Hud surəsi, 121)

Rəsulun inkarçılardan qorxub-çəkinməsi əsla mümkün ola bilməz. Çünki rəsullar Quranda xəbər verildiyi kimi, "... Allahın risalətini təbliğ edir, Ondan qorxur və Allahdan başqa heç kəsdən qorxmurdular." (Əhzab surəsi, 39)

Rəsulun və möminlərin inkarçılara qarşı bu cür qətiyyətli və cəsur davranmalarının səbəbi, hadisələrin iç üzünü və sirrini qavraya bilmələridir. Bu sirr, heç bir şeyin və heç bir kəsin ona təyin olunan qədərin xaricinə çıxa bilməyəcəyi gerçəyidir. İnkar edənlər şübhəsiz bu metafizik həqiqətdən xəbərsizdirlər və möminlərə dilədiklərini edə biləcəklərini zənn edirlər. Halbuki möminlər bilirlər ki, heç kim Allahın izni xaricində heç bir şey edə bilməz. Hər kəsin qədərini təyin edən, nə qədər yaşayacağını, harada necə öləcəyini təsbit edən Allahdır. Bu səbəbdən inkar edənlərin möminlərə qurduqları tələlər, təşkil etdikləri hücum və böhtanlar, Allahın məlumatı və icazəsi xaricində reallaşa bilməz. Bu səbəblə də, möminlərin bu hücumlardan qorxmalarını, çəkinmələrini tələb edəcək vəziyyət yoxdur. Quranda xəbər verilən; "Siz doğru yolda olsanız, haqq yoldan azmışlar sizə zərər yetirə bilməzlər." (Maidə surəsi, 105); "Allah kafirlərə möminləri məğlub etməyə yol verməyəcəkdir" (Nisa surəsi, 141) və "Əgər səbir etsəniz və Allahdan qorxsanız, onların qurduğu hiylə sizi ziyana sala bilməz. Həqiqətən, Allah onların nə etdiklərini əhatə edir." (Ali İmran surəsi, 120 ) ayələri, bu mövzunu açıqlayır.

Ancaq bu, möminlərin heç bir çətinliklə qarşılaşmayacaqları mənasını verməz. Allah, inkar edənlərin hücumları vasitəsilə möminləri sınayacaq və onları yetkinləşdirəcək. Qurandakı, "Allah hər kəsi yalnız onun qüvvəsi çatdığı qədər mükəlləf edər" (Bəqərə surəsi, 286) hökmü gərəyi, möminlər "qüvvələrinin çatdığı" çətin imtahanlarla sınanarlar. Quran ayəsində bu həqiqət belə açıqlanır:

Biz sizi bir az qorxu, bir az aclıq, bir az da mal-dövlət, insan və məhsul itkisi ilə sınayarıq. Səbir edənlərə müjdə ver. (Bəqərə surəsi, 155)

Qısacası, rəsul və onunla birlikdə iman gətirənlər üçün, inkar edənlərin bütün təzyiq, böhtan və hücumları, gerçəkdə Allahın imtahanıdır. Bu səbəblə qarşılaşdıqları hadisələrdə son dərəcə qərarlı, etibarlı və səbirli rəftar ortaya qoyar, əsla çaxnaşmaya, ya da qorxuya düşməzlər. Möminlərin bu rəftarı da Quranda belə bildirilir:

Bəzi adamlar onlara: “Camaat sizə qarşı ordu toplayıbdır, onlardan qorxun!” – dedilər. Bu, onların imanını daha da artırdı və onlar: “Allah bizə yetər. O nə gözəl Qoruyandır!” – dedilər (Ali İmran surəsi, 173)

Ancaq burada bir mövzuya diqqət etməkdə fayda vardır: Rəsulun və möminlərin öndə gələnlərin hücumlarına göstərdikləri səbir, heç bir tədbir almadan durub gözlədikləri mənasını verməz. Tam əksinə rəsulun ən əhəmiyyətli xüsusiyyətlərindən biri də, inkar edənlərin özünə qurduğu tələləri ən ağıllı və ən gözəl şəkildə pozması və qarşılığında inkar edənlərə tələ quraraq onları məğlubiyyətə uğratmasıdır. Çünki Allahın elçiləri son dərəcə ağıllı, uzaqgörən, tədbirli və çox möhkəm planlar hazırlaya bilən çox üstün, elm sahibi insanlardır. İnkar edənlərə qarşı apardıqları mübarizədə də həmişə üstün gəlmişlər. Sonrakı səhifələrdə Quranda xəbər verilən, rəsulların inkarçılara qarşı qurduğu xeyirli və hikmətli planlardan və üsullardan bəhs edəcəyik.

Rəsulların inkar edənlərlə mübarizə üsulları

Allah rəsulun və möminlərin köməkçisidir. Onları gücləndirir, köməyi ilə dəstəkləyir. Xüsusilə rəsul, Allahın xüsusi dəstəyinə layiq olur. Quranda, bir çox rəsula, Allahın “elm”, “hikmət” və “təsiredici izahat”, “məqsədəuyğun qərar vermə”, “yetkinlik” kimi xüsusi qabiliyyətlər verdiyi bildirilmişdir. Bununla yanaşı Allah rəsullara çox böyük "mülk" (maddi sərvət, güc və ehtişam) da vermişdir.

Məsələn, İsrail oğullarına lider olaraq seçilən hz. Taluta, "bilik" "fiziki güc" və "mülk" verilmişdir. Bəqərə surəsindəki ayə belədir:

Peyğəmbərləri onlara dedi: “Allah Talutu sizə hökmdar təyin etdi!” Onlar dedilər: “O necə bizə hökmdar ola bilər ki, biz hökmdarlığa ondan daha çox layiqik və ona heç böyük var-dövlət də verilməmişdir”. O dedi: “Allah sizin üzərinizə onu hökmdar seçdi, elm və bədəncə onun gücünü artırdı. Allah Öz mülkünü istədiyi kəsə verir. Allah hər şeyi Əhatəedəndir, Biləndir”. (Bəqərə surəsi, 247)

Eyni şəkildə ayələrdə hz. İbrahim (ə.s) və onun soyunun da "hikmət" və "mülk" ilə dəstəkləndiyi belə xəbər verilmişdir:

“Yoxsa onlar Allahın Öz lütfündən insanlara verdiyi şeyə görə onlara həsəd aparırlar? Biz İbrahimin nəslinə də Kitab və hikmət bəxş etmiş və onlara böyük bir səltənət vermişdik.” (Nisa surəsi, 54)

Hz. Yusif (ə.s) da bənzər şəkildə dəstəklənmişdir. Quranda, "yetkinlik çağına çatdıqda" hz. Yusif (ə.s)-a "hökm və elm" (Yusif surəsi, 22) verildiyi bildirilir. Daha sonra hz. Yusif (ə.s)-ın belə dua etdiyi xəbər verilir:

"Ey Rəbbim! Sən mənə hakimiyyət verdin və mənə yuxuları yozmağı öyrətdin…" (Yusif surəsi, 101)

Eyni şəkildə hz. Davud (ə.s)-a da "mülk və hikmət" (Bəqərə surəsi, 251) verilmişdir. Bir başqa ayədə isə belə buyurulur:

"Biz onun mülkünü möhkəmləndirdik, özünə də hikmət (peyğəmbərlik) və düzgün qərar çıxartmaq qabiliyyəti bəxş etdik." (Sad surəsi, 20)

Rəsul, Allahın ona verdiyi bütün bu dəstəklə birlikdə, inkarçıların öndə gələnlərinə qarşı fikri mübarizəyə başlayır. Allahın göstərdiyi yolda, Onun göstərdiyi üsullara görə həyata keçirilən mübarizədir bu.

Necə ki, ağıl və fərasət sahibi rəsullar inkar edənlərə qarşı icra etdikləri fikri mübarizədə həmişə üstün olmuşlar, inkar edənlər heç bir zaman bu güclü və sağlam fikrə qarşı açıqlama gətirə bilməmişlər, həmişə məğlub olmuşlar. Çünki rəsullar haqq ilə gəlmişlər və batilə qarşı daim üstün olmuşlar.

Rəsulun inkarçıları dəyərsiz görməsi və alçaltması

Rəsulun inkarçıların öndə gələnlərinə qarşı apardığı mübarizə, gerçəkdə Allahın inkarçılara daddırdığı "dünya əzabı" nın bir hissəsidir. Allahın dünyada verdiyi əzabın ən əhəmiyyətli mərhələlərindən biri isə, inkarçıların "dəyərsiz və alçaldılmış" olmasıdır. Bütün həyatlarını başqa insanlara nümayiş etmək, onlardan təqdir toplamaq üçün davam etdirən inkarçılar üçün bu, son dərəcə böyük əzabdır. Quranda, "dünya əzabı"nın bu "dəyərsiz görülmə və alçaldılma" xüsusiyyəti belə bildirilir:

Onlardan əvvəlkilər də peyğəmbərləri yalançı saymışdılar və buna görə əzab da onlara gözləmədikləri yerdən gəldi. Allah onlara dünya həyatında rüsvayçılığı daddırdı. Axirət əzabı isə daha böyükdür. Kaş ki, biləydilər! (Zumər surəsi, 25-26)

Allah, "dəyərsiz görmə və alçaltma" sifətini möminlərin və xüsusilə də rəsulun vəsiləsiylə göstərir. Tövbə surəsində bu mövzu belə bildirilir:

Onlarla vuruşun ki, Allah sizin əllərinizlə onlara əzab versin, onları rüsvay etsin, sizə onların üzərində qələbə çaldırsın, mömin camaatın qəlbini sevindirsin və möminlərin qəlbindən qəzəbi silib aparsın. Allah istədiyi kəsin tövbəsini qəbul edər. Allah Biləndir, Müdrikdir. (Tövbə surəsi, 14-15)

"İnkarçıların dəyərsiz görülmə və alçaldılma" vəzifəsini, hz. Süleyman (ə.s) da öz üzərinə götürmüşdür. İsrail oğullarına rəsul olaraq göndərilən hz. Süleyman (ə.s), inkarçı qövmə göndərdiyi mesajında ​​belə deyir:

"...Biz onların üstünə qarşısında dura bilməyəcəkləri bir ordu ilə gəlib onları oradan zəlil və alçalmış vəziyyətdə çıxardarıq!" (Nəml surəsi, 37)

Bu səbəbdən "inkarçıların öndə gələnlərinin dəyərsiz görülməsi və alçaldılması" rəsulların mübarizələrinin əhəmiyyətli parçasıdır. Yaxşı, bu necə ediləcəkdir?

Çox zaman, inkarçı öndə gələnlərin əsl üzünün ortaya çıxarılması, "dəyərsiz görülmələri və alçaldılmaları" üçün yetərli olur. Çünki öndə gələnlərin böyük qismi, inkarda və azmaqda ən yüksək mərhələyə çatmış kəslərdir. Son dərəcə degenerasiyalı həyatları vardır. Azğınlıq, saxtakarlıq və bənzər pozulmalar tarix boyunca öndə gələnlərin böyük qisminin başlıca xüsusiyyətlərindən biri olmuşdur. Buna qarşı bəhs edilən kəslər bu degenerasiya quruluşlarını cəmiyyətdən gizlədərlər. Bunların ortaya çıxarılması, öndə gələnlərin "dəyərsiz görülməsi və alçaldılması" yollarından biridir.

İman edənlər, inkarçıların öndə gələnləri üçün böyük qorxu mənbəyidir. Rəsulun və möminlərin gücü, ağılı, qətiyyəti, inkarçıların ürəyinə qorxu salar. Quranda, bu vəziyyət belə ifadə edilir:

Doğrusu, onlar ürəklərində Allahdan çox sizdən qorxurlar. Çünki onlar anlamayan adamlardır. (Həşr surəsi, 13)

Allah başqa bir ayədə də, inkarçıların qorxu içində olacaqlarını belə bildirmişdir:

"Haqqında heç bir dəlil nazil etmədiyi şeyi Allaha şərik qoşduqlarına görə, kafirlərin qəlblərinə qorxu salacağıq. Onların sığınacaqları yer Oddur. Zalımların məskunlaşacağı yer necə də pisdir!." (Ali İmran surəsi, 151)

Quranda xəbər verilən bütün rəsullar inkarçılara qarşı apardıqları fikri mübarizədə daim üstün gəlmişlər. Rəsulların təbliğini dinləməyən, xəbərdarlıqlarını nəzərə almayan hər qövm sonunda həlak edilmiş, Allahın elçilərinə qarşı planladıqları hər pislik boşa çıxmışdır.

Rəsulun inkar edənlərin tələlərini pozması

Qurandakı bir çox ayədə inkar edənlərin tələlərinin boşa çıxdığı bildirilir və daha da əhəmiyyətlisi, inkar edənlərin tələsinə qarşılıq, Allahın inkar edənlərə tələ ( "nizam") qurduğu da xəbər verilir.

Ali İmran surəsinin 54-cü ayəsində, "Onlar hiylə qurdular, Allah da hiylə qurdu. Allah hiylə quranların ən yaxşısıdır." şəklində buyurulur. Ənfal surəsində isə, inkar edənlərin rəsula qurduqları tələyə qarşılıq, Allahın da inkar edənlərə tələ qurduğu belə bildirilir:

Bir zaman kafirlər səni həbs etmək, öldürmək və ya yurdundan qovmaq üçün sənə qarşı hiylə qururdular. Onlar hiylə işlətdilər, Allah da hiylə işlətdi. Allah hiylə işlədənlərin ən yaxşısıdır. (Ənfal surəsi, 30)

Onsuz da Allahın adlarından biri də, "Makir", yəni "tələ quran"dır. Başqa ayələrdə də Allahın bu sifəti belə bildirilir:

Zalımlar öz hiylələrini qururdular. Halbuki onların hiyləsi Allaha bəlli idi. Onların hiyləsi ilə dağlar yerindən tərpədən deyildir. (İbrahim surəsi, 46)

Onlar hiylə qurdular, Biz də hiylə qurduq. Lakin onlar bunu hiss etmədilər. (Nəml surəsi, 50)

Burada əhəmiyyətli bir xüsus vardır: Allahın bu "nizam qurma" sifəti də, az əvvəl toxunduğumuz "dəyərsiz görmə və alçaltma" sifəti kimi, möminlərdə və xüsusilə də rəsulda təcəlli edər. Allah, çox zaman küfrün tələlərinə qarşılıq rəsulun vəsiləsiylə tələ qurar.

Quranda bu mövzu ilə əlaqədar verilən nümunələrdən biri də Yusif peyğəmbərin həyatıdır. Hz. Yusif (ə.s)-ın inkarçı xarakterli qardaşları özünə qarşı "hiyləli-nizam" (Yusuf surəsi, 102) quraraq kiçik yaşdaykən Yusif peyğəmbəri quyuya atıblar. Ancaq hz. Yusif (ə.s) Allahın diləməsi ilə bu tələdən xilas olmuş və onların bu tələsinə qarşılıq, Misirin xəzinələrinin başına keçdiyində onlara tələ qurmuşdur. Ayələrdə bu hadisələr belə xəbər verilir:

Yusif onları azuqə ilə təmin edərkən qardaşının yükünün içinə bir piyalə qoydu. Sonra bir carçı qışqırıb dedi: “Ey karvan əhli! Siz oğrusunuz!” Qardaşlar onlara tərəf dönüb: “Nə itirmisiniz?” – dedilər. Onlar dedilər: “Padşahın piyaləsini itirmişik. Onu gətirənə bir dəvə yükü ərzaq veriləcək”. Carçı: “Mən buna zaminəm!” – dedi. Onlar dedilər: “Allaha and olsun! Siz bilirsiniz ki, biz bu yerlərə fitnə-fəsad törətmək üçün gəlməmişik və biz oğru da deyilik “. Onlar dedilər: “Əgər yalançısınızsa, onda onun cəzası nədir?” Qardaşlar dedilər: “Onun cəzası – itmiş piyalə yükündə tapılan kimsənin özünün kölə edilərək cəzalandırılmasıdır. Biz zalımları belə cəzalandırırıq”. O, qardaşının yükündən əvvəl onların yüklərini axtarmağa başladı, sonra da piyaləni qardaşının yükündən çıxartdı. Biz Yusifə belə bir tədbir öyrətdik. Allahın istəyi olmasaydı, padşahın qanunlarına görə, o, qardaşını tutub öz yanında saxlaya bilməzdi. Biz istədiyimiz kəsi dərəcə-dərəcə yüksəldirik. Hər bilik sahibindən də üstün bir bilən vardır. (Yusif surəsi, 70-76)

Quranda bildirilən bir başqa tələ nümunəsi də hz. İbrahim (ə.s)-ın qövmünün ibadət etdiyi bütləri qırmasıdır. Bu hadisəni xəbər verən ayələr belədir:

"Biz daha öncə İbrahimə də özünə layiq doğru bir yol bəxş etmişdik. Biz onu tanıyırdıq. Bir zaman o öz atasına və tayfasına: “Bu nə heykəllərdir ki, siz onlara sitayiş edirsiniz?” – demişdi. Onlar: “Biz atalarımızı onlara ibadət edən görmüşük!” – demişdilər. İbrahim demişdi: “Doğrusu, siz də, atalarınız da, açıq-aydın bir azğınlıq içindəsiniz”. Onlar: “Sən bizə haqq gətirmisən, yoxsa oyunbazlardansan?” – demişdilər. İbrahim demişdi: “Xeyr, sizin Rəbbiniz, yaratdığı göylərin də, yerin də Rəbbidir. Mən də buna şahidlik edənlərdənəm. Allaha and olsun ki, siz geriyə dönüb getdikdən sonra bütlərinizə bir kələk gələcəyəm!” Nəhayət İbrahim bütləri sındırıb qırıq-qırıq edərək yalnız onların ən irisini saxladı ki, bəlkə, ona müraciət edələr. Onlar dedilər: “Məbudlarımızı kim bu kökə salıb? Şübhəsiz ki, o, zalımlardandır!” Bəziləri: “İbrahim deyilən bir gəncin onları pislədiyini eşitmişik” – dedilər. Digərləri də: “Onu camaatın gözü qabağına gətirin ki, şahidlik etsinlər” – dedilər. Onlar dedilər: “Məbudlarımızı sənmi bu kökə saldın, ey İbrahim?” İbrahim dedi: “Xeyr, bunu onların bu böyüyü etmiş olar. Əgər danışa bilirlərsə, özlərindən soruşun”. Onlar öz-özlərinə müraciətlə: “Həqiqətən də, siz zalımlarsınız” – dedilər. Sonra yenə öz bildikləri batil əqidələrinə qayıdıb dedilər: “Axı sən bilirsən ki, bunlar danışmırlar”. İbrahim dedi: “Elə isə Allahı qoyub sizə heç bir fayda və zərər verə bilməyən bütlərəmi tapınırsınız? Tfu sizə də, Allahdan başqa tapındıqlarınıza da! Doğurdandamı, siz dərk etmirsiniz?” (Ənbiya surəsi, 51-67)

Rəsul və "Atalar dini" nümayəndələrinin mübarizəsi

İndiyə qədər həmişə rəsul ilə qövmün öndə gələn inkarçıları arasındakı mübarizəyə toxunduq. Halbuki rəsula və onunla birlikdə iman gətirənlərə düşmənçilik edənlər yalnız qövmün öndə gələn inkarçıları deyil. Başqa qruplar da bənzər, ya da fərqli səbəblərdən ötrü rəsula qarşı hərəkətə keçərlər. Həmçinin "öndə gələnləri" da tək bütün olaraq düşünmək doğru olmaz; bu təbəqənin içində də fərqli xüsusiyyətləri olan qruplar vardır. Sonrakı səhifələrdə Quranda təsvir edilən bu qrupları araşdıracağıq.

Bu qrupların ən əhəmiyyətlilərindən biri, rəsulun gətirdiyi haqq dinə qarşı, içində bir çox azğın maddənin mövcud olduğu "atalarının batil dini"ni müdafiə edən qrupdur.

Əvvəlki səhifələrdə cahil cəmiyyətlərdən bəhs edərkən, bu cəmiyyətin din əxlaqının özündən uzaqlaşdığını və Allahın açıq-aşkar olan varlığını gözardı etdiyini söyləmişdik. Quranda izah edilən cahil cəmiyyətlərin demək olar ki, hamısının bəzi dini inancları vardır. Bu cahillik dinləri bəzən haqq dinə şəkil cəhətdən bənzəyə bilər. Ancaq bu “din”lərin əsası, haqq dinin özündən çox fərqlidir. Haqq din, Allahı bilib-tanımaq və yalnız Ona qulluq etmək, Ondan başqa heç bir şeyə bağlanmamaq, Allahın rəsulunun izindən getmək üzərinə quruludur. Halbuki cahil cəmiyyətindəki din anlayışı, daha çox atalara olan mənasız bağlılıq və onlardan qalma batil ənənələri davam etdirmə istəyi üstünə qurulmuşdur. Bəlkə cahil dində Allahın adı sıx istifadə edilər, ancaq bu yalandır; bu dində gerçək iman və Allah qorxusu yoxdur. Quranda, bu vəziyyət belə açıqlanır:

De: “Əgər bilirsinizsə, deyin görüm yer və onun üstündə olanlar kimindir?” Onlar: “Allahındır!” – deyəcəklər. De: “Bəs düşünüb ibrət almayacaqsınız?” De: “Yeddi göyün Rəbbi və əzəmətli Ərşin Rəbbi kimdir?” Onlar: “Allahdır!” – deyəcəklər. De: “Bəs qorxmursunuz?” De: “Əgər bilirsinizsə, deyin görüm hər şeyin hökmü əlində olan, himayə edən, Özünün isə himayəyə ehtiyacı olmayan kimdir?” Onlar: “Allahdır!” – deyəcəklər. De: “Bəs necə olur ki, aldanırsınız?” Xeyr, Biz onlara haqqı gətirdik. Onlar isə yalançıdırlar! (Muminun surəsi, 84-90)

Ayələrdə təsvir edilən şəxslərin vəziyyəti son dərəcə ibrət vericidir: Bu kəslər onlardan soruşulan bütün suallara doğru cavab verir (yəni Allahın hər şeyin Yaradıcısı olduğunu təsdiq edir)lər. Ancaq davranışları bu sözlərinə uyğun deyil. Bu səbəblə onlara, "düşünmürsünüz?" "qorxmursunuz?" "necə olur ki, aldanırsınız?" kimi suallar soruşulur, xatırladılır və içində olduqları vəziyyətdən xilas olmaları üçün onlara xəbərdarlıq edilir. Bunun səbəbi isə, suallara cavab verən kəslərin əslində verdikləri cavabların mənasını qavramamalarıdır.

Bəs görəsən bu qəribə vəziyyətin səbəbi nədir?

Səbəb çox açıqdır: Haqqında bəhs etdiyimiz kəslər haqq dinin deyil, cahil dinin üzvləridir. Bu batil dinin xüsusiyyəti isə, Allaha səmimi iman edən, Allah qorxusu, Allahın razılığının hər şeydən üstün tutulması üzərinə qurulan inanc olmamasıdır. Bu dinin təməlində, atalardan gələn bəzi batil inanc və dəyərlərin ənənə formasında qorunması durar. Yuxarıdakı ayələrdə təsvir edilən kəslər, atalar dinində mövcud olan Allah inancını daşıyan, lakin həqiqətdə Allahın varlığını və xüsusiyyətlərini qətiyyən qavramamış olan kəslərdir.

Bu arada, ataların dinində bir çox azğın maddələr də var. Bu batil din, haqq dinin tək qaynağı olan vəhydən tamamilə qopmuş və bəzi xurafatları özünə qaynaq etmişdir. Bu səbəblə Allah inancından, əxlaq anlayışına qədər bir çox mövzuda batil hökmləri vardır. Və bundan ötrü də, rəsul və onunla birlikdə iman gətirənlər ataların batil dininə qarşı çıxar və cəmiyyəti həqiqi dinə, Allahın insanlar üçün "seçib-bəyəndiyi" haqq dinə dəvət edərlər. Ancaq çox zaman insanlar atalarının dininə bağlı qalmaqda təkid edərlər. Onların bu vəziyyətləri ayədə belə xəbər verilmişdir:

Onlara: “Allahın nazil etdiyinə və göndərdiyi Elçiyə tərəf gəlin” – deyildikdə: “Atalarımızın tutduğu yol bizə bəsdir” – deyirlər. Əgər ataları bir şey bilməyib, doğru yola yönəlməyiblərsə onda necə olsun? (Maidə surəsi, 104)

Öndə gələnlər arasında da ataların batil dininə bağlı qalma meyli geniş yayılmışdır. Quranda bunun dəyişməz bir qayda olduğu belə xəbər verilmişdir:

Biz səndən əvvəl hansı bir şəhərə xəbərdarlıq edən bir peyğəmbər göndərdiksə, onun cah-calal içində yaşayan sakinləri: “Biz atalarımızı bu yolda gördük və biz də onların yolunu tutub gedəcəyik!” – dedilər. Peyğəmbər dedi: “Əgər sizə atalarınızın tutduğu o yoldan daha doğrusunu göstərsəm necə?” Onlar dedilər: “Biz sizinlə göndərilənləri inkar edirik”. (Zuxruf surəsi, 23-24)

Yaxşı. nədir öndə gələnlərin və daha başqalarının ataların batil dininə bu qədər bağlanmalarının səbəbi? Öndə gələnlərin ataların batil dininə bağlı olmalarının səbəbi aydındır: Bu saxta din, öz hakimiyyətləri altında olan nizamın əhəmiyyətli parçasıdır. Bu batil dindən istifadə edərək nizama saxta qanunilik təmin etmək istəyirlər. Həmçinin bu saxta dinin bəzi qaydalarına əməl edərək lazım olduğunda özlərini dindar insanlar olaraq tanıtmaları və cəmiyyətin etibarını qazanmaları son dərəcə asan olur.

Bəzi insanlar da ataların dininə içində olduqları fanatizm səbəbiylə bağlı qalarlar. Hər cür dəyişikliyə qarşı çıxan, köhnə olan hər şeyin yaxşı olduğuna inanan bu kəslər, insan nəfsinin meyillərindən biri olan fanatizmin (mühafizəkarlığın) içində qalıb boğulmuşlar.

Bəzi təbəqələr isə bəhs etdiyimiz ataların batil dini sayəsində maddi qazanclar təmin edirlər və bu batil dinin tərk edilməsinin də öz qurduqları ruhanilər sistemini yox edəcəyini bilirlər. Quranda, "Ey iman gətirənlər! Baş keşişlərdən və rahiblərdən çoxu insanların mallarını haqsız olaraq yeyir və onları Allah yolundan döndərirlər. Qızıl-gümüş yığıb onları Allah yolunda sərf etməyənləri ağrılı-acılı bir əzabla müjdələ." (Tövbə surəsi, 34) ayəsində ifadə edildiyi üzrə, saxta dindarlıq görünüşüylə “insanların mallarını haqsızlıqla yeyən” ruhanilərin sayı bir xeyli qabarıqdır.

Bu səbəblə cəmiyyətin əhəmiyyətli təbəqəsi, rəsulun təklif etdiyi haqq dinə qarşı atalarının dininin müdafiə etməyə başlayar. Hz. Hud (ə.s)-a "...Yanımıza gəlmisən ki, atalarımızın ibadət etdiklərini buraxıb tək Allaha ibadət edək? Əgər doğru danışanlardansansa, bizə vəd etdiyin əzabı gətir" (Əraf surəsi, 70) deyən Ad qövmü; ya da hz. Saleh (ə.s)-a, "...“Ey Saleh! Sən bundan əvvəl içərimizdə ümid edilən bir kimsə idin. Doğrudanmı atalarımızın ibadət etdiyinə ibadət etməyi bizə qadağan edirsən? Doğrusu, biz sənin bizləri dəvət etdiyin əqidə barəsində şübhə doğuran şəkk içindəyik”" (Hud surəsi, 62) deyən Səmud qövmü; ya da hz. Musa (ə.s)-a qarşı qarşı "..Bu ancaq uydurulmuş bir sehrdir. Biz ulu babalarımızdan belə bir şey eşitməmişik..."(Qəsas surəsi, 36) deyən Firon kütləsi, həmişə bu üslubu izləmişlər.

Bu təbəqənin ən böyük xüsusiyyətlərindən biri də, rəsula və onunla birlikdə iman edənlərə qarşı hücuma keçərkən, özlərini gerçək dindar kimi göstərməyə çalışmalarıdır. Bu kəslər Allah və din adına ortaya çıxarlar. Bu şəkildə hücum və təzyiqlərinə saxta qanuni zəmin meydana gətirməyə çalışarlar. Bu son dərəcə saxta davranışdır və bəhsi keçən kəslərin də əslində Allahla və Onun seçib bəyəndiyi din ilə heç bir əlaqələri yoxdur. Ancaq Quranda xəbər verilən bu kəslər, rəftarlarını elə bir dərəcəyə çatdırmışlar ki, "rəsulu şəhid etmək" kimi ola biləcək ən böyük günahı işləyərkən belə "Allah adına" hərəkət etdiklərini irəli sürmüşlər. Bu kəslərlə əlaqədar olaraq Quranda belə xəbər verilir:

"Biz Səmud tayfasına – Allaha ibadət edin deyə, qardaşları Salehi elçi göndərdik..." (Nəml surəsi, 45)

Onlar dedilər: “Biz sənin və səninlə birlikdə olanların ucbatından uğursuzluğa uğradıq”. Saleh dedi: “Sizin uğursuzluğunuz Allah yanındadır. Siz sınağa çəkilən bir qövmsünüz”. Şəhərdə doqquz adam var idi ki, bunlar yer üzündə fitnə-fəsad törədir, yaxşı işlər görmürdülər. Onlar dedilər: “Bir-birinizin yanında Allaha and için ki, gecə ona və ailəsinə basqın edib öldürəcək, sonra da onun yaxın qohumuna deyəcəyik ki, biz onun ailəsinin öldürüldüyünü görməmişik və biz, həqiqətən, düzünü deyirik”. Onlar hiylə qurdular, Biz də hiylə qurduq. Lakin onlar bunu hiss etmədilər. Bax gör onların hiylələrinin aqibəti necə oldu. Biz onları bütün tayfalarıyla birlikdə yerlə-yeksan etdik. (Nəml surəsi, 47-51)

Allah adına ortaya çıxaraq Allaha və Onun Rəsuluna müharibə açanlar arasında çox əhəmiyyətli bir qrup daha vardır. Dərhal hər Rəsulun qarşılaşdığı bu qrupa, Quranda "münafiq" adı verilir.

Rəsulların münafiqlərlə mübarizəsi

Əvvəlki səhifələrdə davamlı olaraq rəsul və möminlər ilə inkar edənlər arasında keçən mübarizəni mövzu etdik. Ayələrdə xəbər verildiyi üzrə, inkarçıların ortaq xüsusiyyəti, rəsula qarşı olduqlarını, onun gətirdiyi haqq dini inkar etdiklərini açıq-aydın söyləmələri və onlara qarşı da açıq mübarizəyə girmələridir.

Halbuki rəsul və möminlərə qarşı hərəkətə başlayan inkarçılar, təkcə bəhs edilən "açıq inkarçı"larla məhdud deyil. Bir də möminlərin tərəfində görünən, rəsula itaət etdiyini iddia edən "gizli inkarçılar" vardır ki, rəsul və möminlər bunlara qarşı da mübarizə apararlar. Quranda, "münafiq" olaraq bilinən bu ikiüzlü kəslər belə təsvir edilir:

İnsanlar arasında elələri də vardır ki, mömin olmadıqları halda: “Allaha və Axirət gününə inanırıq” – deyirlər. Onlar Allahı və iman gətirənləri aldatmağa çalışırlar. Halbuki yalnız özlərini aldadır və bunu anlamırlar. Onların qəlblərində xəstəlik vardır və Allah da onların xəstəliyini artırmışdır. Yalan söylədiklərinə görə də ağrılı-acılı bir əzab çəkəcəklər (Bəqərə surəsi, 8-10)

Münafiqlərin iman gətirmədikləri halda inanmış kimi görünmələrinin səbəbi, özlərini möminmiş kimi göstərərək möminlərdən bəzi mənfəətlər əldə edəcəklərini ummalarıdır. Möminlərin maddi imkanları, güc və ehtişamları bu kəslərə təsir edər və bunlardan faydalana bilmək üçün özlərini mömin kimi göstərməyə qərar verərlər.

Halbuki ayədə də bildirildiyi kimi, münafiqlər yalnız özlərini aldadırlar, çünki "mömin təqlidi etmək" əslində mümkün deyil. Edə bildikləri dinin yalnız bəzi şəkli xüsusiyyətlərini təqlid etməkdən başqa bir şey deyil. Halbuki möminlərin "təqlid edilə bilməz" xüsusiyyətləri vardır. Bundan xəbərdar olan möminlər və xüsusilə də rəsul münafiqlərin ikiüzlülüyünü dərhal fərq edərlər. Allah, rəsula münafiqləri tanımaq üçün xüsusi anlayış verdiyini ayələrində belə xəbər vermişdir:

Yoxsa qəlblərində xəstəlik olanlar elə hesab edirdilər ki, Allah onların kin-küdurətini üzə çıxarmayacaq? Əgər Biz istəsəydik, onları sənə göstərərdik, sən də onları üzlərindəki əlamətlərdən tanıyardın. Sən onları danışıq tərzlərindən mütləq tanıyacaqsan. Allah sizin əməllərinizi bilir. (Məhəmməd surəsi, 29-30)

Rəsullar münafiqlərin vəziyyətini dərhal açıqlamaya bilərlər. Belə ki, bu kəslərin ikiüzlülüyü qısa müddət içində məsələn, din üçün fədakarlıq etmələri lazım olduğu zaman ortaya çıxacaq. Çünki münafiqlər şəxsi mənfəətlərini təmin etmək ümidi ilə möminlərə və dinə yaxınlaşmışlar. Ancaq hər hansı bir mənafelərinin ola bilməyəcəyini, hətta tam tərsinə Allah yolunda fədakarlıq etməli olduqlarını anladıqda anidən gerçək üzlərini ortaya çıxararlar.

Məhz münafiqin ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti bu mərhələdə ortaya çıxar: Münafiq "mömin təqlidi" etməkdən imtina etdiyi bu anda, tək başına möminlərdən ayrılıb küncünə çəkilməz. Tam əksinə möminləri eynilə özü kimi Allah yolundan döndərməyə çalışar. Öz ağlısızlığı ilə onların şövqlərini qıracaq, onları şübhəyə və ümidsizliyə salacaq, rəsula olan sədaqətlərini zəiflədəcək təlqinlərlə ortaya çıxar. Fitnə çıxarmağa cürət edər. Çünki, möminlərdən ayrılarkən, "onlar doğru yolda idi, mən isə ikiüzlü bir saxtakar idim; maraqlarıma xələl gəldikdə ayrılıb-getdim" deyə bilməz.

Quranda xəbər verilən münafiqlərin, "...Allah və Onun Elçisi bizə ancaq yalan vədə vermişdir..." (Əhzab surəsi, 12), ya da "...Bunları öz dinləri aldatdı!..." (Ənfal surəsi, 49) kimi ifadələri, bəhs edilən rəftarlarını təsvir edir. Möminlərin fərq etmədiyi həqiqətləri özlərinin fərq etdiyi yanılması isə, hz. Musa (ə.s)-ın qövmünü azdırıb buzova sitayiş edən Samirinin söylədiyi, "...Mən onların görmədiklərini gördüm..." (Taha surəsi, 96) sözündə ən açıq şəkildə görünür.

Münafiqin etdiyi bu fitnə-fəsad hərəkatının adı, Quranda "fitnə" olaraq təyin olunur. Və fitnə Qurandakı, "... Fitnə, qətldən betərdir..." (Bəqərə surəsi, 217) hökmünə görə, ən böyük günahdır.

Az əvvəl bəhs etdiyimiz Samiri, münafiq xarakterinin çox diqqətə çarpan nümunəsidir. Hz. Musa (ə.s)-ın ona qarşı rəftarı da rəsulların qətiyyətini göstərir. Quranda, Samirinin fitnəsi və hz. Musa (ə.s)-ın rəftarı ətraflı olaraq izah edilir. Buna görə, hz. Musa (ə.s)-ın Allahdan vəhy almaq üçün tək başına Tur dağına çıxdığı əsnada Samiri qövmü içində fitnə çıxarmışdır. Bu hadisə ayələrdə belə xəbər verilmişdir:

Allah buyurdu: “Səni öz qövmündən ayrılmağa tələsdirən nə idi, ey Musa?” Musa dedi: “Onlar da arxamca gəlirlər. Məndən razı qalasan deyə, Sənin yanına tələsdim, ey Rəbbim!” Allah buyurdu: “Səndən sonra qövmünü sınağa çəkdik. Samiri onları yoldan çıxartdı”. Musa qəzəbli, kədərli halda qövmünün yanına qayıdıb dedi: “Ey qövmüm! Məgər Rəbbiniz sizə gözəl bir vəd verməmişdimi? Doğrudanmı bu vaxt sizə uzun gəldi? Yoxsa Rəbbinizdən sizə bir qəzəb gəlməsini istəyib mənə verdiyiniz vədə xilaf çıxdınız?” Onlar dedilər: “Biz sənə verdiyimiz vədə öz ixtiyarımızla xilaf çıxmadıq. Lakin biz o xalqın zinət əşyasından olan ağır yüklərlə yüklənmişdik. Biz onları oda atdıq. Həmçinin Samiri də onu oda atdı”. Samiri onlar üçün böyürən bir buzov heykəli düzəltdi. Buzova məftun olanlar: “Sizin də məbudunuz, Musanın da məbudu budur. Lakin o bunu unutmuşdur” – dedilər. Məgər bu heykəlin onlara heç bir cavab vermədiyini, onlara nə bir zərər, nə də bir fayda verməyə qadir olmadığını görmürdülərmi?! Bundan əvvəl Harun onlara demişdi: “Ey qövmüm! Siz bununla ancaq sınağa çəkildiniz. Həqiqətən, sizin Rəbbiniz Mərhəmətli Allahdır. Mənə tabe olun və əmrimə itaət edin!” Onlar: “Musa yanımıza qayıtmayınca biz ona sitayiş etməkdən əl çəkməyəcəyik!” – dedilər. (Taha surəsi, 83-91)

Musa dedi: “Məqsədin nə idi, ey Samiri?” O dedi: “Mən onların görmədiklərini gördüm. Mən o elçinin ləpirindən (Cəbrayılın atının ayağı dəydiyi yerdən) bir ovuc torpaq götürdüm və onu bəzək əşyalarının üstünə atdım. Nəfsim məni buna sövq etdi”. Musa dedi: “Çıx get! Sən həyatın boyu: “Mənə toxunmayın, mən də sizə toxunmayım!” – deməli olacaqsan. Səni həm də qurtula bilməyəcəyin əzab günü gözləyir. Sən sitayiş etdiyin məbuduna bax. Biz onu yandıracaq, sonra da dənizə sovuracağıq. Sizin məbudunuz yalnız Özündən başqa heç bir məbud olmayan Allahdır. O, elm ilə hər şeyi əhatə edir” (Taha surəsi, 95-98)

Göründüyü kimi, rəsulların münafiqlərə qarşı rəftarları son dərəcə qətiyyətlidir. Necə ki, Allah peyğəmbərimiz (s.ə.v) -ə belə əmr edir:

"Ey Peyğəmbər! Kafirlərə və münafiqlərə qarşı vuruş! Onlarla sərt davran! Onların sığınacağı yer Cəhənnəmdir. Ora necə də pis dönüş yeridir!" (Ət-Təhrim surəsi, 9)

Burada unudulmamalı olan əhəmiyyətli xüsus vardır. Hz. Musa (.ə.s)-ın qövmünün bir qismi son dərəcə anlayışsız və itaətsizxarakter göstərmişdir. Ancaq gerçək möminlər münafiqlərin fitnəsindən təsirlənməz və rəsula olan sədaqətlərini daha da artıraraq davam etdirərlər. Bu vəziyyətdə münafiqlər toplu olaraq möminlərdən ayrılırlar. Ancaq içlərindəki "intiqam" istəyi səbəbiylə dağılmazlar, rəsul və onu müşayiət edən möminlərə düşmənliyi davam etdirmək üçün səy göstərərlər. Və maraqlıdır, bu vəziyyətdə belə ikiüzlü olduqlarını qəbul etməz, özlərini gerçək mömin kimi tanıdarlar. Bunun ən açıq nümunəsinə Peyğəmbərimiz (s.ə.v) dövründə şahid ola bilərik. Hz. Məhəmməd (s.ə.v)-ə qarşı fitnə çıxaran münafiqlər, onun yanından ayrıldıqdan sonra yeni məscid qurmuş, yəni müsəlman olaraq görünməyə davam etmişlər. Halbuki bu qurduqları məscidin tək məqsədi, rəsula və möminlərə qarşı düşmənçilik edə bilməkdir. Quranda, bu kəslərin vəziyyəti belə təsvir edilir:

Müsəlmanlara zərər vurmaq, küfr etmək, möminlərin arasına təfriqə salmaq məqsədilə, əvvəlcədən Allaha və Onun Elçisinə qarşı müharibə edən kimsəni gözləmək üçün məscid tikənlər, əlbəttə: “Biz yaxşılıqdan başqa bir şey istəmədik” – deyə and içəcəklər. Allah şahiddir ki, onlar yalançıdırlar.

Heç vaxt orada namaz qılma. İlk gündən təqva üzərində qurulmuş məscid, əlbəttə, içində namaz qılmağın üçün daha layiqdir. Orada təmizlənməyi sevən kişilər vardır. Allah da təmizlənənləri sevir.

Binasını Allah qorxusu və Onun rizası üzərində quran kəs daha yaxşıdır, yoxsa binasını dağılmaqda olan uçurumun lap kənarında quran və onunla birlikdə Cəhənnəm oduna yuvarlanan kəs? Allah zalım qövmü doğru yola yönəltməz.

Onların ürəkləri parça-parça olana qədər tikdiyi bina qəlblərində bir şübhə olaraq qalacaqdır. Allah Biləndir, Müdrikdir.(Tövbə surəsi, 107-110)

Ayələrdə də xəbər verildiyi kimi, münafiqlərin qurduğu məscidin məqsədi, möminlərə zərər vermək və möminlərə qarşı döyüşənlərlə əməkdaşlıq etməkdir. Hər nə qədər bu məscidi quran münafiqlər, "biz yaxşılıqdan başqa bir şey istəmədik" desələr də gerçək məqsədləri budur. İki məscidi ayıran ən əhəmiyyətli fərq isə, mömünlərininkinin "təqva", yəni Allah qorxusu və Allah rizası üzərində qurulmuş olmasıdır. Nəfs və möminlərə düşmənçilik üzərinə qurulan münafiqlərin məscidi isə, ayədəki ifadəylə, cəhənnəmə diyirlənəcək bölgənin kənarındadır. Münafiqlər axirətdə cəhənnəmin ən alt təbəqəsinə göndəriləcəklər.

Hz. Mehdi (ə.s) Dövrünün Münafiqləri Tarixin Ən Azğın Münafiqləri Olacaq

Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hz. Mehdi (ə.s) camaatı haqqında bildirdiyi əhəmiyyətli məlumatlardan biri, bu müqəddəs camaat içindən çıxacaq olan münafiqlərin xüsusiyyətləridir. Hədislərdə xəbər verildiyi üzrə bu kəslər, dünya tarixinin ən azğın münafiqləri olacaq və var gücləriylə (öz ağıllarına görə) hz. Mehdi (ə.s) və camaatı əleyhinə mübarizə aparacaqlar. Ancaq tarix boyunca olduğu kimi Axırzamanda da Rəbbimizin qanunu bir daha təcəlli edəcək və bu hiyləgər kəslər hz. Mehdi (ə.s)-ın böyük elmi mübarizəsinə heç bir şəkildə zərər verə bilməyəcəklər. Allah vədini yerinə yetirəcək, kafirlər və münafiqlər istəməsə də nurunu tamamlayaraq İslam əxlaqını yer üzünə hakim edəcək. Hz. Mehdi (ə.s) dövründəki münafiqlərlə əlaqədar olaraq bir hədisdə belə bildirilmişdir:

Hz. Mehdi (ə.s)-ın camaatı “təmiz və bərəkətli buğdaya” bənzəyəcək. Aralarından çıxan münafiqlər də, ''bu buğdaya müsəllət olan parazit, iyrənc buğda qurdları'' kimi olacaqlar.

Esbağ ibn Nebate deyir ki: Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam belə buyurdu: "...Elə ki, sizdən yalnız gözdəki sürmə qədər və ya yeməkdəki duz qədər qalacaq. Və mən sizə bir nümunə verəcəyəm: Adamın birinin bir az buğdası vardır. Onu təmizləyir və evə qoyar, uzun müddət sonra geri qayıtdığında ona qurd düşdüyünü görər, onu təkrar ayırar və təmizləyər sonra təkrar evinə qoyar. Uzun müddət sonra qayıtdığında ona təkrar qurd düşdüyünü görər. Təkrar onu ayırar və təmizləyər və həmişə eyni işi təkrarlayar. NƏHAYƏT QURDLARIN HEÇ ZƏRƏR VERƏ BİLMƏDİYİ ÇOX AZ SAĞLAM BUĞDA QALAR. Məhz siz də beləsiniz. NƏHAYƏT İÇİNİZDƏ FİTNƏLƏRİN ƏSLA ZƏRƏR VERƏ BİLMƏDİYİ ÇOX AZ BİR QRUP QALACAQDIR." (Eyni hədisi Əhməd ibn Məhəmməd ibn Səid də nəql edər.)(Şeyh Muhammed b.İbrahim-i Numani, Gaybet-i Numani, s. 246)

Hədisdə hz. Mehdi (ə.s) camaatından çıxan münafiqlərin, "buğdaya müsəllət olan iyrənc qurdlar" kimi olduqları xəbər verilmişdir. Hz. Mehdi (ə.s) camaatı, "buğda kimi, sonra açılıb sərpiləcək, inkişaf edib böyüyəcək, bərəkət gətirəcək, gələcək vəd edən nemətə" bənzədilmişdir. Münafiqlərin də, "buğdanı içdən məhv etməyə çalışan, qurd kimi iyrənc və xəbis varlıqlar olduqları" xəbər verilmişdir. Hədisdə, sahibinin buğdanı təmizləyəcəyi, amma buğdaya yenə qurd düşəcəyi; sahibi hər dəfə bu əməliyyatı təkrarladıqdan sonra, ən nəhayətində buğdada heç qurd qalmayacağı izah edilmişdir. Bu məlumatlara görə, buğdadakı iyrənc və parazit qurdların ayırd edilməsi buğdanın pislikdən təmizlənməsi kimi; hz. Mehdi (ə.s) camaatı da bir müddət sonra münafiqlərdən təmizlənib sonunda tərtəmiz birliklə vəzifəsini icra edəcək.

"Mehdi camaatı eyni zamanda münafiq fabriki kimidir. Ən azğın münafiqlər də oradan çıxar, ən vəli kəslər də oradan çıxar."

Rəsulun əxlaqsızlıqla mübarizəsi

Rəsulun əsl vəzifəsi insanları Allahın yoluna dəvət etmək, Allahın dinini onlara açıqlamaqdır. Mübarizə apardığı qruplar isə, rəsulun çağırışına düşmənliklə cavab verən, onu dayandırmağa çalışan qruplardır. Rəsulun mübarizəsindəki digər məqsəd isə, insanları Allahın yolundan saxlayan, onları azğınlığa təşviq edən qrupların fikirlə təsirsiz hala gətirilməsidir. Çünki bu cür qruplar, "Onlar həm insanları haqdan uzaqlaşdırır, həm də özləri ondan uzaqlaşırlar" (Ənam surəsi, 26) ayəsində xəbər verildiyi kimi, yalnız özləri azmaqla kifayətlənməz, eyni zamanda bir çox insanı da azğınlığa sürükləyərlər.

Məsələn, cinsi azğınlıqların, fahişəliyin yayılması üçün səy göstərənlər, özləri azdıqları kimi, başqa insanları da azğınlığa sürükləyər. Ayədə belə buyurulur:

Möminlər barəsində iyrənc şayiələrin yayılmasını istəyənlər üçün dünyada və axirətdə acılı-ağrılı bir əzab vardır. Allah bilir, siz isə bilmirsiniz. (Nur surəsi, 19)

Əxlaqsızlığı yaymağa çalışanların axirətdə qarşılaşacaqları əzab, şübhəsiz cəhənnəmdir. Dünyada yaşayacaqları əzabın fərqli yolları ola bilər. Allah bu kəslərin üstünə müxtəlif bəlalar göndərə bilər. Quranda rəsulların əxlaqsızlığa qarşı apardıqları mübarizəyə hz. Lut (ə.s) və qövmü nümunə olaraq verilmişdir. Eynicinsli olan qövmünə qarşı hz. Lut (ə.s)-ın etdiyi xəbərdarlıq və əxlaqsız qövmünün hz. Lut (ə.s)-a gələn cavabı belədir:

Lutu da elçi göndərdik. Bir zaman o, öz qövmünə demişdi: “Sizdən əvvəl aləmlərdən heç kəsin etmədiyi iyrənc əməli sizmi edəcəksiniz? Siz, qadınları qoyub şəhvətlə kişilərin yanına gedirsiniz. Həqiqətən, siz, həddi aşmış adamlarsınız”. Onun qövmünün cavabı: “Onları yurdunuzdan çıxarın. Axı onlar təmizliyə can atan adamlardır” – deməkdən başqa bir şey olmamışdı. (Əraf surəsi, 80-82)

Başqa ayələrdə isə hz. Lut (ə.s)-ın öz qövmünə olan reaksiyası və qövmünün azğınlığı belə izah edilir:

Lut tayfası da elçiləri yalançı saydı. O vaxt qardaşları Lut onlara dedi: “Məgər qorxmursunuz? Həqiqətən, mən sizin üçün etibar edilməli bir elçiyəm. Allahdan qorxun və mənə itaət edin! Mən bunun əvəzinə sizdən heç bir mükafat istəmirəm. Mənim mükafatım ancaq aləmlərin Rəbbinə aiddir. Doğrudanmı siz insanlar içində ancaq kişilərlə yaxınlıq edir və Rəbbinizin sizin üçün yaratdığı qadınlarınızı tərk edirsiniz? Siz, həqiqətən də, həddi aşan adamlarsınız”. Onlar dedilər: “Ey Lut! Əgər təbliğatına son qoymasan, mütləq qovulanlardan olacaqsan!” O dedi: “Mən sizin əməllərinizə nifrət edənlərdənəm. Ey Rəbbim! Məni və ailəmi onların tutduqları işdən xilas et!” Biz onu və onun bütün ailəsini xilas etdik. Geridə qalanlar arasındakı yaşlı qadından başqa. Sonra da o birilərini darmadağın etdik. Biz onların üstünə daşlardan yağış yağdırdıq. Qorxudulanların yağışı nə yaman imiş! Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır. Lakin onların əksəriyyəti iman gətirmədi. Həqiqətən, sənin Rəbbin Qüdrətlidir, Rəhmlidir." (Şuəra surəsi, 160-175)