Şövqsüzlükdən xilas olmağın yolu

Şövqsüzlüyün yeganə xilas yolu: Allah qorxusu...

Şövqsüzlüyün təməlində çox vaxt iman zəifliyinin dayandığını və bunun nə qədər təhlükəli əxlaq pozuqluğu olduğunu qavrayan şəxs bu xəstəlikdən dərhal xilas olmaq üçün Quranda göstərilmiş bütün əmrlərə təslim olmalıdır. Hər şeydən əvvəl, şövqün əsl mənbəyinin Allah qorxusu olduğunu bilməli və bu yöndə özünü gücləndirməli, dərin təfəkkürlə Allah’a yaxınlığını artırmalıdır. Həm Allah’a sözlü dua edib kömək istəməli, həm də feili olaraq hərəkətə keçərək əlindən gələn hər cür cəhdi etməlidir.

Şübhəsiz ki, belə vəziyyətdə insanın ilk edəcəyi şeylərdən biri düşünməkdir. Allah Quranda vicdanı dinləyərək düşünməyin insanı doğruya aparan bir üsul olduğuna diqqət çəkmişdir. İnsan Allah’ın varlığını və böyüklüyü, insanlar üzərindəki rəhmətini düşünməli, beləcə, Onun razılığını qazanmağın vacibliyini qavramalıdır. Eyni zamanda, Allah’ın insanı bir məqsədlə yaratdığını, onu imtahan etdiyini də düşünməlidir. Allah’ın hər an onunla bərabər olduğunu, anbaan etdiklərini, danışdıqlarını, hətta düşündüklərini gördüyünü və eşitdiyini bilməlidir. Etdiyi bütün hərəkətlərin Allah qatında mühafizə olunduğunu və hesab günü bütün bunlardan hesaba çəkiləcəyini unutmamalıdır. Ölümün nə qədər yaxın olduğunu və insana heç gözləmədiyi bir anda qəflətən gələcəyini düşünməlidir.

Dünya həyatının nə qədər qısa, axirət üçün cəhd etməyin nə qədər vacib olduğunu başa düşməlidir. Cənnətin gözəlliyini, nemətlərin insana nə qədər böyük ləzzət verəcəyini təfəkkür etməli və sonsuzluğu dərk etməyə çalışmalıdır. Həmçinin, cəhənnəmin necə böyük əzablarla dolu olduğunu, orada gözəl olan, sevinc gətirən, zövq verən heç bir şeyin olmadığını, sonsuza qədər də oradan geri qayıtmağın mümkün olmayacağını düşünməlidir. Dünyada ikən ona həqiqətlər göstərildiyi halda, düşünməyib üzərindən keçərsə, sonsuza qədər necə böyük peşmançılıq və təəssüf hissi duyacağını bilməlidir.

İnsan bütün bunları səmimi düşünərsə, ən doğru nəticəyə gələr. Belə aqibətlə üzləşməkdənsə, vicdanının səsini dinləyib və iradəsindən istifadə edib hərəkətə keçməyin, şövqlə dinə xidmət etməyin çox asan olduğunu görər və qərarını verər. Onsuz da üç və ya beş on illikdən çox olmayan həyatını Allah’ın razılığını, sevgisini və rəhmətini qazanmağa həsr edəcək və Rəbbimizin vəd etdiyi cənnətə qovuşmaq üçün yarışacaq.

İnsanın cəhənnəmə getmə ehtimalını bir anlıq düşünməsi də yaşadığı qəflətdən xilas olmasına kömək edər. Çünki cəhənnəm elə yerdir ki, dünyadakı heç bir peşmançılıq oradakı peşmançılığı insana yaşatmaz, heç bir dünya əzabı da cəhənnəm əzabı ilə müqayisə edilə bilməz. İnsan cəhənnəmin sonsuz əzabından xilas olmağın ən gözəl yolu olan cəhd etməyin nə qədər vacib olduğunu anlamalı və şövqünü artırmalıdır. Bunun üçün də Quranda bildirilən cəhənnəm ayələrini oxuyub dərindən təfəkkür etməlidir.

Hər insan bu həqiqətləri düşünməli, şövqsüzlüyün dünya və axirət düşüncəsindəki yanlışlıqdan qaynaqlandığını bilməli və dərhal axirəti üçün cəhd etməlidir. Hadisələr qarşısında göstərdiyi laqeydliklə bir müddət sonra vicdani həssaslığını tamamilə itirəcəyini və qəlbinin qatılaşacağını da nəzərə almalı və bu vəziyyətdən qorunmaq üçün tədbir görməlidir. Allah “Möminlərin qəlbinin Allah’ın zikri və haqdan nazil olan ayələr üçün yumşalması, daha öncə özlərinə kitab verilmiş, uzun müddət keçdikdən sonra qəlbləri sərtləşmiş, çoxu da fasiq olmuş kimsələr kimi olmaması vaxtı gəlib çatmadımı?” (Hədid surəsi, 16) ayəsi ilə iman gətirənlərə bu mövzunun nə qədər vacib olduğunu xatırlatmışdır. Başqa ayədə isə Allah daş kimi, hətta daha da sərt olan qəlbləri təsvir edərək müsəlmanları belə xəbərdar etmişdir:

Allah yuxarıdakı ayədə Allah qorxusundan içindən çaylar qaynayıb çıxan, diyirlənən daşların nümunəsini vermişdir. Elə Allah qorxusu da bu bənzətmədə olduğu kimi, şövqsüz insanlara şövq gətirəcək və onları Allah’ın razılığını qazanmaq üçün xeyir işlərdə yarışmalarına səbəb olan əxlaqa qovuşduracaq.